فهرست مطالب
- برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی چیست؟
- انواع برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
- روش انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
- آمادگی برای انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
- مراقبت های لازم بعد از انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
- عمل برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی برای چه کسانی مناسب است؟
- مزایای انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
- عوارض برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
- نتیجه گیری
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
پولیپ معده معمولاً زمانی پیدا میشود که فرد برای یک مشکل گوارشی ساده مانند سوزش معده یا نفخ به پزشک مراجعه کرده و آندوسکوپی انجام میدهد. دیدن واژه پولیپ در گزارش پزشکی میتواند نگرانیهایی ایجاد کند، زیرا بسیاری از افراد نمیدانند این تودههای کوچک دقیقاً چه معنایی دارند. از سوی دیگر، شنیدن اینکه برخی پولیپها نیاز به برداشتن دارند، پرسشهای بیشتری را به ذهن میآورد: چرا باید آنها را جراحی کرد؟ چه زمانی آندوسکوپی کافی است و چه زمانی نیاز به درمان جدیتر وجود دارد؟ برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی چگونه انجام میشود و چه مزایا یا محدودیتهایی دارد؟ این پرسشها معمولاً اولین دغدغههای بیمار پس از مشاهده گزارش آندوسکوپی هستند. در این مطلب از دکترتو، با روش انجام، انواع تکنیکها، آمادگیها و مراقبتهای لازم پس از برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی آشنا میشوید.
برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی چیست؟
برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی به معنای حذف ضایعات غیرطبیعی از لایه داخلی معده با ابزارهای خاص است. این روش کم تهاجمی، بدون نیاز به عمل باز و معمولاً به صورت سرپایی با آرامبخش یا بیهوشی کوتاه انجام میشود. پزشک با لوله منعطف مجهز به دوربین، پولیپ را پیدا کرده و آن را برمیدارد. هدف برداشت پولیپ با آندوسکوپی، بسته به نوع پولیپ و اندازه و علائم، میتواند تشخیصی (ارسال نمونه برای پاتولوژی) یا درمانی باشد.
برخی پولیپها بهویژه آدنومها میتوانند سرطانی شوند و معمولاً برداشته میشوند، اما بعضی پولیپهای کوچکِ غیرآدنوم ممکن است فقط نیاز به پایش داشته باشند. گاهی برخی موارد، برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی میتواند همزمان نقش تشخیصی و درمانی داشته باشد. به طور کلی، این روش یک راهکار سریع و ایمن برای درمان پولیپ معده محسوب میشود.
نمیدونی چه مراقبتهایی بعد از برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی لازمه؟
از متخصص سوال کن.
انواع برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی میتواند بسته به اندازه، نوع و محل قرارگیری پولیپ متفاوت باشد. یکی از روشهای رایج، پولیپکتومی ساده است که برای پولیپهای کوچک و قابل دسترس به کار میرود. در این روش، پولیپ با یک حلقه سیمی مخصوص بریده و از بدن خارج میشود. روش دیگر، برداشتن پولیپ با کمک تزریق محلول زیر آن است تا پولیپ از لایه زیرین جدا شده و به راحتی برداشته شود.
گاهی از تکنیک EMR برای برداشتن ضایعات بزرگتر یا مشکوک استفاده میشود. در موارد پیشرفتهتر نیز تکنیک ESD برای جدا کردن کامل ضایعات بسیار بزرگ به کار میرود. انتخاب روش مناسب بستگی به تشخیص پزشک و شرایط بیمار دارد. مهمترین انواع روشهای برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی عبارتاند از:
- پولیپکتومی ساده برای پولیپهای کوچک
- استفاده از تکنیک سرد یا گرم برای بریدن پولیپ بر اساس اندازه و ریسک خونریزی
- روش EMR برای ضایعات پهن سطحی همراه با بخشی از مخاط اطراف
- روش ESD برای پولیپها و ضایعات بزرگتر و مشکوکتر
روش انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
در بیشتر موارد جراحی پولیپ معده، آندوسکوپی با بیهوشی متوسط (آرامبخش وریدی) انجام میشود تا بیمار درد نداشته باشد و معمولاً خاطرهٔ کمی از روند داشته باشد. گاهی از اسپری بیحسی گلو برای کاهش رفلکس تهوع استفاده میشود و بیهوشی عمومی فقط در درصد کمی از موارد لازم است.
سپس پزشک یک آندوسکوپ باریک و انعطافپذیر را از طریق دهان وارد معده میکند. پس از مشاهده مستقیم پولیپ، پزشک از ابزارهای مخصوص برای بریدن یا جدا کردن آن استفاده میکند. در برخی موارد ممکن است ابتدا زیر پولیپ سرم تزریق شود تا آن را از دیواره معده جدا کند و برداشت آسانتر شود.
ابزارهایی مانند حلقههای سیمی یا چاقوی آندوسکوپیک در این مرحله کاربرد دارند. در پایان عمل، محل برداشتن پولیپ ممکن است با کلیپس بسته شود تا از خونریزی جلوگیری شود. این فرآیند معمولاً کمتر از یک ساعت طول میکشد و بیمار پس از چند ساعت استراحت ترخیص میشود. مراحل کلی برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی را میتوان اینطور خلاصه کرد:
- پذیرش بیمار، بررسی سوابق دارویی و تزریق آرامبخش یا بیهوشی کوتاه
- ورود آندوسکوپ از راه دهان و مشاهده دقیق مخاط معده و دوازدهه
- شناسایی پولیپها و انتخاب ابزار مناسب برای بریدن یا جدا کردن آنها
- جدا کردن پولیپ و خارج کردن آن از راه آندوسکوپ به بیرون بدن
- کنترل محل برش از نظر خونریزی و استفاده از کلیپس یا تزریق در صورت نیاز
- ارسال نمونه پولیپ به آزمایشگاه برای بررسی بافتشناسی و تعیین نوع ضایعه
متن انگلیسی:
mayoclinic
Most stomach polyps can be removed during endoscopy. Adenomas. These polyps can become cancerous and are usually removed during endoscopy. Polyps associated with familial adenomatous polyposis.
ترجمه متن:
بیشتر پولیپهای معده در زمان آندوسکوپی قابل برداشتن هستند. آدنوماها، دستهای از این پولیپها هستند که ممکن است به سرطان تبدیل شوند و معمولاً حین آندوسکوپی خارج میشوند. پولیپهایی که با بیماری پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی در ارتباط هستند هم معمولاً در طول آندوسکوپی برداشته میشوند.
آمادگی برای انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
قبل از برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی لازم است بیمار چند نکته مهم را رعایت کند. معمولاً توصیه میشود بیمار از چند ساعت قبل از عمل ناشتا باشد تا معده خالی باشد و خطر آسپیراسیون کاهش یابد. مصرف برخی داروها مانند رقیقکنندههای خون ممکن است نیاز به قطع یا تنظیم داشته باشد که با مشورت پزشک انجام میشود. بیماران باید سابقه حساسیتهای دارویی یا بیماریهای زمینهای خود را به پزشک اطلاع دهند.
گاهی اوقات آزمایشهای اولیه مانند آزمایش خون برای بررسی وضعیت انعقاد و هموگلوبین یا تصویربرداری معده قبل از آندوسکوپی درخواست میشود. رعایت دقیق این توصیهها به کاهش خطرات و موفقیت بالاتر عمل کمک میکند. به طور کلی مهمترین نکات آمادگی برای برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی شامل موارد زیر است:
- ناشتایی چند ساعته طبق دستور پزشک برای خالی بودن معده
- اطلاع دادن کامل به پزشک درباره همه داروهای مصرفی و بیماریهای زمینهای
- تنظیم یا قطع موقت داروهای رقیقکننده خون مانند برخی ضدانعقادها طبق نظر متخصص
- داشتن همراه، زیرا به علت آرامبخش تا ساعاتی نباید رانندگی کنید
- پوشیدن لباس راحت و برداشتن زیورآلات و وسایل غیرضروری در روز آندوسکوپی
- طرح هر سوال یا نگرانی با تیم درمان تا با آرامش بیشتر وارد اتاق آندوسکوپی شوید
| موضوع | توضیح خلاصهشده |
|---|---|
| انواع روشها | پولیپکتومی ساده، تزریق زیر پولیپ، EMR، ESD |
| روش انجام | بیحسی یا بیهوشی → ورود آندوسکوپ → مشاهده پولیپ → استفاده از ابزار (حلقه سیمی، چاقوی اندوسکوپیک) → برداشت → بستن محل با کلیپس در صورت نیاز |
| آمادگی قبل از عمل | ناشتا بودن، تنظیم داروها، اطلاعرسانی درباره حساسیتها و بیماریهای زمینهای، انجام آزمایش خون یا تصویربرداری |
| مراقبتهای بعد از عمل | پرهیز غذایی موقت، شروع رژیم نرم، استراحت، مراجعه در صورت درد، تب یا خونریزی، پیگیری نتایج پاتولوژی |
| چه کسانی مناسب هستند | بیماران با پولیپ خوشخیم یا پیشسرطانی، دارای علائم گوارشی، سابقه خانوادگی سرطان |
| چه کسانی مناسب نیستند | بیماران قلبی و ریوی (بهویژه کنترلنشده) یا مصرفکنندگان داروهای ضدپلاکت و ضدانعقاد به ارزیابی پیش از اقدام، تصمیمگیری درباره ادامه یا قطع داروها و پایش دقیقتر نیاز دارند. |
| مزایا | کمتهاجمی، بهبودی سریع، درد کم، بدون نیاز به بستری طولانی، تشخیص همزمان بیماریهای دیگر |
| عوارض | خونریزی، سوراخ شدن معده، ناراحتی گلو یا تهوع، عفونت نادر |
مراقبت های لازم بعد از انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
بعد از برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی، مراقبتهای خاصی برای بهبودی بهتر و جلوگیری از عوارض ضروری است. پس از آندوسکوپی تا زمانی که رفلکس و توانایی بلع به حالت طبیعی برگردد، از خوردن و نوشیدن خودداری کنید. اگر از اسپری بیحسی گلو استفاده شده باشد، ممکن است تا حدود ۱ ساعت اجازهٔ خوردن و آشامیدن نداشته باشیدد. توصیه میشود بیماران حداقل یک روز استراحت کامل داشته باشند و از انجام فعالیتهای سنگین خودداری کنند. در صورت بروز علائمی مانند درد شدید، تب یا خونریزی باید فوراً به پزشک مراجعه شود. همچنین پیگیریهای منظم با پزشک برای بررسی نتایج نمونهبرداری و وضعیت معده اهمیت زیادی دارد. مراقبتهای اصلی بعد از برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی شامل موارد زیر است:
- استراحت نسبی در همان روز و پرهیز از فعالیتهای بدنی سنگین
- شروع با مایعات شفاف و سپس اضافه کردن غذاهای نرم و کمچرب طبق توصیه پزشک
- پرهیز از غذاهای تند، داغ، ترش، بسیار چرب و نوشابههای گازدار برای چند روز
- مصرف داروهای تجویزشده طبق برنامه
- توجه به علائم هشدار مانند درد شدید شکم، استفراغ خونی، مدفوع سیاه یا تب بالا و مراجعه فوری در صورت مشاهده
- پیگیری جواب پاتولوژی و حضور در ویزیت بعدی برای مشخص شدن برنامه آندوسکوپیهای بعدی
عمل برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی برای چه کسانی مناسب است؟
برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی برای بیمارانی مناسب است که پولیپهایی خوشخیم یا مشکوک به پیشسرطانی دارند. افرادی که در آندوسکوپی معمولی ضایعات معدهای مشاهده شده و نیاز به برداشت دارند، کاندید خوبی برای این روش محسوب میشوند. بیمارانی که علائمی مانند درد شکم، خونریزی گوارشی یا سوءهاضمه مزمن دارند، ممکن است نیاز به بررسی و درمان با آندوسکوپی داشته باشند. همچنین در افرادی که زمینه خانوادگی ابتلا به سرطان معده وجود دارد، درمان زودهنگام پولیپها اهمیت زیادی دارد. انتخاب این روش باید توسط متخصص گوارش بر اساس شرایط بالینی و نتایج آزمایشها تأیید شود.
نگران عوارض برداشتن پولیپ با آندوسکوپی هستی؟ با دکتر مشورت کن.
برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی برای چه کسانی مناسب نیست؟
بیماران دارای بیماری قلبی یا ریوی (بهویژه نوع کنترلنشده) و نیز افرادی که داروهای ضدانعقاد یا ضدپلاکت مصرف میکنند، لزوماً برای آندوسکوپی نامناسب نیستند، بلکه به ارزیابی دقیق، تنظیم داروها و انجام آندوسکوپی در شرایط کنترلشده و با مانیتورینگ بیشتر نیاز دارند. همچنین بیماران با سابقه واکنشهای آلرژیک به داروهای بیهوشی باید مشاوره دقیقی با پزشک داشته باشند. پولیپهای بزرگ یا در مکانهای غیرقابل دسترس ممکن است نیاز به عمل باز داشته باشند و تصمیمگیری نهایی باید توسط متخصص انجام شود.
مزایای انجام برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
یکی از مهمترین مزایای برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی کمتهاجمیبودن آن است که باعث کاهش زمان بهبودی و بازگشت سریعتر به فعالیتهای روزمره میشود. این روش خطر عفونت و خونریزی کمتری نسبت به عملهای باز دارد. نیاز نداشتن به بستری طولانی در بیمارستان یکی دیگر از مزایای مهم این روش محسوب میشود. برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی معمولاً درد پس از عمل بسیار کمی دارد و بیماران اغلب با یک یا دو روز استراحت به وضعیت طبیعی بازمیگردند.
علاوه بر این، امکان تشخیص همزمان سایر مشکلات گوارشی هنگام آندوسکوپی وجود دارد که به تشخیص زودهنگام بیماریها کمک میکند. از مهمترین مزایای برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم نیاز به برش جراحی بزرگ و کاهش درد و جای زخم
- انجام به صورت سرپایی یا با بستری کوتاه و بازگشت سریع به فعالیتهای عادی
- امکان تشخیص و درمان همزمان در یک جلسه آندوسکوپی
- کاهش ریسک عوارض نسبت به جراحی باز در بسیاری از بیماران منتخب
- حفظ بخش زیادی از معده و عملکرد طبیعی دستگاه گوارش
- امکان تکرار آندوسکوپی و برداشتن ضایعات جدید در صورت نیاز در آینده
عوارض برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی
هرچند برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی معمولاً ایمن است، اما مانند هر روش درمانی ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. خونریزی پس از عمل یکی از رایجترین عوارض احتمالی است که معمولاً با درمان مناسب کنترل میشود. در موارد نادر ممکن است سوراخ شدن دیواره معده رخ دهد که نیاز به درمان فوری دارد. احساس ناراحتی گلو، تهوع یا دلدرد خفیف در ساعات اولیه پس از عمل طبیعی است و معمولاً با گذشت زمان بهبود مییابد. بروز عفونت نیز هرچند نادر، اما یک عارضه احتمالی دیگر است که در صورت وقوع باید به سرعت درمان شود. پیروی از دستورالعملهای مراقبتی پس از عمل میتواند احتمال این عوارض را به حداقل برساند.
۴.۷ (۵۸۰ نظر)۴.۹ (۳۲۲ نظر)۴.۵ (۲۸۷ نظر)۴.۸ (۱۹۰ نظر)۵ (۱۵۷ نظر)۴.۴ (۱۱۷ نظر)نتیجه گیری
برداشتن پولیپ معده با آندوسکوپی یک درمان مؤثر، ایمن و رایج برای مدیریت پولیپهای معده است و به دلیل ماهیت کمتهاجمی خود، معمولاً با ناراحتی کم و دوره نقاهت کوتاه همراه است. این روش امکان تشخیص و درمان همزمان را فراهم میکند و با ارسال نمونه به پاتولوژی، اطلاعات دقیقی درباره نوع و سطح خطر ضایعه ارائه میدهد. بیشتر پولیپها با این روش بهطور کامل برداشته میشوند و تنها برخی بیماران با ضایعات بزرگ یا مشکوک نیازمند روشهای پیشرفتهتر یا پیگیریهای منظم هستند. آگاهی از مراحل انجام، آمادگیها و مراقبتهای پس از آندوسکوپی به بیماران کمک میکند با آرامش و آگاهی بیشتری این روند درمانی را طی کنند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!