فهرست مطالب
سرگیجه یک مشکل نسبتا رایج است که هر کسی آن را به نحوی تجربه کرده است. یکی از حالتهای سرگیجه که بسیاری از افراد آن را تجربه میکنند، سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن است. در این شرایط فرد به صورت ناگهانی در زمان بلند شدن و ایستادن، احساس سبکی سر دارد و تعادل خود را از دست میدهد. چنین حالتی ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که برخی از آنها، با مشکلات و بیماریهای زمینهای مرتبطاند. در این مقاله از دکترتو به صورت کامل با دلایل سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن آشنا خواهیم شد.
چرا هنگام بلند شدن دچار سرگیجه ناگهانی می شویم؟
سرگیجه ناگهانی میتواند ناشی از مشکلات گوش، فشار خون پایین، مشکلات سلامت روان و سایر موارد باشد. اکثر افرادی که هنگام بلند شدن به صورت ناگهانی دچار سرگیجه میشوند، ممکن است یکسری مشکلات سلامتی داشته باشند که باعث سرگیجه و گیجی ناگهانی آنها شده است.
در اغلب موارد این سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن خفیف و کوتاهمدت است و فقط در بخشی از افراد آنقدر شدید میشود که باعث عدم تعادل یا غش شود. حتی گاهی اوقات افراد به مراقبت پزشکی فوری نیاز دارند، خصوصا زمانی که این حالت با سایر علائم مانند درد قفسه سینه، زمینخوردن و مشکل در راه رفتن یا سردرد غیرمعمول هم همراه است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت medicalnewstoday
Various health issues can cause sudden dizziness and vertigo, and some are more serious than others. For this reason, anyone who experiences a sudden onset of either issue should receive medical guidance.
ترجمه فارسی:
مشکلات مختلف سلامتی میتوانند باعث سرگیجه و گیجی ناگهانی شوند و برخی از آنها جدیتر از سایرین هستند. به همین دلیل، هر کسی که به طور ناگهانی هر یک از این مشکلات را تجربه میکند، باید به پزشک مراجعه کند.
علل شایع سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن
در برخی از افراد، یک مشکل سلامتی زمینهای مانند بیماریهای قلبی یا فشار خون پایین علت اصلی سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن است. با این حال در بیشتر موارد، سرگیجه گرفتن ناگهانی در حالت ایستاده به دلیل افت فشار خون وضعیتی اتفاق میافتد. سایر دلایلی که ممکن است باعث احساس سرگیجه ناگهانی در زمان بلند شدن شوند شامل موارد زیر است:
- تغییرات مرتبط با سن در تنظیم فشار خون
- سندرم POTS
- بیماریهای قلبی مانند آریتمی یا کاهش توانایی قلب در پمپاژ خون
- کاهش حجم خون یا هیپوولمی
- پاسخهای هورمونی معیوب
- هیپوگلیسمی
- تداخلات دارویی یا عوارض مصرف برخی از داروها
- اختلال در عملکرد سیستم عصبی خودکار
- کمکاری غده فوقکلیوی (نارسایی غده فوقکلیوی)
متن انگلیسی:
به نقل از سایت uclahealth
Frequently feeling lightheaded upon standing may be a symptom of an underlying problem. However, if it only happens occasionally, it may be caused by something that is easy to correct.
ترجمه فارسی:
احساس سبکی سر و سرگیجه ناگهانی هنگام ایستادن ممکن است نشانهای از یک مشکل اساسی باشد. اما اگر به ندرت دچار چنین حالتی میشوید، احتمالا تنها ناشی از چیزی است که به راحتی میتوان آن را اصلاح کرد.
با هر بار بلند شدن دچار سرگیجه میشی؟
برای ارزیابی فوری نوبت بگیر.
۱. حمله افت فشار ارتواستاتیک شدید
شایعترین علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن، افت فشارخون وضعیتی است که میتواند خفیف، متوسط یا در مواردی شدید باشد. در موارد شدید، امکان غش و سقوط نیز وجود دارد. در این موارد علاوه بر احساس سرگیجه، افراد سایر علائم فشار خون پایین از جمله تاری دید شدید، ضعف و بیحالی و افزایش ضربان قلب را هم تجربه میکنند. افت فشار شدید معمولا نتیجه یک مشکل زمینهای مانند موارد زیر است:
- مصرف بیش از حد الکل
- شرایط خاص، مانند کم خونی، دیابت، واریس یا نارسایی آدرنال
- بیماری سیستم عصبی، مانند بیماری پارکینسون یا نوروپاتی
- بیماریهای نخاع مانند سیرنگومیلی
- از دست دادن قابل توجه خون
۲. POTS با شروع ناگهانی
POTS یا سندرم تاکیکاردی ارتواستاتیک وضعیتی، شرایطی است که میتواند ضربان قلب فرد را در زمان ایستادن افزایش دهد. در این شرایط با افزایش شدید ضربان قلب، فرد خستگی شدید، تنگی نفس و سرگیجه را هم تجربه میکند و حتی خطر غش کردن هم وجود دارد.
زمانی که حمله POTS و تپش قلب به صورت ناگهانی شروع میشود، فرد در زمان بلند شدن سرگیجه و سبکی سر شدیدی را تجربه میکند. نکته مهم این که افرادی که با این عارضه مواجه هستند، اغلب با فشار خون طبیعی، احساس سرگیجه میکنند.
۳. آریتمی های قلبی
آریتمی قلبی و سایر مشکلات قلبی و عروقی مانند برادری کاردی و حمله قلبی، یکی از مهمترین دلایل سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن هستند. این بیماریها مانع از پمپاژ سریع خون بیشتر توسط بدن هنگام ایستادن میشوند و به همین دلیل هم افراد مبتلا به بیماریهای قلبی، هنگام بلند شدن، به صورت ناگهانی دچار سرگیجه میشوند.
۴. هیپوگلیسمی
در افرادی که با مشکلات غدد درونریز مواجه هستند، معمولا احساس سرگیجه و سبکی سر یک علامت شایع است. هیپوگلیسمی یا قند خون پایین یکی از این موارد است که میتواند باعث افت فشار خون وضعیتی شود. در نتیجه این افراد در زمان بلند شدن به صورت ناگهانی دچار سرگیجه میشوند و ممکن است تعادل خود را هم از دست بدهند.
۵. تداخل یا مصرف بیش از حد داروهای آرام بخش و الکلی
گاهی اوقات دلیل سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن، مصرف برخی از داروها و تداخلات دارویی است. برخی از داروها ممکن است روی عملکرد قلب و مغز اثر بگذارند و خطر افت فشار خون وضعیتی را افزایش دهند.
داروهایی که برای درمان برخی از بیماریها استفاده میشوند، مانند داروهای پارکینسون برخی داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روانپریشی، شلکنندههای عضلانی، داروهای درمان اختلال نعوظ و داروهای مخدر از جمله ترکیباتی هستند که مصرف مداوم و بیش از حد آنها میتواند باعث سرگیجه شدید و ناگهانی، بهویژه در زمان ایستادن شود. حتی نوشیدن الکل میتواند خطر افت فشار ارتواستاتیک را افزایش دهد.
| علت | علائم و تظاهرات همراه |
|---|---|
| افت فشار خون وضعیتی | سرگیجه ناگهانی هنگام ایستادن |
| تغییرات سنی در تنظیم فشار خون | احساس سبکی سر هنگام ایستادن |
| سندرم POTS | افزایش ضربان قلب، خستگی شدید، تنگی نفس، سرگیجه و احتمال غش |
| بیماریهای قلبی (مثل آریتمی) | اختلال پمپاژ خون، سرگیجه ناگهانی هنگام ایستادن |
| کاهش حجم خون (هیپوولمی) | سرگیجه ناگهانی و احتمال ضعف |
| اختلالات هورمونی | احساس سرگیجه و سبکی سر |
| هیپوگلیسمی | سرگیجه، از دست دادن تعادل هنگام ایستادن |
| تداخلات دارویی و الکل | سرگیجه شدید و ناگهانی بهویژه هنگام ایستادن |
| اختلال سیستم عصبی خودکار | سرگیجه و سبکی سر هنگام ایستادن |
| نارسایی غده فوقکلیوی | سرگیجه و ضعف هنگام بلند شدن |
| افت فشار ارتواستاتیک شدید | تاری دید شدید، ضعف، افزایش ضربان قلب و حتی غش |
| مصرف زیاد الکل | تشدید افت فشار و سرگیجه |
| کمخونی، دیابت، واریس، نارسایی آدرنال | سرگیجه و بیحالی هنگام ایستادن |
| بیماریهای عصبی مثل پارکینسون یا نوروپاتی | سرگیجه ناشی از افت فشار هنگام بلند شدن |
| بیماریهای نخاع مثل سیرنگومیلی | سرگیجه هنگام ایستادن |
| از دست دادن قابلتوجه خون | سرگیجه شدید و احتمال غش |
| POTS با شروع ناگهانی | سرگیجه و سبکی سر شدید هنگام ایستادن |
| برادیکاردی و مشکلات قلبی عروقی | اختلال در رسیدن خون به مغز و سرگیجه |
| مصرف داروهای خاص (پارکینسون، ضدافسردگی، ضد روانپریشی، شلکننده عضلانی، مخدر، داروهای اختلال نعوظ) | سرگیجه ناگهانی بهخصوص هنگام ایستادن |
| سنکوپ وازوواگال | کاهش ناگهانی ضربان و فشار خون، سرگیجه، کاهش هوشیاری یا غش |
| سرگیجه وضعیتی حملهای خوشخیم (BPPV) | تشدید سرگیجه با تغییر وضعیت سر یا بلند شدن |
علل کمتر شایع سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن
علاوه بر موارد شایعی که در بالا به آنها اشاره شد، یک سری دلایل کمتر رایج هم وجود دارد که میتوانند در برخی از افراد، باعث سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن شوند. از جمله این موارد میتوان به سنکوپ وازوواگال و سرگیجه وضعیتی حملهای خوش خیم اشاره کرد. گروهی از افراد هم در اثر حملات پانیک، هنگام بلند شدن و ایستادن دچار سرگیجه میشوند.
۴.۶ (۳۶۱ نظر)۴.۸ (۲۹۸ نظر)۴.۶ (۲۹۰ نظر)۴.۸ (۲۵۴ نظر)۴.۷ (۲۲۳ نظر)۴.۸ (۱۹۷ نظر)۱. سنکوپ وازوواگال
علت شایع سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن در برخی از افراد، شرایطی با عنوان سنکوپ وازووگال است. سنکوپ وازوواگال زمانی رخ میدهد که شما به دلیل واکنش بیش از حد بدن به برخی محرکها، غش میکنید. این محرکها ممکن است شامل دیدن خون یا پریشانی عاطفی شدید باشد.
سنکوپ وازوواگال، سنکوپ نوروکاردیوژنیک نیز نامیده میشود. این شرایط باعث میشود ضربان قلب و فشار خون شما به طور ناگهانی کاهش یابد و در نتیجه این امر منجر به کاهش جریان خون به مغز میشود. مجموعه این عوامل میتوانند باعث سرگیجه و سبکی سر و کاهش سطح هوشیاری شوند. بسیاری از افراد ممکن است در زمان بلند شدن ناگهانی، برای مدت زمان کوتاهی هوشیاری خود را از دست دهند.
2. سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم یا BPPV
یکی از دلایل کمتر رایج سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن، سرگیجه وضعیتی حملهای خوشخیم یا BPPV است. سرگیجه وضعیتی خوشخیم حملهای یک بیماری شایع است که باعث دورههای مکرر سرگیجه میشود. این سرگیجهها میتوانند با تغییر در وضعیت سر، از جمله تغییر موقعیت از حالت نشسته به ایستاده تشدید شوند.
سرگیجه ناگهانی و مدام نگرانت کرده؟ همین حالا مشاوره بگیر.
۳. حمله پانیک
فرد مبتلا به اختلال پانیک، دورههای ناگهانی و مکرر ترس شدید را تجربه میکند. این دورهها حملات پانیک نامیده میشوند و میتوانند تا چند دقیقه طول بکشند. حملات پانیک معمولا یکسری علائم جسمی را ایجاد میکنند که به سرعت ظاهر شده و تشدید میشوند. از جمله علائم پانیک جسمی میتوان به احساس سبکی سر یا سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن و ضربان قلب شدید اشاره کرد.
نتیجه گیری
اگر هنگام بلند شدن و تغییر موقعیتتان از حالت نشسته و خوابیده به ایستاده، به صورت ناگهانی دچار سرگیجه شدید میشوید و مدام این حالت برای شما تکرار میشود، بهتر است حتما دنبال علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن، باشید. در برخی موارد این سرگیجههای ناگهانی، خصوصا اگر با دیگر علائم مانند تاری دید یا افزایش ضربان قلب همراه است، میتواند نشانهای از وجود یک مشکل زمینهای باشد؛ بنابراین بهتر است در صورت تکرار سرگیجههای شدید و ناگهانی در حالت ایستاده، حتما برای ارزیابی شرایط و علائمی که تجربه میکنید به یک متخصص مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!