سرطان مغز چیست و چه علائمی دارد؟

سرطان مغز به رشد غیرطبیعی سلول‌ها در بافت مغز گفته می‌شود که می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد. تومورهای مغزی ممکن است از خود بافت مغز منشأ بگیرند (اولیه) یا از سایر نقاط بدن به مغز گسترش یابند (ثانویه یا متاستاتیک). علائم سرطان مغز بسته به محل و اندازه تومور متفاوت است و می‌تواند شامل سردردهای مداوم، حالت تهوع، استفراغ، تشنج، اختلالات بینایی، تغییرات رفتاری و مشکلات حرکتی یا گفتاری باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند در کنترل بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیمار نقش مهمی داشته باشد. در ادامه، به بررسی علائم و راه‌های تشخیص سرطان مغز می‌پردازیم.

سرطان مغز چیست؟

سرطان مغزی به انگلیسی BRAIN TUMOR است. سرطان مغز یا تومور مغز، یکی از انواع سرطان و بیماری های مغز و اعصاب است که در آن سلول‌های سرطانی (سلول‌های بدخیم) در بافت مغز به وجود می‌آیند. رشد سلول‌های سرطانی باعث ایجاد توده‌ی بافت سرطانی (تومور) در مغز می‌شود که عملکردهای مغز مانند کنترل عضلانی، احساس، حافظه و سایر ویژگی‌های طبیعی بدن را مختل می‌کند.

سرطان مغز نوعی تومور مغزی است که از رشد غیرطبیعی و کنترل‌نشده سلول‌های مغز یا پرده‌های محافظ آن ناشی می‌شود. این بیماری ممکن است اولیه باشد، یعنی مستقیماً از سلول‌های مغزی منشأ بگیرد، یا ثانویه باشد که در آن سلول‌های سرطانی از سایر اندام‌ها به مغز متاستاز داده‌اند.

تومورهای مغزی به دو دسته خوش‌خیم و بدخیم تقسیم می‌شوند. تومورهای خوش‌خیم رشد آهسته‌تری دارند و معمولاً به بافت‌های اطراف حمله نمی‌کنند، اما تومورهای بدخیم تهاجمی بوده و می‌توانند در مغز گسترش یابند. بسته به محل تومور، علائم سرطان مغز شامل سردردهای مداوم، حالت تهوع، استفراغ، مشکلات بینایی، تشنج، تغییرات رفتاری، ضعف در اندام‌ها و اختلال در حافظه یا تمرکز می‌شود.

تشخیص این بیماری از طریق روش‌هایی مانند تصویربرداری مغزی (MRI، سی‌تی‌اسکن) و نمونه‌برداری (بیوپسی) انجام می‌شود. درمان بسته به نوع و مرحله سرطان شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و درمان‌های هدفمند است. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند در افزایش طول عمر و بهبود کیفیت زندگی بیماران نقش مهمی داشته باشد.

سردرد داری و مشکوک به تومور مغزی هستی؟

برای تشخیص دقیق همین الان نوبت بگیر.

بهترين دكتر مغز و اعصاب

متاستاز مغزی چیست؟

متاسفانه یکی از مشکلاتی که بیماران سرطانی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، متاستاز سرطان است. متاستاز مغزی به مهاجرت سلول‌های سرطانی بخش‌های دیگر بدن به مغز یا مهاجرت سلول‌های سرطان مغزی به جاهای دیگر بدن گفته می‌شود.

طول عمر بیماران سرطان مغز چقدر است؟

طول عمر بیماران مبتلا به سرطان مغز به عوامل متعددی مانند نوع تومور، محل آن، سرعت رشد، سن بیمار و پاسخ به درمان بستگی دارد. برخی از تومورهای مغزی خوش‌خیم بوده و با جراحی قابل درمان هستند، درحالی‌که تومورهای بدخیم مانند گلیوبلاستوم مولتی‌فرم (GBM) بسیار تهاجمی‌اند.

میانگین طول عمر بیماران مبتلا به گلیوبلاستوم بدون درمان حدود ۳ تا ۶ ماه است، اما با انجام جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی، متوسط بقای آن‌ها به حدود ۱۲ تا ۱۸ ماه افزایش می‌یابد. در موارد نادر، برخی بیماران با درمان مناسب و شرایط بدنی خوب می‌توانند چندین سال زنده بمانند. برای سایر انواع سرطان‌های مغزی، میزان بقا متفاوت است و باید بر اساس شرایط هر بیمار ارزیابی شود.

علائم سرطان مغز چیست؟

علائم سرطان مغز بسته به محل و اندازه تومور متفاوت است. برخی از شایع‌ترین علائم این بیماری شامل موارد زیر هستند:

• سردرد مداوم که با گذشت زمان بدتر شده و به داروهای مسکن پاسخ نمی‌دهد
• حالت تهوع و استفراغ بدون دلیل مشخص به‌ویژه در ساعات اولیه صبح
• تاری دید، دوبینی یا کاهش بینایی بدون علت مشخص
• اختلال در تعادل و هماهنگی حرکتی مانند مشکل در راه‌رفتن یا سرگیجه
• ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن که می‌تواند روی دست، پا یا صورت تأثیر بگذارد
• اختلالات شناختی و تغییرات رفتاری مانند فراموشی، گیجی، مشکل در تمرکز یا تغییرات شخصیتی
• تشنج بدون سابقه قبلی که می‌تواند شامل حرکات غیرارادی، از دست دادن هوشیاری یا اسپاسم‌های عضلانی باشد
• مشکل در تکلم یا درک زبان مانند لکنت زبان، دشواری در بیان کلمات یا فراموشی واژه‌ها
• خواب‌آلودگی یا خستگی غیرطبیعی که می‌تواند با پیشرفت بیماری بیشتر شود

در صورت مشاهده علائم مداوم یا تشدیدشونده، مراجعه سریع به پزشک ضروری است.

علائم پیشرفته سرطان مغز

علائم پیشرفته سرطان مغز معمولاً در مراحل انتهایی بیماری ظاهر می‌شوند و نشان‌دهنده گسترش تومور و افزایش فشار داخل جمجمه هستند. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:

• کاهش سطح هوشیاری که می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی مداوم یا کما شود.
• تشنج‌های شدید و مکرر که ممکن است کنترل آن‌ها دشوار باشد.
• ناتوانی در حرکت و فلج اندام‌ها که معمولاً به دلیل درگیری بخش‌های حرکتی مغز رخ می‌دهد.
• اختلالات شدید در تکلم و بلع که می‌تواند باعث ناتوانی در برقراری ارتباط یا تغذیه شود.
• کاهش عملکرد شناختی شدید شامل از دست دادن حافظه، سردرگمی و ناتوانی در درک محیط.
• مشکلات شدید تنفسی که ممکن است نیاز به حمایت‌های تنفسی داشته باشد.
• اختلال در عملکرد اندام‌های حیاتی به دلیل فشار تومور بر ساقه مغز.

این علائم نشان‌دهنده پیشرفت سرطان مغز به مراحل انتهایی است و معمولاً نیاز به مراقبت‌های تسکینی دارد.

علت سرطان مغز چیست؟

علت دقیق سرطان مغز هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند. جهش‌های ژنتیکی و تغییرات غیرطبیعی در DNA سلول‌های مغزی می‌توانند باعث رشد غیرقابل‌کنترل سلول‌ها و تشکیل تومور شوند.

برخی از عوامل خطر که ممکن است احتمال ابتلا به سرطان مغز را افزایش دهند، شامل موارد زیر هستند:

• سابقه خانوادگی: افرادی که در خانواده خود سابقه تومورهای مغزی دارند، ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.
• قرارگیری در معرض تشعشعات یونیزان: افرادی که در معرض دوزهای بالای اشعه، مانند پرتودرمانی یا تشعشعات محیطی، قرار می‌گیرند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی: برخی مواد شیمیایی صنعتی یا حشره‌کش‌ها ممکن است در بروز سرطان مغز نقش داشته باشند.
• سیستم ایمنی ضعیف: برخی تومورهای مغزی مانند لنفوم اولیه مغز بیشتر در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شوند.

اگرچه این عوامل می‌توانند خطر ابتلا به سرطان مغز را افزایش دهند، اما در بسیاری از موارد، علت دقیق بیماری ناشناخته باقی می‌ماند.

عوامل ایجاد کننده تومور مغزی	روش تاثیرگداری آن‌ها
عوامل ژنتیکی	یکی از ریسک فاکتورهای تومور مغزی سابقه‌ی خانوادگی تومور مغزی است. درصد کمی از تومورهای مغزی در افرادی رخ می‌دهد که دارای سابقه‌ی خانوادگی تومور مغزی هستند یا دارای سابقه‌ی خانوادگی سندرم‌های ژنتیکی که خطر تومورهای مغزی را افزایش می‌دهند، هستند.
مواجهه با سموم زیست محیطی	میزان بروز سرطان مغز در افرادی‌که با مواد شیمیایی خاصی در تماس هستند، بالاتر از جمعیت عمومی است. این دسته شامل افرادی مانند کارکنان پالایشگاه نفت، افرادی که با سوخت جت یا مواد شیمیایی دیگری مانند بنزن در تماس هستند، شیمی دانان، و یا کارکنان صنایع لاستیک است.
سن	فراوانی سرطان مغز با افزایش سن افزایش می‌یابد و در افراد ۶۵ سال و بالاتر، بیشتر دیده می‌شود. نوع سلول و محل تومور با توجه به سن متفاوت است. برای مثال، خطر ابتلا به مدولوبلاستوما در بزرگسالان بسیارکم است در‌حالی‌که گلیوما در بزرگسالان شایع است. اگرچه مننژیوما و کرانیوفارنژیوما می‌توانند در هر سنی رخ دهند، اما بروز آنها در بزرگسالان بالای ۵۰ سال به‌طور معنی داری بالا است.
قرار‌گرفتن در معرض اشعه‌	رادیوتراپی یا قرارگیری در معرض اشعه‌ی ماوراء‌بنفش، مخصوصا در سنین پایین، خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش می‌دهد.
سایر عوامل	ضعف سیستم ایمنی، عفونت HIV و سیگار کشیدن

رابطه سرطان مغز با امواج موبایل (آیا استفاده از تلفن های همراه باعث سرطان مغز می شوند؟)

این نگرانی با گزارشاتی که اخیر توسط توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان منتشر‌شده و تلفن همراه را در فهرست مواردی که ممکن است باعث ایجاد سرطان شود، قرار داده، تشدید شده‌است. محققین در دسامبر ۲۰۱۰ تحقیقاتی انجام‌دادند و ۵۹۰۰۰ کاربر تلفن همراه که بین ۵ تا ۱۰ سال از تلفن همراه استفاده می‌کردند را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که هیچ تغییر قابل‌توجهی در میزان سرطان مغز در این افراد وجود ندارد.
محققان همچنین بیش از ۵ میلیارد نفر از افرادی را که در طول دوره‌های طولانی از تلفن‌های همراه زیاد استفاده می‌کردند، مورد بررسی قرار‌دادند. نتایج تحقیقات هیچ افزایش قابل‌توجهی در گلیوما را نشان‌نداد.

بسیاری از محققان عقیده دارند که استفاده‌ معمول از موبایل، به سلول‌ها آسیبی نمی‌رساند. با‌این‌حال، کسانی که می‌خواهند از میزان تابش الکترومغناطیسی تلفن‌های همراه خود اطلاعات کسب‌کنند، می‌توانند از سایت‌‌های معتبری که لیست تلفن‌های همراه با بالاترین و کم‌ترین میزان تابش را منتشر می‌کنند، کمک بگیرند. علاوه‌بر این، استفاده از بلندگوی تلفن همراه، امکان استفاده از تلفن با فاصله از مغز را فراهم می‌سازد.

خودارضايی و سرطان مغز؛ آيا خود ارضايی باعث سرطان مغز ميشود؟

هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد خودارضایی باعث سرطان مغز می‌شود. این ادعا بیشتر بر پایه تصورات نادرست و باورهای غلط شکل گرفته است. از نظر علمی، خودارضایی می‌تواند منجر به ترشح هورمون‌هایی مانند دوپامین و اندورفین شود که احساس لذت و آرامش ایجاد می‌کنند. بااین‌حال، انجام بیش‌ازحد آن ممکن است با برخی مشکلات روان‌شناختی مانند اضطراب یا وابستگی ذهنی همراه باشد، اما هیچ ارتباطی با ایجاد تومورهای مغزی ندارد. سرطان مغز معمولاً به علت جهش‌های ژنتیکی، قرارگیری در معرض پرتوهای مضر یا برخی عوامل محیطی ایجاد می‌شود. بنابراین، این باور که خودارضایی می‌تواند سرطان مغز ایجاد کند، کاملاً نادرست و فاقد پایه علمی است.

آیا مدفوع گربه می‌تواند باعث سرطان مغز شود؟

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که انگل Toxoplasma gondii، که در مدفوع گربه‌های آلوده یافت می‌شود، می‌تواند با برخی بیماری‌های عصبی مرتبط باشد. این انگل ممکن است در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، باعث ایجاد عفونت‌های مغزی شود، اما تاکنون هیچ شواهد علمی معتبری نشان نداده است که توکسوپلاسموز مستقیماً باعث سرطان مغز شود. بااین‌حال، برخی مطالعات ارتباط احتمالی بین عفونت مزمن با این انگل و تغییرات مغزی را بررسی کرده‌اند. برای کاهش خطر ابتلا به عفونت، رعایت بهداشت، شستن دست‌ها پس از تماس با خاک یا مدفوع گربه، و تمیز نگه‌داشتن جعبه دفع گربه توصیه می‌شود.

روش تشخیص سرطان مغز

تشخیص سرطان مغز شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و بررسی‌های تخصصی است که به پزشک کمک می‌کند وجود تومور، نوع آن و میزان گسترش بیماری را مشخص کند. روش‌های اصلی تشخیص شامل موارد زیر هستند:

• معاینه عصبی: پزشک برای بررسی عملکرد مغز، اعصاب، بینایی، شنوایی، هماهنگی حرکتی و رفلکس‌ها، معاینه عصبی انجام می‌دهد.
• تصویربرداری پزشکی: روش‌هایی مانند MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) و CT اسکن (توموگرافی کامپیوتری) به شناسایی تومور، اندازه و موقعیت آن در مغز کمک می‌کنند.
• بیوپسی (نمونه‌برداری): در صورت مشاهده توده مشکوک، پزشک نمونه‌ای از بافت مغز را برای بررسی سلولی برمی‌دارد. این روش مشخص می‌کند که تومور خوش‌خیم یا بدخیم است.
• آزمایش مایع مغزی-نخاعی (لومبار پانکچر): در برخی موارد، نمونه‌ای از مایع مغزی-نخاعی گرفته می‌شود تا وجود سلول‌های سرطانی یا نشانگرهای بیماری بررسی شود.
• آزمایش‌های ژنتیکی و مولکولی: بررسی جهش‌های ژنتیکی خاص در تومور مغزی به پزشک در انتخاب روش درمانی مناسب کمک می‌کند.

تشخیص دقیق و به‌موقع سرطان مغز برای تعیین بهترین روش درمانی و افزایش شانس بهبود اهمیت زیادی دارد.

روش های درمان سرطان مغز

درمان سرطان مغز به عوامل مختلفی مانند نوع، اندازه، محل تومور و وضعیت کلی بیمار بستگی دارد. روش‌های درمانی شامل موارد زیر هستند:

• جراحی: در صورت امکان، پزشک تومور را از طریق جراحی خارج می‌کند. این روش مؤثرترین راه برای درمان تومورهای قابل جراحی است.
• پرتودرمانی: با استفاده از پرتوهای پرانرژی، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا رشد آن‌ها را کند می‌کند. این روش معمولاً پس از جراحی یا برای تومورهای غیرقابل جراحی استفاده می‌شود.
• شیمی‌درمانی: داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی یا کاهش سرعت رشد آن‌ها تجویز می‌شوند. این داروها ممکن است به‌صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شوند.
• درمان هدفمند: این روش از داروهایی استفاده می‌کند که به‌طور خاص مولکول‌های مرتبط با رشد سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند و معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی‌درمانی دارند.
• ایمونوتراپی: در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن با داروهای خاص تحریک می‌شود تا سلول‌های سرطانی را شناسایی و از بین ببرد.
• درمان‌های حمایتی: شامل کنترل علائم مانند سردرد، تشنج و مشکلات شناختی برای بهبود کیفیت زندگی بیمار است.

متن انگلیسی:
«Brain cancer can be life-threatening due to the changes it causes to the vital structures of the brain.»
ترجمه فارسی:
«سرطان مغز به دلیل تغییراتی که در ساختارهای حیاتی مغز ایجاد می‌کند، می‌تواند تهدیدکننده زندگی باشد.»

به نقل از سایت hopkinsmedicine

تومور مغزی پایان زندگی نیست! برای درمان مشاوره بگیرید.

دکتر ارزیابی تومور مغزی

پیشگیری از سرطان مغز ممکن است؟

اگرچه هیچ راهی برای جلوگیری از سرطان‌های مغزی وجود ندارد. اما تشخیص زودهنگام و درمان سرطان‌هایی که تمایل به متاستاز به مغز دارند، ممکن است خطر متاستاز به مغز را کاهش دهد. عوامل خطرساز برای تومورهای اولیه‌ی مغز عبارت‌اند از:

• تابش به سر
• عفونت HIV
• سموم محیطی.

با‌این‌حال، علت دقیق سرطان مغز، به ویژه سرطان اولیه‌ی مغز، شناخته‌شده نیست، بنابراین اقدامات پیشگیرانه‌ی خاصی توسط محققین مشخص نشده‌است. توجه داشته‌باشید که سرطان در کودکان انواع مختلفی دارد.

تغذیه بیماران سرطان مغز

برای انتخاب رژیم غذایی بهتر است، با پزشک خود مشورت کنید. اما به‌طورکلی برای افراد مبتلا به سرطان مغز مواد غذایی زیر می‌تواند مفید باشد.

• کلم بروکلی
• ماست
• سبزی‌های تیره و برگ‌دار مانند اسفناج
• چای
• مرکبات
• سیر
• زردچوبه
• زنجبیل

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۴۸۴ نظر)

دکتر محمود رشیدی

تخصص جراحی مغز و اعصاب

نوبت بگیرید

۴.۴ (۳۸۹ نظر)

دکتر مسعود زینالی

تخصص جراحی مغز و اعصاب

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۱۴ نظر)

دکتر سیما بهروزیان

تخصص جراحی مغز و اعصاب

نوبت بگیرید

۴.۶ (۳۰۱ نظر)

دکتر نیما درخشان

تخصص جراحی مغز و اعصاب

نوبت بگیرید

۳.۳ (۲۶۹ نظر)

دکتر محمد فرجی راد

تخصص جراحی مغز و اعصاب

نوبت بگیرید

۴.۴ (۱۶۲ نظر)

دکتر محسن سلطانی

تخصص جراحی مغز و اعصاب

نوبت بگیرید

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

در صورت بروز علائم مربوط به تومور مغزی باید مشاوره‌ای با دکتر مغز و اعصاب داشته‌باشید تا آزمایش‌های لازم برای تشخیص بیماری انجام شود. متخصص پس از انجام غربالگری‌های لازم و تعیین مرحله سرطان درمان را آغاز می‌کند.

برای پیداکردن بهترین دکتر مغز و اعصاب و بهترین جراح مغز و اعصاب می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. برای نوبت‌گیری از بهترین جراح مغز و اعصاب یا دکتر مغز و اعصاب به وبسایت دکترتو مراجعه کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!