چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشوند؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

خشکی دهان یا اگزوستوما وضعیتی است که با عدم تولید بزاق در دهان مشخص می‌شود. این اتفاق می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند مصرف دارو، بیماری زمینه‌ای و کم آبی بدن باشد. روش‌ درمانی معمولا شامل نوشیدن آب فراوان، پرهیز از مصرف محرک‌ها و غذاهای خاص و رعایت بهداشت دهان و دندان است.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 12 دقیقه
چه بیماری هایی باعث خشکی دهان میشوند؟

خشکی دهان زمانی رخ می‌دهد که تولید بزاق در دهان کم شود. علل این اتفاق می‌تواند عوارض جانبی برخی داروها، شرایط پزشکی خاص، کم آبی بدن و نوع سبک زندگی فردی باشد. اگر با علائمی مانند احساس خشکی و چسبندگی در دهان، تشنگی مکرر، مشکل در جویدن، بلعیدن و گلودرد روبه‌رو شدید، احتمالا به این عارضه مبتلا شدید. برای درمان خشک شدن دهان به متخصص عمومی مراجعه کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصصان وجود دارد. در جلسه آنلاین سوالات و نگرانی‌های خود را مطرح کرده تا راهنمایی‌های لازم را دریافت کنید.

خشکی دهان چیست؟

خشکی دهان یا اگزوستوما، به شرایطی اشاره دارد که در آن غدد بزاقی دهان، بزاق کافی برای مرطوب نگه‌داشتن دهان نمی‌سازند. این عارضه اغلب به دلیل عوارض دارویی یا افزایش سن یا در نتیجه رادیودرمانی سرطان به وجود می‌آید. علت خشکی دهان ممکن است بیماری باشد که غدد بزاقی را مستقیما تحت تاثیر قرار داده باشد.

خشکی دهان برای چیست؟ بزاق با خنثی‌کردن محصولات اسیدی باکتری‌ها، جلوگیری از رشد باکتری‌ها و شستن ذرات غذا، به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. همچنین بزاق توانایی فرد برای چشیدن را بهتر کرده و جویدن و بلع را آسان‌تر می‌کند. به علاوه، آنزیم‌های بزاق به هضم غذا کمک می‌کنند.
کاهش بزاق و خشک‌شدن دهان از یک آزار ساده تا اثرات بزرگ روی سلامتی فرد و سلامتی دندان‌ها و لثه‌ها همچنین اشتها و لذت بردن از غذا می‌تواند متفاوت باشد.

متن انگلیسی:
when dry mouth persists, it can make chewing, swallowing, and even talking difficult.
ترجمه فارسی:
زمانی که خشکی دهان ادامه یابد، می‌تواند جویدن، بلعیدن و حتی صحبت کردن را دشوار کند.

به نقل از سایت nidcr

علائم خشکی دهان (خشک شدن دهان نشانه چیست؟)

دهان خشکی نشانه چیست؟ اگر غدد بزاقی در دهان فرد به میزان کافی بزاق نسازد، این علائم را دائما یا اغلب اوقات خواهد داشت:

  • خشک‌شدن یا احساس چسبندگی در دهان
  • بزاقی که به نظر می‌رسد غلیظ و چسبنده است.
  • تنفس دشوار
  • جویدن، بلع کردن و صحبت کردن دشوار (علت خشکی زبان)
  • گلودرد یا خشکی گلو و صدای خشن
  • زبان خشک یا شیاردار، خشکی زبان
  • مشکل در استفاده از دندان مصنوعی
  • به علاوه خشکی دهان باعث چسبیدن رژ لب به دندان‌ها می‌شود.
  • تشنگی مکرر
  • زخم یا شکاف پوست در گوشه‌های دهان
  • بوی بد دهان

چه بیماری‌هایی باعث خشکی دهان می‌شود؟

برای تشخیص علت خشکی مداوم دهان، از دکتر مشورت بگیر!

خشکی دهان نشانه قند بالاست یا پایین؟

خشکی دهان می‌تواند نشانه‌ای از سطح قند خون بالا باشد و در شرایطی مانند دیابت دیده می‌شود. زمانی که سطح قند خون بالا می‌رود، بدن تلاش می‌کند تا گلوکز اضافی را از طریق تکرر ادرار دفع کند و منجر به کم آبی و خشکی دهان می‌شود.

علت خشکی دهان چیست؟

خشکی دهان از چیست؟ هنگامی که غدد بزاقی، بزاق کافی برای مرطوب نگه‌داشتن دهان نمی‌سازند، این عارضه ایجاد می‌شود. این غدد ممکن است به دلایل زیر به درستی کار نکنند:

  • مصرف برخی داروها: مثل ربوکستین، فشار خون بالا و اضطراب و همچنین ضد حساسیت‌ها، ضد احتقان‌ها، ریلکس‌کننده‌های عضلات و داروهای ضد‌درد
  • افزایش سن: فاکتورهای دخیل در این موضوع شامل استفاده از داروهای خاص، تغییر در توانایی بدن برای پردازش دارو در بدن، تغذیه ناکافی و بیماری‌های مزمن است.
  • درمان سرطان: داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند ترکیب بزاق و مقدار تولید‌شده را تغییر دهند.
  • آسیب عصبی: آسیب یا جراحی که باعث ایجاد مشکل عصب در ناحیه سر و گردن شود می تواند منجر به خشکی دهان شود.
  • مصرف مواد مخدر و الکل: مصرف متامفتامین می‌تواند خشک‌شدن شدید و خرابی دندان‌ها (شرایطی که به عنوان «دهان مت» شناخته می‌شود) را در پی داشته‌باشد.
  • کم آبی بدن: شرایطی مانند تب، تعریق بیش از حد، استفراغ، اسهال، ازدست‌دادن خون و سوختگی می‌توانند باعث کم‌آبی بدن شوند.
  • فیبروز کیستیک: یک بیماری ژنتیکی است که به سیستم گوارشی و تنفسی آسیب وارد می‌کند.
  • اختلالات خودایمنی: سندرم شوگرن نوعی بیماری خودایمنی است. علائم بیماری شوگرن تاثیر روی غدد بزاقی و التهاب آن‌ها است.
  • بیماری آلزایمر: می‌تواند روی هیدراته ماندن بدن تاثیر منفی داشته باشد.
اینفوگرافی خشکی دهان
هنگامی که غدد بزاقی، بزاق کافی برای مرطوب نگه‌داشتن دهان نمی‌سازند، این عارضه ایجاد می‌شود.

۱. علت تشنگی و خشکی دهان

در مواقعی که بدن شما با کم آبی مواجه می‌شود، مخاط بدن و پوست، خشک می‌شوند. این حالت سبب ایجاد خشکی دهان هم می‌شود. بنابراین عوارض کم آبی بدن خشک شدن دهان است. قبل از اینکه با خشکی دهان مواجه شوید، تشنگی هم برای شما ایجاد می‌شود.

البته مواردی وجود دارد که خشکی دهان با رفع تشنگی برطرف نمی‌شود زیرا تشنگی و کم آبی دلیل ایجاد خشکی دهان نیستند. در این مواقع علت دیگری سبب ایجاد خشکی دهان و تشنگی زیاد شده‌است. با رفع آن علت می‌توانید خشکی دهان را برطرف کنید، نه با رفع تشنگی.

در صورتیکه با خشکی دهان مواجه شدید، دنبال علت تشنگی زیاد و خشکی دهان در شب بودید و تشنگی مفرط هم داشتید، سعی کنید برای رفع عطش و خشکی دهان به متخصص غدد مراجعه کنید. ممکن است که به بیماری دیابت مبتلا شده‌باشید. بررسی علت خشکی دهان از مهم‌ترین موارد است.

۲. اضطراب و خشک شدن دهان (درد معده و خشکی دهان)

زمانی که شما دچار استرس می‌شوید، سطح ترشح هورمون کورتیزول افزایش پیدا می‌کند. به این هورمون، هورمون استرس نیز گفته می‌شود. هنگامی که سطح کورتیزول در بزاق افزایش پیدا می‌کند، ترکیب بزاق تغییر کرده و باعث خشک شدن دهان می‌شود.

۳. علت خشکی دهان و تنگی نفس چیست؟

گاهی ممکن است که با واکنش‌های اضطرابی بدن خشکی دهان بروز کند. اما در مواقعی که فرد به حمله‌ی اضطرابی یا پانیک اتک دچار می‌شود، معمولا تنگی نفس و خشکی دهان با هم رخ می‌دهند. افرادی که ناگهان دچار حمله‌ی اضطرابی می‌شوند، تنفس آنها تند می‌شود، دچار تپش قلب می‌شوند.

همین حالت ممکن است که موجب تنگی نفس هم بشود. برای برطرف کردن این حالت باید عامل استرس را برطرف کنید و فرد را آرام کنید. برای درمان حمله‌ی اضطرابی حتما باید با متخصص اعصاب و روان یا روانپزشک مشورت کنید.

علت خشکی دهان و تنگی نفس چیست؟
افرادی که ناگهان دچار حمله‌ی اضطرابی می‌شوند، تنفس آنها تند می‌شود، دچار تپش قلب می‌شوند.

۴. خشکی دهان و دیابت

یکی از علائم شایع دیابت خشک شدن دهان است. پزشکان احتمال می‌دهند، افزایش قند خون روی تولید بزاق تاثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به دیابت اغلب دچار کم‌آبی می‌شوند. همچنین این بیماران از داروهایی استفاده می‌کنند که عارضه خشکی دهان را در پی دارند.

۵. برفک دهان و خشک شدن زبان و گلو

برفک دهان نوعی عفونت قارچی دهان است. عفونت قارچی باعث التهاب بافت دهان می‌شود. این التهاب روی غدد بزاقی تاثیر گذاشته و به آن‌ها آسیب وارد می‌کند. به همین دلیل برفک دهان بزرگسالان و کودکان تولید بزاق با مشکل روبرو می‌شود.

۶. علت خشکی گلو و دهان (خشکی دهان و بوی بد دهان)

خشک شدن دهان گاهی همراه با خشکی در گلو مشاهده می‌شود. این حالت اغلب به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. دلیل بوی بد دهان و خشکی ناگهانی آن شامل موارد زیر است:

  • خوابیدن با دهان باز
  • کم‌آبی بدن
  • ورزش
  • تنفس با دهان
  • زندگی در محیط خشک
  • سرماخوردگی
  • التهاب گلو
  • ویروس
  • کرونا
  • حساسیت
  • داد زدن
  • دویدن

علت خشکی دهان و گلو چیست؟ این نوع خشکی اغلب موقت بوده و پس از برطرف‌شدن علت آن، خشکی نیز به‌مرور برطرف می‌شود.

۷. علت خشکی لب همراه با خشکی دهان

علت خشکی لب می‌تواند مصرف داروهایی باشد که باعث خشک شدن بزاق می‌شوند. گاهی نیز سرماخوردگی و قرارگرفتن در محیط خشک باعث ایجاد این مشکل شده و دلیل خشک شدن دهان و لب و کبد است. به‌طورکلی زمانی که خشکی از حالت خفیف به شدید برود، بیشتر می‌توان تاثیر آن را روی لب‌ها مشاهده کرد.

علت خشکی لب همراه با خشکی دهان چیست؟
به‌طورکلی زمانی که خشکی از حالت خفیف به شدید برود، بیشتر می‌توان تاثیر آن را روی لب‌ها مشاهده کرد.

۸. علت خشکی دهان بعد از غذا خوردن (عفونت معده و صفرا و خشکی دهان)

گاهی بعضی از افراد بعد از خوردن غذا و مواد غذایی دچار خشکی دهان می‌شوند. احتمالا می‌خواهید بدانید که دلیل این حالت چیست. خوردن غذا به تنهایی باعث خشکی دهان نمی‌شود. بلکه این مسئله اهمیت دارد که چه چیزی می‌خورید و چه ماده‌ی غذایی باعث خشکی دهان شما می‌شود.

مثلا خوردن مواد غذایی شور و خشک به خودی خود بیشتر آب دهان را جذب خود می‌کنند و باعث خشکی بیشتر دهان می‌شوند. هنگامی که مواد غذایی خشک، چرب و شور می‌خورید، دوبرابر حالت‌های دیگر نیاز به جذب آب دارید تا بتوانید بالان را به دهان خود برگردانید.

برای جلوگیری از خشکی دهان بعد از غذا سعی کنید مصرف مواد غذایی زیر را کاهش دهید؛

  • گوشت
  • تست
  • نان
  • چوب شور و خوراکی‌های مشابه
  • شیرینی‌ها
  • فست فود.

۹. علت خشکی دهان در صبح چیست؟

خشکی صبحگاهی دهان به دلیل عدم تولید کافی بزاق است. دلایل مختلفی باعث ایجاد این مشکل می‌شوند. آپنه خواب، مصرف برخی داروها، پیری و درمان سرطان از دلایل خشکی در صبح هستند. علت خشکی دهان در صبح در طب سنتی و علت خشکی دهان در اول صبح به مزاج هر فرد بستگی دارد.

۱۰. خشکی دهان و کبد؛ خشکی دهان نشانه بیماری کبدی است؟

سوءمصرف الکل و مصرف طولانی‌ مدت آن باعث آسیب کبدی و اختلال در عملکرد کبد می‌شود. به این بیماری کبد الکلی می‌گویند. یکی از علائم اولیه برخی از بیماریهای کبدی خشکی دهان است. این افراد علائم دیگری مانند افزایش تشنگی، درد یا حساسیت به لمس شکم، کاهش وزن، خستگی و زردی دارد.

۱۱. سرما خوردگی باعث خشکی دهان میشود؟ (علت خشکی دهان در سرماخوردگی)

یکی از علائم اصلی سرماخوردگی گرفتگی بینی است. زمانی که مجاری بینی مسدود می‌شود، بیمار مجبور است از دهان نفس بکشد. تنفس دهانی به‌خصوص در خواب باعث تبخیر بزاق شده و خشک شدن دهان را در پی دارد. مصرف برخی داروهای ضد احتقان بینی به دلیل خشک‌کردن مخاط و بزاق این شرایط را سخت‌تر می‌کنند. این حالت بلعیدن را برای بیمار سخت کرده و احتمال ایجاد باکتری‌ها را در دهان افزایش می‌دهد.

سرما خوردگی باعث خشکی دهان میشود؟
زمانی که مجاری بینی مسدود می‌شود، بیمار مجبور است از دهان نفس بکشد.

۱۲. علت سرگیجه و خشکی دهان

گاهی ممکن است که خشکی دهان همراه با سرگیجه در شما دیده‌شود. اما چرا این دو علامت با هم ظهور کرده‌اند؟ یکی از اصلی‌ترین دلایلی که ممکن است باعث ایجاد خشکی دهان شود و همراه با آن سرگیجه را ایجاد کند، کم آبی بدن یا همان دهیدراتاسیون بدن است. هنگامی که بدن شما دچار کم آبی می‌شود، مقدار حجم خون کاهش پیدا می‌کند. این کاهش حجم می‌تواند سرگیجه را باعث شود و فشار را کم کند.

از طرفی یکی دیگر از شرایطی که می‌تواند باعث ایجاد این دو علامت با هم شود،‌ گرمازدگی است. زمانی که شما در گرمای شدید قرار می‌گیرید، دچار تبخیر زیاد آب بدن می‌شوید و همین مسئله می‌تواند برای شما سرگیجه و خشکی دهان ایجاد کند.

۱۳. علت تلخی و خشکی دهان چیست؟

اگر سلامت دندان‌ها و بهداشت آن‌ها به خوبی رعایت نشود، ممکن است که آسیب‌های زیادی به آنها برسد. یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است مسواک نزدن و نخ دندان نکشیدن برای دندان‌های شما ایجاد کند، این است که بر روی دندان‌های شما پلاک ایجاد شود. اما پلاک چیست؟

هنگامی که آلودگی در دهان شما جمع پیدا کند، میکروب‌ها بر روی دندان‌ها و بین آنها شرع به رشد می‌کنند. با رشد خود در اجتماع‌هایی به نام پلاک جای می‌گیرند. پلاک‌ها سخت هستند و به سختی از روی دندان کنده می‌شوند. معمولا این مرحله از آلودگی و عدم بهداشتی بودن دندان، باید به دندان‌پزشکی سپرده شود و نیاز به شستشوی تخصصی دارد.

تجمع پلاک و باکتری در دهان تنها بر روی دندان‌ها نیست. وقتی که پلاک‌ها بر روی زبان هم قرار می‌گیرند، باعث ایجاد طعم تلخی در دهان و علت تلخی دهان می‌شوند. این حالت می‌تواند همراه با خشکی دهان باشد.

گاهی نیز خشکی دهان از عوارض داروهایی است که مصرف می‌کنید. همچنین ممکن است که تلخی دهان هم از عوارض دارو باشد. البته هنگامی که دهان شما خشک می‌شود نمی‌توانید به خوبی مزه‌ها را احساس کنید و همین سبب تلخی دهان هم می‌شود.

۱۴. اسید معده و خشکی دهان (رفلاکس معده و خشکی دهان)

آیا ناراحتی معده باعث خشکی دهان میشود؟ دلایل صددرصدی و دقیقی برای اثبات این مسئله که اسید معده خشکی دهان می‌آورد وجود ندارد. اما طبق تحقیقاتی که انجام شده‌است، گفته‌اند که افرادی که آب دهان بیشتری را قورت می‌دهند، اسید معده‌ی کمتری را رفلاکس می‌کنند.

بنابراین این مسئله را از سمت دیگری بررسی کرده‌اند. البته هنوز توجیه علمی برای این اطلاعات وجود ندارد و تنها داده‌های آماری هستند. طبق داده‌های آماری که از افرادی که اسید معده بیشتر و یا ریفلاکس معده به مری به همراه خشکی دهان دارند، تعداد زیادی این دو علامت را با هم داشته‌اند. اما باز هم تاکید می‌کنیم که دلیل علمی برای آن وجود ندارد.

البته شاید بزاق به علت حالت بازی که دارد در خنثی کردن بیشتر اسید موثر است و فردی که خشکی دهان دارد، رفلاکس را با قدرت بیشتری احساس می‌کند.

آیا ناراحتی معده باعث خشکی دهان میشود؟
افرادی که آب دهان بیشتری را قورت می‌دهند، اسید معده‌ی کمتری را رفلاکس می‌کنند.

۱۵. علت خشکی دهان در بارداری

دلیل و خشکی دهان در اوایل بارداری می‌تواند ناشی از تغییرات هورمونی، افزایش جریان خون در غشاهای مخاطی و افزایش نیاز بدن به آب باشد. بارداری همچنین می‌تواند منجر به تنفس دهانی، نفخ معده، تکرر ادرار و سرگیجه شود. هیدراته ماندن و حفظ بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری مهم است.

۱۶. خشکی دهان و چربی خون

چرا دهنم خشک میشه؟ بین علت خشکی دهان و تشنگی و ادرار زیاد و میزان چربی خون رابطه مستقیم و معنی‌داری وجود ندارد. علائم چربی خون بالا سرگیجه، تنگی نفس و درد قفسه سینه است.

۱۷. خشکی دهان و فشار خون (علت خشکی دهن)

تا کنون میان فشار خون و علت خشکی دهان و زبان ارتباط مستقیمی پیدا نشده است. با این حال، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا، مانند دیورتیک‌ها، می‌توانند باعث خشکی دهان شوند.

۱۸. آیا کم‌کاری تیروئید باعث خشکی دهان و گلو و سوزش دهان می‌ شود؟

در بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید ممکن است عارضه خشکی دهان مشاهده شود. عارضه دیگری که بیماران با اختلالات تیروئید ممکن است با آن مواجه شوند، سندرم سوزش دهان یا سوختگی سقف دهان است. علت دقیق این بیماری مشخص نیست. ممکن است تیروئید چنین تاثیری را ایجاد کند یا به علت خشک شدن دهان شخص به این بیماری مبتلا شود.

اگر خشکی دهان شما با ایجاد زخم همراهه، همین حالا از پزشک نوبت بگیرید.

علت خشکی دهان در خواب چیست؟

خشک شدن دهان موقع خواب نشانه چیست؟ مهم‌ترین علت خشکی دهان هنگام خواب تنفس دهانی است. افراد ممکن است به علت عادت، گرفتگی مجرای بینی یا دیگر مشکلات سلامتی دچار این عارضه شوند. خروپف و آپنه انسدادی خواب جز مشکلاتی هستند که در خواب اختلال ایجاد کرده و باعث تنفس دهانی می‌شوند. افرادی که دچار آپنه خواب شدید هستند یا شاخص توده بدنی بالایی دارند، بیشتر احتمال دارد دچار خشکی دهان و گلو در خواب شوند.

متن انگلیسی:
If you only notice dry mouth at night, the cause might be a nasal obstruction that forces you to breathe through your mouth only.
ترجمه فارسی:
اگر فقط در شب متوجه خشکی دهان می‌شوید، ممکن است علت آن انسداد بینی باشد که شما را مجبور می‌کند فقط از طریق دهان نفس بکشید.

به نقل از سایت healthline

علت خشک شدن دهان در شب چیست؟

عواملی که ممکن است مرتبط با خشکی دهان در شب باشند شامل موارد زیر هستند؛

  • آب نخوردن در شب؛ هنگامی که به اندازه‌ی کافی آب نخورید، بدن شما دهیدراته می‌شود و آب بیشتری از دست می‌دهد. این اتفاق علت سفیدی و سوزش زبان است. در این موقع معمولا اولین جایی که خشکی را نشان می‌دهد، دهان است. از طرفی پوست نیز ممکن است دچار خارش بدن در شب بشود.
  • تنفس دهانی: از دهان نفس کشیدن یکی از بدترین کارها برای خشکی دهان است. زمانی که شما از دهان نفس می‌کشید، مقدار آب بیشتری از دهان شما تبخیر می‌شود. مخاط‌های دهان باید مرطوب باشند و با در معرض هوا و محیط بیرون قرار گرفتن خشک می‌شوند.
  • بازگشت اسید معده: بازگشت اسید معده و خشکی دهان می‌توانند به هم مرتبط باشند. افرادی که آب دهان کمتری دارند و دهانشان بزاق کمتری نسبت به باقی افراد تولید می‌کند، معمولا اسید معده‌ی آنها به میزان کمتری خنثی می‌شود.
  • خر و پف: به معنی آن است که به سختی در حال نفس کشیدن هستید و مجرای تنفسی شما در مسیر مناسبی قرار ندارد.
  • آپنه انسدادی: یکی دیگر از مواردی است که مانند خروپف ایجاد تنفس دهانی می‌کند. تنفس دهانی می‌تواند ایجاد خشکی دهان کند.
  • چاقی: معمولا افرادی که چاق هستند و شاخص توده بدنی بالاتری دارند، آن دسته افرادی هستند که بیشتر به آپنه انسدادی مبتلا می‌شوند. کسانی که به آپنه انسدادی مبتلا می‌شوند احتمال اینکه به تنفس دهانی دچار شوند بالاتر می‌رود.
علت خشک شدن دهان در شب چیست؟
از دهان نفس کشیدن یکی از بدترین کارها برای خشکی دهان است.

درمان و پیشگیری خشکی دهان چیست؟

برای خشکی دهان چی خوبه؟ نوع درمان به علت خشکی دهان بستگی دارد. پزشک یا دندان‌پزشک ممکن است راه‌های زیر را پیشنهاد کند:

  • تغییر دارو: تغییر دارویی که منجر به خشکی دهان شده است.
  • مرطوب کننده دهان: تجویز محصولاتی که دهان را مرطوب می‌کنند که شامل محلول‌‌های دهانی بدون نسخه، داروهای نیازمند نسخه، بزاق مصنوعی یا مرطوب‌کننده‌ها برای افزایش لغزندگی دهان می‌شود. دهان‌شویه‌های دارای زایلیتول (Xylitol) می‌توانند موثر باشند. اگر بیمار دچار خشکی شدید باشد پزشک یا دندان‌پزشک ممکن است داروهایی که ترشح بزاق را تحریک می‌کنند (مانند پیلوکارپین) تجویز کنند و اقداماتی برای محافظت از دندان‌ها انجام دهند.

۱. درمان خانگی خشکی دهان

برای بهبود خشکی دهان راه حل‌های بسیاری وجود دارد. البته اگر می‌خواهید این حالت را بدون دارو و به روش خانگی درمان کنید، می‌توانید با روش‌های خانگی زیر فرایند بهبودی خشکی دهان را شروع کنید؛

  • سعی کنید که در روز آب بیشتری بنوشید. خوردن آب بیشتر از دهیدراته شدن و خشکی دهان شما جلوگیری می‌کند. همین حالت می‌تواند کمک بسیاری به شما بکند.
  • از خوردن داروهایی که باعث خشکی دهان می‌شوند، پرهیز کنید. البته این کار را با هماهنگی با پزشک انجام دهید و یا برای تعویض داروی خود اقدام کنید.
  • عاداتی که باعث می‌شوند آب بدن شما کم شود، مثل ماندن در گرما، نوشیدن کم آب و سیگار کشیدن را کاهش دهید.
  • می‌توانید آبنبات‌ها، آدامس‌ها، مواد غذایی بدون شکر بجوید.
  • دستگاه بخور در خانه بگذارید.
  • از بخور استفاده کنید.
  • مواد غذایی پر آب و کمتر شور و خشک استفاده کنید.
  • در کنار سفره‌های غذای خود میوه و سبزیجات قرار دهید.
  • صبحانه‌ی خود را همراه با میوه و سبزی میل کنید.
  • شب‌ها تنفس دهانی را کم کنید و یا به دنبال درمان انسداد بینی خود باشید تا از دهان نفس نکشید. از طرف دیگر دستگاه بخور در کنار خود بگذارید.

۲. چگونه خشکی دهان را از بین ببریم؟

علاوه بر توصیه های پزشکی، برخی اقدامات مربوط به سبک زندگی می تواند به کاهش علائم خشکی دهان کمک کند:

  • در طول روز کم کم آب یا نوشیدنی های بدون شکر بنوشید یا قطعات یخ در دهانتان بمکید.
  • آدامس های بدون شکر بجوید یا آبنبات بدون شکر مصرف کنید، محصولاتی که زایلیتول دارند به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کنند.
  • ترکیبات بزاقی بدون نسخه که حاوی زایلیتول هستند، استفاده کنید.
  • از طریق بینی نفس بکشید.
  • به هوای محل خواب رطوبت اضافه کنید.
  • لب‌ها را مرطوب کنید تا از خشکی و ترک آنها جلوگیری کنید.
  • از محصولاتی که علائم را بدتر می‌کنند، مانند: کافئین و الکل، تنباکو، ضدحساسیت‌ها و ضداحتقان‌های بدون نسخه، غذاها و آبنبات‌های شیرین یا اسیدی، دوری کنید.
  • اقداماتی که با محافظت از سلامت دهان و دندان به کاهش علائم خشکی دهان کمک می‌کنند: از خمیردندان دارای فلوراید استفاده کنید، از دهان شویه‌های دارای فلوراید استفاده کنید، حداقل دوبار در سال به دندان پزشک مراجعه کنید.
چگونه خشکی دهان را از بین ببریم؟
لب‌ها را مرطوب کنید تا از خشکی و ترک آنها جلوگیری کنید.

۳. خشکی دهان از نظر طب سنتی

علت و روش درمان خشکی دهان در طب سنتی چیست؟ در طب سنتی معتقدند بیشتر مواقع خشکی دهان مربوط به خشک‌مزاج بودن شخص است. افرادی که طبع خشک دارند، علاوه بر دهان، در پوست، چشم‌ها و حتی سیستم گوارش دچار این مشکل هستند، در چشم‌ها احساس خارش و سوزش می‌کنند و بیشتر مواقع به یبوست مبتلا می‌شوند. این افراد باید بعد از استحمام از کرم مرطوب‌کننده یا روغن استفاده کنند. با روغن‌مالی کردن کل بدن می‌توان مشکل طبع خشک را به‌مرور برطرف کرد.

۴. داروی گیاهی برای رفع خشکی دهان (درمان دارویی خشکی دهان)

برخی از گیاهان می‌توانند باعث تسکین خشکی دهان شده و تولید بزاق را تحریک کنند. این گیاهان دارویی عبارتند از:

  • آلوئه‌ورا: ژل درون برگ‌های آلوئه‌ورا برای درمان این مشکل و مرطوب کردن دهان بسیار مناسب است.
  • زنجبیل، دارو برای خشکی دهان: زنجبیل به تحریک تولید بزاق کمک می‌کند.
  • ریشه هالی هاک: عملکرد مرطوب‌کنندگی گیاه هالی هاک همانند آلوئه‌ورا است.
  • ریشه گل ختمی: ریشه ختمی نرم‌کننده و مرطوب‌کننده است.
  • فلفل‌دلمه‌ای: این فلفل باعث ترشح بزاق می‌شود.

عوارض خشکی دهان چیست؟

کاهش ترشح بزاق در طولانی‌مدت ممکن است منجر به عوارض زیر شود:

  • افزایش خرابی دندان و بیماری‌های لثه
  • زخم دهان و خشکی دهان بعد از عمل بینی
  • عفونت قارچی دهان (برفک)
  • زخم یا ترک پوست در گوشه دهان یا ترک لب‌ها
  • تغذیه ضعیف به دلیل مشکل در جویدن و بلع
  • ایجاد مشکل در استفاده از دندان مصنوعی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر خشکی دهان شما شدید بوده و باعث غلیظ شدن بزاق و زخم‌های دهانی شده است، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. اگر احساس می‌کنید مصرف داروی خاصی باعث ایجاد این مشکل شده است یا علائمی از بیماری زمینه‌ای دارید، لازم است با بهترین دکتر گوش و حلق و بینی یا دکتر متخصص داخلی مشورت کنید.

برای پیداکردن بهترین متخصص گوش و حلق و بینی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر گوش و حلق و بینی آنلاین و دکتر داخلی آنلاین وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

گاهی بیماری قلبی می‌تواند با نشانه‌هایی مانند خشکی دهان و گلو همراه باشد. اگر همراه با این عارضه دچار تپش قلب شدید، موضوع احتمالا جدی بوده و نیاز به انجام آزمایش‌های دقیق است.
تاکی کاردی فوق بطنی یک انتقال الکتریسیته غیرطبیعی است. اگر علاوه بر خشک‌شدن دهان، علائم دیگری مانند ضعف، تنگی نفس، فشار قفسه سینه، سبکی سر و تپش قلب داشتید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید تا احتمال هر نوع بیماری قلبی بررسی شود.

خشکی دهان در افراد مسن می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند سندرم شوگرن، دیابت و کم آبی باشد.

اگر این مشکل (خشکی دهان) همراه با تاری دید رخ داد، باید به پزشک مراجعه کنید. این حالت می‌تواند به دلیل دیابت، سکته کوچک یا بیماری چشمی باشد. در مواقع بسیار کمی این عارضه به علت نزدیک‌بینی رخ می‌دهد و احتمال بروز دو بیماری اول بیشتر است. اگر مشکل دیابت باشد، علاوه بر دو نشانه خشکی و تاری دید، احتمالا دچار تشنگی بیش از حد، کاهش وزن، تکرر ادرار و خستگی خواهید شد.
سکته مغزی با علائمی مانند گیجی، ضعف، بی‌حالی و ازدست‌دادن توانایی حرکت یک طرف بدن همراه است.

افراد مسن معمولا با این مشکل روبرو می‌شوند. علت آن می‌تواند مصرف انواع داروها برای درمان بیماری‌های مختلف باشد. همچنین به‌مرور توانایی بدن در پردازش دارو دچار تغییر می‌شود. تغذیه ناکافی و داشتن مشکلات سلامتی در طولانی‌مدت بر قسمت‌های مختلف بدن تاثیر منفی می‌گذارد. غدد بزاقی نیز به همین دلیل دچار مشکل می‌شوند.

یکی از علائم اصلی بارداری خشکی دهان است. این عارضه به دلایل مختلفی در این دوره ایجاد می‌شود. خانم‌های باردار برای رشد جنین به آب بیشتری نیاز دارند. در صورت تامین نشدن آب کافی بدن دچار کم‌آبی می‌شود. علت دیگر تغییرات هورمون‌های بدن است. این هورمون‌ها بر سلامت دهان و دندان تاثیر می‌گذارند و علاوه بر خشک شدن دهان، باعث التهاب لثه و لق شدن دندان‌ها می‌شوند. برخی افراد نیز به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند. این بیماری در دوران بارداری می‌تواند چنین مشکلی را ایجاد کند.

پاسخ این سوال مثبت است. یکی از علائم کرونا خشکی دهان است و تعداد زیادی از بیماران مبتلا به کرونا این عارضه را تجربه کرده‌اند. خشک شدن دهان در این افراد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. هنوز علت دقیق این عارضه مشخص نیست. اما احتمالا ویروس کرونا می‌تواند روی کیفیت بزاق تاثیر گذاشته و باعث بروز این مشکل شود.

افرادی که واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند، عارضه خشکی دهان را گزارش نداده‌اند. اما عارضه‌ای که به‌صورت نادر گزارش شده است، ایجاد مزه فلز در دهان بوده است. برخی از افراد بلافاصله پس از تزریق واکسن گزارش کرده‌اند که مزه عجیبی در دهان خود مانند مزه فلز حس کرده‌اند. همان‌طور که گفتیم این علامت بسیار نادر بوده و در صورت ایجاد این حالت جای نگرانی نیست. معمولا چند ساعت تا چند روز پس از دریافت واکسن این حالت از بین می‌رود.

افرادی که به دلایل مختلفی دچار این مشکل هستند، باید در انتخاب غذا دقت کنند. غذاهای تند و نوشیدنی‌های شیرین خشک شدن دهان را بدتر می‌کنند. نوشیدنی‌های گازدار و شیرین مانند نوشابه می‌توانند بر ترشح بزاق تاثیر منفی داشته باشند. غذاهای خشک و ادویه‌دار نیز دقیقا چنین حالتی را ایجاد می‌کنند.

گاهی اوقات عفونت تنفسی باعث گوش درد می‌شود. در این حالت ممکن است شخص دچار گلودرد شود و به علت خشک شدن دهان در بلع مشکل داشته باشد. عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی چنین علائمی ایجاد می‌کنند. اگر شما دچار این علائم هستید، حتما باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود. برای مشاوره با بهترین پزشکان می‌توانید از لیست پزشکان در سایت دکترتو استفاده کنید.

زمانی که مشکل خشکی دهان به دلیل مصرف دارویی خاص باشد، می‌توان با قطع مصرف دارو آن را کنترل کرد. اما گاهی خشکی از حالت خفیف خارج شده و می‌تواند علامت مشکل جدی‌تری باشد. به همین دلیل باید در این شرایط سریعا به پزشک گوش، حلق و بینی مراجعه کرد. درصورتی‌که خشکی شدید شود، احتمال پوسیدگی دندان و عفونت لثه بالا می‌رود.

کمبود ویتامین آ یا همان ریبوفلاوین می‌تواند باعث خشکی دهان شود.

علت خشکی دهان بعد از بیدار شدن از خواب می‌تواند علل متنوعی باشد برخی از آنها شامل موارد ذیل هستند؛ فرد بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت نکرده‌است و در دهان او پلاک وجود دارد. شخص شب را با دهان باز خوابیده است و تنفس دهانی کرده‌است و همین مسئله باعث خشک شدن دهان او شده‌است. ممکن است که فرد از خوردن آب در روز قبل پرهیز کرده‌است و دهیدراته و کم آب از خواب برخواسته‌است. علل مختلفی می‌توانند باعث خشکی دهان شوند که بستگی به سلامت فرد دارند و باید تحت نظر متخصص داخلی و یا دکتر گوش و حلق و بینی قرار بگیرند.

امتیاز شما به مقاله:
(3.6از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره خشکی دهان

  1. حمید گفت:

    سلام خسته نباشید من حدود سه ماهه که داروی بوسپیرون و سرترالین استفاده می کنم حدود یک هفته ای هم میشه که ملاتونین مصرف می کنم. جدیدا زیاد دهانم خشک میشه البته شدید نیست ولی مرتب اب می خورم و از اون طرف مرتب دستشویی می رم. آیا باید قرصهام رو تغییر بدم؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      ابتدا با انجام ازمایش خون از نظر دیابت چک شوید. خشکی دهان میتونه از عوارض دارو نیز باشد. با پزشک معالج خود مشورت کنید.

    2. فریال گفت:

      سلام
      من مدتی هست که سقف دهان و روی زبانم به شدن خشک میشه و احساس تشنگی شدید و احساس گرفتگی عضلات فک پایین دارم. تنها دارویی که مصرف میکنم قرص فرودین (آهن) هست که یکماهه مصرف میکنم. در آزمایش بکماه اخیر نه قند دارم نه تیروئید.
      دلیل این احساس و خشکی دهانم چیه؟

      1. همیار دکترِتو گفت:

        سلام دوست عزیز
        آسیب یا جراحی که باعث ایجاد مشکل عصب در ناحیه سر و گردن شود می تواند منجر به خشکی دهان شود. بنابراین نیازه برای بررسی بیشتر به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. از این لینک میتونید از بهترین پزشکان در این تخصص نوبت بگیرید.
        متخصص گوش و حلق و بینی

  2. محمد گفت:

    سلام و احترام
    فقط بعد از خوردن پیاز یا پیازچه همراه غذا، بعدش دچار کمی خشکی دهان میشم. البته زیاد نیست ولی برام سوال شده. توی نت چیزی پیدا نکردم. ممنون میشم راهنمایی بفرمایین
    ۴۰ ساله آقا کمی جزیی اضافه وزن ولی بدون هیچ مشکل سلامتی و بدون سیگار هستم

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      بعد از خوردن این مواد غذایی خشکی دهان اتفاق میوفته و طبیعی هست. بهتره بلافاصله مسواک زده و برای رفع خشکی آدامس یا تکه یخ بجوید.

  3. قاسم جمشیدی گفت:

    سلام
    مدت یک ماه است که بیشتر زیر زبانم احساس خشکی و فک بالا هم دارم ومدام احساس تشنگی دارم و باید مدام ی چکه آب در داخل دهانم قرقره کنم وتو خواب یا بیداری چنین احساسی دارم وخیلی ازیتم میکنه ممنون میشم بهم بگید چکارکنم

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      از نظر دیابت و مشکلات غده تیروئید تحت نظر متخصص غدد بررسی شوید.
      متخصص غدد و متابولیسم

  4. سپیده گفت:

    سلام وقت بخیر من مدتی هست که خشکی دهان دارم و مدام باید آب بخورم بعضی وقت ها آنقدر دهانم خشک میشود ک نميتوانم دهانم را تکان دهم ۵۰ سالمه و بیماری دیابت و کبد چرب هم دارم آیا ممکنه بیماری شوگرن باشه باید ب چه دکتری مراجعه کنم

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      خشکی دهان شما بیشتر به علت دیابت شماست. برای درمان دیابت و کنترل مناسب قندخون تحت نظر متخصص غدد باشید.
      دكتر متخصص غدد

    2. مریم گفت:

      سلام مدتی توی خواب دهانم خشک میشه به طوری که روده و سمت چپ مغز مو آسیب می زنه موقعی که خواب هستم دهانم خشک میشه

  5. مائده گفت:

    سلام حدودا یک ماه هست لبهای بالا وپایین از قسمت داخلی دهان به دندونام میچسبه وخشک میشه در حدی که با زبان جداش می کنم علت چی هست
    کم کاری تیرویید دارم روزی یکی و نصف قرص لووتیروکسین میخورم

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      عدم وجود یا کاهش جریان بزاق در دهان، باعث خشکی دهان میشه. خشکی دهان به عنوان یه بیماری مجزا شناخته نمیشه، بلکه نشانه‌ای از ابتلا به برخی از بیماری‌‌ها هست. کاهش تولید بزاق، گاهی با بیماری‌های تیروئید همراهه. خشکی دهان ممکنه به خودی خود ظاهر بشه یا ممکنه ناشی از بیماری‌ خودایمنی دیگری باشه که با اختلالات تیروئید همراهه. حدود نیمی از افرادی که از خشکی دهان شکایت دارند، مبتلا به اختلالات تیروئید هستند. توصیه میکنم برا بررسی مجدد تیروئید یا در صورت لزوم انجام سونوگرافی غده تیروئید و انجام آزمایشات به متخصص غدد مراجعه کنی.
      پزشک خوب غدد

  6. فرشته گفت:

    سلام من صبح ک از خواب پا میشم دهانم خشکه چند روزه اینجوری شدم

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      خشکی دهان شما میتونه به علت رفلاکس معده و دیابت باشه. برای بررسی بیشتر به متخصص داخلی مراجعه کنید.
      دکتر فوق تخصص داخلی

  7. سحر گفت:

    سلام،من چندروزه دهانم خیلی خشک میشه،و یک سال هست ک داروی کم کاری تیروئید مصرف میکنم،

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      سونوگرافی از غده تیروئید انجام شده و هورمون تیروئید چک شود و از نظر دیابت بررسی شوید. به متخصص غدد مراجعه کنید.
      بهترین فوق تخصص غدد

  8. سمیرا گفت:

    سلام ، من از قرص سیتریزین که داروی ضدحساسیت هست برای محل گزش حشره استفاده میکنم دوروز پیش اخرین بار استفاده کردم از همون روز خشکی دهان و کمی گلودرد احساس میکنم ، ایا علتش استفاده از این قرص هست؟

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      علت این علایم شما میتونه سرماخوردگی ویروسی باشه و ارتباطی با مصرف این قرص ندارد. در صورت تداوم علایم به پزشک مراعه کنید.

  9. ناهید همتی گفت:

    سلام من دندانم را غضب کشی کردم قرص سیپرو ومترونیدازول استفاده میکنم و دوروزه دهانم خشک می شود چکار کنم

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      از عوارض دارویی هست
      می تونین از مرطوب کننده کمک بگیرین

      1. م گفت:

        سلام
        بنده مدتی هست که زیر زبانم خشک میشه و گاهی تنگی نفس دارم و مدتیه که دست چپم درد میکنه نمیدونم اینا بهم ربطب داره یا نه در ضمن چربی کبد هم دارم

        1. همیار دکترِتو گفت:

          سلام دوست عزیز
          درد دست شما میتونه به علت گرفتگی و التهاب عصب باشه. تنگی نفس هم بهتره با مراجعه به متخصص ریه بررسی کنید. اگه تنگی نفس و درد دست همزمان هست بهتره از نظر قلب در اولویت بررسی قرار بگیری.

  10. Am گفت:

    سلام. من دو سه هفته ای میشه موقع خواب داخل دهان و گلوم خشک میشه طوری ک ب محض اینکه چشمام رو میبندم نمیشه نفس بکشم ب همین خاطر مجبورم تا صبح بیدار بمونم. فقط شبا اینجوریم. چکار کنم؟

    1. همیار دکترتو گفت:

      سلام همراه گرامی
      برای این مشکلتون می تونین به متخصص داخلی مراجعه کنین:
      لیست متخصصین داخلی