فهرست مطالب
خطر بروز مشکلات یا عوارض بعد از هر عملی، از جمله عمل سرطان سینه وجود دارد. با این حال میزان عوارضی که هر بیمار تجربه می‌کند متفاوت است و عواملی همچون سن، شرایط سلامت عمومی بیماران و از همه مهم‌تر نوع جراحی تعیین می‌کند که فرد بعد از عمل با چه مشکلاتی مواجه می‌شود. در این مقاله از دکترتو قصد داریم رایج‌ترین عوارض بعد از عمل سرطان سینه را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم که بیشتر بیماران، بعد از انجام این جراحی با چه عوارضی روبرو می‌شوند. با ما همراه باشید.
عوارض بعد از عمل سرطان سینه چیست؟
عوارض بعد از عمل سرطان سینه، هم شامل عوارض عمومی ناشی از جراحی و بیهوشی است و هم برخی عوارض اختصاصی که به دلیل ماهیت این عمل، در برخی از بیماران ایجاد می‌شود. این عوارض در برخی موارد بعضی مشکلات جزئی هستند که به تدریج با مراقبتهای بعد از عمل، برطرف خواهند شد. اما برای برخی از بیماران، عوارض بعد از جراحی سینه به مراتب جدی‌تر و خطرناک‌تر است و حتی ممکن است به درمان‌های تکمیلی بعدی نیز احتیاج داشته باشند.
علاوه بر این، برخی از بیماران یکسری عوارض کوتاه مدت را بلافاصله بعد از جراحی تجربه می‌کنند که عمدتا تا چند هفته بعد از عمل سرطان سینه زنان، به تدریج فروکش می‌کنند. اما گاهی عوارض مربوط به جراحی سرطان سینه تا هفته‌ها یا ماه‌ها بعد از عمل هم باقی می‌مانند یا این که چندین هفته بعد از جراحی، این عوارض ایجاد می‌شوند.
عوارض کوتاه مدت بعد از عمل سرطان سینه
در عمل سرطان سینه یکسری عوارض کوتاه مدت وجود دارد که بلافاصله بعد از عمل بروز می‌کنند و ممکن است درد و ناراحتی زیادی را برای بیماران ایجاد کنند. این عوارض بسته به نوع عمل متفاوت است و در برخی افراد با شدت بیشتری بروز می‌کند. به صورت کلی اصلی‌ترین عوارض بعد از عمل سرطان سینه که در اکثر افراد دیده می‌شود عبارت است از:
- عوارض جانبی شایع ناشی از بیهوشی و جراحی از جمله احساس تهوع و بی‌حالی
- درد سینه و زیر بغل
- خونریزی و عفونت زخم
- تورم و التهاب سینه و بافت‌های اطراف آن
- سروما
- خطر لخته شدن خون
- بی حسی و سوزن‌سوزن‌شدن دست و اطراف سینه
- خستگی شدید
نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که همه بیماران الزاما تمام این عوارض را تجربه نمی‌کنند و اکثر آنها موقتی یا قابل‌کنترل هستند.
بعد از عمل سرطان سینه هنوز درد داری؟
برای بررسی فوری نوبت بگیر.
۱. درد بعد از عمل سرطان سینه
درد بعد از عمل، یک عارضه شایع و رایج است که تقریبا همه بیماران آن را تجربه می‌کنند. با این حال شدت درد و دلیل آن ممکن است در هر بیمار متفاوت باشد. نکته مهم اینکه این درد عموما موقتی است و به تدریج با مصرف داروهای مسکن کاهش می‌یابد. اما اگر درد طولانی‌مدت وجود داشت، باید حتما علت آن توسط جراح بررسی شود. گاهی اوقات دردهای بعد از عمل سرطان سینه، دردهای عصبی هستند که به صورت بی‌حسی، سوزن‌سوزن‌شدن یا درد تیر کشنده در زیر بغل و بالای بازو احساس می‌شوند. در این شرایط علت درد آسیب به اعصاب در حین جراحی است و در نتیجه ممکن است به درمان‌های تکمیلی نیاز باشد. در این شرایط گاهی اوقات درد هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه دارد.
۲. ورم بعد از عمل سرطان سینه
یکی از رایج‌ترین عوارض بعد از عمل سرطان سینه، ورم سینه‌ها است. تورم بلافاصله پس از عمل شایع است و معمولا با گذشت زمان برطرف می‌شود. تورم ممکن است روی سینه، دیواره قفسه سینه، شانه یا بازوی بیماران ایجاد شود. در اکثر موارد این ورم بخش طبیعی از روند بهبودی است و باید ظرف ۶ تا ۸ هفته بعد از جراحی کاهش یابد. استفاده از سوتین‌های مخصوص بعد از عمل می‌تواند به کاهش هر چه سریع‌تر این تورم کمک زیادی کند.
اما در مواردی که ورم به شدت سنگین و ناراحت‌کننده است، باید حتما برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات این تورم به صورت سروما یا ادم بروز می‌کند که در این شرایط، تجمع مایع در بافت سینه و اطراف سینه، باعث ورم می‌شود.
۳. کبودی و بی حسی بعد از عمل سرطان سینه
کبودی و بی حسی در ناحیه تحت درمان، یکی دیگر از عوارض بعد از عمل سرطان سینه است که در برخی از افراد دیده می‌شود. در این شرایط بیمار در ناحیه پستان، پایین بازو یا شانه، احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی دارد و حتی حرکت دست و بازو نیز دشوار می‌شود. عمدتا آسیب به عصب‌ها علت این بی حسی یا مورمورشدن سینه‌ها، زیر بغل و بازوها است.
| عوارض کوتاه مدت | عوارض بلند مدت |
|---|---|
| درد و ناراحتی بعد از عمل (موقتی و قابل کنترل با دارو) | سندرم درد مزمن بعد از عمل (درد شدید و مداوم به علت آسیب اعصاب) |
| تورم و التهاب سینه، بازو و شانه (معمولاً ظرف ۶-۸ هفته کاهش می‌یابد) | ادم لنفاوی (تورم غیرطبیعی دست یا بازو که ممکن است سال‌ها ادامه یابد) |
| عفونت و خونریزی محل جراحی | کوردینگ (طناب‌های بافتی/فیبروتیک زیر بغل و بازو که نیاز به فیزیوتراپی دارد) |
| بی حسی و سوزن‌سوزن شدن ناحیه سینه، زیر بغل و بازو (معمولاً موقتی) | تغییرات دائمی حسی و عصبی در شانه و بازو (بی‌حسی، ضعف، درد استخوانی) |
| محدودیت حرکتی شانه و دست (ناشی از درد، سفتی و هماتوم) | سفتی و خشکی شانه‌ها (ادامه‌دار و نیازمند درمان فیزیوتراپی) |
| تهوع و بی‌حالی ناشی از بیهوشی و جراحی | مشکلات روانی مانند اضطراب و افسردگی (خصوصاً به دلیل تغییرات ظاهری سینه) |
| خستگی شدید و ضعف عمومی | – |
| سروما (تجمع مایع در ناحیه عمل که گاهی نیاز به تخلیه دارد) | – |
۴. محدودیت حرکتی شانه بعد از عمل سرطان سینه
دردهای عصبی یا فشار ناشی از جراحی در ناحیه بازو و شانه می‌تواند روی دامنه حرکتی برخی از بیماران اثر بگذارد و به همین دلیل هم بیماران بعد از جراحی سرطان سینه، با محدودیت‌های حرکتی شانه و دست مواجه می‌شوند. جراحی سینه می‌تواند باعث خشکی و گرفتگی شانه‌ها شود که نتیجه آن، محدودیت حرکتی است. علاوه بر این، جمع‌شدن خون در اطراف محل عمل می‌تواند باعث سفتی و تورم بافت در این منطقه شود که به آن هماتوم می‌گویند. معمولا هماتوم باعث درد، تورم و سفت شدن بافت اطراف سینه، از جمله شانه و بازوها می‌شود که حرکت دادن آنها را سخت می‌کند.
۵. خونریزی یا تجمع مایع بعد از عمل سرطان سینه
یکی از قابل‌توجه‌ترین عوارض بعد از عمل سرطان سینه، عفونت و خونریزی زخم است و به همین دلیل هم مراقبت از زخم بعد از جراحی اهمیت زیادی دارد. گاهی اوقات میزان کمی خون روی پانسمان دیده می‌شود که طبیعی است، اما در برخی از بیماران، شدت خونریزی بیشتر است و باید اقدامات پزشکی به موقع در خصوص آن صورت بگیرد.
علاوه بر خونریزی، تجمع مایع در بافت‌های اطراف زخم یا همان سروما نیز جزو عوارض نسبتا شایع است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند. بدن به تدریج این مایع که بیشتر در زیر بازو یا سینه‌ها جمع می‌شود را جذب می‌کند. اما در صورت ادامه‌دار بودن آن، مایع باید با یک سرنگ توسط پزشک تخلیه شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت breastcancernow
If the seroma causes discomfort or doesn’t reduce or go away, your specialist or breast care nurse may decide to draw off (aspirate) the fluid using a syringe and needle.
ترجمه فارسی:
در صورتی که سروما (تجمع مایعات شفاف زیر پوست) ناراحتی زیادی را ایجاد کند و کاهش نیابد، پزشک آن را با سرنگ و سوزن بیرون می‌کشد و مایع را تخلیه می‌کند.
عوارض طولانی مدت بعد از عمل سرطان سینه
علاوه بر عوارض کوتاه مدت که اکثر بیماران بعد از جراحی سرطان سینه آنها را تجربه می‌کنند، یکسری عوارض هم وجود دارد که به عنوان عوارض طولانی‌مدت در نظر گرفته می‌شوند. این مشکلات ممکن است تا ماه‌ها بعد از عمل سرطان سینه هم ادامه داشته باشند. اصلی‌ترین عوارض بعد از عمل سرطان سینه شامل موارد زیر است:
- ادم لنف
- کوردینگ
- سفتی و خشکی شانه‌ها
- تغییرات حسی و عصبی دائمی در شانه و بازو
۱. ادم لنفاوی بعد از عمل سرطان سینه
به صورت طبیعی بعد از جراحی سرطان سینه، اکثر بیماران تجمع مایع در بافت سینه و بازو را تجربه می‌کنند که به تدریج در طی چند هفته، این تورم فروکش خواهد کرد. اما اگر این ورم طی هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشت و شدت آن بیشتر شد، به این معنی است که بیمار دچار ادم لنف شده و به مراقبتهای پزشکی بیشتری نیاز دارد. این شرایط می‌تواند باعث ورم غیرعادی در دست بیمار شود.
ادم لنف ممکن است در هر زمانی، حتی سال‌ها بعد از جراحی یا پرتودرمانی غدد لنفاوی نیز اتفاق بیفتد. علت این تورم، عدم تخلیه مایع لنفاوی است و در بیشتر موارد امکان درمان کامل آن وجود ندارد. با این حال اقدامات درمانی به موقع می‌تواند عوارض و ناراحتی ناشی از ادم لنفاوی را کاهش دهد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت cancerresearchuk
Once you have lymphoedema it can’t be cured but early treatment can help to control it.
ترجمه فارسی:
ادم لنفاوی قابل درمان نیست اما درمان زودهنگام می‌تواند به کنترل آن کمک کند.
۲. سندرم درد بعد از عمل سرطان سینه
یکی دیگر از عوارض ناراحت‌کننده و طولانی‌مدت ناشی از جراحی سرطان سینه، سندرم درد در شانه، بازو و بافت سینه است. یکی از این شرایط، کوردینگ نام دارد که به عنوان سندروم شبکه زیر بغل هم شناخته می‌شود. این حالت ناشی از سفت شدن رگ‌های لنفاوی است که از زیر بغل به سمت داخل بازو و گاهی کف دست هم امتداد دارد. این نوع از درد می‌تواند تا ماه‌ها بعد از جراحی سرطان سینه نیز ادامه داشته باشد و برای درمان آن معمولا به جلسات فیزیوتراپی نیاز است.
۳. تغییرات حسی دائمی بعد از عمل سرطان سینه
در صورتی که برای برداشتن بافت‌های سرطانی به جراحی غدد لنفاوی هم نیاز باشد، یکی از عوارض بعد از عمل سرطان سینه، تغییرات دائمی حسی در امتداد داخلی بازو و بخش‌هایی از زیر بغل است. چنین عارضه‌ای معمولا به علت دست‌کاری غدد لنفاوی و اعصاب زیر بغل ایجاد می‌شود و ممکن است به صورت گزگز و درد نوروپاتیک در دیواره قفسه سینه، زیر بغل، بازو، از دست دادن حس در بازوها یا ضعف بازوها احساس شود.
عوارض ناشی از درمان های تکمیلی
برخی از بیماران مبتلا به سرطان سینه، علاوه بر جراحی باید تحت درمان‌های تکمیلی دیگری مانند شیمی درمانی یا پرتودرمانی هم قرار بگیرند. در نتیجه ممکن است علاوه بر عوارض بعد از عمل سرطان سینه، بعضی عوارض ناشی از درمان‌های تکمیلی را نیز تجربه کنند. برای مثال، شیمی درمانی می‌تواند باعث بروز مشکلاتی مانند احساس ضعف و خستگی، احساس کسالت و حالت تهوع شدید شود. پرتودرمانی هم می‌تواند مشکلاتی مانند واکنش پوستی و تورم را در برخی از بیماران ایجاد کند.
۴.۸ (۱۰۴۷ نظر)۴.۷ (۶۱۶ نظر)۴.۹ (۵۴۶ نظر)۴.۷ (۵۳۹ نظر)۴.۸ (۴۳۵ نظر)۴.۷ (۳۶۷ نظر)مشکلات روانی و عاطفی بعد از عمل سرطان سینه
در کنار مشکلات فیزیکی و جسمانی، گاهی اوقات عوارض بعد از عمل سرطان سینه برای برخی از بیماران، یکسری مشکلات روحی – روانی است. این عوارض خصوصا در افرادی دیده می‌شود که در نتیجه جراحی، بخشی از بافت سینه آنها تخلیه شده و برخی تغییرات ظاهری در آنها به وجود آمده است. این شرایط می‌تواند باعث افسردگی و مشکلات روانی در اکثر بیماران شود.
نکات مهم برای مدیریت عوارض
با وجودی که بسیاری از عوارض بعد از عمل سرطان سینه، به عنوان بخش طبیعی روند درمان و بهبودی بعد از عمل در نظر گرفته می‌شوند، اما رعایت برخی دستورالعمل‌ها می‌تواند به کاهش این عوارض یا مدیریت هر چه بهتر آنها کمک کند. حتی گاهی می‌توان با انجام برخی کارها، از عوارض شدید یا طولانی‌مدت ناشی از جراحی سرطان سینه جلوگیری کرد. مهم‌ترین نکات برای مدیریت عوارض ناشی از عمل سرطان سینه عبارت است از:
- فیزیوتراپی و انجام بعضی تمرینات تحت نظر فیزیوتراپیست پس از جراحی سرطان سینه به بهبود حرکات شانه و کاهش و درد و سفتی شانه کمک زیادی می‌کند.
- مراقبت از بازو، از فعالیت‌های سنگین یا بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید.
- پوشیدن لباس‌های فشاری برای کاهش تورم
- پیگیری علائم؛ مراقبت علائم خود باشید و در صورت مشاهده موارد هشداردهنده مانند قرمز و متورم‌شدن سینه، ترشح مایع از زخم، علائم عفونت و دردناک شدن غیرمعمول سینه، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- کنترل درد و تهوع؛ می‌توان با مصرف یکسری داروهای مسکن و داروهای ضد تهوع، تا حدود زیادی عوارض ناراحت‌کننده بعد از جراحی سینه را کاهش داد.
دنبال روشی برای مدیریت عوارض بعد از عمل هستی؟ مشاوره بگیر.
نتیجه گیری
عوارض بعد از عمل سرطان سینه در اکثر افرادی که تحت جراحی قرار گرفته‌اند دیده می‌شود و بیشتر این علائم، طبیعی است. به صورت معمول، بیشتر عوارض به تدریج و با طی‌شدن دوره بهبودی، فروکش می‌کند. اما در صورتی که این علائم ناراحت‌کننده بیش از حد ادامه داشت یا این که علائم جدیدی در هفته‌های بعد از عمل هم بروز کرد، حتما برای پیگیری به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات می‌توان با درمان به موقع، از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!