سرخجه چه علائمی دارد و چگونه درمان میشود؟

سرخجه یا سرخک آلمانی (German Measles) بیماری ویروسی است که توسط ویروس روبلا ((Rubella از طریق تماس مستقیم با شخص مبتلا، تنفس در محیطی که ویروس در آن وجود دارد یا انتقال از مادر به نوزاد قابل انتقال است. علائم سرخک آلمانی تب ملایم، قرمزی و لکه‌های روی پوست، ناحیه گردن و قسمت پشتی گوش و کاهش لنفوسیت‌های تمیز در خون هستند.

این بیماری به‌خصوص برای زنان باردار و نوزادان خطرناک است و ممکن است باعث آسیب‌دیدگی جنین داخل رحم مادر شود مانند نقص عقلانی، کوری، نقص شنوایی و مشکلات قلبی و سایر مشکلات سندرم روبلا. در اکثر کشورها، واکسیناسیون سرخجه به عنوان بخشی از برنامه‌های ایمنی جمعی انجام می‌شود.

اگر علائم سرخجه را در کودکتان مشاهده کردید، حتما به متخصص عفونی یا دکتر اطفال مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر متخصص عفونی وجود دارد.

سرخجه چیست؟

سرخجه یا ماسلز (Measles) نوعی بیماری ویروسی عفونی است که بیشتر در کودکان و نوجوانان و در موارد معدودی در بزرگسالان روی می‌دهد. علائم سرخک آلمانی شامل تب، سرماخوردگی، سرفه، خلط بینی، عطسه و یبوست هستند. بعد از چند روز، لکه‌های قرمزی روی پوست ظاهر می‌شوند که از صورت شروع شده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش می‌یابند.

بعد از چند روز شروع به تراکم می‌کنند و به صورت ضعیف و خفیف باقی می‌مانند. ویروس این بیماری از طریق تماس مستقیم با فرد مبتلا یا تنفس در محیط آلوده منتشر می‌شود و مهم‌ترین راه برای پیشگیری از ابتلا واکسیناسیون است.

ویروس سرخجه چیست؟

ویروس سرخجه (Measles Virus) عامل اصلی بیماری سرخجه و عضوی از خانواده پارامیکسوویروس‌ها (Paramyxoviridae) و گروه مخاط‌زاها (Morbillivirus) است که با ایجاد عفونت در بدن باعث ابتلای فرد می‌شود. ویروس سرخجه ویروس RNA با پوشش بیرونی است که به آن پوشش چربی می‌گویند. این پوشش حاوی پروتئین‌هایی است که به ویروس اجازه می‌دهد به سلول‌ها متصل و وارد آنها شود.

درون پوشش، ویروس دارای مولکول RNA ژنوم است که اطلاعات لازم برای تکثیر خود را در سلول میزبان حمل می‌کند. ویروس پس از ورود به بدن، به سلول‌های تنفسی در بینی و گلو متصل و سپس در سراسر بدن تکثیر می‌شود و فرد را مبتلا می‌کند.

سرخجه مادرزادی

سرخجه مادرزادی بیماری نادر و جدی است که زمانی اتفاق می‌افتد که جنین یا نوزاد در دوران بارداری به ویروس آلوده می‌شود. این ویروس از مادر به نوزاد درون رحم منتقل شده و ممکن است باعث عوارض جدی در نوزاد شود مانند:

• اختلال رشد و توسعه‌ای، مشکلات شناختی و اختلالات حرکتی
• نقص بینایی و شنوایی دائمی در نوزاد
• نقص قلبی
• عفونت ریوی و مشکلات تنفسی

به علت خطرات جدی که سرخجه مادرزادی برای جنین دارد، پیشگیری از آن از طریق واکسیناسیون زنان قبل بارداری و پس از زایمان بسیار مهم است.

علائم سرخجه

علائم بیماری سرخک آلمانی عبارتند از:

• تب: تب در ناحیه شکم و سر کودک را جدی بگیرید.
• خلط بینی
• عطسه
• التهاب ملتحمه
• آبله کوپلیکس
• لکه‌های سرخ روی پوست
• سردرد (علت سردرد شدید چیست؟)

بیماری سرخک آلمانی معمولا در سه مرحله تجربه می‌شود: ایجاد علائم پیشرونده، بروز علائم حاد، و بهبود و انتهای بیماری.

علائم پیشرونده:

• تب: حدود ۳۹-۴۰ درجه سانتیگراد در چند روز اول بیماری
• علائم تنفسی شبیه به سرماخوردگی و سرفه
• خلط بینی
• التهاب و قرمزی چشم‌ها
• لکه‌های کوچک و سفید داخل دهان

علائم حاد:

• لکه‌های قرمز روشن روی صورت و گردن و به تدریج در سراسر بدن
• به مرور زمان، لکه‌ها تراکم می‌یابند و به صورت ضعیف و خفیف باقی می‌مانند.
• تب بالا
• سردرد شدید و مشکلات عمومی و ضعف و افت سیستم ایمنی بدن
• قرمزی و التهاب چشم‌ها (التهاب ملتحمه)

بهبود و انتهای بیماری:

• کمرنگ شدن و از بین رفتن لکه‌ها
• کاهش علائم و بهبودی
• احتمال بروز برخی عوارض جانبی نظیر عفونت، التهاب ریه، عفونت گوش، مغز و اعصاب

روی پوست کودکت لکه‌های قرمز دیدی؟

تب و سرفه شدید داره؟ به پزشک مراجعه کن.

مشاوره آنلاین با دکتر بیماری های عفونیدکتر بیماری های عفونی

علائم سرخجه در کودکان

علائم سرخجه در کودکان شبیه به علائم بزرگسالان است، اما در کودکان با شدت بیشتری بروز پیدا می‌کنند. یعنی تب بالا، علائم تنفسی، سرفه و التهاب و قرمزی چشم‌ها، لکه‌های سرخ روی پوست، صورت، گردن و کل بدن، سردرد شدید و درد عمومی همگی در کودکان با شدت بیشتری نسبت به بزرگسالان دیده می‌شوند. علاوه بر این، کودکان ممکن است از اشتها کمتری برخوردار شوند، خستگی و ضعف عمومی داشته باشند و رفتار عصبانی و بدخلقی نشان دهند.

علائم سرخجه در نوزادان

در نوزادان نیز علائم همان هستند اما با شدت و تنوع بالاتر. نوزاد ممکن است تب بالاتر از ۳۸ درجه داشته باشد و علائم تنفسی، عطسه و سرفه و قرمزی چشم، لکه‌های سرخ روی پوست، و ضعف و درد عمومی، کاهش اشتها و بیقراری و کاهش ساعات خواب در آن‌ها بروز کند. برای جلوگیری از انتشار بیماری به دیگران، بهتر است نوزادتان را تا زمان بهبودی کامل از محیط‌های عمومی دور نگه دارید.

سرخجه در بارداری

سرخجه در بارداری مشکلات متعددی ایجاد می‌کند از جمله نقص و اختلال شنوایی (کر شدن)، و نقص چشمی و قلبی. در بیش از ۹۰ درصد موارد ابتلا عفونت در هفته ۸ تا دهم بارداری آسیب جدی و مرگباری به جنین می‌زند. اما ابتلا بعد هفته دهم میزان ریسک را کمتر کرده و ممکن است باعث نقص شنوایی شود.

زنان بارداری که تا به‌حال مبتلا نشده باشند و واکسن هم نزده باشند بیشتر در معرض خطر قرار دارند. در صورت ابتلای مادر، احتمال انتقال بیماری به جنین بسیار بالا است. علاوه بر این، عفونت سرخجه در دوران بارداری می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی مانند ایجاد نارسایی‌های جنینی، زایمان زودرس، سقط و حتی مرگ جنین شود.

علائم سرخجه در بزرگسالان

شایع‌ترین علائم سرخک آلمانی در بزرگسالان تب، سرفه، عطسه خشک، مشکلات تنفسی، خلط بینی، لکه‌های قرمز روی صورت و گردن، خارش شدید، عفونت و التهاب چشم و گلو، سردرد و درد گلو، تورم لثه، احساس ضعف و خستگی عمومی، کاهش اشتها و کم خوابی هستند.

راه های انتقال بیماری سرخجه

این بیماری از طریق راه‌های زیر انتقال پیدا می‌کنند:

• از طریق تماس مستقیم با بیمار مبتلا
• از طریق تنفس و حضور در محیط آلوده (بیمار عطسه و سرفه کرده و ویروس در فضا منتشر می‌شود.)
• لمس سطوح آلوده

علت بیماری سرخجه

علت اصلی بیماری سرخجه عبور ویروس از فرد مبتلا به فرد سالم است. وقتی که بیمار سرفه یا عطسه می‌کند، ویروس به صورت ذرات ریز در هوا منتشر می‌شود و از طریق تنفس وارد بدن افراد حاضر در آن محیط خواهد شد. عدم دریافت واکسن سرخک آلمانی می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به بیماری در صورت تماس با ویروس شود.

در مناطقی که سرخجه هنوز مشکل بهداشتی است یا شیوع دارد، احتمال ابتلا به بیماری بیشتر خواهد بود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افرادی که به تازگی عمل جراحی انجام داده‌اند یا دارای بیماری‌هایی مانند ایدز هستند، احتمال ابتلا به سرخک آلمانی بیشتر است.

عوامل خطر بیماری سرخجه

ریسک فاکتورهای ابتلا به این بیماری عفونتی عبارتند از:

• تماس با فرد آلوده
• عدم واکسیناسیون
• قرار گرفتن در محیط‌های آلوده و شلوغ
• واکنش ایمنی ضعیف به واکسن
• ضعف سیستم ایمنی
• سن: کودکان کوچکتر از دو سال و بزرگسالان بالای ۲۰ سال

تشخیص سرخجه (آزمایشگاه تست سرخجه)

تشخیص سرخجه بر اساس علائم بالینی و تاریخچه بیماری قابل تشخیص است و نیاز به آزمایشگاه تست خاصی ندارد. اما در مواردی که تشخیص قطعی نیاز است یا برای تایید بیماری در موارد خاص، آزمون‌های آزمایشگاهی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. تست‌های آزمایشگاهی تشخیص سرخجه عبارتند از:

• آزمایش خون
• آزمایش ایمنوهیستوشیمیایی
• آزمایش پلیمراز زنجیره‌ای برای شناسایی ویروس سرخجه در نمونه‌های بیولوژیکی مانند بزاق، ادرار و خون

درمان سرخجه

طبیعی است که افراد در رابطه با این مشکل نیز همچون هر بیماری دیگری به دنبال درمان باشند، با این حال باید بگوییم که روش‌های درمانی این بیماری چندان متنوع نیستند و بیشتر با استراحت و روش‌های ساده قابل درمان است.

متن انگلیسی:
There is no effective antiviral treatment for rubella. Treatment of symptoms includes plenty of fluids and pain relief if required. Paracetamol may be used to reduce fever and pain. Aspirin should not be given to children under 12 years of age unless specifically recommended by a doctor
ترجمه متن:
هیچ درمان ضد ویروسی موثری برای سرخجه وجود ندارد. درمان علائم شامل مایعات فراوان و تسکین درد در صورت نیاز است. پاراستامول ممکن است برای کاهش تب و درد استفاده شود. آسپرین نباید به کودکان زیر ۱۲ سال داده شود، مگر اینکه توسط پزشک توصیه شده باشد.

sahealth.sa

درمان سرخجه در بزرگسالان

این بیماری بیشتر در کودکان رخ می‌دهد، اما در برخی موارد نادر نیز می‌تواند در بزرگسالان اتفاق بیفتد. درمان سرخجه در بزرگسالان شامل موارد زیر می‌شود:

• استراحت و مراقبت، مصرف مایعات بیشتر و تغذیه مناسب
• کنترل علائم با مصرف داروهای ضدتب و مسکن
• آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت‌های ثانویه مانند عفونت ریوی
• پیشگیری از عوارض نادر اما جدی مانند عفونت‌های تنفسی، عفونت گوش، عفونت چشم، التهاب مغزی و التهاب ریه

بیماری سرخجه گرفتی و دنبال درمانی؟ برای درمان از متخصص مشورت بگیر.

دکتر سرخجه

عوارض بیماری سرخجه

سرخجه بیماری عفونی و ویروسی است که می‌تواند عوارض مختلفی در بدن ایجاد کند:

• عوارض تنفسی و ظاهر شدن علائم مشکلات ریه: عفونت‌های تنفسی مانند التهاب حلق، التهاب بینی، سینوزیت (التهاب سینوس‌ها) و التهاب ریه همراه با تنفس سخت، سرفه، آبریزش بینی، سرفه خونی و تنگی نفس
• عوارض چشمی: التهاب چشم، قرمزی، خارش، ترشحات چشمی و حساسیت نوری
• عوارض پوستی: طاسی، خارش شدید و تشدید حساسیت پوست (علت حساسیت پوستی چیست؟)
• عوارض سیستم عصبی: در برخی موارد نادر التهاب مغز و نخاع (آئنسفالیت و میلینگیت)، سردرد شدید، تشنج، کاهش وضوح ذهنی و تغییرات رفتاری
• عوارض سیستم گوارشی: تهوع، استفراغ و اسهال

پیشگیری از سرخجه

پیشگیری از این بیماری شامل موارد زیر می‌شود:

• واکسیناسیون
• اجتناب از تماس با بیمار مبتلا، جدا کردن فرد بیمار، استفاده از ماسک و شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون
• تقویت سیستم ایمنی، خواب کافی، تغذیه مناسب، ورزش منظم و کاهش استرس
• رعایت بهداشت دست، شستشوی مکرر و دقیق دست‌ها با آب و صابون قبل و بعد از تماس با افراد دیگر، قبل از خوردن غذا و بعد از استفاده از دستگاه‌ها و سطوح عمومی
• اجتناب از سفر به مناطق با شیوع سرخجه

واکسن سرخجه

واکسن سرخجه واکسن ایمنی است که بدن را در برابر ویروس این بیماری مقاوم می‌کند. درواقع، واکسن سرخجه حاوی ویروس ضعیف شده یا بی‌خطر بیماری است که به بدن تزریق می‌شود. با وارد شدن ویروس به بدن، سیستم ایمنی بدن به آن پاسخ می‌دهد و آنتی‌بادی‌ها را تولید می‌کند.

در صورت مواجهه با ویروس در آینده، سیستم ایمنی بدن قادر خواهد بود آن را به خوبی مهار کند و ابتلا به بیماری را کاهش دهد. واکسن معمولا به صورت دو دز تزریق می‌شود: یک دز حدود ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دز دوم حدود ۴ تا ۶ سالگی.

چند ماه بعد از واکسن سرخجه میتوان باردار شد؟

زمان اقدام به بارداری بعد از تزریق واکسن به عوامل متعددی بستگی دارد. در حالت عادی، پس از دریافت واکسن، به طور معمول توصیه می‌شود که حداقل یک ماه منتظر بمانید تا باردار شوید. به این دلیل که بدن نیاز دارد تا سیستم ایمنی به درستی به واکسن واکنش نشان دهد و آنتی‌بادی‌های لازم را تولید کند. این زمان به پایان رسیدن عوارض جانبی نیز کمک می‌کند و مطمئن می‌شوید که واکسن به طور کامل در بدن فعال شده است.

تفاوت سرخجه و سرخک

در جدول زیر تفاوت بیماری سرخجه و سرخک را مشاهده می‌کنید:

سرخجه	سرخک
تورم و التهاب غدد لنفاوی	خبری از التهاب غدد و تورم نیست.
در سرخجه معمولا دارویی تجویز نمی‌شود.	با مصرف آنتی‌بیوتیک می‌تواند درمان شود.

تفاوت سرخجه و آبله مرغان

بیماری سرخجه و آبله مرغان دو بیماری متفاوت هستند. در جدول زیر تفاوت نشانه های آبله مرغان و سرخجه و دیگر تفاوت‌های آنها را مشاهده می‌کنید.

نام بیماری	راه انتقال	علائم	پیشگیری	عوارض ثانویه
سرخجه	ویروس تماس مستقیم تنفسی	تب سرفه عطسه آبریزش بینی آبریزش چشم طاسی آبله قرمز روی صورت و بدن	واکسیناسیون با واکسن MMR	عفونت‌های تنفسی التهاب گوش التهاب مغز سپتیسمی (عفونت خون)
آبله مرغان	تماس مستقیم با آبله مرغان یا بیمار	تب خارش آبله قرمز کوچک و خارش‌آور روی صورت و بدن	واکسیناسیون با واکسن آبله مرغان	عفونت پوست التهاب ریه عفونت مغزی (علیرغم نادر بودن)

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

سرخجه بیماری عفونی و واگیردار است که به وسیله ویروس سرخجه منتقل می‌شود. علائم آن شامل تب، سرفه، عطسه، آبریزش بینی، آبریزش چشم و طاسی می‌شود. بیماری با ظهور آبله‌های قرمز روی صورت و بدن همراه است. سرخجه از طریق قطرات تنفسی انتقال می‌یابد و پیشگیری از آن از طریق واکسیناسیون با واکسن MMR امکان‌پذیر است. در صورت بروز سرخجه، مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان مناسب توصیه می‌شود.

اگر کودک شما علائم این بیماری را دارد، حتما به متخصص عفونی مراجعه کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر عفونی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!