برای تشخیص سردردهای مزمن نیاز به برخی آزمایشها است. چکاپ برای سردرد های مزمن شامل بررسی فاکتورهایی در آزمایش خون و آزمایشهای تصویربرداری میشود. در این مطلب به شما توضیح میدهیم که چکاپ برای سردرد شامل چه آزمایشهایی میشود؟ چه زمانی آزمایشهای تصویربرداری نیاز است؟ پزشک چگونه سردرد را تشخیص میدهد؟
اگر برای تشخیص سردردهای خود و تجویز چکاپ میخواهید به دکتر مغز و اعصاب یا متخصص اعصاب و روان مراجعه کنید، میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.




لیست آزمایش های لازم برای چکاپ سردرد های مزمن
برای درمان سردردهای مزمن ابتدا باید پزشک علت آن را تشخیص دهد. به همین دلیل برای تشخیص سردرد ابتدا سوالاتی در مورد سابقه سردرد پرسیده و سپس آزمایشهایی را تجویز میکند. این آزمایشها شامل آزمایش خون و تستهای تصویربرداری میشود. اگر به تازگی آزمایشهای مربوط به چکاپ کامل بدن را انجام دادهاید، پزشک مواردی مانند قند خون، چربی خون و میزان ویتامینهای بدن را با استفاده از آزمایش خون متوجه میشود. اما برخی دیگر از علل سردرد تنها در تستهای تصویربرداری قابل تشخیص است.
اگر در مدتزمان طولانی دچار سردردهای مزمن هستید، حتما به دکتر مغز و اعصاب یا روانپزشک مراجعه کنید تا علت این عارضه تشخیص داده شود. برای پیداکردن بهترین پزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری، امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
در ادامه آزمایشهای لازم در چکاپ برای سردرد های مزمن را توضیح میدهیم.


۱. شمارش کامل سلول های خونی
ازآنجاییکه مشکلات پزشکی مختلفی باعث سردرد میشوند، آزمایش خون یا همان آزمایش شمارش کامل سلولهای خونی باید انجام شود. در این آزمایش میزان گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها اندازهگیری میشود. به همین دلیل میتوان مواردی مانند کمخونی، عفونت و التهاب را تشخیص داد. تمامی این موارد باعث سردرد و خستگی میشوند. درصورتیکه مورد مشکوکی در آزمایش دیده شود، باید برای بررسی دقیقتر آزمایشهای تکمیلی انجام شود.
۲. قند خون ناشتا
دیابت و سردرد میتوانند رابطه مستقیمی داشته باشند. برای تشخیص سردرد لازم است آزمایش قند خون انجام شود تا مشخص شود شخص دیابت دارد یا نه. یکی از فاکتورهایی که برای تشخیص دیابت باید بررسی شود، قند خون ناشتا است. برای انجام این آزمایش باید حداقل ۸ ساعت چیزی نخورید و ننوشید.
اگر نتیجه آزمایش کمتر از ۹۹ میلیگرم در دسیلیتر باشد، قند خون طبیعی است. اما اگر نتیجه بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلیگرم در دسیلیتر بود، نشانه پیش دیابت است. نتیجه آزمایش بالای ۱۲۶ میلیگرم در دسیلیتر نیز علامت دیابت است.
به نقل از verywellhealth دررابطهبا ارتباط سردردهای مزمن با دیابت:
افراد مبتلا به دیابت ممکن است به دلیل قند خون پایین یا بالا دچار سردرد شوند. به این نوع سردردها، سردرد ثانویه میگویند. زیرا ناشی از یک بیماری زمینهای است. قند خون بسیار پایین در افراد دیابتی میتواند شیوع میگرن را افزایش دهد. اما این سردردها لزوما میگرن نیستند.
۳. میانگین قند خون سه ماهه گذشته
در این آزمایش میزان قند خون در سه ماه گذشته ثبت میشود. به همین دلیل برای تشخیص دیابت بررسی این فاکتور ضروری است. به این آزمایش A1C گفته میشود و برای انجام آن نیازی به ناشتا بودن نیست. اگر نتیجه آزمایش کمتر از ۵٫۷ باشد، طبیعی بوده و شخص دیابت ندارد. نتیجه بین ۵٫۷ تا ۶٫۴ نشانه پیش دیابت و نتیجه بیشتر از عدد ۶٫۵ نشانه دیابت است. در این شرایط با کنترل دیابت میتوان سردرد را درمان کرد.
اگر آزمایش شما نشان داد که دیابت دارید، باید برای کنترل آن به متخصص غدد مراجعه کنید. برای مراجعه به پزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کرده و برای مشاوره حضوری، آنلاین یا تلفنی وقت بگیرید.


۴. آزمایش چربی خون
در آزمایش چربی خون ۴ فاکتور بررسی میشود که شامل کلسترول کل، کلسترول بد، کلسترول خوب و تری گلیسیرید است. گاهی ممکن است پزشک فاکتورهای دیگری را نیز بخواهد بررسی کند. اما با اندازهگیری همین ۴ فاکتور میتوان چربی خون را تشخیص داد.
چربی خون باعث بروز مشکلات قلبی عروقی میشود و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش میدهد. یکی از دلایل سردرد میتواند بالارفتن چربی خون باشد. به همین دلیل این فاکتور در چکاپ برای سردردهای مزمن بررسی میشود.
۵. بررسی آنزیم کبدی با تست عملکرد کبد
در آزمایش عملکرد کبد برای تشخیص بیماریها و مشکلات کبد میزان آنزیمهای کبدی آزاد شده در خون بررسی میشود. نتیجه غیرطبیعی آزمایش میتواند نشانه عفونت کبدی، زخم کبد، کبد چرب یا مصرف برخی داروهای خاص باشد. در این آزمایش ممکن است چند فاکتور یا همه موارد زیر بررسی شود.
- آلانین ترانس آمیناز (ALT)
- آسپارتات ترانس آمیناز (AST)
- آلکالین فسفاتاز (ALP)
- آلبومین و پروتئین کل
- بیلیروبین
- گاما گلو تامیل ترانسفراز (GGT)
- لاکتات دهیدروژناز (LD)
- زمان پروترومبین (PT)
قبل از انجام این آزمایش ممکن است پزشک از شما بخواهد مصرف برخی غذاها و داروها را برای مدتی قطع کنید. در صورت غیرطبیعی بودن نتایج آزمایش، باید برای تشخیص بیماری کبدی آزمایشهای دیگری انجام شود.
برای پیدا کردن علت سردردهای مزمن پزشک باید بررسی جامعی شامل آزمایش خون، قند، چربی، آهن خون، تست کبد و کلیه، تست تیروئید و سطح ویتامینهای خون انجام دهد.
۶. بررسی عملکرد کلیه
اختلال در عملکرد کلیهها میتواند باعث بروز سردرد و علائم دیگر شود. البته در مراحل اولیه معمولا مشکلات کلیوی علامتی ندارند. برای ارزیابی عملکرد کلیه باید چند آزمایش انجام شود. در آزمایش خون فاکتور میزان نیتروژن اوره و کراتینین بررسی شده و در آزمایش ادرار سطح پروتئین و آلبومین اندازهگیری میشود.
اگر در آزمایش عملکرد کلیه نتایج غیرطبیعی باشد، آزمایش تصویربرداری نیز تجویز میشود تا ساختار کلیه به طور دقیق بررسی شود. معمولا آزمایش خون و بررسی سطح نیتروژن اوره و کراتینین برای تشخیص عملکرد کلیه کافی است.
۷. بررسی عملکرد تیروئید
اختلال در عملکرد تیروئید میتواند باعث بروز علائم مختلفی از جمله سردرد شود. به همین دلیل در چکاپ برای سردرد های مزمن لازم است عملکرد تیروئید بررسی شود. در آزمایش تیروئید میزان تولید هورمونهای تیروئید بررسی میشود. کاهش یا افزایش ترشح هورمونها که به آنها کمکاری یا پرکاری تیروئید میگویند، باعث بروز اختلالاتی در بدن میشود.
۸. آزمایش ویتامین D
ویتامین D ماده ضروری است که وجود آن برای سلامت بدن لازم است. ویتامین D علاوه بر کمک به جذب کلسیم و سلامت استخوانها، دارای خواص ضدالتهابی بوده و در حفظ عملکرد ماهیچهها و سیستم عصبی مرکزی نقش دارد. کمبود ویتامین D در بدن باعث رشد غیرطبیعی استخوان، ضعف استخوان و درد میشود.
برای انجام این آزمایش نیاز به آمادگی خاصی نیست. اگر نتیجه آزمایش نشان دهد که کمبود ویتامین D دارید، احتمالا در معرض نور خورشید قرار نگرفتهاید یا مواد غذایی حاوی ویتامین D مصرف نکردهاید. همچنین ممکن است این نتیجه نشانه این باشد که بدن نمیتواند از ویتامین D استفاده کند و شخص دچار بیماری کلیوی یا کبدی است. در این شرایط لازم است برای بررسی سلامت کلیه و کبد آزمایشهایی انجام شود.


۹. اندازه گیری آهن خون
یکی از مواردی که به طور حتم باید در چکاپ برای سردرد های مزمن بررسی شود، اندازهگیری آهن خون است. کمبود آهن در بدن باعث بروز علائمی مانند سردرد، خستگی، سرگیجه و ضعف میشود. برای بررسی میزان آهن چند آزمایش مختلف باید انجام شود که شامل موارد زیر است.
- آهن سرم: مقدار آهن موجود در خون اندازهگیری میشود.
- فریتین سرم: مقدار آهن ذخیرهشده در بدن اندازهگیری میشود. زمانی که سطح آهن پایین باشد، بدن از آهن ذخیره شده استفاده میکند.
- ظرفیت کل اتصال آهن (TIBC): در این آزمایش سطح ترانسفرین (پروتئین) برای حمل آهن از طریق خون اندازهگیری میشود.
- ظرفیت اتصال غیراشباع آهن (UIBC): میزان عدم اتصال آهن به ترانسفرین اندازهگیری میشود.
- ترانسفرین اشباع: در صد ترانسفرین متصل به آهن اندازهگیری میشود.
۱۰. اندازه گیری هموگلوبین خون
هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را به بافتها و اندامهای بدن میرساند و دیاکسیدکربن را از آنها گرفته و به ریه بازمیگرداند. این پروتئین در گلبول قرمز قرار داشته و اندازهگیری آن در تشخیص برخی بیماریها موثر است. اگر مقدار هموگلوبین خون پایین باشد، نشاندهنده کاهش تعداد گلبولهای قرمز بوده و شخص دچار کمخونی است. کمخونی از علل بروز سردرد است. این عارضه میتواند به علت کمبود ویتامین، خونریزی یا بیماری مزمن ایجاد شود.
معمولا برای انجام آزمایش هموگلوبین خون باید مدتی ناشتا باشید. اگر نتیجه آزمایش کمتر از حد طبیعی باشد، احتمال دارد شخص دچار کمبود آهن، کمبود ویتامین B12، کمبود فولات، بیماری کلیوی، بیماری کبدی یا کمکاری تیروئید باشد.
اگر نتیجه آزمایش شما در محدوده طبیعی نیست، باید برای تشخیص دقیق علت آن و درمان سردرد مزمن به متخصص مغز و اعصاب یا روانپزشک مراجعه کنید. برای مراجعه به پزشک میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کرده و برای مشاوره حضوری، آنلاین یا تلفنی نوبت دریافت کنید.




۱۱. اندازه گیری ویتامین B12
برای تولید گلبولهای قرمز خون وجود ویتامین B12 ضروری است. اگر گلبولهای قرمز بهاندازه کافی نباشند، سیستم عصبی بهدرستی کار نمیکند. اگر در آزمایشهای اولیه مربوط به چکاپ برای سردرد های مزمن مشخص شود که دچار کمخونی هستید، برای بررسی علت کمخونی این آزمایش انجام میشود.
برخی بیماریها مانند بیماری کرون و سلیاک نیز باعث کاهش ویتامین B12 میشوند. از علائم رایج کمبود این ویتامین میتوان به خستگی، سردرد، بیحسی دستوپا و بدخلقی اشاره کرد. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست.
۱۲. تصویربرداری با اشعه ایکس
معمولا برای افرادی که به طور روزانه سردرد دارند، سیتیاسکن تجویز میشود. در این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس تصویری از ناحیه سر به دست میآید. گاهی پزشک برای اینکه تصویر دقیقتری به دست بیاید، بهجای سیتیاسکن آزمایش امآرآی را تجویز میکند. در این روش از امواج رادیویی استفاده شده و نواحی که سیتیاسکن نشان نمیدهد، در امآرآی مشخص میشود.


هزینه چکاپ برای سردرد های مزمن
هزینه مربوط به چکاپ برای سردرد های مزمن باتوجهبه نوع آزمایشها متفاوت است. معمولا آزمایش خون هزینه زیادی نداشته و آزمایشهای مربوط به بررسی هورمونها هزینه را افزایش میدهد. اما اگر پزشک تشخیص دهد که نیاز به آزمایشهای تصویربرداری است، باید برای چکاپ بیشتر هزینه کرد.
اگر تحت پوشش بیمه هستید، بیمه مقداری از هزینه را تقبل کرده و از هزینه آزمایش کاسته میشود. بهتر است برای اطلاع از هزینه کلی آزمایش با آزمایشگاه موردنظر تماس بگیرید.
سوالات متداول شما
اگر پزشک برای شما چکاپ برای سردرد های مزمن تجویز کرده است، احتمالا در این مورد با سوالاتی مانند نحوه آزمایش و موارد ضروری برای انجام چکاپ روبرو میشوید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و به طور کامل توضیح دادهایم.
علل مختلفی باعث بروز سردرد میشوند. مشکلات پزشکی مانند کمخونی، بیماریهای تیروئید، کمبود ویتامین و دیابت میتوانند از دلایل سردرد باشند. التهاب و مشکلات عروق خونی، عفونتهایی مانند مننژیت، فشار داخل جمجمهای و تومور مغزی از دیگر دلایل سردردهای مزمن هستند که باید به آنها توجه داشت.
برخی از آزمایشهای مربوط به چکاپ برای سردرد های مزمن مانند آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش هموگلوبین خون نیاز به ناشتایی دارند. اگر پزشک برای شما چکاپ سردرد تجویز کرده است، حتما در مورد آمادگی برای آزمایش سوال بپرسید تا نتیجه دقیقتر باشد.
برای تشخیص سردرد مربوط به میگرن آزمایش خاصی وجود ندارد. پزشک باید برای تشخیص میگرن الگوهای سردرد را دنبال کند و به علائم توجه داشته باشد. پزشک باید در مورد درد در یک طرف سر، درد ضرباندار، احساس بیماری و حساسیت به نور سوال کند.
اگر سردردهای ناگهانی دارید یا احساس میکنید، در زمان سردرد چیزی در سر شما میترکد، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر سردرد شما با سردردهای معمول متفاوت بوده و سن شما بالای ۵۰ سال است، این مورد را باید جدیتر بگیرید و چکاپ برای سردردهای مزمن را انجام دهید.
اگر در آزمایش خون موردی مشاهده نشود، پزشک برای بررسی دقیقتر آزمایش سی تی اسکن را تجویز میکند. در این آزمایش با استفاده از اشعه ایکس مواردی مانند آسیب به سر، خونریزی، سکته مغزی و تومور مغزی تشخیص داده میشود.
برای بررسی برخی قسمتهای سر مانند محل ستون فقرات در نزدیکی سر یا پشت جمجمه نمیتوان از سیتیاسکن استفاده کرد. در این شرایط تصاویر بهدستآمده از ام آر آی میتوانند به تشخیص بیماری کمک کنند. امآرآی تصاویر دقیقتری ثبت کرده و بیماریهایی مانند تومور مغزی، عفونت و تجمع مایع را تشخیص میدهد.
اگر پزشک با اطلاع از علائم و سوابق پزشکی نتواند علت سردرد را تشخیص دهد، در این شرایط آزمایشهایی برای چکاپ سردرد مزمن تجویز میشود. در آزمایش مشخص میشود علت سردرد بیماری زمینهای دیگری مانند دیابت، کمکاری تیروئید یا کمبود آهن در بدن است یا نه.
معمولا با استفاده از نوار مغزی نمیتوان علت سردرد یا میگرن را تشخیص داد. به همین دلیل متخصص مغز و اعصاب معمولا آزمایشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن را تجویز میکند. گاهی ممکن است در سردردهای بسیار شدید این تست نیز تجویز شود.




برای تجویز آزمایش چکاپ برای سردرد های مزمن به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
سردردهای مزمن میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. به همین دلیل وقتی برای درمان آن به پزشک مراجعه میکنید، ابتدا برای تشخیص سردرد، آزمایشهایی تجویز میشود. چکاپ برای سردرد های مزمن شامل آزمایش خون برای بررسی عملکرد تیروئید، کلیه و کبد، سطح ویتامینها در بدن و احتمال کمخونی و التهاب میشود. اگر در آزمایش خون موردی تشخیص داده نشود، نیاز به آزمایشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن و امآرآی خواهد بود.
برای انجام این چکاپ و تشخیص سردرد میتوانید از طریق سایت دکترتو با متخصص مغز و اعصاب یا دکتر اعصاب و روان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/hemoglobin-test/about/pac-20385075
https://medlineplus.gov/lab-tests/vitamin-d-test/
https://stanfordhealthcare.org/medical-conditions/brain-and-nerves/headache/diagnosis.html