فهرست مطالب
علائم کبد چرب در زنان معمولاً مشابه با علائم مردان است. تحقیقات نشان دادهاند که خطر ابتلا به این بیماری در زنان پس از یائسگی به طور قابل توجهی افزایش مییابد. اگرچه بیماری کبد چرب در مردان بسیار شایعتر از زنان است، اما در زنان یائسه، این خطر به طور چشمگیری بیشتر است. محققان بر این باورند که این موضوع به دلیل تغییرات هورمونی، از جمله افزایش سطح تستوسترون در زنان در دوران مختلف زندگی است. اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری درباره نشانه های کبد چرب در زنان بدانید تا انتهای این مقاله از دکترتو همراه ما باشید. همچنین اگر نیاز به مشاوره با یک پزشک متخصص گوارش و کبد در زمینه بررسی و درمان علايم کبد چرب در زنان دارید، از طریق سایت دکترتو اقدام به جستوجوی پزشک و دریافت نوبت ویزیت کنید. در ادامه این موضوع را هم بیشتر توضیح دادهایم.
علائم کبد چرب در زنان چیست؟
هر دو نوع بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) و بیماری کبد چرب الکلی (ALD) در برخی زنان علائم کمی به همراه دارد و در برخی دیگر بدون علائم است. تشخیص این بیماری بدون ویزیت و بررسیهای پزشک کمی چالشبرانگیز خواهد بود. در برخی افراد علائم به شکل نهفته وجود دارد؛ به این معنی که علائم در بدن هستند اما ممکن است سالها طول بکشد تا ظاهر شوند.
۱. علائم اولیه کبد چرب در زنان
علائم اولیه کبد چرب زنان میتواند شامل خستگی، ناراحتی یا درد خفیف شکمی، تغییرات وزن بیعلت و افزایش آنزیمهای کبدی باشد. با این حال، باید توجه داشت که برخی از افراد ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامتی را تجربه نکنند. در ادامه به نشانه های اولیه کبد چرب در زنان بیشتر پرداختهایم.
خستگی مداوم
احساس خستگی مداوم و کمبود انرژی میتواند یکی از علائم کبد چرب زنان باشد؛ چرا که در این شرایط کبد قادر به عملکرد صحیح نیست. خستگی مداوم یکی از علائم شایع کبد چرب است. افراد مبتلا به کبد چرب معمولاً احساس خستگی و ضعف عمومی دارند که ممکن است با گذشت زمان تشدید شود. این خستگی به دلیل اختلال در عملکرد کبد و کاهش توانایی آن در سمزدایی و پردازش مواد مختلف در بدن ایجاد میشود. همچنین، تجمع چربی کبد میتواند به التهاب و آسیب به سلولهای کبدی منجر شود که به نوبه خود موجب احساس بیحالی و خستگی میشود.
اگر این خستگی به طور مداوم ادامه داشته باشد یا با علائم دیگری مانند زردی پوست، درد شکم یا کاهش وزن همراه باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقتری دریافت کنید.
احساس سنگینی یا درد در ناحیه راست شکم
اگر رسوبات چربی در کبد انباشته شده باشد، باعث درد یا ناراحتی در سمت راست بالای شکم میشود. این علائم بیمار را بیقرار کرده و در زندگی او اختلال ایجاد میکند.
کاهش اشتها
با پیشرفت بیماری کبد چرب، چربی اضافی در کبد میتواند بدون هیچ تغییری در رژیم غذایی یا عادات ورزشی منجر به کاهش وزن شود.
متن انگلیسی:
healthline
Some of the early warning signs of a damaged liver include nausea, loss of appetite, weight loss, and tenderness in the liver area. If you’re concerned about any of these symptoms, consider speaking with a doctor. An early diagnosis may help prevent severe damage to the liver.
ترجمه متن:
برخی از علائم هشدار دهنده اولیه کبد آسیب دیده شامل حالت تهوع، کاهش اشتها، کاهش وزن و حساسیت در ناحیه کبد است. اگر در مورد هر یک از این علائم نگران هستید، با یک پزشک صحبت کنید. تشخیص زودهنگام ممکن است به جلوگیری از آسیب شدید به کبد کمک کند.
۲. علائم کبد چرب پیشرفته در زنان
علائمی که نشان میدهند ممکن است بیماری کبد چرب جدیتر باشد عبارتاند از زردی چشم و پوست (یرقان)، کبودی بدن، تیر شدن رنگ ، تورم شکم، استفراغ خون، مدفوع سیاه (مشابه با قیر) و خارش پوست. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
زردی پوست و چشم ها
زردی پوست و چشمها (که به آن یرقان نیز گفته میشود) میتواند یکی از علائم بیماریهای کبدی، از جمله کبد چرب باشد. این علائم به دلیل تجمع بیلیروبین در خون ایجاد میشود. بیلیروبین مادهای است که به طور معمول توسط کبد پردازش و دفع میشود، اما در صورت ناتوانی کبد در انجام این کار (مثل کبد چرب یا سایر مشکلات کبدی)، بیلیروبین به میزان زیاد در خون تجمع کرده و باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشمها میشود.
این علامت معمولاً در مراحل پیشرفتهتر بیماری کبد چرب و در صورت بروز اختلالات جدیتر در عملکرد کبد مشاهده میشود. اگر زردی پوست یا چشمها را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
تورم در ناحیه شکم یا پاها
بیماران مبتلا به کبد چرب که آسیب کبدی قابل توجهی را تجربه کردهاند، ممکن است تورم در پاها و جمع شدن مایع در شکم را تجربه کنند. این عوارض به دلیل افزایش فشار در وریدی است که خون را از کبد شما منتقل میکند؛ این ورید به نام ورید باب شناخته میشود.
کاهش وزن غیرعمدی
کاهش وزن غیر برنامهریزی شده یکی از علائم کبد چرب است. این کاهش وزن را کاهش وزن غیر عمدی میگویند که اگر بیش از ۵ درصد وزن طبیعی خود را طی ۶ تا ۱۲ ماه از دست بدهید، پزشک باید علت آن را پیدا کند.
۳. علائم سیستم گوارشی
چون کبد چرب میتواند منجر به تشکیل بافتهای چربی در کل بدن شود، اثرات آن تنها محدود به کبد نمیماند. این وضعیت همچنین میتواند باعث ایجاد بافتهای چربی در روده شود که بر عملکرد سیستم گوارش هم تأثیر میگذارد. اعتقاد بر این است که کبد چرب منجر به افزایش خطر ابتلا به سندرم روده تحریکپذیر (IBS) میشود که یک مشکل رایج در میان بیماران مبتلا به کبد چرب است.
۴. علائم پوستی کبد چرب در زنان
علائم پوستی ناشی از کبد چرب میتواند شامل تغییراتی در رنگ، بافت و حس پوست باشد؛ مثلا پف پوست، روزاسه (قرمزی)، زردی، خارش یا بثورات همگی جز علائم پوستی ابتلا به کبد چرب هستند. در مراحل پیشرفتهتر بیماری، این علائم شامل زردی، خارش پوست، درماتیت، روزاسه، وریدهای عنکبوتی و آکانتوز نیگریکانس میشود. این علائم ممکن است در صورت و سایر نواحی بدن هم مشاهده شوند.
علاوهبراین، بیماری کبد چرب باعث افزایش مقاومت به انسولین میشود (به این معنا که بدن نمیتواند به طور مؤثر از انسولین استفاده کند.). انباشته شدن انسولین اضافی در بدن هم میتواند شرایطی به نام آکانتوز نیگریکانس ایجاد کند که باعث تیره شدن چینهای پوستی مانند چین خوردگی گردن میشود.
جوش پوست صورت
ابتلا به جوش صورت ممکن است نشانهای از بیماری کبد چرب در صورت باشد؛ البته همه مبتلایان به کبد چرب جوش صورت ندارند. سایر علائم شامل جوشهای آکنهای و پوست ناهموار است.
خارش پوست
کبد چرب که منجر به سیروز میشود، اغلب میتواند باعث ایجاد بثورات پوستی مانند برجستگیهای کوچک یا پوست خشک شود که همگی باعث خارش پوست میشوند. قرار دادن کمپرس سرد روی نواحی آسیبدیده به تسکین پوست و کاهش خارش بدن کمک میکند. دانشمندان هنوز موفق به شناسایی یک علت واحد که باعث خارش پوستی در بیماریهای کبدی شود، نشدهاند. این موضوع احتمالاً ناشی از ترکیب عوامل مختلف است. با این حال علل زیر به عنوان دلایل اصلی خارش پوستی ناشی از ابتلا به این بیماری گزارش شدهاند:
علت | توضیح |
---|---|
نمکهای صفراوی | اگر بیماری کبدی دارید، ممکن است سطوح بالاتری از نمک صفراوی در زیر پوست شما انباشته شده باشد که میتواند باعث خارش شود. |
هیستامین | برخی افراد مبتلا به خارش سطوح بالاتری از هیستامین دارند، اما آنتیهیستامینها معمولاً در درمان آن مؤثر نیستند. |
آلکالین فسفاتاز سرم (ALP) | افراد مبتلا به بیماری کبدی ممکن است ALP بالایی داشته باشند. |
لیزوفسفاتیدیک اسید (LPA) و اتوتاکسین | LPA بر عملکردهای سلولی تأثیر میگذارد و افراد مبتلا به بیماری کبدی و خارش ممکن است سطوح بالاتری از LPA داشته باشند. |
استفاده از کمپرس خنک در ناحیه آسیب دیده میتواند به تسکین پوست و کاهش نیاز به خارش کمک کند.
تیرگی زیر چشم ها
تیرگی دور چشم میتواند نشانهای از بیماری کبد باشد؛ زیرا معمولاً به دلیل عملکرد ضعیف کبد به وجود میآید. کبد وظیفه تصفیه سموم خون را به عهده دارد و زمانی که انجام کار به درستی انجام نشود، میتواند باعث تجمع سموم در بدن شود. این وضعیت ممکن است منجر به سیاهی زیر چشم و علائم دیگری مانند خستگی و ضعف شود.
قرمزی کف دست
علائم هشداردهنده بیماری کبد چرب پیشرفته در دستان شما عبارتاند از قرمزی کف دستها به دلیل گشاد شدن عروق خونی. در چنین حالتی کف دستها قرمز شده و بستر ناخنها سفید میشوند.
۵. علائم هورمونی ناشی از کبد چرب در زنان
از آنجا که کبد مسئول تنظیم هورمونهای اضافی است، تأثیرات آن میتواند بر چرخه قاعدگی زنان تأثیر بگذارد. هورمونهای استروژن، که ویژگیهای زنانه را حفظ میکنند، به کبد فرستاده شده تا تجزیه شوند و پس از انجام این فرآیند از روده بزرگ عبور کنند. اگر کبد سالم نباشد، نمیتواند بهطور مؤثر هورمونهایی مانند استروژن را دفع کند، که این امر میتواند منجر به عدم تعادل هورمونی شود. عدم تعادل هورمونی میتواند علائمی چون نفخ و مشکلات گوارشی، پوست خشک و خارشدار، احساس خستگی و فرسودگی، کاهش میل جنسی و کاهش یا افزایش وزن غیرقابل توضیح را به همراه داشته باشد.
نامنظم شدن چرخه قاعدگی
زنان ممکن است به دلیل عدم تعادل هورمونی استروژن و پروژسترون دچار دورههای قاعدگی غیر عادی و پریود نامنظم شوند. بیماری کبدی میتواند چنین عدم تعادلی را ایجاد کرده و منجر به خونریزی شدید یا تأخیر در قاعدگی شود. مشکلات کبدی همچنین باعث کاهش لخته شدن خون شده که به معنای این است که خونریزی رحم ممکن است حتی زمانی که چرخه قاعدگی طبیعی باشد، ادامه یابد. در واقع، پریودهای طولانی یا نامنظم ممکن است یک علامت هشدار اولیه باشند که شما در معرض خطر ابتلا به بیماری کبد چرب هستید.
حساسیت پستان
حساسیت یا تورم سینه ممکن است نشانهای از کبد چرب باشد. در کنار این نشانه، آگاهی از سایر علائم بیماری کبد چرب مانند افزایش وزن غیرقابل توضیح، خستگی و ناراحتی شکمی میتواند در تشخیص این بیماری کمککننده باشد.
خونریزی شدید در دوران قاعدگی
همانطور که در بالا ذکر شد، کبد چرب میتواند ناشی از مصرف الکل یا تجمع سلولهای چربی اضافی باشد. این موضوع ممکن است منجر به عدم تعادل هورمونی شود. در نتیجه، اختلال در نسبت استروژن و پروژسترون میتواند منجر به خونریزی شدید در پریودی یا حتی پریود نشدن شود.
متن انگلیسی:
healthline
The Mediterranean diet has been suggested to lower the risk of fatty liver and help manage symptoms in those affected. This diet focused on consuming vegetables, fruits, nuts, whole grains, and fish.
ترجمه متن:
رژیم غذایی مدیترانهای برای کاهش خطر ابتلا به کبد چرب و کمک به مدیریت علائم در افراد مبتلا پیشنهاد شده است. این رژیم بر مصرف سبزیجات، میوهها، آجیل، غلات کامل و ماهی تمرکز دارد.
۶. علائم خاص کبد چرب در زنان باردار
زنان مبتلا به کبد چرب علائم مختلفی را در خود مشاهده میکنند که در ادامه درباره هر یک به صورت مجزا صحبت کردهایم. این علائم از تورم پاها تا احساس داغی کف پاها و بدن در زمان خواب متفاوت هستند.
احساس داغی در کف پا و بدن در زمان خواب
احساس گرما که در عصر یا شب شدیدتر میشود، (مخصوصا در کف دستها و پاها و در زمان خواب) ممکن است نشاندهنده ابتلا به بیماری کبد چرب باشد.
متورم شدن پاها
بیماران مبتلا به کبد چرب که آسیب کبدی قابل توجهی را تجربه کردهاند، از تورم در پاها و انباشت مایع در شکم شکایت دارند. این موضوع به دلیل افزایش فشار در سیاهرگهایی است که خون را از کبد عبور میدهند و به نام ورید باب شناخته میشوند.
تشخیص علائم کبد چرب در زنان
بیماری کبد چرب در زنان، ممکن است بدون بروز علائم باشد. اغلب این بیماری زمانی شناسایی میشود که آزمایش خون معمولی برای بررسی عملکرد کبد انجام میدهید. اگر نتایج آزمایش شما غیرطبیعی باشد، ممکن است پزشک شما به بیماری کبد چرب مشکوک شود، بهویژه اگر مبتلا به چاقی یا دیابت باشید. پزشک شما ممکن است از آزمایشهای زیر برای کمک به تشخیص درستتر ابتلای سما به بیماری کبد چرب کمک بگیرد:
- آزمایشهای تصویربرداری پزشکی: سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی ممکن است رسوب چربی در کبد را نشان دهند.
- آزمایشات خون: ممکن است آزمایش خون برای بررسی عملکرد کبد انجام شود. همچنین میتوانند علل دیگر بیماریهای کبدی را هم بررسی کنند.
- بیوپسی کبد: پزشک با استفاده از یک سوزن بلند، یک تکه کوچک از بافت کبد را از طریق پوست شما جدا میکند. بافت برداشتهشده زیر میکروسکوپ قرار داده شده و بررسی میشود.
بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی هم در ابتدا انجام میشود که در قسمت بعد به توضیح آن پرداختهایم.
۱. بررسی سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی
از آنجایی که بیماری کبد چرب معمولاً علائم قابل مشاهدهای ندارد، تشخیص آن میتواند دشوار باشد. اگر در آزمایشات کبدی که به دلایل دیگر انجام دادهاید، نتایج غیرطبیعی مشاهده شود، پزشک به بیماری کبد چرب شک میکند. در معاینه فیزیکی، پزشک از شما در مورد مصرف الکل هم سوال میکند تا مشخص شود که آیا کبد چرب شما به دلیل مصرف الکل است یا به صورت غیرالکلی (NAFLD) ایجاد شده است. همچنین، از شما میپرسد که چه داروهایی مصرف میکنید تا بداند آیا دارویی باعث بروز NAFLD شما شده است.
پزشک شما در معاینه فیزیکی بدن شما را بررسی کرده و وزن و قد شما را اندازهگیری میکند. او به دنبال علائمی از بیماری کبد چرب مانند کبد بزرگشده و علائم سیروز مانند یرقان (زرد شدن پوست و چشمها) خواهد بود.
۲. آزمایش خون
پزشک ممکن است از شما نمونه خون بگیرد و آن را برای بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال کند. اگر آزمایش خون شما نشاندهنده افزایش سطح آنزیمهای کبدی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) باشد، پزشک احتمالا به NAFLD مشکوک میشود. همچنین پزشک ممکن است آزمایشات خون بیشتری انجام دهد تا مشخص کند که آیا ابتلا به سایر بیماریها باعث افزایش آنزیمهای کبدی شدهاند یا نه.
۳. سونوگرافی یا فیبرواسکن کبد
اسکن کبد با روش فیبرواسکن برای تشخیص یا نظارت بر پیشرفت بیماریهای کبدی مانند بیماری کبد چرب غیرالکلی استفاده میشود. این روش برای تشخیص اسکارهای کبدی نسبت به اولتراسوند دقت بالاتری دارد. به همین دلیل در ارزیابی اولیه یا پیگیری پیشرفت بیماریهای کبدی مانند سیروز یا فیبروز پیشرفته کاربرد زیادی خواهد داشت.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
شناخت علائم کبد چرب در زنان منجر به درک درستتری از بیماری و تشخیص ابتلا به آن در درستترین زمان ممکن میشود. اگر چه که تفاوتهای زیادی بین علایم کبد چرب در زنان و مردان وجود ندارد اما با این حال تفاوتهایی هم هست که در خانمها بیشتر از آقایان مشاهده میشود.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، پزشک در ابتدا معاینات فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی بیمار را در نظر میگیرد و پس از آن به سراغ روشهای تشخیصی دیگر از جمله آزمایش خون و تصویربرداریهای پزشکی میرود. اگر احساس میکنید که به مشورت با یک پزشک فوق تخصص کبد نیاز دارید از طریق سایت دکترتو پزشک مورد نظرتان را پیدا کنید. همچنین میتوانند خیلی سریع و راحت از طریق همین سایت نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین از پزشکان مختلف در سرتاسر ایران دریافت کنید. با این سرعت، روند تشخیص و درمان بیماری کبد چرب شما هم سرعت میگیرد و از عوارض ناشی از پیگیری دیرهنگام تا حد بسیار زیادی پیشگیری میشود.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!