فهرست مطالب
دیاستاز شکمی یا پارگی عضله شکم (Diastasis recti) که به عنوان جداسازی عضلات شکم نیز شناخته می‌شود، اصطلاح پزشکی برای این بیماری است که عضله راست شکمی بدن او دچار جدایی جزئی یا کامل شده است. این بیماری در دوران بارداری و بعد از آن شایع است و تخمین زده می‌شود که ۶۰ درصد از زنان در این دوره از دیاستازیس رکتی رنج می‌برند. علاوه‌بر زنان باردار، دیاستاز رکتی در مردان نیز ممکن است رخ دهد. به خصوص در افرادی که وزنه‌های سنگین را به طور نامناسب بلند می‌کنند. در صورتی که به هر یک از این دلایل دچار پارگی عضله شکم شده‌اید، باید در اسرع وقت توسط یک پزشک متخصص زنان یا داخلی ویزیت شوید. پزشک شرایط شما را به صورت دقیق بررسی کرده و روش درمانی مناسب را به شما پیشنهاد خواهد داد. وبسایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت آنلاین و حضوری را به شکل کاملا آنلاین برای شما فراهم کرده است. می‌توانید در سریع‌ترین زمان ممکن و بدون مراجعه به پزشک نوبت ویزیت مورد نظر خود را از هر پزشکی و در هر نقطه از ایران دریافت کنید.
دلایل پارگی عضلات شکم چیست؟
پارگی عضلات شکم یک بیماری شایع در افراد باردار و پس از زایمان است. زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات راست شکمی (عضلات شش تکه شکم) در دوران بارداری از کشش جدا شوند. این جدایی باعث بیرون زندگی یا برآمدگی شکم فرد تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها پس از زایمان می‌شود. می‌توان این شرایط را با تمرینات خاصی ترمیم کرد. برخی از علل پارگی عضلات شکم عبارتند از:
- شرایط بارداری (سن مادر، سایز و وزن جنین، بارداری‌های دوم به بعد، چندقلوزایی)
- حوادثی مانند سقوط یا تصادف
- افزایش وزن
- سرفه یا عطسه مزمن
- ورزش شدید یا بیش از حد
- بلند کردن اجسام سنگین
- وضعیت بد بدن هنگام ورزش
| عامل | توضیحات |
|---|---|
| تعداد بارداری‌ها | هر چه تعداد بارداری‌ها بیشتر باشد، احتمال دیاستاز بیشتر می‌شود. |
| وزن جنین | جنین‌های بزرگ‌تر فشار بیشتری بر عضلات شکمی وارد می‌کنند. |
| سن مادر | مادران مسن‌تر ممکن است عضلات ضعیف‌تری داشته باشند. |
| ژنتیک | برخی افراد به دلیل ژنتیک مستعد دیاستاز هستند. |
علائم دیاستاز شکمی
بیشتر مردم تا زمان زایمان متوجه علائم دیاستاز رکتی نمی‌شوند. ممکن است در دوران بارداری دیاستازیس رکتی داشته باشید، اما تشخیص آن سخت است زیرا شکم شما کشیده شده است. علائم شایع دیاستازیس راست در دوران پس از زایمان عبارتند از:
- یک برآمدگی قابل مشاهده که درست از بالا یا زیر ناف بیرون زده است.
- احساس نرمی یا ژله مانند در اطراف ناف
- تغییر شکلی گنبدی یا مخروطی شکم پس از سفت کردن عضلات شکم
- مشکل در بلند کردن اشیا، راه رفتن یا انجام کارهای روزمره
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد لگن
- درد کمر
- ضعف بدنی
- نشت ادرار هنگام عطسه یا سرفه
- یبوست
- احساس ضعف در شکم
علت درد لگن چیست؟
عضلات شکمت تغییر شکل داده و نمی‌دونی علتش چیه؟
همین حالا نوبت ویزیت بگیر.
تشخیص دیاستاز شکمی
یک نشانه واضح ابتلا به دیاستاز شکمی زمانی است که به عضلات شکم خود فشار می‌آورید یا بک برجستگی غیر طبیعی روی شکم خود احساس می‌کنید. اگر مطمئن نیستید که دیاستاز رکتی دارید، یک خودآزمایی ساده می‌تواند جدایی شکم را بررسی کند:
- به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم و پاها را صاف روی زمین بگذارید.
- در حالی که بالاتنه‌تان را کمی بالا می‌آورید، مثل اینکه می‌خواهید کرانچ کنید، از دو انگشت خود استفاده کنید و به آرامی به سمت مرکز شکم خود، درست بالای ناف، در ناف و درست زیر آن فشار دهید.
- اگر بیش از دو انگشت فاصله بین عضلات شکم خود احساس می‌کنید، احتمالاً دیاستازیس رکتی دارید. (سونوگرافی اسکلتی عضلانی می‌تواند اندازه دقیق جدا شدن عضلات را تعیین کند.)
توجه داشته باشید که چند انگشت بین ماهیچه‌های جدا شده قرار می‌گیرد که این همان عرض شکاف است. این فشار نشانه خوبی است که نشان می‌دهد عضلات مقداری قدرت را حفظ کرده‌اند. شدت دیاستاز رکتی به طول و عرض شکاف و قدرت عضلات اطراف شکم بستگی دارد.
پزشک از دست‌ها و انگشتان خود برای احساس شکاف و تون عضلانی ناحیه شکم استفاده می‌کند. برخی از پزشکان ممکن است از اولتراسوند، نوار اندازه گیری یا ابزاری به نام کولیس برای اندازه گیری دقیق‌تر استفاده کنند. این معاینه معمولاً در قرار ملاقات بعد از زایمان و قبل از انجام ورزش صورت می‌گیرد. شکاف شکمی بزرگ‌تر از ۲ سانتی متر دیاستاز رکتی در نظر گرفته می‌شود.
عوارض پارگی عضله شکم
عوارضی که ممکن است با آن مواجه شوید به شدت جدایی و پارگی بستگی دارد. ارزیابی این شرایط توسط جراح یا توسط خود فرد از طریق خودآزمایی انجام می‌شود. به طور معمول شکاف کمتر از ۲.۵ سانتی‌متر عمیق نیست و با انجام تمرینات فیزیوتراپی قابل پیشگیری و درمان است. با این حال، هر شکافی بیشتر از ۲.۵ سانتی‌متر نگرانی‌های جدی و بیشتر به دنبال دارد. البته که ممکن است برخی افراد با هیچ مشکلی از جدا شدن عضلات شکم خود مواجه نشوند، اما برای برخی دیگر، عوارض رایج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- علامت اولیه دیاستاز رکتی که یک برآمدگی قابل مشاهده است که از پایین استخوان سینه تا ناف را شامل می‌شود.
- کمردرد
- ضعف عضلات مرکزی
- یبوست
- نشت ادرار
- افتادگی مثانه، رکتوم یا رحم
- نفخ
- وضعیت بد بدن
- تحریکات پوستی
- درد و ناراحتی شکم
- مخروطی شدن شکم هنگام انقباض عضلات
- ایجاد برآمدگی قابل مشاهده یا پچ زیر ناف
- بی اختیاری ادرار (نشت ادرار)
- بی اختیاری مدفوع (نشت مدفوع)
- افتادگی لگن
درمان دیاستاز شکمی (پارگی عضلات شکم) چیست؟
رایج‌ترین درمان های دیاستاز شکمی شامل فیزیوتراپی و جراحی است. البته که دیاستاز رکتی به جز موارد خیلی شدید، معمولاً نیازی به جراحی ندارد. با این حال، اگر ورزش یا سایر روش‌های درمانی با شکست مواجه شود، پزشک ممکن است جراحی را به عنوان آخرین راه حل توصیه کند. در صورتی که دیاستاز رکتی به خودی خود برطرف نشده باشد، می‌توان جراحی را ۶ تا ۱۲ ماه پس از زایمان در نظر گرفت. بسیاری از جراحان قبل از عمل یک سال صبر می‌کنند تا تغییر شرایط بیمار را بسنجند.
۱. دارو برای پارگی عضلات شکم
کافیست برای تسکین و کاهش درد و التهاب ناشی از پارگی عضلات شکم خود، داروهای NSAID مانند آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن را استفاده کنید. شل‌کننده‌های عضلانی در موارد شدید ممکن است برای کاهش اسپاسم عضلانی تجویز شوند. کورتیکواستروئیدها در موارد بسیار خاص و به صورت تزریق، برای کاهش التهاب شدید استفاده می‌شوند.
۲. عمل جراحی دیاستاز رکتوس
شدت دیاستاز رکتی نقش مهمی در تعیین اینکه آیا جراحی ضروری هست یا نه ایفا می‌کند. در موارد خفیف، ورزش و سایر درمان‌های غیر جراحی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. با این حال، در موارد شدید، جراحی ممکن است تنها گزینه باشد. جراحی دیاستاز رکتی، یک نوع جراحی برای بازگرداندن عضلات جدا شده شکم به هم است. این روش درمانی با تشخیص پزشک تجویز می‌شود.
عضلات شکمت بعد از زایمان شل شده و می‌خوای عمل کنی؟ پس کلیک کن.
۳. ورزش برای دیاستاز شکمی
تمرینات خاص می‌توانند به تقویت عضلات عمقی شکم کمک کنند که در بهبود دیاستازیس نقش مهمی دارند. همچنین تقویت عضلات کف لگن به بهبود پشتیبانی از اندام‌های داخلی و کاهش فشار بر عضلات شکم کمک می‌کند. بهترین تمرینات ورزشی مناسب برای بهبود دیاستاز رکتی عبارتند از:
- تنفس دیافراگمی
- تمرین کف لگن
- پلانک
- کرانچ
- تمرین صندلی
- تمرینات چرخشی ایستاده
- حرکت سوپرمن
- اسکوات با دیوار
ورزش‌هایی مانند یوگا، تمرینات ورزشی مختلف مناسب برای تقویت عضلات شکم و همینطور وزنه برداری، مناسب برای بهبود بیماران مبتلا به دیاستاز شکمی هستند. البته این ورزش‌ها تنها روش‌های درمانی دیاستاز شکمی نیستند. در ادامه از سایر روش‌های درمان دیاستاز شکمی صحبت کرده‌ایم.
۴. فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست‌ها متخصصان حرکتی هستند که کیفیت زندگی را از طریق مراقبت عملی، آموزش بیمار و حرکات درمانی مختلف بهبود می‌بخشند. یک فیزیوتراپیست با آموزش انجام تمرینات خاص به شما کمک می‌کند تا عضلات شکم خود را بهبود ببخشید و قدرت از دست رفته را به آن بازگردانید.
متن انگلیسی:
health
The most common treatments include physical therapy and surgery
ترجمه متن:
رایج‌ترین درمان‌های دیاستاز شکمی شامل فیزیوتراپی و جراحی است.
۵. استفاده از ساپورت
استفاده از ساپورت نمی‌تواند دیاستاز رکتی را التیام بخشد و ماهیچه‌های مرکزی بدن را تقویت کند. اما در عوض می‌تواند بدن را در وضعیت خوب و مناسبتی حفظ کند.
۶. تحریک الکتریکی عصبی عضلانی
این درمان ممکن است توسط فیزیوتراپ برای کاهش DRA استفاده شود که بعد از بارداری انجام می‌شود. تحریک الکتریکی ماهیچه به آرامی عضله راست شکمی را فعال می‌کند. ثابت شده که این روش عملکرد بیمارا را بهبود بخشیده و میزان جداسازی را کاهش می‌دهد.
چه مدت طول می کشد تا دیاستاز رکتی بهبود یابد؟
به طور معمول یک دیاستاز خفیف در عرض چهار تا هشت هفته پس از بارداری بهبود می‌یابد. با این حال، یک دیاستاز شدیدتر ممکن است شش تا دوازده ماه طول بکشد و نیاز به نظر یک فیزیوتراپیست متخصص برای جلوگیری از مشکلات طولانی مدت دارد.
متن انگلیسی:
health
Diastasis recti may resolve on its own. However, it may persist, especially after pregnancy. It can also appear postmenopause and in people who have never been pregnant
ترجمه متن:
دیاستاز رکتی ممکن است خود به خود برطرف شود. با این حال، ممکن است به خصوص پس از بارداری ادامه یابد. همچنین ممکن است پس از یائسگی و در افرادی که هرگز باردار نشده‌اند هم بروز کند.
راه های پیشگیری از ابتلا به دیاستاز شکمی
این نکات به عنوان راهنمایی کلی ارائه شده‌اند و برای هر فرد ممکن است متفاوت باشد. همیشه قبل از شروع هر برنامه ورزشی یا درمانی با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید. به منظور پیشگیری از ابتلا به پارگی عضله شکم (دیاستاز شکمی) به موارد زیر آگاه باشید:
- از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید.
- هنگام بلند شدن از رختخواب یا نشستن به پهلو از بازوهای خود برای بالا بردن بدن استفاده کنید.
- از انجام فعالیت‌ها و حرکاتی که شکم را به سمت بیرون می‌راند (مانند کرانچ و دراز و نشست) خودداری کنید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
حالا که با دیاستاز شکمی، علت، علائم، عوارض و روش تشخیص و درمان آن آشنا شدید شاید تصمیم داشته باشید هر چه سریع‌تر با یک پزشک متخصص زنان یا دکتر داخلی در این زمینه صحبت کنید. پزشک شما را بررسی کرده و با در نظر داشتن علائم شما هرگونه آزمایش و روش درمانی مورد نیاز برای بهبودتان را پیشنهاد خواهد داد.
برای دریافت نوبت ویزیت، هم ویزیت آنلاین و هم حضوری از بهترین پزشکان متخصص در این زمینه در سراسر ایران می‌توانید از وبسایت دکترتو کمک بگیرید. دکترتو دریافت نوبت ویزیت را برای شما آسان کرده و می‌توانید به راحت‌ترین شکل ممکن نوبت مورد نظرتان در تاریخ دلخواه را دریافت و یا با پزشک زنان یا متخصص داخلی آنلاین مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!