موارد مصرف داروی گلوکوفاژ و عوارض آن

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

گلوکوفاژ یکی از انواع داروهای دیابت است که برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. این دارو همراه با رژیم غذایی و ورزش به کنترل قند خون در این بیماران کمک می‌کند. اگر مبتلا به دیابت هستید و دکتر دیابت این دارو را برای شما تجویز کرده است، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کرده و سوالات خود را در مورد داروی مورد نظر از داروساز بپرسید.

گلوکوفاژ چیست؟

گلوکوفاژ یک داروی خوراکی است که برای تنظیم قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. این دارو برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ مناسب نیست. پزشک ممکن است دارو را به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر تجویز کند. گلوکوفاژ یکی از اسامی تجاری قرص متفورمین است. متفورمین از داروهای دیابت است که برای بسیاری از این بیماران تجویز می‌شود.

قرص گلوکوفاژ در کنار رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به بهبود وضعیت دیابت و کنترل قند خون کمک کند. این دارو پاسخ مناسب به انسولین طبیعی بدن را بازگردانده و همچنین میزان قند کبد را کاهش می‌دهد.

نام ژنریک: متفورمین

اسامی رایج دارو

• فورتامت
• گلوکوفاژ
• گلوکوفاژ XR
• گلومتزا

اشکال دارویی گلوکوفاژ

این دارو معمولا به‌صورت قرص عرضه می‌شود. گاهی ممکن است شکل محلول یا سوسپانسیون آن هم تجویز شود. اشکال دارویی و دوز مصرفی به‌صورت زیر است:

قرص با اثر فوری:

• قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ میلی‌گرم
• گلوکوفاژ ۸۵۰ میلی‌گرم
• گلوکوفاژ ۱۰۰۰ میلی‌گرم

قرص با رهش طولانی:

• قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ میلی‌گرم (گلومتزا)
• گلوکوفاژ ۷۵۰ میلی‌گرم
• گلوکوفاژ ۱۰۰۰ میلی‌گرم

محلول خوراکی

• شربت گلوکوفاژ ۱۰۰ میلی‌گرم در میلی‌لیتر

متن انگلیسی:
Administering metformin or glucophage at bedtime and at dinner time may improve diabetes control by reducing morning hyperglycemia.
ترجمه فارسی:
تجویز متفورمین یا گلوکوفاژ قبل از خواب و در زمان شام، ممکن است با کاهش هیپرگلیسمی صبحگاهی، کنترل دیابت را بهبود بخشد.

به نقل از سایت ncbi

مکانیسم عملکرد گلوکوفاژ

همان‌طور که گفتیم این دارو برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. در این بیماران لوزالمعده نمی‌تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند. همچنین ممکن است سلول‌ها در برابر انسولین مقاوم باشند. گلوکوفاژ حاوی متفورمین بوده و مشابه این دارو در بدن عمل می‌کند.

متفورمین میزان قند خون تولید شده در کبد را کاهش داده و باعث افزایش حساسیت سلول‌های ماهیچه‌ای به انسولین می‌شود. همچنین این دارو باعث کاهش جذب قند در روده شده سطح قند خون بعد از غذا را کاهش می‌دهد.

نحوه مصرف قرص گلوکوفاژ چگونه است؟

این دارو را باید طبق نظر پزشک مصرف کنید. حتما پیش از مصرف دستورالعمل روی جعبه را مطالعه کنید. معمولا قرص گلوکوفاژ ۱ تا ۳ بار در روز همراه با غذا مصرف می‌شود. همراه با آن آب زیاد بنوشید تا دستگاه گوارش شما دچار ناراحتی نشود.

حتما پیش از مصرف دارو به پزشک خود در مورد سوابق داروهای مصرفی اطلاع دهید. دوز دارو باید توسط پزشک تعیین شود. معمولا دارو با دوز پایین شروع شده و به‌مرور افزایش پیدا می‌کند. دارو باید به طور منظم مصرف شود تا تاثیر خود را ایجاد کند.

اگر قبلا از داروی دیگری (به‌عنوان‌مثال کلرپروپامید) برای دیابت استفاده می‌کردید، حتما به پزشک اطلاع دهید. نحوه قطع داروی قدیمی و شروع مصرف گلوکوفاژ باید توسط پزشک تعیین شود. قند خون را به طور مرتب چک کنید. اگر سطح قند خون خیلی بالا یا پایین است، به پزشک اطلاع دهید. ممکن است دوز دارو را تغییر دهد یا داروی دیگری را جایگزین کند.

درصورتی‌که می‌خواهید در مورد نحوه مصرف قرص گلوکوفاژ اطلاعات کاملی داشته باشید، حتما با دکتر غدد و متابولیسم یا دکتر داخلی مشورت کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

خواص قرص گلوکوفاژ چیه؟

برای اطلاع بیشتر، از مشاوره دارویی کمک بگیر!

مشاوره داروییدکتر فوق تخصص داخلی

۱. در صورت فراموشی مصرف داروی گلوکوفاژ چه کنیم؟

اگر مصرف یک دوز از داروی گلوکوفاژ را فراموش کردید، به‌محض یادآوری همراه با غذا آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعدی است، آن را نادیده گرفته و به‌هیچ‌وجه دوز مصرفی را دوبرابر نکنید.

۲. بهترین زمان خوردن قرص گلوکوفاژ خارجی و ایرانی کی است؟

بهترین موقع خوردن قرص گلوکوفاژ برای لاغری یا بهترین زمان مصرف گلوکوفاژ یک بار در روز همراه با وعده غذایی اصلی است. مگر اینکه پزشک شما زمان دیگری را تعیین کند.

۳. مصرف بیش از حد گلوکوفاژ

در صورت مصرف بیش از حد قرص گلوکوفاژ ممکن است دچار علائم جدی مانند مشکلات تنفسی و غش کردن شوید. در این شرایط باید به طور اورژانسی به پزشک مراجعه کنید. همچنین مصرف بیش از حد این دارو احتمال عارضه‌ای به نام اسیدوز لاکتیک را افزایش می‌دهد. علائم آن عبارتند از:

• خواب‌آلودگی شدید
• تهوع
• استفراغ
• اسهال شدید
• تنفس سریع
• ضربان قلب آهسته یا نامنظم.

موارد مصرف گلوکوفاژ چیست؟

قرص گلوکوفاژ برای درمان دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. به‌ویژه برای بیمارانی که دارای اضافه‌وزن بوده و رژیم غذایی و ورزش به‌تنهایی نمی‌توانند به بهبود وضعیت قند خون کمک کنند، این دارو تجویز می‌شود. برای بزرگسالان ممکن است پزشک آن را به‌تنهایی یا همراه با سایر داروهای دیابت تجویز کند. برای کودکان معمولا قرص گلوکوفاژ به‌تنهایی یا همراه با انسولین تجویز می‌شود.

۱. گلوکوفاژ برای لاغری کاربرد دارد؟

آیا قرص گلوکوفاژ باعث لاغری میشود؟ نباید از قرص گلوکوفاژ برای لاغری شکم یا کاهش وزن استفاده کنید. پزشک می‌تواند برای بیمار مبتلا به دیابت نوع دو که دچار اضافه‌وزن است، این دارو را تجویز کند. گلوکوفاژ اشتها را کاهش داده و روی جذب قند تاثیر می‌گذارد.

۲. قرص گلوکوفاژ برای تنبلی تخمدان

در جواب به این سوال که آیا قرص گلوکوفاژ باعث عقب افتادن پریود میشود؟ باید گفت خیر! بلکه تاثیر درمانی دارد. یک روش نسبتا جدید برای درمان مشکلات تخمک گذاری در زنان مبتلا به بیماری تخمدان پلی کیستیک، استفاده از گلوکوفاژ است. این دارو به طور سنتی به عنوان یک داروی خوراکی برای کمک به کنترل دیابت استفاده می‌شد اما می‌توان روی تاثیر گلوکوفاژ و تخمک گذاری حساب کرد.

۳. گلوکوفاژ برای کبد چرب خوب است؟

چندین مطالعه گزارش کرده‌اند که بیماران مبتلا به دیابت و بیماری کبد چرب، پس از درمان با گلوکوفاژ بهبود پیدا کردند. بنابراین، گلوکوفاژ ممکن است به درمان NAFLD یا علائم کبد چرب کمک کند

۴. قرص گلوکوفاژ برای مو خوبه؟

گزارش‌هایی از مصرف گلوکوفاژ موضعی وجود دارد که نشان می‌دهد این دارو به رشد مو هم کمک می‌کند. به ویژه در مواردی با آلوپسی سیکاتریسیل که برای بیماران آزاردهنده است.

۵. مقدار دوز مصرفی گلوکوفاژ

مقدار دوز مصرفی قرص به شرایط و سن بیمار بستگی دارد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ معمولا به‌صورت زیر دارو را مصرف می‌کنند.

قرص قند خون گلوکوفاژ برای کودکان	قرص دیابت گلوکوفاژ برای بزرگسالان
برای کودکان بالای ۱۰ سال و نوجوانان دوز اولیه: دو بار روز قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ میزان افزایش دوز: هر هفته یک قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ به‌صورت روزانه تا زمان رسیدن به دوز قابل‌تحمل اضافه می‌شود. مقدار دوز ثابت و نگهدارنده: روزانه ۴ عدد قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا ۲ عدد قرص گلوکوفاژ ۱۰۰۰ حداکثر دوز: ۲۰۰۰ میلی‌گرم در روز.	قرص از نوع انتشار فوری: دوز اولیه: دو بار در روز قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا یک بار در روز قرص گلوکوفاژ ۸۵۰ میزان افزایش دوز: هر هفته یک قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ به‌صورت روزانه اضافه می‌شود. ممکن است پزشک هر دوهفته یک بار قرص گلوکوفاژ ۸۵۰ را اضافه کند. مقدار دوز ثابت و نگهدارنده: روزانه ۴ عدد قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ حداکثر دوز: ۲۵۵۰ میلی‌گرم در روز.
—————–	قرص از نوع رهش طولانی: دوز اولیه: یک بار در روز قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا قرص گلوکوفاژ ۱۰۰۰ میزان افزایش دوز: هر هفته یک قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ به‌صورت روزانه اضافه می‌شود. مقدار دوز ثابت و نگهدارنده: روزانه ۴ عدد قرص گلوکوفاژ ۵۰۰ یا ۲ عدد قرص گلوکوفاژ ۱۰۰۰ حداکثر دوز: ۲۵۰۰ میلی‌گرم در روز.

عوارض جانبی مصرف گلوکوفاژ

برخی عوارض جانبی این دارو رایج بوده و پس از مدتی برطرف می‌شود. اگر این عوارض به‌مرور از بین نرفت یا بدتر شد، حتما به پزشک خود اطلاع دهید:

• تهوع
• استفراغ
• ناراحتی معده
• اسهال
• ضعف
• طعم فلز در دهان

اگر علائم مربوط به معده با وجود تغییر نکردن دوز دارو، بعد از چند روز تا چند هفته بهتر نشد، حتما به پزشک اطلاع دهید. ممکن است نشانه اسیدوز لاکتیک باشد.

معمولا این قرص باعث افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی) نمی‌شود. اما زمانی که با سایر داروهای دیابت مصرف می‌شود، ممکن است هیپوگلیسمی را ایجاد کند. علائم افت قند خون شامل موارد زیر می‌شود:

• تعریق ناگهانی
• لرزش
• افزایش ضربان قلب
• گرسنگی
• تاری دید
• سرگیجه
• سوزن سوزن شدن دست و پا

یکی از عوارض جدی و خطرناک مصرف گلوکوفاژ اسیدوز لاکتیک است. این عارضه وضعیتی است که اسیدلاکتیک به طور خطرناک در خون تجمع پیدا می‌کند. این عارضه ممکن است در صورت داشتن سایر شرایط پزشکی، عفونت شدید، اعتیاد مزمن به الکل یا سن بالای ۶۵ سال به احتمال بیشتری ایجاد شود. از پزشک خود در مورد این خطر و احتمال آن سوال کنید.

قرص قند خون گلوکوفاژ چقدر در کنترل دیابت موثره؟

دکتر دیابت نوع ۲

عوارض قطع ناگهانی گلوکوفاژ

ظاهرشدن علائم واکنش آلرژیک جدی بعد از قطع این دارو بسیار نادر است. اما اگر علائم زیر ظاهر شد، حتما به پزشک اطلاع دهید:

• بثورات پوستی
• خارش
• تورم صورت، زبان و گلو
• سرگیجه شدید
• مشکل در تنفس

در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی گلوکوفاژ به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

عوارضی که در این مطلب ذکر کردیم، کامل نبوده و ممکن است دچار عوارض دیگری هم شوید. برای اطلاع از هر نوع عارضه رایج و جدی این دارو باید با متخصص غدد و متابولیسم یا متخصص داخلی مشاوره داشته باشید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو به‌صورت حضوری، آنلاین یا تلفنی با این پزشکان ارتباط برقرار کنید. در دکترتو علاوه بر امکان مشاوره تلفنی با دکتر غدد می‌توانید از مشاوره دارویی با دکتر داروساز هم استفاده کنید.

موارد احتیاط قرص گلوکوفاژ چیست؟

درصورتی‌که دچار هر یک از مشکلات زیر هستید یا سابقه این شرایط پزشکی را دارید، حتما پیش از مصرف قرص گلوکوفاژ به پزشک اطلاع دهید:

• حساسیت به متفورمین یا سایر داروهای مشابه
• بیماری کلیوی
• سطح بالای کتون در خون یا ادرار
• بیماری قلبی و نارسایی احتقانی قلب
• بیماری کبدی
• استفاده از انسولین یا سایر داروهای خوراکی دیابت.

منع مصرف قرص گلوکوفاژ

مصرف این دارو برای برخی افراد توصیه نمی‌شود. درصورتی‌که هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، حتما به پزشک اطلاع دهید:

• بیماری کلیوی شدید
• اسیدوز متابولیک
• کتواسیدوز دیابتی
• برای انجام عکس‌برداری با اشعه ایکس یا سی‌تی‌اسکن با استفاده از تزریق رنگ در رگ‌ها باید به طور موقت مصرف گلوکوفاژ قطع شود.

مصرف قرص گلوکوفاژ در بارداری و شیردهی

قرص گلوکوفاژ برای بارداری خطر دارد؟ یکی از عوارض جدی در بارداری دیابت بارداری است. اگر قند خون بالا در دوران دیابت کنترل نشود، ممکن است به مادر و جنین آسیب جدی وارد کند. برای مصرف قرص گلوکوفاژ برای دیابت بارداری باید با پزشک مشورت کنید. اما مصرف آن در زمان شیردهی منع شده است. زیرا این دارو به شیر مادر منتقل شده و می‌تواند به نوزاد برسد.

این دارو همچنین می‌تواند تخمک‌گذاری در زنان یائسه را تحریک کند و احتمال بارداری ناخواسته را تحریک کند. در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنید تا از بارداری ناخواسته جلوگیری شود.

اختلالات دارویی قرص قند خون گلوکوفاژ

برخی از داروها ممکن است با قرص گلوکوفاژ تداخل داشته باشند. تداخلات دارویی گاهی باعث تشدید عوارض جانبی شده و گاهی تاثیر هر یک از داروها را کاهش می‌دهد. برخی از داروهایی که ممکن است با قرص گلوکوفاژ تداخل داشته باشند، عبارتند از:

• داروهای مسدودکننده بتا مانند متوپرولول، پروپرانولول و قطره چشمی گلوکوم
• هیدروکلروتیازید
• لازیکس
• لیزینوپریل
• سینتروید.

لیست تداخلات دارویی کامل نبوده و باید برای اطمینان از عدم تداخل میان داروهای مصرفی خود با پزشک مشورت کنید. حتما تمامی داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. شما می‌توانید از مشاوره دارویی در دکترتو استفاده کرده و تمامی سوالات خود در مورد این دارو را از داروساز بپرسید.

اشکال دارویی قرص پیوسته رهش رزفورمین	تداخل دارویی قرص مهبامت	عوارض جانبی قرص پیوسته رهش متیکسار
قرص گلومت ۱۰۰۰ میلی‌گرم	آسپرین	اسهال
قرص رهامت ۵۰۰ میلی‌گرم	بوپروپیون	سوهاضمه
داروی گلوکوفاژ ایکس آر ۱۰۰۰ میلی‌گرم	متوپرولول	انورکسی یا بی اشتهایی
قرص گلای-وانس ۵۰۰ میلی‌گرم- گلای وانس	گلوکومنان	طعم فلزی دهان
قرص گلوبت گات ۵۰۰ میلی‌گرم	دی‌پتاسیم گلیسیریزات	راش پوستی

قیمت قرص گلوکوفاژ ۱۴۰۳ چقدر است؟

قیمت هر ورق قرص گلوکوفاژ در حال حاضر حدود ۷۰ هزار تومان است. برای اطلاع از قیمت دقیق دارو باید به داروخانه مراجعه کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

گلوکوفاژ یکی از داروهای دیابت است. این دارو برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. گلوکوفاژ به شکل قرص تولید شده و در دوزهای گلوکوفاژ ۵۰۰، ۸۵۰ و ۱۰۰۰ میلی‌گرم عرضه می‌شود. این دارو را معمولا ۱ تا ۳ بار در روز توصیه می‌کنند. کودکان زیر ۱۰ سال نباید از قرص گلوکوفاژ استفاده کنند.

ممکن است در چند هفته اول دچار عوارضی مانند حالت تهوع، استفراغ و ناراحتی معده شوید. اگر این عوارض ادامه پیدا کرد، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. افرادی که بیماری‌های کلیوی یا کبدی دارند، باید در مورد مصرف این دارو با پزشک مشورت کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد داروی گلوکوفاژ باید با دکتر غدد و متابولیسم یا دکتر متخصص داخلی مشاوره داشته باشید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین متخصصان به‌صورت حضوری یا تلفنی ارتباط برقرار کنید. همچنین می‌توانید از مشاوره دارویی و مشورت با دکتر غدد آنلاین و دکتر آنلاین داخلی در دکترتو استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!