چگونه اگزما پوست سر را تشخیص دهیم و درمان کنیم؟

اگزما به گروهی از بیماری‌های پوستی اطلاق می‌شود که باعث قرمزی، پوسته‌پوسته شدن، خشکی، خارش و تحریک پوست خواهد شد. علت اگزما دقیقا مشخص نیست و نمی‌توان درمان قطعی برای این بیماری در نظر گرفت. اگزما ممکن است بخش‌های مختلفی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از این مناطق، پوست سر است. در اگزمای پوست سر، علائم آزاردهنده در پوست سر ظاهر می‌شود. در این مقاله از دکترتو به بررسی علائم و دلایل اگزما پوست سر می‌پردازیم. اگر شوره و خارش همیشگی پوست سر شما را خسته کرده بهتر است با یک متخصص پوست در این باره مشورت کنید. شما می‌توانید از وبسایت دکترتو برای تعیین وقت حضوری و یا مشاوره آنلاین با پزشکان استفاده کنید.

اگزما پوست سر چیست؟

اگزمای پوست سر یکی از انواع اگزما پوستی است که می‌تواند روی پوست سر، خط مو یا پیشانی تاثیر بگذارد. این حالت می‌تواند موجب خشکی، خارش یا پوسته پوسته شدن سر شود. اگزما در پوست سر انواع مختلفی دارد و هر یک ممکن است عوارض متفاوتی را ایجاد کنند.

پوست سرت خشکه و خارش داره؟

برای بررسی از متخصص وقت بگیر.

دکتر پوست آنلایندکتر پوست و مو خوب

علائم اگزما پوست سر

اگزمای پوست سر می‌تواند علائمی مانند خشکی، خارش، پوسته‌پوسته شدن و التهاب ایجاد کند. همچنین ممکن است باعث پوسته‌پوسته شدن یا شوره سر شود. علاوه بر این علائمی که هر فرد تجربه می‌کند ممکن است بر اساس نوع اگزمایی که دارد متفاوت باشد. برای مثال در افرادی که درماتیت سبورئیک را تجربه می‌کنند، معمولا پوست سر چرب است و پلاک‌های بزرگی روی آن ایجاد می‌شود.

ضایعات پوستی با پوسته‌هایی که به طور معمول سفید و پوسته‌پوسته یا زرد و چسبنده هستند هم از دیگر علائم اگزما در پوست سر است. در دیگر حالت‌های اگزما در پوست سر مانند درماتیت آتوپیک یا درماتیت تماسی، پوست سر دچار خشکی و التهاب شده که با خارش و درد زیادی همراه است. حتی گاهی اوقات خارش بیش از حد پوست سر می‌تواند موجب عفونت هم شود.

عکس اگزما پوست سر

اگر عکس اگزما پوست سر را در افراد مختلف مشاهده کنید، ممکن است این اختلال آلرژیک به شکل‌های مختلفی دیده شود. برای مثال در افرادی که رنگ پوست روشن‌تری دارند،  عکس اگزمای پوست سر در مقایسه با پوست اطراف ممکن است قرمز یا صورتی به نظر برسد. در افرادی که رنگ پوست تیره‌تر دارند، اگزمای پوست سر می‌تواند تیره یا ارغوانی به نظر برسد. یا ممکن است خود را روشن‌تر از پوست شخص نشان دهد.

علت اگزما پوست سر

علت اگزما در قسمت پوست سر، از جمله درماتیت سبورئیک، ناشناخته است. تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اگزما ممکن است دارای یک جهش ژنتیکی باشند که سد پوستی آنها را ضعیف می‌کند. پوست معمولا از شما در برابر مواد مضر محافظت می‌کند. زمانی که سد پوستی ضعیف می‌شود، آلرژن‌ها و محرک‌ها از سد پوستی عبور می‌کنند و منجر به ایجاد علائم اگزما در پوست سر می‌شوند. علاوه بر این جهش ژنتیکی ایجاد شده می‌تواند عامل از دست دادن آب در پوست شود که نتیجه آن خشکی سر است.

یکی دیگر از علل احتمالی برای درماتیت سبورئیک، عدم تعادل میکروب‌ها است. مالاسزیا یک مخمر (قارچ) است که معمولا در قسمت‌هایی از پوست با غدد چربی زیادی زندگی می‌کند. برخی شواهد نشان می‌دهد که علائم درماتیت سبورئیک زمانی رخ می‌دهد که رشد بیش از حد مالاسزیا وجود داشته باشد. فعالیت بیش از حد غدد سباسه ممکن است باعث درماتیت سبورئیک شود.

علاوه بر این برخی شرایط زمینه‌ای می‌تواند ریسک ابتلا به اگزما پوست سر را افزایش دهد. مصرف الکل یکی از آنهاست. همچنین افرادی با سابقه آلرژی به یک سری مواد خاص که در محصولات مراقبت از مو استفاده می‌شود هم احتمالا بیشتر به اگزمای پوست سر دچار خواهند شد. قرار گرفتن در معرض محصولات مراقبت از مو و پوست حاوی الکل، خستگی، اختلالات ایمنی مانند ابتلا به ایدز، اختلالات سیستم عصبی مانند آسیب‌های مغزی یا سکته مغزی، چاقی، خشکی یا چربی بیش از حد پوست و استرس همگی می‌توانند ریسک بروز اگزما در پوست سر را افزایش دهند.

تغییرات شدید آب‌وهوا و قرار گرفتن در معرض هوای سرد و خشک ممکن است باعث ایجاد اگزمای پوست سر در برخی افراد شود. دوش گرفتن یا حمام کردن و شنا کردن مکرر نیز ممکن است پوست سر را خشک و تحریک کند. تغییرات هورمونی، مانند تغییراتی که در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی رخ می‌دهد هم گاهی می‌توانند موجب بروز اگزما پوست سر شوند.

اگزما سر نوزاد

در نوزادان بیشتر درماتیت سبورئیک دیده می‌شود و این شایع‌ترین حالت اگزمای پوست سر نوزادان است. درماتیت سبورئیک هنگامی که نوزادان را تحت تاثیر قرار می‌دهد به عنوان کلاهک گهواره شناخته می‌شود. ممکن است متوجه پوسته‌های قهوه‌ای یا زرد ضخیم روی پوست سر نوزاد خود شوید. نوزاد شما ممکن است پوست سر خود را خراش دهد و باعث قرمز شدن و خونریزی و پوسته‌شدن آن شود. اینها نشانه‌های عفونت هستند. عوامل مختلفی می‌تواند در نوزادان موجب بروز علائم اگزمای پوست سر شود. اصلی‌ترین دلیل احتمالا ژنتیک است. گاهی هم دلیل اگزما سر نوزاد، استفاده از برخی شامپوها یا شوینده‌هایی است که باعث خشکی سر شده و پوست سر نوزاد را تحریک می‌کند.

راه های تشخیص اگزما پوست سر

پزشکان معمولا اگزما پوست سر را بر اساس سوابق پزشکی و علائم بیماران تشخیص می‌دهند. گاهی اوقات برخی از افراد هم‌زمان بیش از یک نوع اگزما دارند. گاهی نیز برای تایید یا رد سایر بیماری‌های پوستی به انجام یک سری آزمایشات نیاز است. تست‌های تشخیصی که برای تشخیص اگزما پوست سر انجام می‌شود شامل موارد زیر است:

راه های درمان اگزما پوست سر

اگزما طولانی‌مدت (مزمن) است و درمان ندارد. در عوض، هدف از درمان اگزما کاهش علائم دردناک و کاهش پوسته‌ها و پوسته‌پوسته شدن سر است. درمان‌های انتخابی برای اگزما پوست سر معمولا بر اساس نوع آن متفاوت است. گاهی می توان در خانه و با روش‌های مختلف بهداشتی یا تغییر برخی از محصولات مراقبت از مو، اگزمای پوست سر را کنترل کرد. گاهی نیز برای رفع یا مدیریت علائم به درمان‌های پزشکی و داروهای تجویزی توسط پزشک نیاز است.

۱. درمان اگزما پوست سر با دارو

درماتیت پوست سر شما ممکن است برای تسکین علائم نیاز به دارو داشته باشد. کرم‌های کورتیکواستروئیدی بدون نسخه یا نسخه‌ای یا سایر استروئیدهای موضعی از جمله داروهایی است که می‌تواند برای درمان اگزما پوست سر تجویز شوند. استروئیدهای موضعی که التهاب اگزمای پوست سر را برطرف می‌کنند، معمولاً به عنوان روش‌های درمان کوتاه مدت (تا دو هفته) در لوسیون، موس یا ژل استفاده می‌شوند. استروئیدهای موضعی رایج شامل بتامتازون، هیدروکورتیزون یا کلوبتازول هستند.

 محصول ترکیبی استروئید موضعی و اسید سالیسیلیک، شامپوهای دارویی، داروهای ضد قارچ خوراکی و آنتی‌هیستامین‌ها از جمله داروهایی است که برای درمان انواع مختلف اگزما در پوست سر تجویز می‌شوند.

قرص اگزما پوست سر

علاوه بر داروهایی که به صورت موضعی در پوست سر استفاده می‌شوند، در برخی موارد پزشک از انواع داروهای ضد اگزمای خوراکی هم کمک می‌گیرد. برای مثال آنتی‌هیستامین‌ها یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی خوراکی از جمله داروهایی است که برای درمان اگزما پوست سر مورد استفاده قرار می‌گیرند. در مواردی که علائم عفونت در پوست سر دیده می‌شود، پزشک از یک سری آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی هم برای درمان عفونت کمک می‌گیرد. برای موارد شدیدتر درماتیت سبورئیک، مصرف داروهای خوراکی ضد مخمر مانند ایتراکونازول یا فلوکونازول ممکن است ضروری باشد.

۲. شامپو سر مخصوص اگزما

یکی از گزینه‌های درمان اگزما پوست سر استفاده از یک سری شامپوها و محصولات مراقبت از موی مخصوصی است که برای پوست‌های حساس و آسیب‌دیده فرموله شده‌اند. چندین محصول موی بدون نسخه یا نسخه‌ای وجود دارد که ممکن است به انواع اگزما از جمله درماتیت سبورئیک کمک کند. شامپوهای فرموله شده با اسید سالیسیلیک و قطران می‌توانند پوسته‌های ناشی از اگزما در پوست سر را از بین ببرند. شامپوهای شوره سر که ممکن است حاوی روی پیریتیون، اسید سالیسیلیک، گوگرد، قطران زغال‌سنگ، سولفید سلنیوم یا کتوکونازول باشند هم برای اگزما در پوست سر مفیدند. برای برخی از افراد شامپوهای ضد قارچ هم توصیه می‌شود.

پوست سرت دچار اگزما شده و دنبال شامپوی مناسبی؟ همین حالا مشاوره بگیر.

دکتر اگزما

۴. درمان اگزمای پوست سر با طب سنتی

در طب سنتی از ترکیبات طبیعی مختلفی برای درمان اگزما پوست سر استفاده می‌شود. یکی از این ترکیبات، سرکه طبیعی به همراه عسل و عرق نعنا است. همچنین برخی از متخصصان طب سنتی به افرادی که علائم اگزما سر را دارند توصیه می‌کنند که مدام پوست سر خود را با چای شست‌وشو دهند. استفاده از روغن شیرین‌بیان، روغن نارگیل و بابونه در پوست سر ملتهب و آسیب‌دیده هم می‌تواند رطوبت از دست رفته را به پوست سر برگرداند و التهاب را کاهش دهد.

۵. درمان خانگی اگزما پوست سر

اگزما پوست سر می‌تواند بسیار آزاردهنده و خارش‌دار باشد. خوشبختانه، برخی درمان‌های خانگی می‌توانند به تسکین علائم و بهبود وضعیت پوست سر کمک کنند. اما قبل از شروع هرگونه درمان خانگی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. این تکنیک‌ها ممکن است برای درماتیت پوست سر شما مفید باشد:

• موهای خود را مرتب بشویید.
• استفاده از محصولاتی که ممکن است پوست شما را تحریک کند را متوقف کنید.
• از شامپوها و نرم‌کننده‌های ملایم بدون عطر استفاده کنید.
• از حمام و دوش خیلی داغ خودداری کنید.
• پوست سر خود را با کرم‌های بدون نسخه، روغن نارگیل یا روغن بچه مرطوب کنید.
• استراحت و خواب کافی داشته باشید تا میزان استرس را کاهش دهید.
• از باد داغ و مستقیم سشوار روی موها خودداری کنید.

انواع اگزما پوست سر

اگزمای پوست سر حالت‌های مختلفی دارد و به انواع متفاوتی دسته‌بندی می‌شود. انواع اگزما بر اساس علت بروز و علائم ممکن است با هم متفاوت باشند. شایع‌ترین نوع اگزمای پوست سر درماتیت سبورئیک نام دارد. درماتیت سبورئیک معمولاً با رشد بیش از حد مخمر مالاسزیا (بخشی از فلور طبیعی پوست) در سطح پوست ایجاد می‌شود که منجر به عدم تعادل در میکروبیوم پوست و متعاقباً التهاب در پوست سر خواهد شد. علاوه بر درماتیت سبورئیک، انواع مختلفی از اگزما وجود دارد که می‌تواند پوست سر را تحت تاثیر قرار دهد.

یکی از آنها درماتیت تماسی آلرژیک نام دارد که ناشی از پاسخ آلرژیک به یک محرک خارجی است. درماتیت تماسی تحریک‌کننده نیز یکی دیگر از انواع اگزما پوست سر است که پس از قرار گرفتن در معرض محرک‌های خارجی، مانند مواردی که در برخی محصولات مراقبت از مو وجود دارد، رخ می‌دهد. در نهایت نوع دیگری از اگزما پوست سر، درماتیت آتوپیک نام دارد که یک شکل مزمن از اگزمای پوست است و در اثر فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی ایجاد می‌شود.

عوارض اگزما پوست سر

اگزما پوست سر می‌تواند یک سری عوارض خفیف تا شدید را به دنبال داشته باشد. در اکثر موارد، اگزما در پوست سر می‌تواند موجب شوره سر شود. در موارد شدیدتر ممکن است در اثر خراش بیش از حد پوست سر، فولیکول‌های مو آسیب ببیند و باعث ریزش موها شود. حتی گاهی این اگزما می‌تواند به سایر بخش‌های بدن هم سرایت کند. در بدترین حالت احتمال بروز عفونت باکتریایی یا قارچی در پوست سر وجود دارد.

راه های پیشگیری از اگزمای پوست سر

شاید در بسیاری از مواقع نتوانید از بروز اگزمای پوست سر جلوگیری کنید، خصوصا زمانی که علت آن ژنتیکی است. اما رعایت برخی موارد می‌تواند از شعله‌ورشدن علائم اگزما در پوست سر جلوگیری کند. مهم‌ترین راهکار برای پیشگیری از اگزمای پوست سر، توجه به مواردی است که می‌تواند موجب تشدید علائم شود. شما باید عوامل محرک را یافته و تماس با آنها را محدود کرده یا این که به‌صورت کامل از آنها اجتناب کنید. علاوه بر این هیچ‌وقت سر خود را با آب خیلی سرد یا خیلی گرم شست‌وشو ندهید، چرا که می‌تواند پوست سر را خشک کرده و باعث تحریک آن شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر اگزما پوست سر دارید با یک دکتر پوست صحبت کنید. آنها ممکن است شامپوهای دارویی، مرطوب‌کننده‌ها یا نوردرمانی را توصیه کنند. استروئیدهای موضعی می‌توانند دوره‌های عود علائم را کاهش دهند. اجتناب از محرک‌ها، خراشیدگی پوست سر و شستن ملایم موها نیز می‌تواند از شعله‌ورشدن علائم اگزما پوست سر جلوگیری کند. همچنین شما می‌توانید از خدمات غیرحضوری دکترتو برای دریافت مشاوره متنی و تلفنی با دکتر پوست آنلاین استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!