آنزیم کبدی چیست و چرا بالا می رود؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید

افزایش آنزیم های کبدی می‌تواند نشانه التهاب یا تخریب سلول‌ها در کبد باشد. در نتیجه، این سلول‌های کبدی مقدار بیشتری آنزیم کبدی را وارد خون می‌کنند.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 11 دقیقه
آنزیم کبدی چیست و چرا بالا می رود؟
کاور پادکست دکترتو

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید

لب

افزایش سطح آنزیم‌ های کبدی می‌تواند به دلیل بیماری‌هایی مانند نارسایی کبدی، التهاب کبد، چاقی، مصرف الکل و برخی داروها رخ دهد و نشانگر آسیب یا نقص عملکرد کبد باشد. مدیریت این وضعیت با تغذیه سالم، کاهش مصرف الکل و مشاوره پزشکی امکان‌پذیر است. اگر آنزیم های کبدی شما بالا است و برای درمان این مشکل به دنبال دکتر کبد یا فوق تخصص گوارش و کبد هستید، می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.

 آنزیم کبدی چیست؟

آنزیم‌های کبدی پروتئین‌هایی هستند که توسط سلول‌های کبد تولید می‌شوند و در فرآیندهای متابولیکی مهم بدن مانند تجزیه مواد غذایی، سم‌زدایی، تولید صفرا و ذخیره انرژی نقش دارند. مهم‌ترین آنزیم‌های کبدی شامل ALT (آلانین آمینوترانسفراز)، AST (آسپارتات آمینوترانسفراز)، ALP (آلکالین فسفاتاز) و GGT (گاما گلوتامیل ترانسفراز) هستند. افزایش سطح این آنزیم‌ها در خون معمولاً نشان‌دهنده آسیب یا التهاب در کبد است که می‌تواند به دلیل بیماری‌هایی مانند هپاتیت، کبد چرب، سیروز، مصرف الکل، عفونت‌ها یا عوارض دارویی رخ دهد. آزمایش آنزیم‌های کبدی به پزشکان کمک می‌کند تا سلامت کبد را ارزیابی کرده و علت اختلالات کبدی را تشخیص دهند. کنترل این آنزیم‌ها با رعایت سبک زندگی سالم و درمان به‌موقع، از آسیب‌های جدی به کبد جلوگیری می‌کند.

 آنزیم کبدی چیست؟
آنزیم‌های کبدی پروتئین‌هایی هستند که توسط سلول‌های کبد تولید می‌شوند.

آیا بالا بودن آنزیم های کبدی خطرناک است؟

بالا بودن آنزیم‌های کبدی می‌تواند نشانه‌ای از التهاب یا آسیب به کبد باشد و بسته به علت افزایش، ممکن است خطرناک باشد. افزایش آنزیم‌های کبدی مانند ALT، AST، ALP و GGT معمولاً نشان‌دهنده بروز بیماری‌هایی مانند کبد چرب غیرالکلی، هپاتیت (ویروسی یا خودایمنی)، سیروز کبدی، مصرف بیش از حد الکل، واکنش به داروها یا حتی عفونت‌های ویروسی است. در بسیاری از موارد، افزایش خفیف این آنزیم‌ها موقتی است و با تغییر سبک زندگی مانند کاهش وزن، ترک الکل و رژیم غذایی مناسب بهبود می‌یابد، اما اگر میزان آن‌ها به‌طور قابل توجهی بالا باشد و درمان نشود، می‌تواند به آسیب جدی کبد مانند نارسایی کبد یا سرطان کبد منجر شود. به همین دلیل، تشخیص به‌موقع علت و درمان مناسب توسط پزشک برای جلوگیری از عوارض خطرناک ضروری است.

چرا آنزیم های کبدی بالا می روند؟

رایج‌ترین علت افزایش آنزیم‌های کبدی، بیماری کبد چرب است که طبق تحقیقات، ۲۵ تا ۵۰ درصد افرادی که آنزیم‌های کبدی بالایی دارند، به این بیماری مبتلا هستند. سایر علل شایع شامل سندرم متابولیک، هپاتیت، سوءمصرف الکل یا مواد، نارسایی قلبی و سیروز کبدی می‌شوند. این افزایش معمولاً ناشی از آسیب یا التهاب در سلول‌های کبد است که باعث نشت آنزیم‌هایی مانند ALT، AST و ALP به جریان خون می‌شود. همچنین، مصرف برخی داروها مانند استامینوفن، داروهای ضدتشنج و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، به‌ویژه در دوزهای بالا یا مصرف طولانی‌مدت، می‌تواند به کبد آسیب رسانده و آنزیم‌های کبدی را افزایش دهد.

آیا بالا بودن آنزیم های کبدی خطرناک است؟

همین حالا از متخصص کبد مشاوره بگیر!

کدام بیماری‌ ها باعث افزایش آنزیم های کبد می‌ شوند؟

گاهی بالا رفتن سطح آنزیم های کبدی موقتی بوده و مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما گاهی این اعداد در آزمایش نشان‌دهنده بیماری‌های کبدی هستند. از علل شایع بالا رفتن این آنزیم‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • هپاتیت‌های ویروسی، الکلی، سمی و خودایمنی: بیماری هپاتیت به معنای التهاب کبد است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، مصرف مواد سمی، بیماری‌های خودایمنی، یا سایر عوامل ایجاد شود.
  • بیماری کبد چرب: بیماری کبد چرب وقتی ایجاد می‌شود که چربی‌ها در کبد تجمع پیدا می‌کنند. اگر این تجمع به علت مصرف الکل باشد به آن بیماری کبد چرب الکلی، اگر در اثر مصرف الکل نباشد به آن بیماری کبد چرب می‌گویند.
  • سیروز کبدی: سیروز نوعی تخریب کبد است. در این بیماری فرد دچار تخریب دائمی کبد است که می‌تواند مانع از عملکرد مناسب آن شود. سیروز می‌تواند درنهایت منجر به نارسایی کبدی شود.
  • سندروم متابولیک: گروهی از علائم است که خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. این علائم شامل قند خون بالا، فشار خون بالا، وزن زیاد و کلسترول بالا می‌شود.

علاوه بر بیماری‌های کبدی موارد دیگری مانند نارسایی قلبی، چاقی، سلیاک، عفونت سیتومگالو ویروس، هموکروماتوز (افزایش آهن در بدن)، پلی میوزیت و بیماری ویلسون می‌توانند از دلایل بالا رفتن سطح آنزیم‌ها باشند.

کدام بیماری‌ ها باعث افزایش آنزیم های کبد می‌ شوند؟
بیماری‌هایی مانند هپاتیت، کبد چرب، سیروز و سندروم متابولیک می‌توانند باعث افزایش آنزیم‌های کبدی شوند.

شایع ترین دلایل افزایش آنزیم های کبدی چیست؟

علاوه بر بیماری‌های کبدی، شرایطی مانند انسداد مجاری صفراوی، بیماری‌های ژنتیکی کبدی (مثل ویلسون)، بیماری‌های خودایمنی، عفونت‌ها و تومورهای کبدی نیز می‌توانند باعث این مشکل شوند. حتی ورزش‌های شدید و فعالیت‌های بدنی سنگین که منجر به آسیب عضلانی می‌شوند، می‌توانند در برخی موارد سطح آنزیم‌های کبدی را افزایش دهند. این وضعیت ممکن است با علائمی مانند خستگی، زردی پوست و چشم‌ها، درد شکمی و اختلال در عملکرد کبد همراه باشد. تشخیص علت اصلی افزایش آنزیم‌ها و شروع درمان به‌موقع برای پیشگیری از عوارض جدی مانند نارسایی کبدی ضروری است. مصرف برخی داروها هم می‌تواند آنزیم‌های کبدی را بالا ببرد.

اما چه داروهایی آنزیم کبد را بالا میبرد؟

داروهای تسکین درد (آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن)، داروهای ضدتشنج (فنی توئین، والپروئیک اسید و کاربامازپین)، آنتی‌بیوتیک‌ها (تتراسایکلین، سولفونامید و ایزونیازید)، داروهای کاهش‌دهنده کلسترول، داروهای قلبی عروقی و قرص‌های ضدافسردگی از نوع سه حلقه‌ای.

عملکرد آنزیم های کبدی چگونه است؟

آنزیم‌های کبدی نقش حیاتی در متابولیسم مواد مغذی، سم‌زدایی و حفظ سلامت بدن ایفا می‌کنند. این آنزیم‌ها به تجزیه پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها کمک می‌کنند و در فرآیندهایی مانند تولید انرژی و دفع سموم نقش دارند. به‌عنوان مثال، آنزیم ALT و AST در متابولیسم اسیدهای آمینه و تولید انرژی شرکت می‌کنند، در حالی که ALP و GGT در انتقال مواد بین کبد و مجاری صفراوی و تسهیل جریان صفرا دخالت دارند. عملکرد درست این آنزیم‌ها برای حفظ تعادل بیوشیمیایی بدن ضروری است و هرگونه تغییر در سطح آن‌ها می‌تواند نشانه‌ای از اختلال در عملکرد کبد یا دیگر اندام‌های مرتبط باشد. بررسی آنزیم‌های کبدی از طریق آزمایش خون می‌تواند اطلاعات ارزشمندی درباره سلامت کبد ارائه دهد.

سطح نرمال آنزیم های کبدی چقدر است؟ (آنزیم کبدی باید چند باشد؟)

نتایج آزمایش عملکرد کبد با اعداد خاص مشخص می‌شود. مقدار نرمال آنزیم‌ها در خانم‌ها و آقایان متفاوت است. اما به‌طورکلی محدوده طبیعی به‌صورت زیر است:

  • محدوده نرمال آنزیم AST باید حدود ۵ تا ۴۰ واحد در هر لیتر سرم (بخش مایع خون) باشد.
  • محدوده نرمال آنزیم ALT باید حدود ۷ تا ۵۶ واحد در هر لیتر سرم باشد.
سنین مختلفمقادیر آنزیم کبدی
کودکانمقدار آلانین آمینوترانسفراز (ALT): محدوده طبیعی تا ۵۰ U/Lآسپارتات آمینوترانسفراز (AST): محدوده طبیعی تا ۵۰ U/Lآلکالین فسفاتاز (ALP): محدوده طبیعی تا ۴۰۰ U/L
زنان و زنان باردارآلانین آمینوترانسفراز (ALT): محدوده طبیعی تا ۴۰ U/Lمقدار آسپارتات آمینوترانسفراز (AST): محدوده طبیعی تا ۳۴ U/Lآلکالین فسفاتاز (ALP): محدوده طبیعی تا ۳۶۰ U/L
مردانآلانین آمینوترانسفراز (ALT): محدوده طبیعی تا ۵۰ U/Lآسپارتات آمینوترانسفراز (AST): محدوده طبیعی تا ۵۰ U/Lمقدار آلکالین فسفاتاز (ALP): محدوده طبیعی تا ۳۰۰ U/L
سطح نرمال آنزیم‌های کبدی

توجه کنید که این مقادیر دستورالعمل‌های کلی هستند و محدوده مرجع ممکن است بسته به روش‌های آزمایشگاهی و آزمایشی خاص مورد استفاده کمی متفاوت باشد.

علائم بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟

افزایش آنزیم های کبدی اغلب بدون علامت است؛ اما علل زمینه‌ای که علت بالا رفتن این آنزیم‌ها هستند می‌توانند سبب ایجاد علائمی انواع بیماری کبد شوند. در بیشتر افراد بالا رفتن سطح آنزیم های کبدی بدون علامت است. اما زمانی که علت آن آسیب کبدی باشد، ممکن است برخی علائم ایجاد شود. از جمله:

  • درد شکم از مهم‌ترین علائم انزیم کبد بالا
  • ادرار تیره
  • احساس خستگی از علائم بالا بودن آنزیم کبد در بارداری
  • خارش و علائم مسمومیت کبدی
  • زردی پوست و سفیدی چشم
  • روشن شدن رنگ مدفوع
  • ازدست‌دادن اشتها از علائم بهم خوردن آنزیم های کبد
  • حالت تهوع و استفراغ
  • علائم سرطان کبد پیشرفته

روش تشخیص بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟

برای تشخیص سطح آنزیم‌های کبدی باید آزمایش خونی به‌عنوان آزمایش عملکرد کبد انجام شود. مهم‌ترین آنزیم‌هایی که می‌توانند التهاب یا آسیب به کبد را مشخص کنند، آنزیم‌های ALT و AST است. اگر مقدار این آنزیم‌ها از سطح طبیعی بیشتر باشد، پزشک برای تشخیص بیماری آزمایش‌های دیگری مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن تجویز می‌کند. نسبت‌های مختلف AST به ALT می‌تواند نشانه بیماری‌های مختلف باشد.

روش تشخیص بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟
آزمایش ALT و AST در خون به تشخیص التهاب یا آسیب کبدی کمک می‌کند.

۱. آزمایش عملکرد کبد

در این آزمایش خون سطح پروتئین‌ها و آنزیم‌های خاص در خون اندازه‌گیری می‌شود. برای بررسی انواع بیماری‌های کبدی آزمایش عملکرد کبد انجام می‌شود. برخی از رایج‌ترین آزمایش‌های کبد عبارتند از:

  • آزمایش ALT: آلانین آمینوترانسفراز آنزیمی است که به تجزیه پروتئین‌ها کمک می‌کند. این آنزیم در کبد یافت می‌شود. بالا بودن آزمایش ALT در خون نشانه مشکلی در کبد است.
  • آزمایش ALP: این آنزیم در کبد، مجاری صفراوی و استخوان‌ها یافت می‌شود. بالا رفتن آن می‌تواند نشانه آسیب یا بیماری کبدی، انسداد مجرای صفراوی یا بیماری استخوان باشد.
  • آزمایش AST: آنزیم دیگری که در کبد یافت می‌شود. بالا بودن سطح آن در آزمایش نشان‌دهنده مشکلی در کبد است.
  • آزمایش هپاتیت: اگر متخصص احتمال دهد، بیمار مبتلا به هپاتیت است، آزمایش هپاتیت انجام می‌شود. در این آزمایش عفونت هپاتیت بررسی می‌شود.  

۲. سونوگرافی کبد

درصورتی‌که آزمایش عملکرد کبد مشکوک باشد، پزشک سونوگرافی کبد را تجویز می‌کند. در این آزمایش از امواج صوتی استفاده شده و انواع ضایعات کبدی یا بیماری‌هایی مانند کبد چرب و سیروز کبدی تشخیص داده می‌شود. همچنین برای تشخیص تومورهای بدخیم و خوش‌خیم می‌توان از سونوگرافی کبد استفاده کرد.

متن انگلیسی:
High levels of AST and ALT in blood tests may indicate liver damage in a person.
ترجمه فارسی:
سطوح بالای AST و ALT در آزمایش خون، ممکن است نشان‌دهنده آسیب کبدی در فرد باشند.

به نقل از سایت emedicinehealth

تفسیر آزمایش آنزیم های کبدی چگونه انجام می شود؟

تفسیر آزمایش آنزیم های کبدی معمولاً با مقایسه سطوح آنزیم‌های خاص مانند ALT، AST و آلکالین فسفاتاز با محدوده مرجع طبیعی انجام می‌شود. به طور کلی:

  • در آزمایشگاه‌ها میزان نرمال آنزیم های کبدی کمی متفاوت است، اما به طور معمول در حدود ۷ تا ۵۵ برای ALT، ۸ تا ۴۸ برای AST و ۴۵ تا ۱۱۵ واحد در لیتر (U/L) برای آلکالین فسفاتاز است.
  • میزان نرمال آنزیم های کبدی در زنان مشابه مردان است.
  • میزان نرمال آنزیم های کبدی در کودکان ممکن است بر اساس سن آنها متفاوت باشد.
  • بالا بودن آنزیم های کبدی ممکن است نشان‌دهنده آسیب یا بیماری کبدی باشد و علائم ظاهری بالا بودن انزیم کبد شامل خستگی، درد شکم، زردی، تیرگی ادرار و از دست دادن اشتها است.
  • آنزیم های کبدی در بارداری ممکن است کمی افزایش یابد، اما افزایش زیاد نشان‌دهنده یک اختلال کبدی مانند پره اکلامپسی یا کلستاز زایمان است.
  • افزایش آنزیم های کبدی در سرطان کبد نیز مشاهده می‌شود، زیرا سلول‌های سرطانی بر عملکرد کبد تأثیرمی‌گذارند و باعث افزایش سطح آنزیم می‌شوند.
  • آنزیم های کبدی در آزمایش خون اندازه‌گیری می‌شوند و سطوح غیرطبیعی ممکن است نیاز به بررسی بیشتر برای تعیین علت زمینه‌ای داشته باشد.
  • درمان بالا بودن آنزیم های کبدی در کودکان به علت زمینه ای بستگی دارد و ممکن است شامل تغییر سبک زندگی، دارو یا مدیریت اختلال خاص کبدی باشد.

سریع‌ترین راه برای تشخیص بالا بودن آنزیم کبدی چیست؟

 

درمان بالا بودن آنزیم های کبدی چیست؟

درمان این اختلال در واقع با درمان علل زمینه‌ای آن امکان پذیر است:

  • بیماری کبد چرب: تغییرات شیوه زندگی مانند کاهش وزن از طریق ورزش کردن، مصرف رژیم غذایی سالم و متناسب می‌تواند به درمان این بیماری کمک کند. مشورت با متخصص تغذیه نیز می‌تواند به فرد برای حفظ رژیم غذایی و دنبال کردن برنامه کاهش وزن کمک کند. درصورتی‌که علت کبد چرب بیماری کبد چرب الکلی باشد لازم است فرد مصرف الکل خود را کاهش دهد.
  • سندروم متابولیک: کاهش وزن، ورزش، مصرف رژیم غذایی سالم و متناسب، تنظیم قند خون و کاهش استرس روش‌های درمان سندروم متابولیک هستند، برای رسیدن به این اهداف می‌توان از تغییرات شیوه زندگی از جمله ورزش، مدیتیشن، یوگا، ذهن‌آگاهی، نوشتن و کاهش تعهدات کمک گرفت.
  • هپاتیت: درمان هپاتیت به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد، در موارد حاد استراحت، مصرف مایعات فراوان و عدم مصرف الکل توصیه می‌شود. درمان هپاتیت‌های مزمن اغلب شامل داروهای آنتی‌ویروس می‌شود.
  • سوء مصرف مواد و الکل: رفتاردرمانی، داروها و گروه‌های حمایتی می‌توانند برای درمان این اختلال به افراد کمک کنند.
  • درمان سیروز کبدی: به این علت که سیروز تخریب دائمی کبد است درمانی برای آن وجود ندارد اما علت زمینه‌ای تخریب کبد اغلب قابل درمان است. همه مواردی که پیش از این مورد بحث قرار گرفتند ممکن است منجر به سیروز شوند.

۱. روش‌ های کاهش آنزیم های کبدی چیست؟ (تنظیم آنزیم کبدی)

در حدود یک‌سوم افراد بالا رفتن سطح آنزیم‌ها موقت است. گاهی پس از ۲ تا ۴ هفته سطح آنزیم‌ها به محدوده طبیعی می‌رسد. اما اگر سطح آنزیم‌ها پایین نیاید، آزمایش‌های تشخیصی انجام شده و باتوجه‌به علت بالا رفتن آنزیم‌ها درمان مناسب انتخاب می‌شود. یکی از علل شایع بالا رفتن آنزیم‌های کبدی بیماری کبد چرب است. در این شرایط بهترین درمان تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی سالم است. نوشیدن یک فنجان قهوه در روز می‌تواند به کاهش آنزیم ALT در خون کمک کند.

۲. داروهای پایین آورنده آنزیم های کبدی کدام‌ اند؟ (قرص پایین آوردن آنزیم کبد)

داروهای تجویزی باتوجه‌به علت افزایش آنزیم های کبد تعیین می‌شوند. اگر بیمار مشکوک به کبد چرب غیرالکلی باشد، با تغییر سبک زندگی، رعایت رژیم غذایی سالم، اجتناب از غذاهای حاوی فروکتوز و کاهش وزن می‌توان سطح آنزیم‌ها را پایین آورد. اما در بیماری مانند هپاتیت از داروهای ضدویروسی استفاده می‌شود. در برخی مواقع هم با قطع مصرف داروهایی خاص می‌توان مشکل را برطرف کرد.

۳. چه غذاهایی آنزیم کبد را پایین میاورد؟ (پایین آوردن آنزیم کبد در طب سنتی)

برای درمان انزیم بالای کبد چه باید کرد؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بدانیم چه چیزهایی آنزیم کبد را بالا میبرد؟

پایین آوردن انزیم کبدی در طب سنتی به حمایت از سلامت کبد توجه دارد و غذاهای زیر را برای ارتقای سلامت کبد پیشنهاد می‌کند:

  • سیر: دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است
  • زردچوبه: به دلیل ترکیب فعال کورکومین ممکن است اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی داشته باشد
  • چای سبز: حاوی کاتچین و سایر آنتی اکسیدان‌ها است و به محافظت از کبد و کاهش التهاب کمک می‌کند
  • چغندر: چغندر حاوی بتائین و آنتی اکسیدان‌هایی است که با ترویج سم زدایی به سلامت کبد کمک می‌کند
  • زنجبیل: برای حمایت از هضم غذا و کاهش التهاب در کبد استفاده می‌شود.
  • سبزیجات برگ دار: سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم پیچ و آروگولا سرشار از ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هستند
  • مرکبات: مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان هستند
چه غذاهایی آنزیم کبد را پایین میاورد؟
مصرف مواد غذایی مانند سیر، زردچوبه و چای سبز به کاهش آنزیم‌های کبدی و حفظ سلامت کبد کمک می‌کند.

عوارض بالا بودن یا بالا رفتن آنزیم کبدی چیست؟

اگر آنزیم های کبد بالا باشد چه اتفاقی می افتد یا انزیم کبد بالا باشد چه خطری دارد؟ بالا بودن آنزیم‌های کبدی می‌تواند منجر به عوارض مختلفی شود، از جمله:

  • خستگی یا ضعف از مهم‌ترین خطر آنزیم بالای کبد: سطح بالای آنزیم کبدی ممکن است باعث احساس خستگی و کاهش سطح انرژی شود
  • زردی و ابتلا به سندروم ژیلبرت: افزایش آنزیم های کبدی در این بیماری باعث تجمع بیلی روبین و در نتیجه زردی پوست و چشم می‌شود.
  • تهوع و استفراغ
  • تغییرات در ادرار و مدفوع: ادرار تیره رنگ و مدفوع کم رنگ

متن انگلیسی:
Elevated liver enzymes often are a sign of inflamed or damaged cells in the liver.
ترجمه فارسی:
افزایش آنزیم‌های کبدی در بیشتر موارد نشانه سلول‌های ملتهب یا آسیب دیده در کبد است.

به نقل از سایت mayoclinic

روش پیشگیری از بالا رفتن آنزیم های کبدی چیست؟

پیشگیری از برخی بیماری‌هایی که باعث افزایش سطح آنزیم‌های کبدی می‌شوند، دشوار است. اما برای حفظ سلامت کبد می‌توان برخی اقدامات را انجام داد:

  • مصرف الکل را تا حد ممکن کاهش دهید.
  • از سوزن یا اجسام آلوده به خون به طور اشتراکی استفاده نکنید.
  • رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
  • واکسن هپاتیت A و B را دریافت کنید.
  • اگر دیابت دارید، قند خون را همیشه کنترل کنید.
  • هیچ دارو یا مکملی را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
  • اگر اضافه‌وزن دارید، با رژیم و ورزش وزن خود را کاهش دهید.
  • به طور منظم ورزش کنید.
روش پیشگیری از بالا رفتن آنزیم های کبدی چیست؟
با رعایت سبک زندگی سالم و می‌توان از افزایش آنزیم‌های کبدی جلوگیری کرد.

۱. مقادیر غیرطبیعی آنزیم های کبدی در آزمایش خون نشانه چیست؟

بالا بودن سطح این آنزیم‌ها در آزمایش خون همیشه به معنای آسیب کبدی نیست. گاهی ممکن است به دلیل مصرف دارو یا بیماری‌های دیگر سطح این آنزیم‌ها افزایش پیدا کند. افزایش خفیف تا متوسط سطح آنزیم‌ها تقریبا شایع بوده و یکی از علل آن می‌تواند کبد چرب باشد. به طور معمول برای بررسی عملکرد کبد در آزمایش خون، آنزیم‌های ALT و AST اندازه‌گیری می‌شوند.

۲. مقدار نرمال آنزیم های کبدی باید چند باشد؟

مهم‌ترین آنزیم‌های کبدی که در آزمایش خون بررسی می‌شوند، آنزیم‌های ALT  و AST است. ALT باید در محدوده ۷ تا ۵۶ واحد در هر لیتر سرم باشد و سطح طبیعی AST باید حدود ۵ تا ۴۰ واحد باشد.

۳. مقدار آنزیم های کبدی در هپاتیت چند است؟

یکی از دلایل بالا رفتن سطح این آنزیم‌ها بیماری هپاتیت است. البته سطح آنزیم با میزان پیشرفت هپاتیت رابطه مستقیمی ندارد. به‌عنوان‌مثال در آزمایش خون افرادی که به هپاتیت حاد ویروسی A مبتلا هستند، سطح ALT و AST بسیار بالا بوده و گاهی به هزاران واحد در لیتر می‌رسد. درصورتی‌که بسیاری از این بیماران به طور کامل بهبود پیدا می‌کنند.

اما در افراد مبتلا به عفونت مزمن هپاتیت C معمولا سطح ALT و AST در حد کمی افزایش پیدا می‌کند. درصورتی‌که این بیماری آسیب بسیار جدی به کبد وارد کرده و زخم‌های پیشرفته‌ای در کبد ایجاد می‌کند.

۴. آنزیم کبدی بالای ۳۰۰ نشانه چیست؟

معمولا زیاد شدن آنزیم کبد بیشتر از ۳۰۰ نشانه آسیب حاد کبدی است. این آسیب ممکن است به دلیل مصرف دارو یا ابتلا به هپاتیت ویروسی ایجاد شده باشد. آسیب شدید به کبد در اثر مسمومیت دارویی نیز باعث بالا رفتن شدید آنزیم‌ها در خون می‌شود.

۵. آنزیم کبدی بالای ۵۰ نشانه چیست؟

افزایش سطح آنزیم‌های کبدی نشانه مشکل در کبد یا بیماری‌های دیگر است. اگر در مردان سطح آنزیم‌ها بیشتر از ۵۰ و در زنان بیشتر از ۴۵ باشد، نشان‌دهنده بروز آسیب است.

۶. آنزیم کبدی بالای ۸۰ و آنزیم کبدی بالای ۱۰۰ نشانه چیست؟

به طور دقیق نمی‌توان از روی اعداد اندازه‌گیری شده بیماری و علائم انزیم کبد بالا را تشخیص داد. اما افزایش آنزیم‌های کبدی تا عدد ۱۰۰ و آنزیم کبد ۷۰ ممکن است نشانه آسیب به سلول‌های کبد یا کلستاز باشد. کلستاز باعث کاهش جریان صفرا از کبد می‌شود.  

پزشکان پیشنهادی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

اگر در آزمایش خون شما سطح آنزیم های کبدی بالا است یا علائم مربوط به بیماری‌های کبدی را دارید، باید برای تشخیص بیماری به فوق تخصص گوارش و کبد یا دکتر کبد مراجعه کنید. پزشک باتوجه‌به میزان بالا بودن آنزیم‌ها، سوابق پزشکی و داروهای مصرفی بیماری را تشخیص می‌دهد. در بیشتر مواقع برای تشخیص دقیق بیماری به آزمایش‌های بیشتری مانند آزمایش تصویربرداری نیاز است.

برای پیداکردن بهترین فوق تخصص گوارش یا دکتر متخصص داخلی می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

بالا و پایین رفتن آنزیم‌های کبدی می‌تواند نشانه بیماری‌های مختلفی باشد. هرکدام از بیماری‌های مربوط به کبد یا بیماری‌های غیرمرتبط ممکن است، باعث افزایش ناگهانی سطح آنزیم‌ها شوند. در این شرایط پزشک باید التهاب یا آسیب کبدی را بررسی کند.

بله، سنگ کیسه صفرا می‌تواند باعث افزایش آنزیم های کبدی و در نتیجه التهاب کبد در آزمایش خون و گاهی عفونت در مجاری صفراوی و کبد شود.

بالابودن آنزیم کبد چه خطراتی دارد؟ بالا بودن انزیم های کبدی در ازمایش خون در دوران بارداری می‌تواند به دلیل پره اکلامپسی یا بیماری‌های کبدی رخ دهد. اگر شدید یا مداوم باشد، خطرناک است.

روزه داری می‌تواند بر سطح آنزیم های کبدی تأثیر بگذارد و افزایش آنزیم های کبدی در طول دوره‌های روزه داری غیر معمول نیست. این اتفاق به این دلیل است که وقتی بدن در حالت ناشتا است، برای سوخت به منابع انرژی ذخیره شده مانند گلیکوژن ذخیره شده در کبد متکی است. از آنجایی که گلیکوژن تجزیه می‌شود، می‌تواند منجر به افزایش فعالیت کبد و افزایش موقت سطح آنزیم‌های کبدی، به ویژه آلانین آمینوترانسفراز (ALT) شود.

سطوح بالای آلکالین فسفاتاز ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل اساسی سلامتی باشد، اما به خودی خود خطرناک نیست.

گاهی ممکن است بالا بودن این آنزیم‌ها مربوط به آسیب کبدی نباشد. برخی داروها به‌ویژه داروهای مسکنی مثل استامینوفن باعث بالا رفتن این آنزیم‌ها می‌شوند. علاوه بر داروها، برخی بیماری‌های غیرمرتبط با کبد مانند هموکروماتوز (افزایش آهن در بدن)، بیماری ویلسون، سلیاک، کرون، کولیت اولسراتیو و اختلالات ذخیره گلیکوژن می‌توانند سطح آنزیم‌های کبدی را افزایش دهند.

بله، یکی از علل اصلی افزایش آنزیم های کبدی در کودکان بیماری کبد چرب غیرالکلی است. مراحل خفیف این بیماری (گرید 1 و 2) در میان کودکان شایع است. برخی از داروهای خاص نیز در دوران کودکی مانند داروهای اختلال کمبود توجه / بیش‌فعالی، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدتشنج و داروهای حاوی استامینوفن این عارضه را در کودکان ایجاد می‌کنند. در برخی مواقع نیز عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی معمولی به طور موقت آنزیم‌ها را افزایش می‌دهند.

چاقی و اضافه‌وزن در قسمت‌های مختلف بدن تاثیر منفی ایجاد می‌کند. چاقی باعث تجمع چربی در کبد شده و ممکن است شخص به کبد چرب یا سیروز کبدی مبتلا شود. علاوه بر این چاقی می‌تواند به طور غیرمستقیم روی آنزیم‌ها تاثیر داشته باشد. در افراد چاق احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بالا است. مصرف برخی داروهای قلبی باعث بالا رفتن آنزیم‌های کبدی می‌شود.

استرس مزمن (طولانی‌مدت) روی بخشی از مغز که فعالیت کبد را کنترل می‌کند، تاثیر می‌گذارد. در نتیجه جریان خون به کبد کاهش پیدا کرده و در عملکرد آن مشکل ایجاد می‌شود. این اختلال باعث می‌شود، سطح ALT موجود در خون افزایش پیدا کند.

استامینوفن جز داروهای تسکین‌دهنده درد است که می‌تواند روی سطح آنزیم‌های کبدی تاثیر داشته باشد. مصرف طولانی‌مدت این دارو در کبد سمیت ایجاد کرده و باعث بالا رفتن سطح آنزیم‌ها می‌شود.

مصرف طولانی‌مدت یا مصرف زیاد الکل می‌تواند در سطح آنزیم‌ها تغییراتی ایجاد کند. اگر شخص به دلیل مصرف زیاد الکل دچار بیماری مزمن کبدی الکلی یا سیروز الکلی شود، سطح آنزیم‌ها کمی افزایش پیدا می‌کند. اما در بیماری هپاتیت الکلی حاد اغلب سطح آنزیم‌ها بالاتر است.

علائم ظاهری افزایش آنزیم‌های کبدی می‌تواند به دلیل آسیب یا التهاب در کبد متفاوت باشد، اما رایج‌ترین علائم عبارتند از: خستگی غیرمعمول، زردی پوست و چشم‌ها (یرقان)، درد یا ناراحتی در قسمت راست بالای شکم، تهوع، ادرار تیره، مدفوع رنگ‌پریده یا چرب، و تورم شکم. در موارد خفیف، ممکن است فرد هیچ علامت خاصی نداشته باشد و افزایش آنزیم‌ها تنها در آزمایش خون مشخص شود

امتیاز شما به مقاله:
(4از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره آنزیم های کبدی

  1. لیلا گفت:

    سلام وقت بخیر آیا ast 22 و alt 11 طبیعی است؟ محدوده ازمایشگاه تا ۳۱ میباشد

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام وقت بخیر، بله، نتایج AST (22) و ALT (11) شما در محدوده طبیعی قرار دارند، زیرا مقادیر آنها زیر حد مرزی (۳۱) آزمایشگاه هستند. این آنزیم‌ها نشان‌دهنده سلامت کبد هستند و سطح طبیعی آن‌ها به این معنی است که کبد شما به احتمال زیاد به‌خوبی کار می‌کند و آسیب یا التهابی ندارد. با این حال، اگر علائمی مثل ضعف، زردی پوست، یا ناراحتی شکمی دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. همچنین رعایت سبک زندگی سالم، پرهیز از مصرف زیاد الکل یا داروهای مضر برای کبد، و تغذیه مناسب به حفظ سلامت کبد کمک می‌کند.