آلزایمر در جوانی نوعی بیماری مغزی است که قبل از ۶۵ سالگی ظاهر میشود و باعث اختلال در حافظه، تفکر و عملکرد روزمره میشود. دلایل ژنتیکی میتوانند علت اصلی بروز این شرایط به حساب بیایند. تشخیص زودهنگام و ترکیب روشهای درمانی دارویی، خانگی و سبک زندگی سالم میتواند روند بیماری را کند کرده و کیفیت زندگی بیماران و خانوادهها را بهبود بخشد.
پیشگیری از آلزایمر با ترکیب سبک زندگی سالم، ورزش منظم، تغذیه مناسب و تمرینهای ذهنی امکانپذیر است. رعایت این روشها حافظه و عملکرد شناختی را تقویت کرده و ریسک ابتلا به بیماری را کاهش میدهد. محافظت از سر در برابر ضربه، بهویژه در سالمندان، و کنترل بیماریهای قلبی-عروقی در جوانی ریسک را کاهش میدهند. هیچ داروی قطعی وجود ندارد، اما مکملهای ویتامین D، B و امگا-۳ تحت نظر پزشک کمککنندهاند. تغییر سبک زندگی از جوانی و تداوم آن در سالمندی کلید پیشگیری است.
تشخیص الزایمر فرآیندی چندمرحلهای است که با ارزیابی علائم شناختی و رفتاری آغاز میشود و سپس با تستهای ذهنی، تصویربرداری و آزمایشهای تخصصی تکمیل میگردد. ترکیب این روشها به پزشکان کمک میکند بیماری را از سایر اختلالات مشابه افتراق دهند و مدیریت بهتری برای بیمار فراهم کنند. ترکیب این روشها دقت تشخیص را افزایش داده و آلزایمر را از بیماریهای مشابه متمایز میکند.
تست آلزایمر ابزاری برای ارزیابی حافظه، توجه و عملکرد شناختی فرد است و به شناسایی تغییرات شناختی اولیه و تشخیص زودرس بیماری کمک میکند. این تستها میتوانند در خانه یا کلینیک انجام شوند و شامل روشهای شناختی، تصویربرداری، ژنتیکی و آنلاین هستند. انجام تست در صورت فراموشی مکرر، کاهش تمرکز یا سابقه خانوادگی ضروری است. دقت تستها ممکن است تحت تأثیر استرس یا شرایط محیطی کاهش یابد، بنابراین ارزیابی تخصصی و ترکیبی توصیه میشود.
دمانس و آلزایمر اغلب با هم اشتباه گرفته میشوند. دمانس یا زوال عقل یک سندرم کلی است که شامل اختلالات شناختی مانند فراموشی، مشکلات زبانی و تصمیمگیری میشود، در حالی که آلزایمر شایعترین نوع دمانس است و معمولا به دلیل تجمع پلاکهای پروتئینی در مغز ایجاد میشود. تفاوت مهم در این است که دمانس میتواند ناشی از عوامل متنوعی مانند سکته مغزی یا بیماریهای دیگر باشد، اما آلزایمر یک بیماری پیشرونده خاص با علائم اولیه مانند از دست دادن حافظه کوتاهمدت است.
بیماری آلزایمر با اختلالات حافظه، تفکر و رفتار همراه میشود. اما علت آلزایمر چیست؟ با اینکه علت دقیق آن مشخص نشده اما این بیماری عمدتا ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سنی است؛ مانند تجمع پلاکهای آمیلوئید و گرههای تاو در مغز که به مرگ سلولهای عصبی منجر میشود. عوامل خطر شامل سن بالا، سابقه خانوادگی، آسیبهای مغزی، بیماریهای قلبی عروقی و سبک زندگی ناسالم مانند نداشتن فعالیت بدنی یا رژیم غذایی ناسالم هستند. درک این علل به تشخیص زودهنگام کمک میکند.
میگرن و تومور مغزی دو علت متفاوت برای سردرد هستند که گاهی علائم مشابهی ایجاد میکنند، اما تفاوتهای کلیدی در الگو و شدت آنها وجود دارد. میگرن معمولا سردرد ضرباندار و حملهای است که با تهوع، حساسیت به نور و صدا همراه است و اغلب با استراحت بهبود مییابد. در مقابل، تومور مغزی سردرد مداوم و پیشرونده ایجاد میکند که با علائم عصبی مانند تشنج، اختلال بینایی یا ضعف اندام همراه است.
دیسک گردن در جوانی، اختلالی است که در آن هسته داخلی دیسک بینمهرهای گردنی بیرون زده و بر اعصاب فشار وارد میکند. این وضعیت ممکن است در کنار فرسایش دیسک وابسته به سن به دلیل آسیبهای ناگهانی یا سبک زندگی نادرست اتفاق میافتد. علل اصلی شامل ضربههای ورزشی، وضعیت بدنی نامناسب، کار سنگین، چاقی و عدم فعالیت فیزیکی است که میتواند منجر به درد گردن، بیحسی دستها و ضعف عضلانی شود. تشخیص زودهنگام و تغییرات رفتاری میتواند پیشرفت بیماری را کنترل کند.
درمان میگرن چشمی در خانه شامل روشهای سادهای مانند استراحت کافی، استفاده از کمپرس خنک، نوشیدن آب کافی و پرهیز از دیدن نورهای شدید است. درمان خانگی میگرن چشمی میتواند علائم را کاهش دهد اما جایگزین مراجعه به پزشک نیست. این روشها برای میگرن خفیف تا متوسط مناسب هستند اما در موارد شدید یا همراه با علائم عصبی (کاهش بینایی، ضعف یکطرفه) نیاز به مراجعه فوری به پزشک است.
هدف از درمان میگرن چشمی کاهش شدت حملات، پیشگیری از وقوع آنها و بهبود کیفیت زندگی است. روشهای درمانی شامل مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا آسپیرین برای تسکین فوری، داروهای پیشگیرانه نظیر مسدودکنندههای بتا و ضدتشنجها و تغییرات سبک زندگی مانند اجتناب از عوامل محرک، رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم میشود. در نهایت، مشاوره با پزشک برای انتخاب درمان شخصیسازیشده ضروری است.
میگرن چشمی، نوعی نادر از میگرن است که با اختلالات بینایی موقت در یک چشم همراه است و علت دقیق آن نامشخص است اما یکی از فرضیهها اختلال موقت جریان خون در شبکیه است. علائم اصلی شامل از دست دادن بینایی جزئی یا کامل، جرقههای نورانی و سردرد شدید است که معمولاً کمتر از یک ساعت طول میکشد. افراد با سابقه میگرن یا مشکلات عروقی بیشتر در معرض خطر هستند و درمان شامل داروهای پیشگیری و تغییرات سبک زندگی میشود.
علت اصلی ابتلا به تومور مغزی معمولا نامشخص است اما عوامل خطر شامل قرارگیری در معرض تشعشعات یونیزه کننده مانند پرتودرمانی، سابقه خانوادگی و شرایط ژنتیکی مانند سندرمهای ارثی، سن بالا و چاقی میشود. تومورهای اولیه از جهشهای ژنتیکی در سلولهای مغز ناشی میشوند که باعث رشد غیرکنترلشده میگردند، در حالی که تومورهای ثانویه از متاستاز سرطانهای دیگر مانند ریه یا سینه ایجاد میشوند.