فهرست مطالب
- شپش سر چیست و چرا شپش میگیریم؟
- علائم شپش سر چیست؟
- علت شپش سر چیست و شپش چگونه به وجود میاد؟ (علت شپش سر در کودکان و بزرگسالان)
- چه کسانی بیشتر شپش می گیرند؟
- تشخیص شپش سر چگونه انجام می شود؟
- درمان شپش سر چگونه انجام می شود؟
- انواع شپش کدامند؟
- عوارض شپش سر چیست؟ (عوامل خطر شپش سر کدامند؟)
- پیشگیری از شپش سر امکان پذیر است؟ (جلوگیری از شپش سر)
- نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
خلاصه این مطلب درباره شپش سر را در این پادکست گوش دهید:
یکی از معضلاتی که بسیاری از افراد بهویژه افرادی که در خانواده خود کودک دارند، با آن روبهرو میشوند، شپش سر به انگلیسی head lice است . شپشها موجودات ریزی هستند که از طریق همزیستی انگلی روی پوست زندگی کرده و از خون میزبان تغذیه میکنند. اگر ریشه کن نشوند، از فردی به فرد دیگر منتقل شده و همه را آلوده میکنند. برای درمان شپش سر هیچ راهی بهتر از مراجعه به متخصص پوست نیست. برای پیداکردن بهترین دکتر پوست و مو میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری، امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
شپش سر چیست و چرا شپش میگیریم؟
شپشها حشرات کوچکی هستند که از خون پوست سر انسان تغذیه میکنند و باعث ایجاد یکی از انواع بیماری های پوستی خارش دار میشوند. آلودگی به شپش اغلب در کودکان دیدهمیشود و معمولا ناشی از انتقال مستقیم شپش از موی فرد آلوده به موی فرد دیگر است. شپش نشانهای از عدم رعایت بهداشت شخصی یا محیط زندگی ناسالم و آلوده نیست.
همچنین شپش سر باعث انتقال بیماریهای عفونی باکتریایی یا ویروسی نمیشود. داروهای زیادی برای درمان رشک سر در دسترس هستند اما نکتهی مهم، پیروی دقیق و پایبندی به دستورالعملها برای رهایی مو و پوست سر از شپش و تخم آن است. تعدادی از داروهای خانگی برای درمان آلودگیهای شپش مو استفاده میشوند، اما شواهد بالینی برای اثربخشی آنها وجود ندارد.
شپش از چی بوجود میاد و طول عمر شپش سر چقدر است؟
پس از ۸ یا ۹ روز، تخم شپش باز میشود. آنچه که ظاهر میشود شپش نابالغی است که پوره یا شفیره نامیده میشود. این پوره پس از ۹ تا ۱۲ روز تبدیل به شپش بالغ میشود و این شپش بالغ به مدت ۳ تا ۴ هفته زندگی میکند.
آیا شپش خودبخود به وجود می اید؟ خیر! شپش یک حشره است. این حشره باید از پدر و مادر خود ایجاد شود. یا حشرهی شپش به موهای سر شما منتقل شده و تخم ریزی کرده، یا اینکه تخم آن به سر شما منتقل شده (استفاده از وسایل فرد مبتلا) و رشد کرده.
عکس شپش سر را در ادامه مشاهده میکنید.
علائم شپش سر چیست؟
حتما از خود میپرسید که علائم داشتن شپش سر چیست! ممکن است از آلودگی به شپش آگاه نباشید، بااینحال، علایم شپش عبارتند از: خارش کف سر، دیدن شپشها، دیدن رشکها.
علائم وجود شپش در سر | توضیحات علائم اولیه شپش سر |
---|---|
خارش کف سر | خارش در پوست سر، گردن و گوش شایعترین علامت است. خارش واکنشی آلرژیک به بزاق شپش است. هنگامیکه فرد برای اولین بار به شپش آلوده میشود، ممکن است ۲ تا ۶ هفته پس از آلودگی، خارش رخ ندهد. |
وجود شپش بر روی پوست سر | شپش ممکن است قابل مشاهده باشد اما پیدا کردن آنها دشوار است زیرا کوچک هستند، از نور فرار کرده و به سرعت حرکت میکنند. |
تخم شپش روی بدنه مو | شپشها به بدنه مو میچسبند. تخم بازنشده شپش ممکن است به سختی قابل دیدن باشد، زیرا بسیار کوچک هستند. پیدا کردن آنها در اطراف گوش و خط موی گردن راحتتر است. پیدا کردن تخمهای خالی ممکن است سادهتر باشد؛ زیرا آنها کمرنگتر و سبکتر از پوست سر هستند. بااینحال حضور تخم شپش لزوما نشاندهنده آلودگی فعال نیست. |
علائم شپش سر در زنان و مردان چیست؟
علائم شپش بهطورکلی مشابه بوده و در همه افراد با خارش شدید و احساس غلغلک همراه است. در خانمها ممکن است به علت استفاده از روسری مشترک یا مراجعه به آرایشگاه و عدم رعایت بهداشت چنین مشکلاتی ایجاد شود. اگر دچار خارش شدید هستید یا زخمهایی روی پوست سروگردن خود مشاهده میکنید، باید سریعا به متخصص مراجعه کنید تا شپش مو تشخیص داده شود.
برای بررسی وجود شپش ابتدا پشت گوش و اطراف گردن را چک کنید، موها را خیس کنید تا بهتر شپش را ببینید، شپش با کشیدن انگشت روی ریشه مو به راحتی کنده نمیشود.
شپش سر چه شکلیه و آیا شپش سر با چشم دیده میشود؟
شپشها موجوداتی ۶ پا و بسیار ریز هستند. اما میتوان آنها را با چشم غیرمسلح هم دید. رنگ آنها معمولا سفید، خاکستری تیره یا قهوهای است. برای اینکه راحتتر بتوانید آنها را پیدا کنید، اول پشتگوش و اطراف گردن را ببینید.
اما تخم شپش چه شکلیه؟ روی موها نزدیک پوست سر باید گرههای گرد یا بیضیشکل سفید ببینید. این گرهها نباید با تماس انگشت بهراحتی کنده شوند. یک راه خوب برای تشخیص شپش سر شانه کردن موهای خیس است. در این حالت بهتر میتوانید علائم شپش سر را بررسی کنید.
علت شپش سر چیست و شپش چگونه به وجود میاد؟ (علت شپش سر در کودکان و بزرگسالان)
شپش سر حشرهای به رنگ قهوهای مایل به زرد یا مایل به خاکستری به اندازهی دانههای ریز روی توت فرنگی است. این حشره از خون انسان که آن را از پوست سر بیرون میکشد تغذیه میکند. شپش ماده، مادهای چسبنده تولید میکند که تخمها را به بدنهی مو میچسباند. هر تخم شپش تقریبا ۳ اینچ (۷.۵ سانتیمتر) از پایه مو فاصله دارد، این فاصله محیطی مناسب از نظر دمایی برای رشد تخم شپش فراهم میکند.
اگر کودک مبتلا به شپش دارید و میخواهید بدانید علت شپش سر کودکان چیست، باید گفت که تماس سر به سر با فردی که قبلاً آلوده شده رایجترین راه برای انتقال شپش به سر است.
انتقال شپش سر چگونه انجام می شود ؟ (شپش از کجا میاد؟)
شپش میخزد، اما نمیتواند پرش یا پرواز کند. در بیشتر موارد انتقال شپش از فردی به فرد دیگر، از طریق تماس مستقیم است. بنابراین، انتقال اغلب در خانواده یا در میان کودکانی که در مدرسه هنگام بازی در تماس نزدیک هستند، صورت میگیرد. انتقال غیرمستقیم زیاد محتمل نیست، اما شپش ممکن است از فردی به فرد دیگر توسط موارد زیر گسترش یابد:
- کلاه و روسری
- برس و شانه
- لوازم جانبی مو
- هدفون
- بالش
- روکش مبل و اثاثیه یا لوازم خانگی
- حوله.
انتقال غیرمستقیم میتواند در میان لباسهایی که کنار یکدیگر قرار داده شدهاند نیز رخ دهد. به عنوان مثال، کلاه یا روسری که بر روی چوب لباسی آویزان شده یا در قفسهی مدرسه گذاشتهشده و میتواند به عنوان وسیلهای برای انتقال شپشها باشد. حیوانات خانگی مانند سگها و گربهها در گسترش شپش سر نقشی ندارند.
چه کسانی بیشتر شپش می گیرند؟
همانطور که میدانید شپش سر واگیردار است و بهسرعت میتواند از سر یک شخص به سر شخص دیگر منتقل شود. در محیطهایی که جمعیت زیادی با هم وقت میگذرانند، مانند مدارس، مراکز نگهداری از کودکان، مسافرخانهها و محل اردوهای ورزشی شپش سر بیشتر دیده میشود. شپش سر به حیوانات خانگی منتقل نمیشود و بالعکس از آنها به انسان انتقال پیدا نمیکند.
تشخیص شپش سر چگونه انجام می شود؟
استاندارد طلایی برای تشخیص آلودگی فعال شپش، شناسایی پوره یا شفیره زنده و یا شپش بالغ است. دستورالعملها به بررسی موهای مرطوب که با محصولات نرمکننده مو نرم و روان شدهاند، توصیه میکنند. موی کودک را با شانه دندانهدار (شانه شپش) از پوست تا انتهای مو را به آرامی و با دقت شانه کنید. اگر هیچ شپش زندهای پیدا نکردید مدتی بعد دوباره موی کودکتان را معاینه کنید.
پزشک نیز موهای کودکتان را بررسی خواهدکرد. برای پیدا کردن شپشها، پزشک ممکن است از نور ویژهای استفاده کند، که باعث میشود شپشها به رنگ آبی دیده شوند. اما شناسایی شپشها لزوما تشخیص آلودگی فعال را تایید نمیکند. شپش زنده برای زندهماندن و رشد کردن نیاز به نزدیک بودن به پوست سر دارد.
شپشهایی که بیش از حدود ۱/۵ اینچ (۳ سانتیمتر) از پوست سر فاصله دارند، احتمالا مرده یا تخم خالی شپش هستند. در صورت شک به شپش میتوان برای تعیین زندهبودن، آن را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار داد. اگر هیچ شپش زندهای وجود نداشتهباشد، احتمالا بقایای آلودگی گذشته هستند و نه شواهدی از آلودگی فعال جدید.
نشانه های وجود شپش بعد از چند روز مشخص میشود؟
حدود ۹ روز طول میکشد تا از تخم خارج شوند. بنابراین اگر به پوست سر نگاه کنید و هیچ شپش بالغ و چندین تخم کوچک مشاهده نکنید، احتمالاً در مراحل اولیه شپش گرفتهاید و کمتر از ۲ هفته آنها را داشتهاید.
تشخیص افتراقی شپش از مشکلات دیگر سر
مواردی که در بیشتر مواقع با تخم شپش اشتباه گرفته میشوند، عبارتند از:
- تخم مرده یا خالی که از آلودگی قبلی به شپش باقیمانده است
- شوره سر
- مواد باقیمانده از محصولات مو
- تکههای موی مرده و جداشده از بدنهی مو
- بافت زخم، خاک و یا مواد باقیماندهی دیگر
- دیگر حشرات کوچک موجود در مو.
درمان شپش سر چگونه انجام می شود؟
زمانیکه روی سر علائم شپش را مشاهده میکنیم، اولین سوال این است که پزشک به احتمال زیاد داروهایی را تجویز خواهدکرد که شپش و تخم شپش را میکشد. این داروها ممکن است تخم شپش که به تازگی گذاشتهشده را نکشد. بنابراین درمان ثانویه در زمان مناسبی که پورهها از تخم خارج شدهاند اما هنوز به شپش بالغ تبدیل نشدهاند، لازم است.
برخی مطالعات نشان میدهد که نه روز پس از درمان اولیه زمان ایدهآل برای درمان ثانویه است. شامپو ضد شپش و داروهای پرمترین و پریترین از بهترین داروهای غیرتجویزی برای شپش سر است.
درمان خانگی شپش سر چیست؟ (راه از بین بردن شپش و درمان شپش سر در طب سنتی)
اگر ترجیح میدهید برای درمان آلودگی با شپش از دارو استفاده نکنید، میتوانید درمانهای خانگی جایگزین را در نظر بگیرید اما شواهد بالینی برای اثربخشی چنین درمانهایی وجود ندارد. مثلا برخی از مایونز، سرکه، پودر ماشین لباسشویی و موارد دیگر برای درمان شپش سر استفاده میکنند. قبل از هر گونه درمان خانگی خودسرانه، باید با پزشک مشورت کنید. بهترین درمان شپش، درمان دارویی است.
انواع شپش کدامند؟
شپش سر ممکن است بخشهای مختلفی از بدن را آلوده کند. بر اساس بخشهای مختلفی که آلوده میکند میتواند انواع مختلفی داشتهباشد. در ادامه به این دستهبندی پرداختهایم:
انواع شپش پوستی | علائم آنها |
---|---|
شپش سر | بیشترین جایی که ممکن است شپشها آلوده کنند و ایجاد عفونت کنند، سر است. در این مطلب به طور مفصل به شپش سر پرداختیم. |
شپش بدن | بدن افراد هم مو دارد و میتواند به شپش دچار شود. شپشها میتواند لابلای موهای بدن لانه کنند و تخم گذاری کنند. |
شپش تناسلی یا شپش عانه | نوعی از شپش به نام شپش ناحیه تناسلی یا شپش عانه در ناحیه تناسلی مرد و زن ایجاد میشود. علائم شپش تناسلی خارش و التهاب است. این عفونت یکی از انواع بیماریهای منتقله از راه جنسی است. |
عوارض شپش سر چیست؟ (عوامل خطر شپش سر کدامند؟)
شپش چه ضرری دارد؟ اگر کودک دارای خارش پوست سر ناشی از ابتلا به این عارضه است و پوست سرش را میخاراند، ممکن است پوست سر زخم شود و عفونت ایجاد شود. در برخی دیگر از کودکان ممکن است راش آزاردهنده ایجاد شود. خاراندن زیاد میتواند عفونت باکتریایی ایجاد کند. گاهی پزشک برای عفونت پوست آنتیبیوتیک تجویز میکند تا از شدت آن کاسته شود.
آیا شپش باعث ریزش مو میشود؟
رشک سر مستقیماً باعث ریزش موهای شما نمیشود. با این حال، ممکن است در طول یا بعد از ابتلا به شپش، مقداری آسیب و شکستگی مو را تجربه کنید. این ریزش مو معمولاً به اثرات ثانویه، از جمله خاراندن مکرر، حساسیت به شپش یا تحریک عمومی پوست سر مربوط میشود.
شپش سر در بارداری ضرر دارد؟ (خطر شپش برای زن باردار)
شپش هیچ خطری برای فرد باردار یا حامله ندارد اما بهتر است که از روشهای دارویی یا خانگی برای از بین بردن سریعتر شپش در بارداری استفاده شود تا فرد در دوران شیردهی به مشکل برنخورد.
برای درمان شپش سر در بارداری و از بین بردن شپش سر در دوران شیردهی حتما به متخصص ئوست و مو مراجعه کنید و بدون مشورت با او دست به درمان خانگی نزنید.
پیشگیری از شپش سر امکان پذیر است؟ (جلوگیری از شپش سر)
جلوگیری از گسترش شپش در میان کودکان در مراکز مراقبت از کودکان و مدارس دشوار است، زیرا تماسها و ارتباطات بسیار نزدیکی وجود دارد و احتمال انتقال غیرمستقیم از وسایل شخصی کم است. بااینحال، معمولا آویزان کردن لباسهای کودکان بر روی چوب لباسی به صورت جداگانه از لباسهای دیگر کودکان و عدم استفاده از شانه، برس، کلاه و روسری مشترک در پیشگیری از گسترش شپش میتواند مفید باشد. نگرانی در مورد انتقال شپش دلیل خوبی برای استفاده نکردن از کلاه ایمنی در هنگام ورزش و دوچرخهسواری نیست.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر شک دارید که شما یا فرزندتان با شپش سر آلوده شدهاید، قبل از شروع درمان به دکتر پوست مراجعه کنید. مطالعات نشان میدهد که بسیاری از کودکان برای آلودگی به شپش سر تحت درمان با داروهای غیر تجویزی و یا داروهای خانگی قرار گرفتهاند در حالی که دارای آلودگی فعال شپش سر نبودهاند.
برای پیداکردن بهترین فوق تخصص پوست و مو میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر پوست آنلاین هم وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من چند روز پیش توی مدرسه کنار یک دختر نشستم بچها میگن شپش داره موهاشم خیلی چرب بود حالا میترسم به منم انتقال داده باشه
چیزی تو موهام ندیدم ولی یکم خارش سر دارم
به نظرتون چیکار کنم لطفاً راهنمایی کنید
سلام
برای اطمینان از اینکه شپش نگرفتهاید:
موهایتان را چک کنید: با شانه ضد شپش یا شانه دندانهریز موهایتان را بررسی کنید. شپشها یا تخمهای کوچک (نزدیک به ریشه مو) قابل مشاهدهاند.
شستشو با شامپوی مناسب: از شامپوهای پیشگیری یا ضد شپش استفاده کنید.
رعایت بهداشت: موهایتان را مرتب بشویید و وسایل شخصی (مثل شانه یا کلاه) را با کسی به اشتراک نگذارید.
در صورت ادامه خارش: اگر خارش باقی ماند یا علائم شپش دیدید، به پزشک مراجعه کنید.
متخصص پوست و مو
سلام من شپش گرفتم چند هفته است همه راه های بالاهم تست کردم ولی هنوز نرفته و خارشش اذیتم میکنه چیکارکنم ازشرش خلاص بشم
سلام
برای درمان شپش که هنوز پس از استفاده از درمانها بهبود نیافته، موارد زیر را بررسی کنید:
استفاده از شامپوها و درمانهای دارویی: ممکن است نیاز باشد تا دوباره از شامپوها و محلولهای مخصوص شپش که حاوی پرمترین است استفاده کنید. مطمئن شوید که دستورالعملهای دارو را دقیقاً دنبال کنید. (با تجویز پزشک امکان پذیر است)
شانهزنی مداوم: پس از استفاده از درمانها، شانهزنی مداوم مو با شانه مخصوص شپش بسیار مهم است. این کار باید روزانه انجام شود تا تخمهای شپش یا شپشهای زنده را از موها خارج کنید.
تمیز کردن محیط: تمام لباسها، بالشها، پتوها و شانهها را شسته و در دمای بالا (بالای ۵۰ درجه سانتیگراد) شستشو دهید. به طور مداوم محیطی که در آن زندگی میکنید را تمیز نگه دارید.
مشورت با پزشک: اگر علائم ادامه دارد، ممکن است نیاز به درمان قویتری داشته باشید. پزشک ممکن است داروهای دیگر یا درمانهای متفاوتی تجویز کند.
متخصص پوست و مو
این دیگه چه کوفتیه چقد بی ریخته
سلام خسته نباشید
من شپشگرفته بودم و درمان کردم الان سه هفته گذشته و سرم شوره زده بعد بین این شوره ها دونه های سفید چسبیده به مو هستن امکان داره اونا رشک مرده باشن؟ یا اینکه رشک های زنده هستند؟
سلام
علاوه بر شپش ممکن است دچار عفونت قارچی هم شده باشید
جدی بگیرید
نیاز به شامپوهای مخصوص دارید
بهتر است زیر نظر پزشک باشید
متخصص پوست و مو
سلام
تو مدرسه سرمو دیدن و گفتن شیپیش داری و دکترهم رفتم و دوباره همینو گفتن ، اما وقتی رفتم حموم سرم کاملا تمیز بود و اثری از تخم هایی که اقای دکتر میگفتن نبود ، احتمالش هست دکتر اشتباه کرده باشن و فقط چربی پوست بوده باشه؟ چون اصلا احساس خارش ندارم و سرم کامل تمیزه
سلام
بله، احتمال اشتباه در تشخیص وجود دارد، چون چربی پوست سر یا شوره میتواند شبیه به تخم شپش به نظر برسد. تخمهای شپش معمولاً محکم به مو میچسبند و بهسختی جدا میشوند، در حالی که چربی یا شوره بهراحتی با شانه زدن یا شستشو از بین میروند. اگر هیچ نشانهای از خارش، قرمزی، یا تخمهای چسبیده به موها نمیبینید و سر شما کاملاً تمیز است،
در صورت ادامه علایم بهتر است زیر نظر پزشک باشید
متخصص پوست و مو