فهرست مطالب
جراحی سرطان سینه پایان مسیر درمان نیست، بلکه شروع مرحله‌ای تازه برای شناخت دقیق‌تر بیماری است. پس از برداشتن تومور، پزشکان برای تصمیم‌گیری درباره درمان‌های بعدی به اطلاعاتی درباره تومور نیاز دارند که با چشم غیرمسلح نمی‌توان به آن‌ها دست یافت. این اطلاعات، طی پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه به دست می‌آیند که در آن ویژگی‌های تومور، میزان پیشرفت آن و احتمال انتشار به بافت‌های اطراف مشخص می‌شود. اگر شما هم می‌خواهید با نکات مربوط به پاتولوژی بعد از این عمل بیشتر آشنا شوید، تا پایان این مقاله از دکترتو با ما همراه باشید.
پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه چیست؟
پاتولوژی شاخه‌ای از علوم پزشکی است که روی مطالعه و تشخیص بیماری‌ها تمرکز دارد. در پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه، بافت‌های برداشته‌شده از سینه، شامل تومور و گاهی غدد لنفاوی که به طور کامل یا جزئی برداشته شده است، در آزمایشگاه‌های تخصصی مورد بررسی قرار می‌گیرد تا اطلاعات دقیق و ارزشمندی درباره ویژگی‌های آن به دست آید. همکاری دقیق بین جراح، انکولوژیست و پاتولوژیست باعث بهبود نتایج درمانی و افزایش احتمال موفقیت درمان می‌شود. در نهایت، گزارش پاتولوژی به عنوان راهنمای کلیدی برای تیم پزشکی عمل می‌کند و مسیر درمان بیمار را مشخص می‌کند.
نگران جواب پاتولوژی سرطان سینه هستی؟
از متخصص راهنمایی بگیر.
هدف از پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه
به هیچ عنوان نباید اهمیت پاتولوژی پس از عمل سرطان سینه زنان را نادیده گرفت، زیرا این بررسی اطلاعات بسیار مهمی درباره تومور، روند درمان و یک گام حیاتی در مدیریت جامع این بیماری ارائه می‌دهد. نتایج پاتولوژی می‌تواند اطلاعات مهمی درباره پیش‌آگهی بیماری و نیاز به درمان‌های اضافی مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی ارائه دهد. از مهم‌ترین اهداف این آزمایش می‌توان به تشخیص این موارد اشاره کرد:
- نوع تومور و مرحله سرطان
- میزان پیشروی سرطان به بافت‌های اطراف
- ویژگی‌های مولکولی و هورمونی تومور
- میزان موفقیت جراحی
- نیاز به درمان‌های تکمیلی
انواع آزمایش های پاتولوژیک بعد از عمل سرطان سینه
بعد از عمل سرطان سینه، تومور از جنبه‌های مختلفی بررسی می‌شود و آزمایش‌های پاتولوژیک مختلفی روی آن انجام می‌شود تا ویژگی‌های دقیق تومور مشخص شود. این آزمایش‌ها شامل بررسی میکروسکوپی بافت برای تعیین نوع و درجه تومور، رنگ‌آمیزی ایمونوهیستوشیمی برای شناسایی پروتئین‌ها و نشانگرهای خاص سرطان، و آزمایش‌های مولکولی برای بررسی جهش‌های ژنتیکی و حساسیت به درمان‌های هدفمند هستند. نتایج این آزمایش‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین برنامه درمان سرطان سینه را برای هر بیمار تدوین کنند. در ادامه به مهم‌ترین آزمایش‌های پاتولوژیک که انجام آن‌ها برای بیماران مبتلا به سرطان سینه ضروری است، اشاره کرده‌ایم.
۱. آزمایش های بافت شناسی
بافت‌شناسی به معنی بررسی شکل و ساختار بافت تومور سرطانی زیر میکروسکوپ است. در این آزمایش، نمونه خارج شده از نظر نوع سلول‌ها، ویژگی‌های اختصاصی، شکل ظاهری و سایر خصوصیات بافتی بررسی می‌شود تا اطلاعات دقیق و کامل‌تری درباره تومور به دست آید.
۲. بررسی لبه های جراحی
زمانی که بیمار تحت جراحی سرطان سینه قرار می‌گیرد، جراح علاوه بر برداشتن تومور، نوار کوچکی از بافت سالم اطراف آن را نیز برمی‌دارد. این نوار به عنوان لبه، حاشیه یا Margin نیز شناخته می‌شود و برای بررسی کامل وضعیت تومور به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. پاتولوژیست این لبه‌ها را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا بر اساس آن‌ها تعیین کند که سلول‌های سرطانی در آن‌ها وجود دارند یا نه. نتیجه این بررسی، اطلاعات مهمی درباره نوع سلول سرطانی و نیاز به درمان بیشتر فراهم می‌کند.
| نوع لبه یا حاشیه | تفسیر |
|---|---|
| حاشیه منفی | نشان‌دهنده عدم وجود سلول سرطانی در لبه بیرونی، پرتودرمانی و درمان‌های سیستمیک برحسب مرحله و نیاز |
| حاشیه مثبت | وجود سلول سرطانی در لبه، نیاز به برداشتن بافت بیشتر و جراحی تکمیلی |
| حاشیه کافی | سلول‌های سرطانی به لبه بافت برداشته شده خیلی نزدیک هستند اما هنوز با آن تماس ندارند. در این شرایط، گاهی نیاز به جراحی بیشتر است، خصوصا در شرایطی که سرطان از نوع کارسینوم داکتال باشد. |
۳. ارزیابی گره های لنفی
اگر سرطان سینه پخش شود، اغلب ابتدا به غدد لنفاوی زیر بغل (غدد لنفاوی آگزیلاری) می‌رود. در عمل جراحی تومور سرطان سینه، ممکن است غدد لنفاوی زیر بغل نیز برداشته شوند. این غدد در پاتولوژی، زیر میکروسکوپ بررسی می‌شوند تا مشخص شود که سلول‌های سرطانی دارند یا خیر. نتایج معمولا به صورت تعداد غدد لنفاوی برداشته شده و تعداد غدد درگیر سرطان گزارش می‌شود (به عنوان مثال ۲ مورد از ۱۵ غده لنفاوی حاوی سرطان بودند).
برای اینکه نیازی به برداشتن تعداد زیادی از غدد نباشد، پزشک اغلب از غده لنفاوی نگهبان نمونه‌برداری می‌کند. غده نگهبان، اولین غده‌ای است که در صورت پخش سرطان، احتمال درگیری آن بالا است.
نحوه انجام پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه
اگر به تازگی تحت عمل جراحی برای سرطان سینه قرار گرفته باشید، پزشک تومور خارج شده را نگه می‌دارد تا بررسی تخصصی روی آن انجام شود. در آنجا، نمونه‌ها ابتدا تثبیت و برش‌کاری می‌شوند تا برای بررسی زیر میکروسکوپ آماده شوند. سپس پاتولوژیست با بررسی دقیق سلول‌ها و بافت‌ها، نوع و ویژگی‌های تومور را شناسایی و گزارش می‌کند. این بررسی شامل مراحل زیر است:
- ارسال نمونه که طی آن، نمونه در اختیار آزمایشگاه‌های تخصصی قرار می‌گیرد تا پاتولوژیست روی آن تحقیقات لازم را انجام دهد. پاتولوژیست، پزشکی است که در تشخیص و تفسیر یافته‌ها از طریق بررسی بافت‌ها زیر میکروسکوپ تخصص دارد.
- مرحله بعدی آماده‌سازی نمونه است که طی آن بافت جراحی شده را داخل مواد مخصوص نگه می‌دارند تا خراب نشود. سپس برای بررسی زیر میکروسکوپ، این بافت را برش می‌دهند و رنگ‌آمیزی می‌کنند.
- در مرحله آخر، پاتولوژیست به دقت نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا سلول‌های سرطانی را ارزیابی کند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت bci
Samples are placed in formalin, this Is a chemical which preserves the tissue and prevents it from degenerating.
ترجمه فارسی:
نمونه‌ها در فرمالین قرار داده می‌شوند؛ یک ماده شیمیایی که بافت را حفظ می‌کند و از تخریب آن جلوگیری می‌کند.
نتایج پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه
نتایج پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه به پزشک درمانگر کمک می‌کند تا تمام جنبه‌های تومور را به دقت بشناسد و دید واضحی از رفتار، ویژگی‌ها و نیازهای درمانی آن داشته باشد. برخی از نتایج مهمی که پاتولوژی فراهم می‌کند شامل موارد زیر هستند:
- نوع تومور که علاوه بر تعیین تهاجمی یا غیرتهاجمی بودن سرطان، مشخص می‌کند که تومور از کدام بخش سینه آغاز شده است. شایع‌ترین انواع تومور سینه شامل کارسینوم داکتال (شروع از مجاری شیری) و کارسینوم لوبولار (شروع از غدد تولیدکننده شیر) هستند.
- وضعیت گیرنده‌های هورمونی و HER2، که نشان می‌دهد سلول‌های سرطانی تا چه حد به هورمون‌ها (استروژن و پروژسترون) یا پروتئین HER2 حساس هستند. این حساسیت می‌تواند امکان استفاده از درمان‌هایی مانند هورمون‌تراپی یا درمان‌های هدفمند را فراهم کند.
- درگیری غدد لنفاوی که مشخص می‌کند آیا سرطان به غدد لنفاوی اطراف گسترش یافته است. همچنین تعداد غدد برداشته شده و درگیر سلول‌های سرطانی را به دقت ثبت می‌کند.
- وضعیت لبه‌های جراحی که نشان می‌دهد آیا سلول سرطانی در لبه بافت برداشته شده وجود دارد یا نه. حاشیه منفی یعنی تومور کاملا برداشته شده و حاشیه مثبت به معنای وجود سلول‌های سرطانی در لبه‌ها و نیاز به برداشت بافت بیشتر است.
- وضعیت عروق و اعصاب که مشخص می‌کند آیا سرطان به رگ‌های خونی یا عصب‌های اطراف نفوذ کرده و تهاجمی است.
اهمیت نتایج پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه
پاتولوژیست نتایج بررسی‌های خود را در یک گزارش به نام گزارش پاتولوژی ثبت می‌کند. سپس گزارش حاصل به انکولوژیست (پزشک متخصص سرطان) ارسال می‌شود تا انکولوژیست بر اساس آن تشخیص دقیقی داشته باشد و بهترین برنامه درمانی را متناسب با نوع و مرحله سرطان سینه طراحی کند. این نتایج برای موارد زیر کاربرد دارند:
- تعیین مرحله دقیق بیماری که از صفر تا ۴ طبقه‌بندی می‌شود. در مرحله ۱ تومور کوچک است و به بافت‌های اطراف گسترش نیافته است. با پیشرفت مراحل، اندازه تومور و میزان گسترش آن نیز افزایش می‌یابد.
- برنامه‌ریزی درمان نیز بر اساس نتایج پاتولوژی انجام می‌شود. در حقیقت با توجه به این نتایج، پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا سلول‌های تومور در بدن باقی مانده‌اند و نیاز به درمان‌های تکمیلی مانند شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی وجود دارد.
- ارزیابی اثربخشی جراحی که با کمک نتایج پاتولوژی انجام می‌شود و پزشک می‌تواند تعیین کند که جراحی تا چه حد موفق به برداشتن تومور شده است.
۴.۸ (۱۰۴۶ نظر)۴.۷ (۶۱۳ نظر)۴.۹ (۵۴۵ نظر)۴.۷ (۵۳۹ نظر)۴.۸ (۴۳۴ نظر)۴.۷ (۳۶۶ نظر)عوارض پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه
پاتولوژی یک آزمایش است که پس از عمل، روی بافت برداشته شده انجام می‌شود و خود آزمایش مستقیما روی بدن انجام نمی‌شود، بنابراین خطر مستقیمی ندارد. با این حال از آنجایی که تومور طی بیوپسی یا جراحی برداشته می‌شود و این دو پروسه شامل ایجاد برش هستند، ممکن است بیمار با یک‌سری از عوارض مواجه شود که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
- خونریزی ادامه‌دار
- درد در محل جراحی
- مشکلات در بهبود زخم
- عوارض ناشی از داروی بیهوشی، مانند سردرگمی، حالت تهوع و استفراغ
- کاهش یا تغییر حس در ناحیه سینه
- جمع شدن مایع در محل جراحی که به آن سروما گفته می‌شود. سروما اغلب با تورم، درد، باز شدن برش یا ترشح از محل برش همراه است.
- اگر غدد لنفاوی طی جراحی برداشته شده باشند، تورم بازو که به آن لیمفدما گفته می‌شود ممکن است رخ دهد.
- هماتوم که زمانی رخ می‌دهد که خون درون بافت یا محل برش جمع می‌شود و بیمار دچار ورم و درد ناگهانی شود. این عارضه نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
۱. عفونت های احتمالی در محل عمل
تمامی انواع جراحی با خطر عفونت همراه هستند و جراحی تومور سینه نیز از این قاعده مستثنی نیست. یک‌سری از بیماران پس از این جراحی علائمی نظیر قرمزی، تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ، درد شدید در محل برش یا خروج ترشحات را تجربه می‌کنند که نشان دهنده وجود عفونت هستند. در این شرایط، عفونت حتما باید تحت نظر پزشک کنترل شود، بنابراین این علائم را نادیده نگیرید و سریعا به پزشک مراجعه کنید. بسته به محل و شدت عفونت، پزشک ممکن است انواع خاصی از آنتی بیوتیک‌ها را تجویز کند و نکاتی را در خصوص مراقبت از زخم ارائه دهد که رعایت آن‌ها بسیار مهم است.
نگران عوارض بعد از پاتولوژی سرطان سینه هستی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
۲. رشد بافت غیر طبیعی یا سلول های غیر نرمال
در موارد نادر پس از جراحی سرطان سینه، برخی بیماران ممکن است رشد بافت غیر طبیعی یا سلول‌های غیرنرمال را در محل جراحی تجربه کنند. این وضعیت نیازمند بررسی و نظارت دقیق است. بسته به نوع و شدت آن، پزشک معمولا معاینات دوره‌ای و درمان‌های دارویی را توصیه می‌کند. اما در موارد شدیدتر، ممکن است به جراحی برای برداشتن بافت اضافی نیاز باشد.
نتیجه گیری
پاتولوژی بعد از عمل سرطان سینه نقش بسیار مهمی در شناخت دقیق تومور و طراحی یک برنامه درمانی جامع دارد. این گزارش تخصصی، اطلاعات ارزشمندی درباره نوع تومور، میزان نفوذ آن به بافت‌های اطراف و غدد لنفاوی و سایر ویژگی‌های کلیدی تومور فراهم می‌کند. پزشکان با اتکا به نتایج پاتولوژی، تشخیص می‌دهند که آیا جراحی کاملا موفقیت‌آمیز بوده و تمام سلول‌های سرطانی برداشته شده‌اند یا این که همچنان به درمان‌های تکمیلی نیاز است. بنابراین، پیگیری منظم نتایج آزمایش‌ها و مراجعه به پزشک متخصص، بخشی جدایی‌ناپذیر از مسیر کنترل سرطان سینه و بازگرداندن سلامتی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!