فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سرطان مغز یکی از چالشبرانگیزترین بیماریهای سیستم عصبی است که میتواند عملکرد طبیعی سلولهای مغزی را دچار اختلال کند. این بیماری در اثر رشد غیرقابلکنترل سلولهای غیرطبیعی بهوجود میآید و بسته به نوع، اندازه و محل تومور، علائم متفاوتی ایجاد میکند. اهمیت بررسی این بیماری در تأثیر مستقیم آن بر تواناییهای شناختی، حرکتی و عاطفی انسان نهفته است. اگرچه علت دقیق بروز آن هنوز مشخص نیست، اما مطالعات نشان دادهاند که عوامل ژنتیکی، تابشهای محیطی و برخی مواد شیمیایی میتوانند در افزایش احتمال ابتلا نقش داشته باشند. در نتیجه، شناسایی زودهنگام و درک مکانیزم رشد سرطان مغز برای مدیریت مؤثر آن ضروری است. در این مطلب از دکترتو، با علت، درمان و عوارض سرطان مغز آشنا میشوید.
سرطان مغز یا کانسر مغز چیست؟
سرطان مغز یا یکی از مهمترین و پیچیدهترین بیماریهای مرتبط با بیماری های مغز و اعصاب است که در اثر رشد غیرطبیعی سلولها در بافت مغز یا پوششهای اطراف آن بهوجود میآید. این نوع از انواع سرطان میتواند اولیه باشد، یعنی از خود سلولهای مغزی منشأ بگیرد، یا ثانویه که از سایر اندامها به مغز گسترش یافته است. با توجه به حساسیت ساختارهای مغزی، حتی تومورهای کوچک نیز ممکن است عملکرد حیاتی مغز مانند حرکت، گفتار، بینایی یا حافظه را تحتتأثیر قرار دهند. شناسایی زودهنگام و درمان تخصصی نقش کلیدی در کنترل این بیماری دارد.
سرطان مغزی پایان زندگی نیست!
برای درمان مشاوره بگیرید.
طول عمر بیماران سرطان مغز
طول عمر بیماران مبتلا به سرطان مغز به نوع سلول سرطانی، محل دقیق غده سرطانی در سر، مرحله پیشرفت بیماری، سن بیمار و پاسخ به درمان بستگی دارد. در میان انواع سرطان مغز، گلیوبلاستوما بدخیمترین نوع سرطان مغز است که میانگین بقای بیماران پس از تشخیص حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه گزارش شده است. در مقابل، برخی انواع کمتر تهاجمی مانند آستروسیتوم درجه پایین میتوانند با درمان مناسب سالها کنترل شوند. روشهایی مانند جراحی دقیق، پرتودرمانی، شیمیدرمانی و درمانهای هدفمند میتوانند مدت و کیفیت زندگی بیماران را افزایش دهند. تشخیص زودهنگام و مراقبت مداوم نقش بسیار مهمی در بهبود پیشآگهی دارد.
علائم اصلی سرطان مغز
علائم سرطان مغز بسته به نوع و محل کانسر مغز میتواند متفاوت باشد، اما برخی از علائم شایع شامل سردردهای مداوم که با تهوع و استفراغ همراه هستند، تغییرات در بینایی یا شنوایی مانند تاری دید و دوبینی، مشکلات حافظه و تمرکز، ضعف عضلانی یا فلج در برخی از اعضای بدن، و تغییرات در رفتار و شخصیت فرد میباشد. همچنین، مشکلات حرکتی و اختلال در هماهنگی نیز ممکن است از دیگر نشانههای این بیماری باشند. این علائم ممکن است به تدریج یا به طور ناگهانی ظاهر شوند.
سردرد داری و مشکوک به سرطان مغزی هستی؟
برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیر.
علت ابتلا به سرطان مغز
علت دقیق سرطان مغز هنوز بهطور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان میدهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. جهشهای ژنتیکی که باعث رشد کنترلنشده سلولهای مغزی میشوند، عامل اصلی ایجاد این سرطان هستند. برخی عوامل خطر نیز احتمال بروز سرطان مغز را افزایش میدهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی سرطان مغز
- قرار گرفتن طولانیمدت در معرض پرتوهای یونیزان
- ضعف سیستم ایمنی یا ابتلا به بیماریهای تضعیفکننده ایمنی
- تماس با مواد شیمیایی سرطانزا در محیط کار یا زندگی
- افزایش سن
| معیار مقایسه | بیشترین احتمال بروز | توضیحات |
|---|---|---|
| جنسیت | مردان کمی بیشتر | معمولاً سرطانهای بدخیم مغز در مردان کمی شایعتر است. |
| سن | کودکان و سالمندان | برخی انواع در کودکان شایعترند، و انواع بدخیم در سنین بالا بیشتر دیده میشوند. |
| نوع تومور | تومورهای بدخیم (سرطانی) کمتر از تومورهای خوشخیم هستند | تومورهای خوشخیم مغز شایعترند، اما تومورهای سرطانی تهاجمیترند. |
| محل زندگی | کشورهای توسعهیافته کمی بیشتر | بهدلیل تشخیص دقیقتر و عوامل محیطی، در برخی کشورها آمار ثبتشده بالاتر است. |
| ژنتیک / سابقه خانوادگی | افراد با سابقه خانوادگی بیشتر | برخی سندرمها احتمال ابتلا را بالا میبرند. |
| قرار گرفتن در معرض پرتو شدید | بیشتر | عامل محیطی افزایش خطر است. |
ارتباط بین مدفوع گربه و سرطان مغز
مدفوع گربه بهطور مستقیم عامل بروز سرطان مغز نیست، اما میتواند حامل انگل توکسوپلاسما گوندی باشد که در برخی شرایط به مغز آسیب میزند. این انگل از طریق تماس با مدفوع آلوده گربه یا خوردن غذای نپخته منتقل میشود و معمولاً در افراد سالم بدون نشانه خاصی است. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، عفونت میتواند به التهاب مغز و بروز علائمی مانند سردرد، تب و اختلالات عصبی منجر شود. پژوهشهای محدودی رابطه احتمالی بین عفونت مزمن توکسوپلاسما و افزایش خطر برخی تومورهای مغزی را بررسی کردهاند، اما تاکنون مدرک علمی قطعی درباره ارتباط مدفوع گربه با سرطان مغز وجود ندارد. رعایت بهداشت فردی و استفاده از دستکش هنگام تمیز کردن خاک گربه توصیه میشود.
آشنایی با انواع سرطان مغز
سرطان مغز شامل انواع مختلفی از تومورهاست که بسته به منشاء سلولی، محل رشد و شدت بدخیمی دستهبندی میشوند. از مهمترین انواع آن میتوان به گلیوماها اشاره کرد که شامل آستروسیتوما، الیگودندروگلیوما و گلیوبلاستوما هستند و اغلب در بافت عصبی مغز شکل میگیرند. مننژیومها تومورهایی هستند که از مننژها، لایههای پوشاننده مغز، نشأت میگیرند و معمولاً رشد آهسته دارند. سایر انواع شامل مدولوبلاستوما، شوانوما و لنفومهای مغزی اولیه میشوند. شناخت این دستهبندیها برای درک پیچیدگی سرطان مغز و تعیین برنامه درمانی مناسب اهمیت دارد.
روش های تشخیص سرطان مغز
تشخیص سرطان مغز فرآیندی چندمرحلهای است که با بررسی دقیق علائم و انجام آزمایشهای تخصصی انجام میشود. پزشکان برای تعیین نوع و محل دقیق تومور از روشهای مختلفی استفاده میکنند که هرکدام اطلاعات متفاوتی درباره ساختار و عملکرد مغز ارائه میدهند. روشهای تشخیص سرطان مغز عبارتاند از:
- تستهای عملکردی مغز برای ارزیابی میزان تأثیر تومور بر نواحی حیاتی مغزی
- معاینه عصبی برای ارزیابی بینایی، شنوایی، تعادل و عملکرد شناختی
- تصویربرداری با امآرآی یا سیتیاسکن برای شناسایی تودههای مغزی
- بیوپسی یا نمونهبرداری از بافت مغز برای تشخیص نوع سلولهای سرطانی
- آزمایش مایع مغزی نخاعی جهت بررسی سلولهای غیرطبیعی یا نشانگرهای تومور
روش های درمان سرطان مغز
روشهای درمان سرطان مغز بسته به نوع تومور، محل قرارگیری و وضعیت عمومی بیمار انتخاب میشوند و معمولاً ترکیبی از چند روش هستند. جراحی نخستین گزینه درمانی است که در صورت امکان برای برداشت کامل یا بخشی از تومور انجام میشود. پس از آن، پرتودرمانی برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده و شیمیدرمانی برای جلوگیری از رشد مجدد تومور به کار میروند. در برخی بیماران از درمانهای هدفمند و ایمنیدرمانی برای حمله مستقیم به سلولهای بدخیم استفاده میشود. توانبخشی نیز بهمنظور بازگرداندن عملکردهای حرکتی، گفتاری و شناختی نقش مهمی در روند بهبودی دارد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت hopkinsmedicine
«Brain cancer can be life-threatening due to the changes it causes to the vital structures of the brain.»
ترجمه فارسی:
«سرطان مغز به دلیل تغییراتی که در ساختارهای حیاتی مغز ایجاد میکند، میتواند تهدیدکننده زندگی باشد.»
راه های پیشگیری از سرطان مغز
اگرچه هیچ راهی برای جلوگیری از سرطانهای مغزی وجود ندارد. اما تشخیص زودهنگام و درمان سرطانهایی که تمایل به متاستاز مغز دارند، ممکن است با این حال، برخی از اقدامات میتوانند احتمال ابتلا به سرطان مغز یا سایر بیماریهای مغزی را کاهش دهند:
- کاهش قرار گرفتن در معرض تابش
- عفونت HIV
- سموم محیطی.
بااینحال، علت دقیق سرطان مغز، به ویژه سرطان اولیهی مغز، شناختهشده نیست، بنابراین اقدامات پیشگیرانهی خاصی توسط محققین مشخص نشدهاست. توجه داشتهباشید که سرطان در کودکان انواع مختلفی دارد.
۴.۶ (۱۳۱۱ نظر)۴.۶ (۱۳۰۵ نظر)۴.۸ (۶۸۲ نظر)۴.۹ (۶۳۶ نظر)۴.۴ (۵۰۶ نظر)۴.۵ (۴۶۳ نظر)راهنمای مراجعه به پزشک متخصص
برای اطلاع بیشتر درباره سرطان مغز می توانید از بهترین دکترهای مغز و اعصاب ایران نوبت بگیرید.
در ادامه لیستی از برجسته ترین پزشکان مغز و اعصاب در شهرهای مختلف ایران را مشاهده میکنید:
نتیجه گیری
سرطان مغز از جمله بیماریهایی است که با تأثیر بر ساختارهای حیاتی مغز، میتواند پیامدهای گستردهای بر سلامت جسم و روان فرد داشته باشد. این بیماری به علت پیچیدگی ساختار مغز و تفاوت در انواع تومورها، نیازمند بررسی دقیق و درمان چندجانبه است. ترکیب روشهایی مانند جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی بسته به نوع سرطان و وضعیت بیمار، میتواند در کنترل آن مؤثر باشد. هرچند علت دقیق بروز هنوز بهطور کامل روشن نیست، اما درک عوامل خطر و آگاهی از نشانههای هشداردهنده میتواند به تشخیص زودهنگام کمک کند. در نهایت، مدیریت مؤثر این بیماری نیازمند همکاری بین بیمار، خانواده و تیم درمانی است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
من در سمت چپ سرم کنار گوشم ی چیز اندازه ی نخود هست ک فشار میدم درد میگیره آیا توموره لطفا جواب بدید؟
سلام. وجود یک توده کوچک کنار گوش که با فشار درد دارد، اغلب میتواند غده لنفاوی متورم، کیست یا التهاب موضعی باشد و لزوماً به معنی تومور سرطانی نیست. با این حال، بهتر است برای بررسی دقیق، معاینه حضوری توسط پزشک انجام شود و در صورت نیاز سونوگرافی یا آزمایشهای تکمیلی گرفته شود تا علت مشخص شود و در صورت نیاز درمان مناسب شروع شود.
متخصص مغزواعصاب
سلام خوبید من مادر شوهرم شش ماهه سردرد داره چشم درد و تاری دید هم و دوبینی هم داره الانم سردرد داره راهنماییم کنید ممنون میشم
سلام وقت شما بخیر،
با توجه به علائمی که اشاره کردید (سردرد، درد چشم، تاری دید و دوبینی)، این ممکن است نشاندهنده مشکلات مختلفی باشد از جمله مشکلات بینایی، فشار خون بالا، مشکلات عروقی یا حتی اختلالات عصبی. توصیه میشود که هرچه سریعتر به پزشک متخصص مغز و اعصاب یا چشمپزشک مراجعه کنند تا بررسیهای لازم انجام شود. این علائم میتوانند ناشی از مشکلات جدیتری باشند که نیاز به تشخیص دقیق و درمان فوری دارند.
اگر سردرد و مشکلات بینایی ادامه داشته باشد، بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنند.
متخصص مغزواعصاب
سلام خوبید من مادر شوهرم شش ماهه سردرد داره چشم درد و تاری دید هم و دوبینی هم داره الانم سردرد داره راهنماییم کنید
سلام وقتتون بخیر من نزدیک چند ماهه پشت سرم هر دو طرفش درد میکنه و دردش صبحا خیلی بیشتره
سلام و وقت شما هم بخیر. درد پشت سر، بهویژه در نواحی دو طرف و با شدت بیشتر در صبحها، ممکنه به عللی مثل مشکلات گردن (مانند اسپاسم عضلانی یا آرتروز گردن)، وضعیت نامناسب خواب، استرس و فشار عصبی، یا حتی فشار خون بالا مرتبط باشه. اگر این درد با علائم دیگهای مثل سرگیجه، تاری دید، تهوع یا بیحسی همراهه، نیاز به بررسی دقیقتری توسط پزشک (ترجیحاً متخصص مغز و اعصاب) داره. بهتره نحوه خواب، بالش، و سطح استرستون رو بررسی کنید و اگر درد ادامهدار یا رو به شدت هست، پیگیری پزشکی ضروریه
متخصص مغزواعصاب