فهرست مطالب
بسیاری از افراد سردرد، کوفتگی، خستگی، مشکل در تمرکز یا حتی سرگیجه را بهعنوان احساس فشار در سر توصیف میکنند. سرگیجه و سنگینی سر میتواند ناشی از مشکلات زیادی باشد و وابسته به علت، نحوه درمان نیز متفاوت است. بنابراین باید بدانیم که علت سرگیجه و سنگینی سر چیست و چرا برخی از افراد در بازههای مختلف شبانه روز، این علائم را تجربه میکنند. در این مقاله از دکترتو با ما همراه باشید تا تمامی دلایل سرگیجه و سنگینی سر را بررسی کنیم.
چرا سرگیجه همراه با سنگینی سر اتفاق می افتد؟
علت سرگیجه و سنگینی سر را میتوان در عوامل مختلفی جستوجو کرد. در بیشتر مواقع، در برخی از انواع سردردها ممکن است احساس فشار در سر یا پشت چشمها، همراه با سرگیجه را تجربه کنید. در این شرایط اگر موقعیت خود را تغییر دهید، احتمالا علائم هم بدتر میشود.
فشار در سر و سرگیجه اغلب میتواند به دلیل میگرن رخ دهد. اما علاوه بر سردردهای میگرنی، برخی از بیماریها مانند سینوزیت هم میتوانند باعث سردرد و سرگیجه شوند. سایر دلایل نسبتا شایع شامل موارد زیر میشود:
- فشار خون پایین
- هیپوگلیسمی
- مصرف الکل
- مشکلات و بیماریهای گوش داخلی مانند لابیرنتیت
- مشکلات قلبی و عروقی
- بیماریهای عصبی مانند استرس
- کمآبی بدن
- عفونتهای سینوسی
- کمخونی
- مصرف برخی داروها و تداخلات دارویی
- آلرژیها؛ آلرژیهای فصلی یا رینیت آلرژیک میتوانند باعث سرگیجه و افزایش فشار در سر شوند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت tuasaude
A head feels heavy when conditions like sinusitis, low blood pressure, or hypoglycemia affect the body. It can also happen after alcohol use, leading to discomfort that may interfere with daily activities.
ترجمه فارسی:
سرگیجه و سنگینی سر میتواند ناشی از مشکلاتی مانند سینوزیت، فشار خون پایین یا هیپوگلیسمی باشد. گاهی هم بعد از مصرف الکل این علائم را تجربه میکنیم که میتواند در فعالیتهای روزانه اختلال ایجاد کند.
۱. سینوزیت و گرفتگی بینی
بسیاری از سردردهایی که افراد به آن سردرد سینوسی میگویند، در واقع میگرن یا انواع دیگر سردردها است و معمولاً ناشی از عفونت سینوس نیست. در سینوزیت، علائم تیپیک شامل گرفتگی یا ترشح بینی، درد یا فشار صورت و گاهی سردرد است.
اگر سرگیجه بارز وجود دارد باید علل دیگر هم بررسی شود. گرفتگی بینی هم یکی از عارضههای نسبتا شایع در عفونت سینوسها است و میتواند فشار داخل سر را افزایش دهد

۲. اختلال شیپور استاش و احساس پری گوش
در بیشتر مواقع افرادی که با مشکلات و اختلالات گوش داخلی و میانی مواجه هستند، سرگیجه، سردرد و از دست دادن تعادل را تجربه میکنند. بیماریهایی مانند بیماری منیر که نوعی اختلال دهلیزی در گوش داخلی است، میتوانند علت سرگیجه و سنگینی سر باشد.
علاوه بر سرگیجه، بیماری منییر همچنین میتواند باعث احساس پری در گوش شود که باعث میشود احساس کنید سرتان سنگین است. در این مواقع لوله شیپور استاش مسدود شده و نمیتواند فشار هوای گوش میانی را تنظیم کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت healthline
On top of vertigo, Meniere’s disease can also cause a sense of fullness in the ear known as aural fullness, which may also make you feel like your head is heavy.
ترجمه فارسی:
علاوه بر سرگیجه، بیماری منییر میتواند باعث احساس پری در گوش شود که ممکن است باعث شود حس کنید سرتان سنگین است.
۳. سردرد تنشی و گرفتگی عضلات گردن
نوعی از سردرد که به عنوان سردرد تنشی نیز شناخته میشود، معمولا در افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی رایج است. سردردهای تنشی هم میتوانند علت سرگیجه و سنگینی سر باشند.
اکثر افراد این سردردها را به عنوان احساسی توصیف میکنند که گویا یک نوار محکم دور سر آنها پیچیده شده و فشار زیادی را به سرشان وارد میکند. یکی از دلایل چنین احساسی، سفت شدن عضلات گردن و پوست سر در این نوع از سردردهاست.
۴. سرگیجه سرویکوژنیک (گردنی)
علت سرگیجه و سنگینی سر در برخی از افراد، سرگیجههای گردنی یا سرویکوژنیک است. این نوع از سرگیجهها گاهی در اثر مشکلات و ناراحتیهای ستون فقرات و گردن ایجاد میشوند و علاوه بر سرگیجه و سنگینی سر، فرد گردن درد شدیدی دارد. آرتروز گردن و آسیب شلاقی گردن یکی از دلایل سرگیجههای سروکوژنیک هستند.
۵. میگرن (به ویژه میگرن وستیبولار)
میگرن نوعی سردرد عصبی است که بیشتر افراد آن را به عنوان فشار بالای سر توصیف میکنند. میگرن با سردرد متفاوت است. میگرن شدیدتر و حتی ناتوانکنندهتر است و علاوه بر سردرد، علائم زیادی از جمله سفتی گردن و درد ضرباندار و کوبنده سر را ایجاد میکند.
میتوان گفت که در بیشتر افراد یکی از علل شایع و مهم سرگیجه و سنگینی سر، سردردهای میگرنی است. در یک حمله میگرنی، علاوه بر سنگینی سر و احساس سرگیجه شدید، اکثر افراد حالت تهوع و حساسیت به نور را هم تجربه میکنند.

۶. اختلال مفصل فکی-گیجگاهی و دندان قروچه
اختلال مفصل فکی-گیجگاهی یک مشکل نسبتا شایع است که علائم زیادی از جمله سرگیجه، سردرد و احساس سنگینی در سر را ایجاد میکند. TMJ مجموعه شرایطی است که روی مفصل فک و عضلات آن تاثیر میگذارد. درد فک و مشکل در جویدن اصلیترین علائم هستند، اما برخی از افراد سرگیجه یا منگی، کاهش شنوایی و سردردهای شدید را هم تجربه میکنند.
| علت | مهمترین علائم |
|---|---|
| میگرن (بهویژه میگرن وستیبولار) | سرگیجه شدید، احساس فشار و سنگینی سر، تهوع، حساسیت به نور، درد ضرباندار |
| سینوزیت و عفونت سینوسها | فشار در پیشانی و زیر چشم، سنگینی سر، سرگیجه، گرفتگی بینی |
| سردردهای سینوسی | احساس فشار داخل سر، سرگیجه، تشدید علائم با تغییر وضعیت |
| فشار خون پایین | سرگیجه، منگی، احساس سنگینی سر |
| نوسانات یا افزایش فشار خون | فشار و درد در سر، سرگیجه، احساس سنگینی |
| هیپوگلیسمی | سرگیجه، ضعف، احساس سنگینی در سر |
| مصرف الکل | سرگیجه، احساس سنگینی سر، اختلال در فعالیتهای روزانه |
| مشکلات گوش داخلی (لابیرنتیت) | سرگیجه، عدم تعادل، سنگینی سر |
| بیماری منییر | سرگیجه، احساس پری گوش، سنگینی سر |
| اختلال شیپور استاش | احساس پری گوش، سرگیجه، سنگینی سر |
| سردرد تنشی | فشار نواریشکل دور سر، سرگیجه، سفتی عضلات گردن |
| گرفتگی عضلات گردن | فشار سر، سرگیجه، احساس سنگینی |
| سرگیجه سرویکوژنیک (گردنی) | سرگیجه همراه با گردندرد شدید و سنگینی سر |
| آرتروز گردن یا آسیب شلاقی | گردندرد، سرگیجه، احساس سنگینی سر |
| کمآبی بدن | سرگیجه، ضعف، احساس فشار و سنگینی سر |
| کمخونی | سرگیجه، منگی، احساس سنگینی در سر |
| مشکلات قلبی و عروقی | سرگیجه، احساس فشار یا سنگینی سر |
| استرس و اختلالات عصبی | سرگیجه، سردرد، احساس فشار در سر |
| آلرژیها (فصلی یا رینیت آلرژیک) | سرگیجه، افزایش فشار و سنگینی سر |
| اختلال مفصل فکی–گیجگاهی (TMJ) | درد فک، سردرد، سرگیجه، احساس سنگینی سر |
| دندانقروچه | سردرد، سرگیجه، فشار و سنگینی سر |
| آسیب به سر و جمجمه | سرگیجه، سنگینی سر، علائم عصبی |
| افزایش فشار داخل جمجمه | سنگینی شدید سر، سرگیجه، علائم عصبی جدی |
| تومور مغزی | فشار مداوم داخل سر، سنگینی سر، سرگیجه |
| عفونتهای ویروسی (از جمله مننژیت ویروسی) | سنگینی سر، سردرد، سرگیجه، ضعف، تهوع |
دلایل کمتر شایع سرگیجه و سنگینی سر ولی مهم
مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، علائم شایع و رایجی هستند که میتوانند باعث سنگینی سر و سرگیجه شوند. اما علاوه بر این موارد، دلایل دیگری هم وجود دارند که میتوان آنها را علت سرگیجه و سنگینی سر در نظر گرفت.
این دلایل کمتر رایجاند، اما موارد بسیار مهمی هستند که باید حتما آنها را جدی گرفت و اقدامات پزشکی لازم را در خصوص آنها انجام داد. از جمله این دلایل کمتر شایع میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسیب به سر و جمجمه
- افزایش فشار داخل جمجمه
- مشکلات قلبی و عروقی
- انواع عفونتها از جمله عفونت سینوسها و عفونت ویروسی
- کم و زیاد شدن مداوم فشار خون
۱. افزایش فشار داخل جمجمه
گاهی اوقات علت سرگیجه و سنگینی سر، افزایش فشار داخل جمجمه است. این عارضهای بسیار مهم و جدی است و باید حتما پیگیریهای پزشکی لازم را انجام داد. شرایطی که میتواند باعث افزایش فشار داخل جمجمه شود، آسیبهای مغزی، سکته مغزی و تومور مغزی است.
سنگینی سر یکی از علائم مهم تومور مغزی است و علت آن فشار زیادی است که تومور داخل جمجمه ایجاد میکند. البته برخی از افراد بدون هیچ دلیل مشخصی دچار فشار داخل جمجمه میشوند که به آن فشار داخل جمجمه ایدیوپاتیک میگویند.
۲. عفونت های ویروسی
احساس سنگینی در سر یکی از علائم نسبتا شایع در عفونتهای ویروسی است. در بیشتر مواقع این سنگینی و افزایش فشار در سر نتیجه گرفتگی و التهاب سینوسها و سردرد ناشی از عفونت است.
از آن جایی که بدن در حالت مبارزه با عفونت قرار دارد، ضعف، سرگیجه و حالت تهوع هم از دیگر علائمی هستند که همراه با سردرد و سنگینی سر ایجاد میشوند؛ بنابراین به ندرت علت سرگیجه و سنگینی سر، عفونتهای ویروسی از جمله مننژیت ویروسی است اما نیاز به بررسی اورژانسی دارد.
۳. فشار خون بسیار بالا یا نوسانی
به ندرت ممکن است علت سرگیجه و سنگینی سر، بالا رفتن فشار خون باشد. فشار خون بالا، به ویژه تغییر ناگهانی فشار خون، ممکن است باعث درد و فشار در سر و همچنین سرگیجه شود.
هر نوع دردی، از جمله دردی که با سردرد همراه است، میتواند باعث بالا رفتن فشار خون یا نوسان مداوم آن شود. در بیشتر مواقع حتی تسکین سردرد هم نمیتواند فشار خون بالا را کاهش دهد؛ بنابراین باید حتما علت زمینهای بروز چنین علائمی را بررسی کرد.
نتیجه گیری
احساس سنگینی در سر به همراه سرگیجههای شدید، میتواند انجام کارهای روزمره را دشوار کند. ممکن است احساس کنید که نمیتوانید سرتان را بالا نگه دارید، یا شاید احساس کنید که یک نوار محکم دور سرتان بسته شده است. از آن جایی که موارد مختلفی میتواند علت سرگیجه و سنگینی سر باشد، نحوه مدیریت و درمان این علائم هم متفاوت است؛ بنابراین اگر مدام سرگیجه و سنگینی سر را تجربه میکنید، بهتر است برای بررسی علت و درمان مناسب، به یک متخصص مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!