مثانه بیش فعال چیست و چگونه درمان می شود؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

مثانه بیش فعال باعث ایجاد میل ناگهانی به دفع ادرار می‌شود که قابل کنترل نیست. افراد مبتلا به مثانه بیش فعال، باید به صورت مداوم بارها در طول شب و روز دفع ادرار داشته باشند، حتی در صورتی که مقدار ادرار در مثانه کم باشد. علائم مثانه بیش فعال شامل تنش مثانه، تکرر ادرار و نیاز فوری به ادرار کردن هستند. این علائم تاثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد گذاشته و اختلالات عضلانی مثانه، تحریک مثانه، عوامل عصبی و التهاب مثانه را به‌دنبال دارند. در ادامه این مطلب از دکترتو شما را با مثانه بیش فعال، علائم، علت و روش‌های تشخیص و درمان آن بیشتر آشنا می‌کنیم. اگر علائم خاصی در مثانه خود احساس می‌کنید بهتر است با یک متخصص کلیه در این باره مشورت کنید. شما در دکترتو علاوه بر نوبت حضوری می‌توانید به صورت آنلاین با پزشک مورد نظر خود مشورت نمایید.

مثانه بیش فعال چیست؟

مثانه بیش فعال (Overactive bladder (OAB)) ترکیبی از علائمی است که باعث شده فرد به‌صورت مکرر نیاز به دفع ادرار، میل بدون کنترل به دفع، حس بی‌اختیاری ادراری و نیاز به دفع شبانه داشته باشد. حدود دو سوم زنان مبتلا به مثانه بیش فعال از نوع مثانه بیش فعال خشک رنج می‌برند. فرد مبتلا احساس می‌کند که باید بلافاصله دفع ادرار داشته باشد و می‌تواند تا سرویس خودش را برساند. نوع دیگر، مثانه بیش فعال خیس است که این افراد اغلب دچار بی‌اختیاری ادراری فوری شده که بعد از نیاز شدید و ناگهانی به دفع ادرار، دچار نشت ادراری می‌شوند. 

بدن ادرار را در مثانه نگه می‌دارد و زمانی که پر شد،‌ عصب‌ها به عضلات اطراف مثانه پیام می‌دهند که وقت تخلیه و دفع فرا رسیده است. سایر عصب‌ها به مجرای ادرار (لوله‌ای که از مثانه می‌آید) دستور داده تا برای خروج ادرار از بدن باز شود. گاهی عصب‌ها سیگنال اشتباه می‌فرستند و به مثانه می‌گویند که زمان دفع است حتی اگر کامل پر نشده باشد. این همان مثانه بیش فعال است.

مثانه بیش فعال در کودکان

این سندروم ممکن است در کودکان نیز رخ دهد. این حالت مشابه سندرم مثانه بیش فعال در بزرگسالان است، اما در کودکان ممکن است علل متفاوتی داشته باشد. ناتوانی در کنترل عضلات مثانه، مصرف مواد محرک مانند شکلات و مایعات بیش از حد و التهاب مثانه از علل پرکاری مثانه در کودکان هستند. 

مثانه بیش فعال در زنان

این سندروم در زنان، مشکل نگهداری ادرار در مثانه است که باعث ایجاد نیاز فوری و مکرر به دفع ادرار در زنان می‌شود. تعداد دفعات ممکن است حتی تا هشت بار در روز هم برسد و با بی‌اختیاری ادراری نیز همراه باشد. حدود ۴۰ درصد زنان در آمریکا از بیش فعالی مثانه رنج می‌برند. 

متن انگلیسی:
While overactive bladder is most common in older adults, the condition is not a normal result of aging. While one in 11 people in the United States suffer from overactive bladder, it mainly affects people 65 and older, although women can be affected earlier, often in their mid-forties
ترجمه متن:
هرچند که مثانه بیش فعال بیشتر در افراد مسن شایع است، این وضعیت نتیجه طبیعی افزایش سن نیست. در حالیکه از هر ۱۱ نفر، یک نفر در ایالات متحده آمریکا از مثانه بیش فعال رنج می‌برد این بیماری عمدتاً افراد ۶۵ سال و بالاتر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. البته مثانه بیش فعال در زنان زودتر بروز می‌کند و ممکن است در اواسط دهه چهل زندگی زنان ظاهر شود.

denverurology

مثانه بیش فعال در شب

یکی از علائم و مشکلات این سندروم، نیاز به دفع ادرار در شب‌ها است که ممکن است به‌طور ناخواسته و بدون کنترل، تخلیه ادرار داشته باشد. ضعف عضلات مثانه می‌تواند منجر به ناتوانی در کنترل ادرار در طول شب و تخلیه ناخواسته ادرار شود. عواملی مانند التهاب مثانه، التهاب مجاری ادراری، استرس و اضطراب، مصرف مواد محرک مانند قهوه و نوشیدنی‌های حاوی کافئین، مصرف مایعات بیش از حد و مصرف داروهای خاص موجود در شب باعث تحریک مثانه و ایجاد سندروم مثانه بیش فعال در شب می‌شوند.

تغییرات هورمونی در بدن و عوامل وراثتی هم روی بیش فعالی مثانه در شب تاثیر دارند. به عنوان مثال، کاهش هورمون آنتی دیورتیک (ADH) که نقش در کنترل تولید ادرار دارد، می‌تواند منجر به افزایش تولید ادرار و مثانه بیش فعال در شب شود.

علائم مثانه بیش فعال

این سندروم، انواع مختلفی از علائم و نشانه‌ها را دارد که عبارتند از:

• نیاز فوری به دفع ادرار: فرد به طور ناخواسته و ناگهانی نیاز به دفع ادرار پیدا می‌کند. یعنی از زمانی که فرد حس می‌کند که باید دفع ادرار داشته باشد تا رسیدن به سرویس بهداشتی، فرصت زیادی ندارد. 
• نیاز به دفع مکرر ادرار بیشتر از حد معمول (تکرر ادرار نشانه چیست؟)
• نیاز فوری و ناگهانی بدون کنترل به دفع ادرار با احتمال نشتی ادرار
• نیاز به دفع ادرار دست کم دو بار در شب (دلیل ادرار زیاد چیست؟)

علائم مثانه بیش فعال داری؟

همین حالا از متخصص کمک بگیر.

دکتر اورولوژی آنلاینپزشک اورولوژی

علت ابتلا به مثانه بیش فعال

بیماری‌ها یا آسیب دیدگی که روی عضلات دتروسور تاثیر می‌گذارند، علت اصلی ابتلا به مثانه بیش فعال هستند. عضله دتروسور مجموعه‌ای از فیبرهای عضلانی نرم در دیواره مثانه است که تحت تاثیر بیماری یا آسیب دچار اختلال می‌شود. از شایع‌ترین علل ابتلا به این سندروم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تروما شکمی، بارداری و زایمان 
• آسیب عصبی و عمل جراحی لگن یا کمر، فتق دیسک، پرتو درمانی، بیماری پارکینسون، ام‌اس یا سکته مغزی 
• مصرف برخی داروها، الکل و کافئین
• عفونت‌های مجاری ادراری (برای عفونت ادراری چی بخوریم؟)
• چاقی و وزن زیاد
• کمبود استروژن بعد از یائسگی

راه‌ های تشخیص مثانه بیش فعال

راه‌های تشخیص این سندروم عبارتند از:

• معاینه توسط پزشک، بررس سوابق بیمار و ارزیابی جزئیاتی مانند الگوی ادرار، تعداد و فاصله زمانی بین تحریک و دفع ادرار، عوامل تحریک کننده، وجود علائم دیگر مرتبط و تاثیر آن بر کیفیت زندگی 
• آزمایش ادرار و بررسی آلبومین، قند، عفونت ادراری، و سایر نشانگرهای مرتبط
• سونوگرافی مثانه یا سیستوسکوپی

آیا مثانه بیش فعال درمان دارد؟

در بیشتر موارد، این سندروم بیماری مزمنی است که بهتر می‌شود اما به‌طور کامل از بین نمی‌رود. معمولا پزشک برای درمان آن و تقویت عضلات کف لگن و کنترل بیشتر روی عضلات و دفع ادرار، ورزش کگل را تجویز می‌کند. هیچ نوعی از بیش فعالی مثانه خود به‌خود و بدون درمان بهبود پیدا نمی‌کند. عدم درمان مثانه بیش فعال باعث بدتر شدن و تشدید علائم، ضعیف شدن عضلات کنترل کننده ادرار و نازک شدن بافت عضلات کف لگن می‌شود.  

راه‌ های درمان مثانه بیش فعال

درمان این سندروم شامل ترکیبی از روش‌ها و تغییرات در سبک زندگی است که به کنترل علائم و بهبود وضعیت مثانه کمک می‌کنند. از شایع‌ترین راه‌های درمان این سندروم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تمرینات تقویت و کنترل عضلات مثانه مانند تمرینات کگل
• تغییر سبک زندگی و محدودیت مصرف موادی مانند قهوه، تنقلات، مشروبات گازدار، آب نبات و الکل
• تکنیک‌های استراحت و تنفس مانند مدیتیشن و تمرینات آرامش از طریق تنفس عمیق و آهسته
• درمان دارویی با داروهایی مانند آنتی‌کولینرژیک‌ها و داروهای مسدود کننده آلفا
• فیزیوتراپی و تکنیک‌های توانبخشی توانبخشی مانند تحریک عصبی الکتریکی (PTNS)، تحریک مغناطیسی تکانه ناحیه‌ای (TMS) و تحریک توانبخشی عمقی (DBS)
• درمان هورمونی
• جراحی یا تزریق بوتاکس

‏قرص برای مثانه بیش فعال (قرص بیش فعالی مثانه)

از داروهای مهم برای کنترل این بیماری، داروهای ضد‌کولینرژیک هستند که با کاهش فعالیت عضلات مثانه و کاهش ترشح ادرار به کنترل این بیماری کمک می‌کنند مانند قرص اوکسی‌بوتینین، تولترودین، داریفناکین و سولیفناسین.

همه‌ی درمان‌های مثانه بیش فعال رو انجام دادی و نتیجه نگرفتی؟ مشاوره بگیر.

دکتر مثانه بیش فعال

درمان خانگی مثانه بیش فعال

این سندروم شرایطی را در پی دارد که نیاز به مراجعه به پزشک را ضروری می‌کند. با این حال، در کنار درمان پزشکی، تعدادی روش خانگی و تغییرات در سبک زندگی می‌توانند در بهبود علائم این بیماری کمک کنند:

• تمرین عضلات کف لگن
• تکنیک‌های تنفسی و آرامشی جهت کاهش استرس و اضطراب
• کنترل مصرف مایعات
• برنامه‌ریزی منظم برای توالت رفتن می‌تواند به خالی ماندن مثانه و کاهش علائم کمک کند.
• وقتی احساس برانگیختگی مثانه دارید، تمرکز خود را به چیزی دیگر معطوف کنید، مانند تماشای تلویزیون، خواندن کتاب.

درمان مثانه بیش فعال در طب سنتی

طب سنتی هم برای درمان این بیماری بر تغییرات در سبک زندگی و رژیم غذایی تاکید دارد. اما مهم است بدانید که این روش‌ها تجربیات فردی و نتایج متغیری دارند و به‌تنهایی نباید جایگزین مشاوره و درمان پزشکی شوند. برخی گیاهان دارویی خواص ضد‌التهابی و آرامش‌بخشی دارند که ممکن است به کنترل این بیماری کمک کنند مانند عرق‌ گل‌ گاوزبان، عرق‌ گل ‌نسترن، زعفران و زنجبیل می‌شوند. در هر صورت، قبل از استفاده از هرگونه روش طب سنتی، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. 

داروی گیاهی برای مثانه بیش فعال (درمان گیاهی مثانه بیش فعال)

از گیاهان دارویی که در طب گیاهی برای کنترل این بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• پوک‌ریشه خواص ضدعفونی‌کنندگی دارد و التهاب مثانه را کم می‌کند.
• آرنیکا دارای خواص ضد‌التهابی و آرامش‌بخشی است و برای کاهش التهاب و تحریک مثانه موثر است.
• گل چای خواص به‌دلیل خواص ضد‌التهابی و ضدعفونی‌کننده باعث التیام علائم و کاهش التهاب در مثانه می‌شود. 

ورزش برای مثانه بیش فعال

ورزش به‌خصوص تمرینات تقویت عضلات کف لگن، نقش موثری در تقویت عضلات این ناحیه و کنترل بیشتر بر دفع ادرار دارد.

• تمرین کگل
• پیاده روی، دوچرخه‌سواری، شنا و بدنسازی با وزنه‌های سبک
• یوگا، تمرینات تنفسی عمیق و مدیتیشن 

‏انواع مثانه بیش فعال

این بیماری، نوعی حالت ناهنجاری در سیستم ادراری است که به دو صورت اولیه بدون علت خاص و ثانویه ناشی از عوامل دیگری مانند عفونت ادراری، التهاب مثانه، تنگی ادراری، تحریک مثانه و غیره ایجاد می‌شود. این سندروم دو نوع دارد:

نوع	شرح
مثانه بیش فعال خشک	نیاز فوری به دفع ادرار دارد و فرد تا رسیدن به توالت، توانایی نگه داشتن و کنترل ادرار را دارد.
مثانه بیش فعال خیس	نیاز ناگهانی و فوری به دفع ادرار پیش می‌آید و معمولا به بی‌اختیاری ادراری می‌رسد و فرد قادر به نگه داشتن ادرار در مثانه نیست. احتمال نشتی ادرار تا قبل رسیدن به توالت وجود دارد.

عوارض مثانه بیش فعال

این سندروم باعث اختلال در انجام فعالیت‌های روزمره زندگی شده و کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد. خوشبختانه با درمان این سندروم، می‌توان به روال عادی زندگی بازگشت، اما عدم درمان ممکن است عوارضی به‌همراه داشته باشد. تخلیه مثانه مستلزم هماهنگی بین کلیه، سیگنال‌های عصبی و انقباض عضلانی است. در صورتی که درمان درست نباشد، این هماهنگی از بین رفته و عوارضی مانند بی‌اختیاری ادراری ایجاد می‌کند.

متن انگلیسی:
Overactive bladder (OAB), especially if not treated, can negatively affect your physical and mental health. It may also raise your risk of certain health conditions, such as depression. Overactive bladder (OAB) is a chronic condition with symptoms that can disrupt your daily activities and disrupt your sleep at night
ترجمه متن:
اگر مثانه بیش فعال (OAB) درمان نشود، می‌تواند بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر منفی بگذارد. همچنین ممکن است احتمال بروز برخی بیماری‌ها مانند افسردگی را افزایش دهد. مثانه بیش فعال (OAB) یک بیماری مزمن با علائمی است که می‌تواند فعالیت‌های روزانه شما و خواب شبانه‌تان را مختل کند. 

healthline

راه‌ های پیشگیری از مثانه بیش فعال

تغییر سبک زندگی می‌تواند ریسک مثانه بیش فعال را به حداقل برساند. از راه‌های پیشگیری از این سندروم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 

• پرهیز از چاقی و حفظ وزن متعاد
• مصرف متعادل نوشیدنی‌های کافئین‌دار و حاوی الکل
• مصرف کافی و مناسب مایعات به‌طور روزانه
• ورزش منظم
• انجام تمرینات کگل یا سایر تمرینات کف لگن
• کنترل بیماری‌های عامل مثانه بیش فعال مانند دیابت

‏نتیجه‌ گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

مثانه بیش فعال نوعی بیماری شایع است که باعث تغییر در عادات دفع شده و منجر به خجالت و شرمساری فرد می‌شود. در صورتی که به‌صورت مکرر نیاز فوری یا ناگهانی به دفع ادرار دارید، یا کنترل ارادی بر دفع ادرار تا قبل رسیدن به توالت ندارید، احتمالا از این سندروم رنج می‌برید و باید به پزشک متخصص اورولوژیست مراجعه کنید. عدم درمان مناسب باعث بروز عوارض جدی مانند کاهش کیفیت زندگی یا افسردگی می‌شود. شما با استفاده از خدمات غیرحضوری دکترتو می توانید با متخصص اورولوژی آنلاین مشورت نمایید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!