فهرست مطالب
کهیر (Hives) یکی از شایعترین واکنشهای پوستی است، که با ضایعات قرمز، برجسته و خارشدار روی پوست همراه است. این مشکل میتواند به دلایل مختلفی از جمله تماس با مواد حساسیتزا، عفونت، استرس، تغییر دما و بیماریهای زمینهای ایجاد شود. بیماریهای کبدی مانند هپاتیت، کبد چرب غیرالکلی، اختلالات صفراوی و بیماریهای ژنتیکی کبدی از علتهای کمتر شناختهشده اما مهم بروز کهیر هستند. در ادامه این مقاله از سایت دکترتو ارتباط بین کهیر و کبد را بررسی خواهیم کرد. شناخت این ارتباط نهتنها به درک بهتر مکانیسمهای ایجاد کهیر کمک میکند، بلکه در تشخیص بهموقع و درمان مؤثر هر دو بیماری هم نقش مهمی دارد. برای دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید بهصورت حضوری، تلفنی یا آنلاین با پزشک کبد یا پوست در دکترتو مشورت کنید.
کهیر و بیماری کبد (ایا مشکل کبد باعث کهیر می شود؟)
کبد بزرگترین اندام داخلی بدن است، که در سمت راست فوقانی شکم و زیر دیافراگم قرار دارد. این اندام حیاتی وظایف مهمی مانند سمزدایی خون، تولید صفرا برای هضم چربیها، ذخیره مواد مغذی و تنظیم متابولیسم بدن را برعهده دارد. بهطوری که هرگونه اختلال در عملکرد کبد، میتواند باعث اختلال در عملکرد سایر اندامها هم شود.
بیماریهای کبدی معمولاً با علائمی مانند زردی پوست و چشم، خارش، تغییر رنگ ادرار و مدفوع، خستگی مزمن و کهیر همراه هستند. کهیر، بهعنوان یکی از این علائم، معمولاً به شکل برجستگیهای قرمز و خارشدار بهصورت ناگهانی ظاهر شده و پس از چند ساعت از بین میرود.
چگونه بیماری کبدی باعث بروز کهیر پوستی میشود؟
کهیر واکنشی پوستی است که در نتیجه فعال شدن سلولهای ایمنی پوست (ماستسلها) ایجاد میشود. این فعالسازی معمولاً در پاسخ به محرکهایی مانند تماس با مواد آلرژیزا، عفونت یا عوامل داخلی رخ میدهد. ماستسلها با تولید و آزادسازی موادی مانند هیستامین، باعث گشاد شدن عروق خونی و افزایش نفوذپذیری آنها میشوند. این فرآیند باعث نشت مایعات به بافتهای اطراف و ایجاد تورم، قرمزی و خارش میشود که به عنوان کهیر شناخته میشود.
بیماریهای کبدی میتوانند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر سیستم ایمنی و متابولیسم بدن تأثیر گذاشته و منجر به خارش و کهیر پوست شوند. ارتباط کهیر و بیماری کبد معمولاً ناشی از اختلال در عملکرد کبد، تجمع سموم در بدن، حساسیت بیشازحد سیستم ایمنی و مشکلات صفراوی است. این عوامل با تحریک پوست باعث بروز کهیر میشوند، که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
انواع بیماری های کبدی مرتبط با کهیر
کهیر یا خارش پوستی میتواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد، از جمله بیماریهای کبدی. برخی از بیماریهای کبدی مانند هپاتیت، کبد چرب، سیروز و سندرم کلستاز ممکن است باعث اختلال در عملکرد کبد شده و منجر به بروز علائم پوستی از جمله کهیر شوند. در این شرایط، اختلال در فرآیندهای صفراوی یا تجمع سموم در بدن میتواند به التهاب و خارش پوست منجر گردد. تشخیص دقیق این بیماریها نیاز به ارزیابی پزشکی دارد. در ادامه، با بررسی تاثیر بیماریهای کبدی بر بروز کهیر، ارتباط کهیر و بیماری کبد را بهتر درک خواهیم کرد.
۱. رابطه کبد چرب غیر الکلی و کهیر
کبد چرب یکی از شایعترین بیماریهای کبدی است، که به دلیل تجمع چربی در کبد ایجاد میشود. این بیماری بر اساس شدت به چهار گرید (استئاتوز، استئاتوهپاتیت، فیبروز و سیروز) تقسیم میشود. در کبد چرب غیر الکلی، تجمع چربی در کبد با افزایش تولید پروتئینهای التهابی مانند سیتوکینها باعث التهاب کبد و کل بدن میشود. این فرآیند با تحریک سیستم ایمنی باعث افزایش هیستامین و در نتیجه بروز کهیر میشود.
همچنین مقاومت به انسولین و استرس اکسیداتیو در کبد چرب، میتواند التهاب را تشدید کرده و بهصورت غیرمستقیم منجر به کهیر شود. اگر به کبد چرب غیرالکلی مبتلا هستید، و علائمی مانند کهیر مزمن، خستگی شدید، زردی، تیرگی ادرار، روشن شدن مدفوع و کاهش وزن شدید را تجربه میکنید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
۲. گرمی کبد و کهیر
در طب سنتی ایرانی، کبد دارای چهار مزاج اصلی یعنی صفرا، سودا، بلغم و خون است، که تعادل میان آنها برای عملکرد صحیح کبد ضروری است. هرگونه اختلال در این تعادل میتواند منجر به بیماریهایی مانند کبد گرم، سرد، خشک و تر شود.
طبق کتاب “قانون در طب” نوشته ابوعلی سینا، گرمی کبد به افزایش حرارت کبد اشاره دارد، که باعث اختلال در عملکرد آن و تجمع سموم در خون میشود. این سموم از طریق پوست دفع شده و میتوانند باعث کهیر شوند. از علائم دیگر گرمی کبد میتوان به کاهش اشتها، داغی بدن، زردی ادرار، تپش قلب و خارش پوست اشاره کرد.
۳. سیروز کبدی و کهیر
سیروز کبدی مرحله پیشرفته آسیب کبدی است، که در آن بافت سالم کبد با بافت اسکار جایگزین شده و عملکرد آن مختل میشود. این بیماری که به دلایلی مانند هپاتیتهای ویروسی، مصرف زیاد الکل و کبد چرب ایجاد میشود، توانایی کبد در سمزدایی و تنظیم سیستم ایمنی را تضعیف میکند. در نتیجه، با تجمع سموم (مانند آمونیاک و بیلیروبین)، افزایش هیستامین، اختلال در جریان صفرا و التهاب مزمن، پوست حساس شده و مستعد واکنشهای آلرژیک و کهیر پوستی میشود. در نهایت درک ارتباط کهیر و بیماری کبد مانند علائم سیروز کبدی برای مدیریت هر دو بیماری و بهبود آنها ضروری است.
۴. ارتباط کبد چرب الکلی و کهیر پوستی
کبد چرب الکلی یکی از انواع بیماریهای کبدی است که در اثر مصرف بیشازحد و مداوم مشروبات الکلی ایجاد میشود. این بیماری با آسیب مزمن کبدی، التهاب شدید، تجمع سموم و ضعف سیستم ایمنی بدن، میتواند باعث تحریک پوست و بروز کهیر شود. ادامه مصرف الکل نهتنها سلامت کبد، بلکه سلامت پوست و سیستم ایمنی شما را هم به خطر میاندازد. از عوارض خطرناک الکل غافل نشوید!
۵. بیماری هپاتیت و کهیر
هپاتیت یک بیماری التهابی کبدی است، که در بسیاری از موارد علائم هپاتیت با کهیر همراه است. در جدول به طور دقیق ارتباط بین کهیر و بیماری کبدی مانند هپاتیت را بررسی خواهیم کرد.
نوع هپاتیت | توضیح | علت ایجاد کهیر | شیوع کهیر در این بیماری |
---|---|---|---|
هپاتیت ویروسی (B و C) | عفونتی ویروسی که به صورت حاد یا مزمن کبد را درگیر میکند. | – التهاب کبد و تولید بیشازحد پروتئین التهابی. – تحریک سیستم ایمنی. – اختلال در متابولیسم هیستامین. | – ۱۵-۲۰٪ از بیماران مبتلا به هپاتیت C مزمن علائم کهیر را تجربه میکنند. – در هپاتیت B شیوع کهیر است. |
هپاتیت خودایمنی یا اتوایمیون | سلولهای ایمنی بدن به کبد حمله کرده و باعث التهاب کبدی میشوند. | – افزایش پروتئینهای التهابی. – افزایش هیستامین | شیوع کهیر در بیماران مبتلا به هپاتیت خودایمنی نسبتا بالاست، اما باز هم بهشدت بیماری بستگی دارد. |
۶. کهیر و بیماری های صفراوی
صفرا مایعی است که در کبد تولید و در کیسه صفرا ذخیره میشود، و نقش مهمی در هضم چربیها و دفع سموم دارد. اختلال در جریان صفرا میتواند منجر به بیماریهایی مانند کلانژیت اسکلروزان اولیه (PSC)، سیروز صفراوی اولیه (PBC) و انسداد مجاری صفراوی شود. این بیماریها ممکن است به دلایل زیر منجر به بروز کهیر شوند:
- تجمع اسیدهای صفراوی در خون: انسداد یا التهاب مجاری صفراوی باعث تجمع اسیدهای صفراوی در خون شده، و با تحریک پایانههای عصبی پوست کهیر ایجاد میکند.
- فعالیت بیشازحد سیستم ایمنی: التهاب ناشی از بیماریهای صفراوی سیستم ایمنی بدن را تحریک کرده و واکنشهای آلرژیک مانند کهیر را تشدید میکند.
- افزایش سموم در خون: اختلال در جریان صفرا باعث تجمع سموم در خون شده و با تحریک پوست منجر به بروز کهیر میشوند.
مدیریت بیماریهای صفراوی میتواند به کاهش احتمال بروز واکنشهای پوستی مانند کهیر کمک کند. برای شناخت علائم بیماریهای صفراوی به سایر مقالات دکترتو مراجعه کنید.
۷. سرطان کبدی و کهیر پوستی
با اینکه کهیر پوستی از علائم سرطان کبد نیست، اما گاهی بهدلیل اختلال در دفع سموم و تجمع آنها در خون، التهاب مزمن و سندرم پارانئوپلاستیک، ممکن است کهیر پوستی مشاهده شود. سندرم پارانئوپلاستیک به علائمی اشاره دارد که بهدلیل ترشح مواد شیمیایی یا اختلالات سیستم ایمنی ناشی از سرطان ایجاد میشوند.
بهطور کلی، در صورت داشتن علائمی مانند کهیر، خارش شدید، زردی پوست و چشمها، تورم شکم، ضعف شدید، درد شکمی، کاهش اشتها و کاهش وزن، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
۸. اختلالات ژنتیکی کبدی و کهیر پوستی
اختلالات ژنتیکی کبدی میتوانند به مشکلاتی در عملکرد کبد و سیستم صفراوی منجر شوند که در برخی موارد با علائم پوستی مانند کهیر همراه است. بیماریهایی مانند «آلفا-۱ آنتیتریپسین کمبود»، «هیپرکسی پروتئینها» و «ویلسن» از جمله اختلالات ژنتیکی هستند که میتوانند باعث تجمع مواد مضر در کبد و بدن شوند و به بروز خارش، کهیر و دیگر مشکلات پوستی منجر گردند. این اختلالات معمولاً نیاز به تشخیص دقیق و درمان پزشکی دارند. گاهی کهیر و بیماری کبد نتیجه اختلالات ژنتیکی کبدی هستند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
- بیماری ویلسون: اختلالی ژنتیکی که به دلیل تجمع غیرطبیعی مس در کبد ایجاد میشود. این تجمع میتواند باعث التهاب و تحریک سیستم ایمنی شود که ممکن است با کهیر همراه باشد.
- بیماری هموکروماتوز: اختلال ژنتیکی که باعث جذب بیشازحد آهن میشود. تجمع آهن در کبد میتواند منجر به استرس اکسیداتیو و التهاب مزمن شود، که این وضعیت ممکن است سیستم ایمنی را تحریک کرده و احتمال بروز کهیر را افزایش دهد.
- سندرم آلاژیل: این اختلال نادر ژنتیکی به دلیل اختلال در مجاری صفراوی منجر به تجمع صفرا در کبد میشود. تجمع صفرا و التهاب ناشی از آن ممکن است پوست را تحریک کرده و باعث بروز علائمی مانند کهیر شوند.
۹. تشخیص کهیر ناشی از بیماری های کبدی
تشخیص کهیر ناشی از بیماریهای کبدی معمولاً از طریق ارزیابی تاریخچه پزشکی بیمار، علائم بالینی و آزمایشهای آزمایشگاهی انجام میشود. پزشک ممکن است آزمایشهایی مانند تستهای عملکرد کبد، سونوگرافی کبد و تستهای ویروسی (برای تشخیص هپاتیت) را تجویز کند. علاوه بر این، بررسی سایر علائم مرتبط با بیماریهای کبدی مانند زردی پوست یا چشمها، ورم شکم و تغییرات در رنگ مدفوع نیز به تشخیص کمک میکند. درمان کهیر در این موارد باید بر اساس علت زمینهای بیماری کبدی باشد. تشخیص کهیر ناشی از بیماریهای کبدی و فهمیدن ارتباط آن با کبد، نیازمند رویکردی جامع است که شامل مراحل زیر میشود:
- بررسی سابقه بیماریهای کبدی بیمار
- معاینه فیزیکی و بررسی علائم پوستی
- ارزیابی علائم همراه با کهیر مانند زردی پوست و چشمها، ضعف عمومی، درد شکمی و غیره
- آزمایشات خون برای بررسی آنزیمهای کبدی، سطح بیلیروبین و هیستامین
- آزمایشات تکمیلی: انجام سونوگرافی یا MRI برای بررسی انسداد صفراوی و بیوپسی در موارد مشکوک به سیروز
روش های درمان کهیر در افراد مبتلا به بیماری های کبدی
در درمان کهیر در افراد مبتلا به بیماریهای کبدی، اولویت درمان علت زمینهای است. به این معنی که کنترل و درمان بیماری کبدی مانند هپاتیت، کبد چرب یا سیروز باید در ابتدا انجام شود. علاوه بر آن، برای کاهش علائم کهیر، میتوان از آنتیهیستامینها برای تسکین خارش و التهاب استفاده کرد. در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای بهبود عملکرد کبد یا کاهش تجمع صفرا مانند اسید اورسودوکسی کولیک اسید (UDCA) تجویز شوند. همچنین، تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی نیز میتواند به بهبود وضعیت کبد و کاهش علائم کمک کند. میتوان از روشهای زیر برای درمان و تسکین کهیر ناشی از بیماریهای کبدی استفاده کرد:
- درمان بیماری کبدی: پزشک با توجه به نوع بیماری کبدی که منجر به بروز کهیر شده است، از روشهای مختلفی از کنترل وزن گرفته تا دارو درمانی، برای مدیریت شرایط استفاده میکند.
- درمان دارویی برای تسکین کهیر: داروهایی مانند آنتیهیستامینها (مانند سیتریزین یا لوراتادین) و پمادهای موضعی مثل کالامین، میتوانند به کاهش سریع علائم کمک کنند. با این حال، در بیماران کبدی دوز دارو باید تحت نظر پزشک تنظیم شود و از مصرف خودسرانه داروها باید اجتناب کرد.
- روشهای خانگی درمان کهیر: استفاده از کمپرس سرد، حمام با جو دوسر و غیره میتواند به تسکین خارش و کهیر کمک کند.
- درمان کهیر و بیماری کبد با طب سنتی: مواد طبیعی مانند عسل یا دمنوشهای آرامبخش (بابونه و نعناع)، میتوانند تحت نظر پزشک برای بهبود علائم استفاده شوند.
- تغییر در سبک زندگی برای کنترل کهیر و بیماری کبد: استفاده از رژیم غذایی سالم که توسط متخصص تغذیه تعیین میشود، مدیریت استرس با روشهایی مانند یوگا یا مدیتیشن و رعایت نکات کوچکی میتواند به کاهش کهیر در بلندمدت کمک کند.
عوارض کهیر در بیماری کبد
کهیر و بیماری کبد در صورت عدم درمان بهموقع میتوانند خطرات جدی برای بیمار ایجاد کرده، و کیفیت زندگی او را تحت تأثیر قرار دهند. بیماران مبتلا به کهیر ناشی از بیماریهای کبدی ممکن است با عوارضی مانند خارش شدید، آنژیوادم (تورم لایههای عمیق پوست) و در موارد نادر شوک آنافیلاکسی روبهرو شوند. علاوه بر این، التهاب مزمن ناشی از بیماریهای کبدی خطر پیشرفت فیبروز، سیروز و آسیب بیشتر به کبد را افزایش میدهد. در نهایت مدیریت دقیق بیماری کبدی و درمان مؤثر کهیر میتواند به کاهش این عوارض و بهبود وضعیت بیمار کمک کند.
پیشگیری از بروز کهیر در بیماری های کبدی
پیشگیری از بروز کهیر در بیماریهای کبدی با مدیریت مناسب بیماری زمینهای آغاز میشود. کنترل و درمان به موقع مشکلات کبدی مانند هپاتیت، کبد چرب و سیروز از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل، پرهیز از مصرف الکل و داروهای مضر برای کبد، و انجام فعالیتهای بدنی منظم میتواند به بهبود عملکرد کبد و کاهش خطر بروز کهیر کمک کند. همچنین، اجتناب از عوامل تحریککننده پوستی مانند گرمای زیاد، استرس و برخی مواد آلرژیزا نیز مفید است. با استفاده از روشهای زیر میتوانید از بروز کهیر در بیماران کبدی جلوگیری کنید:
- درمان و مدیریت صحیح بیماریهای کبدی
- رعایت رژیم غذایی سالم:
- مصرف آنتیاکسیدان (میوهها و سبزیجات)
- پرهیز از مصرف غذاهای چرب، پرنمک و فستفودها
- محدود کردن مصرف نوشیدنیهای الکلی و قندی
- نوشیدن آب کافی
- شناسایی و اجتناب از عوامل تحریککننده کهیر مانند برخی داروها، استرس و غذاهای آلرژیزا
- مصرف مکملهای مفید (امگا-۳، ویتامین E و D) تحت نظارت پزشک
- کنترل استرس با مدیتیشن، یوگا، تمرینات تنفسی و توجه به سلامت روان
- معاینات منظم و آزمایشهای کبدی برای تشخیص زودهنگام مشکلات کبدی
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
کهیر و کبد ارتباط تنگاتنگی باهمدیگر دارند، بهصورتی که اختلال در عملکرد کبد میتواند از طریق تاثیر بر سیستم ایمنی یا تجمع سموم در بدن، زمینه را برای بروز کهیر فراهم سازد. از بیماریهای کبدی که با کهیر همراهند، میتوان به بیماری کبد چرب، هپاتیت، سیروز صفراوی، بیماری ویلسون و غیره اشاره کرد. اما با این حال تمام افرادی که به این بیماریها مبتلا هستند، لزوما دچار کهیر پوستی نمیشوند.
اگر شما هم به کهیر و بیماری های کبدی مبتلا هستید، برای تشخیص ارتباط بین کهیر و بیماری کبد، میتوانید در سایت دکترتو با دکتر پوست و فوق تخصص کبد در ارتباط باشید. همچنین در سایت دکترتو علاوه بر مشاوره حضوری امکان مشاوره با دکتر گوارش آنلاین و دکتر پوست آنلاین هم وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!