فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
انسداد روده یک اختلال جدی در دستگاه گوارش است که باعث توقف یا کندشدن عبور طبیعی غذا، مایعات و گاز میشود و بسیاری از افراد هنگام مواجهه با دردهای شکمی، نفخ شدید یا یبوست طولانی، این پرسش را مطرح میکنند که آیا انسداد روده سرطان است یا اینکه این مشکل میتواند از عللی کمتر نگرانکننده ناشی شود. بخشی از اضطراب بیماران بهدلیل ناآگاهی از تفاوت میان انسداد ناشی از التهاب، چسبندگیها یا فتق با انسدادی است که میتواند با رشد تومورها مرتبط باشد. شناخت این تمایز، هم نگرانیهای بیمورد را کاهش میدهد و هم به افراد کمک میکند اهمیت تشخیص بهموقع را درک کنند. در این مطلب از دکترتو، به این سوال که آیا انسداد روده است پاسخ میدهیم.
ارتباط میان انسداد روده و سرطان چیست؟
انسداد روده میتواند یکی از عوارض مستقیم یا غیرمستقیم سرطان باشد، بهویژه در سرطان روده بزرگ که تومور با رشد تدریجی مسیر عبور محتویات روده را تنگ یا مسدود میکند. در برخی بیماران، انسداد روده اولین نشانهای است که منجر به تشخیص سرطان میشود و معمولاً با علائمی مانند درد شکم، یبوست شدید، نفخ و استفراغ همراه است. البته همه موارد انسداد روده ناشی از سرطان نیستند، اما بروز انسداد بدون علت مشخص، بهخصوص در افراد بالای ۵۰ سال، اهمیت بررسی از نظر بدخیمی را افزایش میدهد. این ارتباط معمولاً در شرایط زیر دیده میشود:
- وجود تومور اولیه در روده که بهطور مستقیم باعث بسته شدن مجرای روده میشود
- گسترش سرطانهای شکمی که با فشار خارجی روی روده انسداد ایجاد میکنند
- عوارض درمان سرطان مانند چسبندگیهای پس از جراحی که میتوانند مسیر روده را مسدود کنند
انسداد روده در سالمندان و افراد پرخطر و ارتباط آن با سرطان روده
انسداد روده در سالمندان و افراد پرخطر از نظر بالینی اهمیت زیادی دارد، زیرا در این گروهها احتمال ارتباط آن با سرطان روده بزرگ بیشتر است. با افزایش سن، بروز تومورهای کولورکتال افزایش مییابد و این تومورها میتوانند بهصورت تدریجی باعث تنگی مسیر روده و در نهایت انسداد شوند، بهطوریکه گاهی انسداد اولین نشانه آشکار سرطان روده محسوب میشود. در سالمندان و افراد پرخطر، بروز انسداد روده بدون علت مشخص باید با حساسیت بالا از نظر وجود بدخیمی بررسی شود، بهویژه اگر با تغییرات جدید در اجابت مزاج یا علائم عمومی همراه باشد. این ارتباط در شرایط زیر بیشتر مطرح میشود:
- وجود علائمی مانند کمخونی، کاهش وزن یا خون مخفی در مدفوع که احتمال منشأ سرطانی انسداد را تقویت میکند
- سن بالای ۵۰ سال که با افزایش شیوع سرطان روده بزرگ همراه است
- سابقه خانوادگی سرطان روده یا پولیپهای پیشسرطانی که خطر انسداد ناشی از تومور را افزایش میدهد
علائم انسداد روده ناشی از سرطان
علائم انسداد روده ناشی از سرطان معمولاً تدریجیتر از انسدادهای غیرتوموری بروز میکند و به دلیل تنگشدن تدریجی لومن روده توسط توده سرطانی است. این انسداد میتواند باعث اختلال در عبور گاز و مدفوع، دردهای مداوم و تغییرات قابلتوجه در الگوی گوارشی شود. شدت علائم بسته به مرحله سرطان و میزان تنگی روده متفاوت است، اما بسیاری از بیماران ابتدا با علامتهای خفیف شروع میکنند و بهتدریج دچار علائم شدید و اورژانسی میشوند. نشانههای مهم شامل موارد زیر است:
- خستگی و ضعف: معمولاً همراه با کمخونی ناشی از خونریزی مزمن تومور
- درد کولیکی یا مداوم شکمی: ناشی از تلاش روده برای عبور محتویات
- یبوست یا عدم دفع گاز: علامت شایع انسدادهای پیشرونده
- تهوع و استفراغ: بهویژه در انسدادهای بالاتر روده
- اتساع شکم: به دلیل تجمع گاز و مایعات
- کاهش وزن و بیاشتهایی: ناشی از پیشرفت سرطان و اختلال در تغذیه
- خون در مدفوع یا تغییر رنگ مدفوع: بهدلیل خونریزی تومور
۱. درد شدید و مداوم شکم
درد شدید و همراه با گرفتگی در ناحیه شکم، یکی از علائم اصلی انسداد روده ناشی از سرطان است. درد شکم ممکن است به صورت دورهای یا مداوم باشد که با گذشت زمان شدت مییابد. از این گذشته بسیاری از بیماران گزارش دادهاند که شکم آنها نسبت به لمس حساس میشود، خصوصا در ناحیهای که به محل انسداد نزدیک است.
انسداد روده میتونه موقتی یا نشونه سرطان باشه
برای تشخیص دقیق از دکتر نوبت بگیر.
۲. تهوع، استفراغ و نفخ
استفراغ مکرر که گاهی با ترشحات صفراوی یا بوی بسیار ناخوشایند همراه است، یکی از نشانههای شایع انسداد روده محسوب میشود. این حالت زمانی رخ میدهد که بدن تلاش میکند محتویات گیر افتاده در روده را از طریق استفراغ خارج کند. از طرف دیگر، انسداد باعث تجمع گاز، مایعات، غذا و مدفوع در بخش مسدود شده روده میشود. این تجمع میتواند به ایجاد نفخ شدید و احساس پری و ناراحتی در ناحیه شکم منجر شود.
۳. توقف دفع گاز و مدفوع
انسداد روده معمولا باعث یبوست یا توقف کامل حرکات روده میشود، زیرا انسداد جلوی عبور مدفوع را میگیرد. از این گذشته ممکن است فرد نتواند گاز روده را دفع کند یا این کار برایش بسیار دشوار باشد که این وضعیت نشاندهنده اختلال در روند طبیعی گوارش است.
۴. کاهش وزن ناگهانی و بی دلیل
بسیاری از بیماران مبتلا به انسداد روده ناشی از سرطان، دچار بیاشتهایی و کاهش میل به غذا میشوند و حتی بدون مصرف غذای زیاد احساس سیری میکنند. این وضعیت در نهایت میتواند منجر به کاهش وزن ناگهانی و قابل توجه شود.
۵. انواع سرطان های مرتبط با انسداد روده
انواع مختلفی از سرطان میتوانند باعث انسداد روده شوند که از جمله آنها میتوان به سرطان معده، روده بزرگ، روده کوچک، رحم، پروستات، مثانه و تخمدان اشاره کرد. همچنین سرطانهایی که به ناحیه شکم گسترش پیدا میکنند و سرطانهای پیشرفتهای که هنگام رشد، به روده بزرگ و روده کوچک فشار وارد میکنند نیز میتوانند باعث انسداد روده شوند.
| علائم انسداد روده ناشی از سرطان روده | علل انسداد روده در سرطان روده |
|---|---|
| درد شکمی پیشرونده، اغلب بهصورت کولیکی | رشد تومور بدخیم در داخل روده و تنگشدن لومن |
| یبوست شدید یا توقف کامل دفع مدفوع و گاز | پیشرفت سرطان روده بزرگ بهویژه در کولون چپ |
| نفخ و اتساع واضح شکم | انسداد مکانیکی ناشی از توده سرطانی |
| تهوع و استفراغ (در موارد پیشرفته با بوی مدفوعی) | درگیری لایههای عمقی دیواره روده توسط سرطان |
| کاهش اشتها و سیری زودرس | فشار توده سرطانی بر حرکات طبیعی روده |
| کاهش وزن غیرقابل توجیه | پیشرفت موضعی یا متاستاز داخل شکمی سرطان |
| ضعف، بیحالی و علائم کمآبی بدن | اختلال عملکرد روده در اثر انسداد بدخیم |
| درد مداوم و تشدیدشونده در مراحل پیشرفته | عود سرطان روده پس از جراحی یا درمانهای قبلی |
روش درمان انسداد روده پیش از سرطان
درمان انسداد روده پیش از تشخیص سرطان با هدف برطرف کردن انسداد و پایدارسازی بیمار انجام میشود، اما همزمان باید احتمال بدخیمی بهطور جدی مدنظر قرار گیرد. انتخاب روش درمان به شدت انسداد، وضعیت عمومی بیمار و یافتههای تصویربرداری بستگی دارد. در موارد خفیف، درمان محافظهکارانه میتواند مؤثر باشد، اما در انسدادهای کامل یا پیشرونده، مداخله تهاجمی ضرورت پیدا میکند. رویکردهای درمانی معمول شامل موارد زیر است:
- درمان حمایتی شامل قطع تغذیه خوراکی، سرمدرمانی و تخلیه معده با لوله بینیمعده برای کاهش فشار روده
- بررسیهای تشخیصی مانند سیتیاسکن و کولونوسکوپی برای شناسایی علت انسداد و ارزیابی احتمال تومور
- مداخله اندوسکوپیک یا جراحی در صورت عدم پاسخ به درمان محافظهکارانه یا شک قوی به انسداد ناشی از ضایعه سرطانی
۱. درمان حمایتی انسداد روده پیش از تشخیص سرطان
در مراحل اولیه انسداد روده و زمانی که علائم شدید نیستند، درمان حمایتی بهعنوان گام اول انجام میشود. هدف این رویکرد کاهش فشار داخل روده، پیشگیری از عوارض حاد و پایدارسازی وضعیت عمومی بیمار است. معمولاً تغذیه خوراکی بهطور موقت قطع میشود و سرمدرمانی برای جبران کمآبی و اختلالات الکترولیتی انجام میگیرد. استفاده از لوله بینیمعده برای تخلیه محتویات گوارشی نیز به کاهش تهوع، استفراغ و اتساع روده کمک میکند. این اقدامات اگرچه درمان قطعی نیستند، اما فرصت لازم برای بررسی دقیق علت انسداد و ارزیابی احتمال سرطان روده را فراهم میکنند.
۲. بررسی های تشخیصی انسداد روده با شک به سرطان
پس از کنترل اولیه علائم، انجام بررسیهای تشخیصی برای مشخص شدن علت انسداد اهمیت حیاتی دارد، بهویژه زمانی که احتمال سرطان روده مطرح است. تصویربرداریهایی مانند سیتیاسکن شکم میتوانند محل انسداد، شدت آن و وجود توده یا تنگی مشکوک را نشان دهند. در صورت پایدار بودن بیمار، کولونوسکوپی نقش مهمی در مشاهده مستقیم داخل روده و نمونهبرداری از ضایعات احتمالی دارد. این بررسیها کمک میکنند تا مشخص شود انسداد موقتی و خوشخیم است یا ناشی از تومور و نیازمند درمان هدفمندتر میباشد.
۳. مداخله اندوسکوپیک یا جراحی پیش از تأیید سرطان
اگر انسداد روده به درمان محافظهکارانه پاسخ ندهد یا یافتهها به نفع انسداد ناشی از توده مشکوک باشند، مداخله اندوسکوپیک یا جراحی ضروری میشود. در برخی موارد میتوان با روشهای اندوسکوپیک، مانند گذاشتن استنت، مسیر روده را بهطور موقت باز کرد تا وضعیت بیمار تثبیت شود. در انسدادهای کامل یا شدید، جراحی تنها گزینه مؤثر است و همزمان امکان تشخیص قطعی سرطان را نیز فراهم میکند. انتخاب این روشها با هدف جلوگیری از عوارض خطرناک و آمادهسازی برای درمان احتمالی سرطان انجام میشود.
درمان انسداد روده ناشی از سرطان
درمان انسداد روده ناشی از سرطان به شدت انسداد، محل تومور، مرحله بیماری و وضعیت عمومی بیمار بستگی دارد و معمولاً بهصورت اورژانسی یا نیمهاورژانسی انجام میشود. هدف اصلی درمان، باز کردن مسیر روده، پیشگیری از عوارض تهدیدکننده حیات و فراهمسازی شرایط مناسب برای ادامه درمان سرطان است. بسته به شرایط، رویکردهای درمانی شامل موارد زیر میشود:
- جراحی برای برداشتن تومور یا ایجاد مسیر جایگزین که در انسدادهای کامل یا شدید شایعترین و قطعیترین روش درمان است
- گذاشتن استنت رودهای بهصورت اندوسکوپیک برای باز نگهداشتن مجرا، بهویژه در بیماران پرخطر یا بهعنوان درمان موقت
- درمان حمایتی همزمان شامل سرمدرمانی، اصلاح الکترولیتها و کنترل درد که نقش مهمی در پایدارسازی بیمار دارد
متن انگلیسی:
healthline
An obstructed bowel cutting off the blood supply to your intestines has a death rate of nearly 100% if left untreated.
ترجمه متن:
اگر انسداد روده باعث قطعشدن خونرسانی به رودهها شود و درمان نشود، نرخ مرگ و میر ناشی از آن تقریبا ۱۰۰ درصد است.
۱. جراحی در درمان انسداد روده ناشی از سرطان
جراحی اصلیترین و قطعیترین روش درمان انسداد روده ناشی از سرطان محسوب میشود، بهویژه زمانی که انسداد کامل، شدید یا همراه با خطر سوراخ شدن روده باشد. در این روش، تومور عامل انسداد تا حد امکان برداشته میشود و بسته به شرایط بیمار، ممکن است اتصال مجدد روده یا ایجاد استوما انجام گیرد. هدف جراحی، رفع فوری انسداد و همزمان کنترل موضعی سرطان است و اغلب پایهای برای ادامه درمانهای تکمیلی مانند شیمیدرمانی بهشمار میرود.
۲. استنتگذاری روده در انسداد سرطانی
در برخی بیماران، بهویژه سالمندان یا افرادی که شرایط جراحی فوری را ندارند، استنتگذاری روده بهصورت اندوسکوپیک انجام میشود. این روش با باز نگهداشتن مجرای روده، عبور محتویات را ممکن میسازد و میتواند بهعنوان درمان موقت یا تسکینی مورد استفاده قرار گیرد. استنتگذاری گاهی برای پایدارسازی بیمار پیش از جراحی قطعی یا در موارد پیشرفته سرطان با هدف کاهش علائم انجام میشود.
انسداد روده همیشه سرطان نیست
برای تشخیص دقیق ازدکتر نوبت بگیر.
۳. درمان حمایتی همزمان با مداخلات اصلی
در کنار جراحی یا استنتگذاری، درمان حمایتی نقش مهمی در مدیریت انسداد روده ناشی از سرطان دارد. این اقدامات شامل قطع موقت تغذیه خوراکی، سرمدرمانی، اصلاح اختلالات الکترولیتی و کنترل درد و تهوع است. درمان حمایتی به بهبود وضعیت عمومی بیمار، کاهش عوارض حاد انسداد و افزایش ایمنی مداخلات اصلی کمک میکند.
روش های تشخیص انسداد روده و سرطان
تشخیص انسداد روده و سرطان روده بر اساس مجموعهای از ارزیابیهای بالینی، آزمایشگاهی و تصویربرداری انجام میشود تا محل انسداد، شدت آن و احتمال وجود تومور مشخص شود. در مرحله اول پزشک با بررسی علائم و معاینه شکم، نشانههایی مانند اتساع، حساسیت، صداهای غیرطبیعی روده یا توقف گاز و مدفوع را ارزیابی میکند. سپس از روشهای تخصصی مانند تصویربرداری و آزمایشها برای تأیید تشخیص و تعیین علت اصلی کمک گرفته میشود. مهمترین روشها شامل موارد زیر است:
- تستهای تشخیصی سرطان مانند FIT یا FOBT: برای بررسی خون مخفی در مدفوع بهعنوان علامت اولیه سرطان روده بزرگ
- تصویربرداری با اشعه ایکس شکم: برای مشاهده سطوح مایع–هوا و اتساع روده که نشاندهنده انسداد است
- سیتیاسکن شکم و لگن: دقیقترین روش برای تعیین محل انسداد، شدت آن و تشخیص ضایعات توموری احتمالی
- تشخیص سرطان روده با سونوگرافی: بیشتر در کودکان و برخی شرایط خاص برای تشخیص انسداد یا درهمرفتگی روده استفاده میشود
- کولونوسکوپی: کولونوسکوپی روش استاندارد تشخیص سرطان روده است و در آن مشخص میشود که آیا پولیپ روده همان سرطان است یا ضایعهای خوشخیم که ممکن است در آینده به سرطان تبدیل شود.
- آزمایش خون: برای بررسی کمخونی (که میتواند نشانه سرطان باشد)، اختلالات الکترولیت و علائم عفونت
متن انگلیسی:
my.clevelandclinic
Children and women who are pregnant may need ultrasounds or MRIs, which don’t use radiation.
ترجمه متن:
کودکان و زنان باردار ممکن است به سونوگرافی یا تصویربرداری MRI نیاز داشته باشند، زیرا این روشها از اشعه استفاده نمیکنند.
۴.۹ (۵۹۳ نظر)۴.۷ (۵۸۶ نظر)۴.۷ (۴۹۷ نظر)۴.۸ (۳۰۶ نظر)۴.۷ (۲۶۸ نظر)۴.۲ (۲۹۳ نظر)نتیجه گیری
انسداد روده میتواند به دلایل متعددی ایجاد شود و همیشه به سرطان مرتبط نیست. با این حال، در برخی موارد، تومورهای سرطانی عامل ایجاد این نوع انسداد هستند. به همین خاطر اگر با علائمی مانند دلدرد شدید، نفخهای ادامهدار و یبوستهای مزمن مواجه شدید، فورا به یک متخصص گوارش مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که پاسخ به این سوال که آیا انسداد روده سرطان است، تنها با مراجعه به پزشک گوارش و انجام آزمایشهای تخصصی مشخص میشود. این پزشکان با تشخیص به موقع بیماری، میتوانند به موفقیت درمان و حفظ سلامت شما کمک شایانی کنند. خوشبختانه شما میتوانید با مشاهده هر گونه علائم غیرطبیعی بهسرعت از خدمات مشاوره آنلاین دکترتو بدین منظور کمک بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!