فهرست مطالب
بی پریدین (Biperiden) یک داروی تجویزی از دسته آنتیکولینرژیکها است، که از اتصال استیل کولین به گیرندههای آن در سلولهای عصبی خاص جلوگیری میکند. بی پریدن عمدتاً برای درمان بیماری پارکینسون و عوارض جانبی ناشی از برخی داروهای ضدروانپریشی استفاده میشود. این دارو به بهبود علائمی مانند لرزش، سفتی عضلات و حرکات غیرقابلکنترل کمک میکند، اما مانند هر داروی دیگری با عوارض جانبی همراه است. در این مقاله از دکترتو به مزایا، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و نحوه مصرف بی پریدن خواهیم پرداخت. اگر درمورد مصرف این دارو سوالی ذهنتان را درگیر کرده است؛ مشاوره با متخصص مغز و اعصاب میتواند خیالتان را راحت کند. در دکترتو میتوانید علاوه بر دریافت نوبت حضوری، بهترین پزشکان در زمینه مشاوره دارویی را پیدا کنید.
بی پریدین چیست؟
بی پریدین دارویی است که عمدتاً برای کاهش علائم مرتبط با بیماری پارکینسون و درمان علائم خارجهرمی (EPS) استفاده میشود. علائم خارج هرمی اختلالات حرکتی ناشی از مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدروانپریشی است. این دارو به اشکال زیر در بازار یافت میشود.
- قرص بی پریدین ۲ میلیگرمی
- قرص بی پریدین ۴ میلیگرمی
- آمپول بی پریدون ۵ میلیگرم در ۱ میلیلیتر
بی پریدن که با نام تجاری آکینتون (Akineton) هم شناخته میشود، با مسدود کردن گیرندههای موسکارینی استیلکولین در مغز عمل میکند. این دارو با تاثیر بر گیرندههای استیلکولین منجربه کاهش تحریک بیشازحد عضلات شده، و به بهبود اختلالات حرکتی و عصبی کمک میکند. به همین دلیل بی پریدین دارویی موثر در درمان لرزش، گرفتگی، سفتی عضلات، پارکینسون و عوارض داروهای ضد روانپریشی شناخته میشود.
شناسنامه دارویی | توضیحات |
---|---|
داروی بی پریدن چیست؟ | بی پریدن دارویی است که برای درمان بیماری پارکینسون و اختلالات حرکتی ناشی از عوارض جانبی برخی داروها استفاده میشود. این دارو با تنظیم برخی انتقالدهندههای عصبی در مغز، به بهبود کنترل حرکتی کمک میکند. |
نام عمومی دارو | بی پریدن (Biperiden) |
نام تجاری | آکینتون (Akineton) یکی از شناختهشدهترین نامهای تجاری بی پریدن است. |
نوع دارو | ضد اسپاسم و ضد پارکینسون |
فرمول شیمیایی | C₂۱H₂₉NO |
دسته بندی بارداری | دسته بندی B: مطالعات روی حیوانات نشان ندادهاند که این دارو به جنین آسیب برساند، اما مطالعات کافی روی زنان باردار انجام نشده است. بنابراین بهتر است در دوران بارداری با مشورت پزشک مصرف شود. |
نیمه عمر | نیمه عمر بی پریدن حدود ۵ ساعت است. |
دفع دارو | بی پریدن عمدتاً از طریق ادرار دفع میشود. |
مکانیسم اثر | بی پریدن با مسدود کردن گیرندههای استیل کولین در مغز، تعادل بین دو انتقالدهنده عصبی استیل کولین و دوپامین را برقرار میکند. این عمل به کاهش سفتی عضلانی، لرزش و سایر علائم بیماری پارکینسون کمک میکند. |
بهترین شرایط نگهداری | بی پریدن را در دمای اتاق، دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کنید. |
نحوه مصرف | نحوه مصرف بی پریدن به شدت بیماری، سن بیمار و سایر عوامل بستگی دارد. معمولاً به صورت خوراکی همراه با غذا یا به تنهایی مصرف میشود. |
اشکال دارویی | بی پریدن به شکل قرص، آمپول و شیاف موجود است. |
داروهای هم گروه | داروهای همگروه بی پریدن شامل داروهای ضد پارکینسون دیگری مانند لِودوپا، بنزتروپین و تری هگزفنیدیل میشوند. |
موارد مصرف بی پریدین
قرص بی پریدن ۲ برای چه بیماری است؟ خواص بی پریدن ۲ چیست؟ اگر برای شما یا یکی از اطرافیانتان این دارو تجویز شده باشد؛ اینها سوالهایی هستند که ممکن است ذهن شما را درگیر کرده باشند. اصلیترین کاربردهای این دارو شامل موارد زیر هستند:
۱. کنترل علائم پارکینسون
پارکینسون یک بیمار عصبی مزمن است که بهدلیل کاهش تولید دوپامین در مغز رخ میدهد. پارکینسون درمانی ندارد اما با ترکیب درست روشهای درمانی تا میزان زیادی میتوان علائم بیماری را مدیریت کرد. بی پریدین به عنوان بخشی از درمان ترکیبی همراه با سایر داروهای پارکینسون مانند لوودوپا تجویز شده و باعث بهبود عملکرد حرکتی و عصبی فرد میشود.
۲. مدیریت علائم اختلال خارج هرمی (EPS)
اختلال حرکتی خارجهرمی (EPS) یکی از شایعترین عوارض جانبی برخی از داروهای ضدروانپریشی یا آنتیسایکوتیک است. داروهای ضدروانپریشی مانند هالوپریدول یا ریسپریدون گیرندههای سروتونین یا دوپامین مغز را مسدود میکنند. بی پریدین با مسدود کردن گیرندههای کولینرژیک در مغز به کنترل علائم خارجهرمی کمک میکند. این علائم شامل:
- دیستونی حاد: گرفتگیهای ناگهانی و دردناک عضلات.
- آکاتیزیا: احساس بیقراری یا نیاز به حرکت.
- پارکینسونیسم: علائمی که شبیه به بیماری پارکینسون هستند مانند لرزش، حرکات کند و سفتی عضلات.
- دیسکینزی تأخیری: حرکات غیرارادی و تکراری به ویژه در صورت، لبها و زبان.
مدیریت درست و تشخیص زودهنگام EPS برای افرادی که تحت درمان با داروهای ضدروانپریشی یا سایر داروها هستند، بسیار مهم است.
آیا بی پریدین باعث سرخوشی می شود؟
استفاده از این دارو برای تجربه حس سرخوشی به هیچ وجه توصیه نمیشود. بی پریدین معمولاً باعث ایجاد حس سرخوشی نمیشود و سوءمصرف آن میتواند خطرناک باشد. این کار میتواند با عوارض جدی مانند توهم، گیجی، تپشقلب و حتی تشنج همراه باشد.
نحوه مصرف بی پریدین
داروی بی پریدین به اشکال مختلفی مانند قرص خوراکی و آمپول در دسترس است. پزشک شما با توجه به نوع و شدت بیماری، سن، سابقه پزشکی و سایر داروهایی که مصرف میکنید، یکی از اشکال بی پریدین را برایتان تجویز میکند. در ادامه با اشکال و دوزهای متفاوت، بهترین زمان مصرف و نکات مهم در مصرف بی پریدن آشنا خواهیم شد.
دوز مصرف بی پریدین
مقدار مصرف بی پریدین بیماری شما بستگی دارد. نکته مهم در مصرف بی پریدین شروع درمان با دوزهای کوچک است. پزشک به این شکل میزان تحمل و پاسخدهی شما به این دارو را ارزیابی میکند. در صورت نیاز دوز دارو به آرامی افزایش داده میشود تا عوارض جانبی به حداقل برسد. به طور کلی قرص بی پریدین ۲ میلیگرمی برای شروع درمان و قرص بی پریدین ۴ میلیگرمی برای موارد شدیدتر استفاده میشود.
- دوز مصرفی برای بیماری پارکینسون: قرص بی پریدین ۲ میلیگرمی، ۳ یا ۴ بار در روز و حداکثر ۱۶ میلیگرم در روز.
- دوز مصرفی برای کنترل عوارض ناشی از داروهای ضدروانپریشی: قرص ۲ میلیگرمی، ۱ تا ۳ بار در روز.
نحوه مصرف آمپول بی پریدین ۵ میلی گرم در ۱ میلی لیتر
این دارو گاهی بهصورت محلول تزریقی (آمپول) تجویز میشود. آمپول بی پریدپن که با نام تجاری آکینیدیک (AKINIDIC) شناخته میشود، با عملکرد سریعی که دارد میتواند تا چند دقیقه بعد از تزریق علائم فرد را بهبود ببخشد. این فرم از دارو در شرایط اورژانسی در حالی که فرد نیاز به مداخله سریع برای کنترل علائم دارد، استفاده میشود. آمپول بی پریدین میتواند بهصورت تزریق عضلانی یا تزریق داخل وریدی تجویز شود.
نکات مهم در مصرف داروی بی پریدین
بی پریدین دارویی است که برای درمان اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون و عوارض جانبی برخی داروهای روانپزشکی استفاده میشود. این دارو با کاهش اسپاسم عضلانی و بهبود هماهنگی حرکتی عمل میکند. اما مانند هر داروی دیگری، مصرف بی پریدن نیز با برخی نکات مهم همراه است. اگر قرص بی پریدین برای شما تجویز شده است، قبل از مصرف به نکات زیر توجه کنید:
- قبل از مصرف بروشور دارویی را کامل بخوانید.
- از خرد کردن یا جویدن قرص خودداری کنید، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
- دارو را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید. در صورت نیاز میتوانید از مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.
- قرص خوراکی را با یک لیوان پر از آب مصرف کنید.
- بههیچعنوان دارو را خودسرانه کم یا قطع نکنید. این کار ممکن است منجر به تشدید علائم شود.
- در صورتی که ناراحتی معده دارید، قرص همراه یا بعد از غذا مصرف کنید.
- دارو به طور منظم در ساعات معینی از روز مصرف شود.
- آمپول بی پریدین تنها در بیمارستان تزریق شود.
- لیست کاملی از داروها و مکملهایی که مصرف میکنید را به پزشک خود ارائه دهید، تا از تداخلات احتمالی جلوگیری شود.
اگر مصرف یک دوز از دارو فراموش شود چکار باید کرد؟
در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی رسیده است، دوز فراموششده را نادیده بگیرید و دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد بی پریدین چه باید کرد؟
علائم مصرف بیش از حد بی پریدن شامل بزرگشدن مردمک چشم، تب، خشکی دهان، تپش قلب، توهم، غش، تشنج و غیره است. در این شرایط سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
عوارض جانبی بی پریدین و روش های مدیریت آنها
مهمترین نکته در مصرف هر دارویی این است که عوارض را به سرعت تشخیص دهیم و با راههای مدیریت آنها آشنا باشیم. به یاد داشته باشید که برخی از عوارض خطرناک هستند و نیاز به مراقبتهای فوری پزشک دارند. عواض این دارو شامل موارد زیر است:
عوارض جانبی شایع
این دسته از عوارض اغلب موقتی هستند و با گذشت زمان کاهش مییابند. در این شرایط مصرف دارو را قطع نکنید و اگر عوارض کنترل نشد یا شدیدتر شد با پزشک مشورت کنید.
- خشک شدن دهان: نوشیدن مایعات و جوییدن آدامسهای بدونقند.
- تاری دید و بزرگ شدن مردمک چشم: مراجعه به پزشک برای بررسی تغییرات در بینایی.
- یبوست: مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوهها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب و در صورت ادامه یبوست تجویز ملین.
- خوابآلودگی: مصرف دارو قبل از خواب و اجتناب از فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند مانند رانندگی.
- سرگیجه: به آرامی ایستادن یا نشستن.
- عصبی بودن یا اضطراب: استفاده از تکنیکهای مدیریت استرس.
- ناراحتی معده: مصرف دارو بههمراه غذا و نخوردن غذاهای چرب و تند.
عوارض جانبی شدید و خطرناک
افراد مسن ممکن است حساسیت بیشتری به عوارض جانبی داشته باشند. بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی بیشتر در معرض خطر عوارض قلبی ناشی از بی پریدین هستند. بیماران مبتلا به بیماریهای کلیوی ممکن است به دلیل تجمع دارو در بدن، بیشتر در معرض عوارض جانبی قرار بگیرند. در صورتی که هر یک از عوارض جانبی زیر را تجربه کردید، مصرف دارو را قطع کرده و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- گیجی، توهم، اضطراب، افکار خودکشی، عصبانیت، بیشفعالی شدید یا غش.
- بیادراری
- یبوست شدید.
- تپش قلب.
- گلوکوم زاویه بسته یا آب سیاه چشم: درد چشم یا سردرد.
- واکنشهای آلرژیک: مشکل در تنفس، تورم لبها، زبان یا صورت و کهیر.
- تب شدید.
- تشنج.
- بثورات پوستی: لکههای قرمز و التهابی روی پوست و خارش.
موارد احتیاط و منع مصرف داروی بی پریدین
توجه به نکات زیر در مصرف بی پریدین از بروز عوارض جانبی جدی جلوگیری میکند. از آنجایی که بی پریدین میتواند باعث خواب آلودگی و تاری دید شود، از رانندگی یا کار با ماشینآلات سنگین خودداری کنید. همچنین از قرار گرفتن در معرض گرما و فعالیتهای بدنی شدید خودداری کنید.
- بیمارانی که به بی پریدین یا هر یک از ترکیبات آن حساسیت دارند، نباید این دارو را مصرف کنند.
- بیماران مبتلا به آب سیاه: این دارو باعث افزایش فشار داخل چشم میشود.
- افراد مبتلا به میاستنی گراویس (MG).
- افراد مبتلا به بیماریهای دستگاه گوارش مانند انسداد روده، بزرگی روده، یبوست شدید، یا بیماریهای التهابی روده (IBD) باید با احتیاط از این دارو استفاده کنند. بیپریدن میتواند باعث کاهش حرکات روده شود و این مشکلات را تشدید کند.
- مردانی که مبتلا به بزرگی پروستات یا هیپرپلازی خوشخیم پروستات هستند.
- افرادی که مبتلا به بی ادراری هستند و با مشکلات ادراری درگیر هستند.
- افراد مبتلا به نارساییهای کلیوی و کبدی.
- بیماران مبتلا به مشکلات قلبی مانند تاکیکاردی و آریتمی باید در مصرف بی پریدین احتیاط کنند، چون این دارو میتواند ضربان قلب را افزایش دهد.
- افراد مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان مانند افسردگی.
- افرادی با سابقه صرع و تشنج باید در مصرف این دارو بسیار احتیاط کنند.
مصرف بی پریدین برای ترک اعتیاد
بی پریدین به صورت اختصاصی برای ترک اعتیاد تجویز نمیشود. اما ممکن است در برخی موارد برای مدیریت علائم حرکتی غیرطبیعی (مانند لرزش و سفتی عضلات) در بیمارانی که در حال ترک مواد مخدر هستند استفاده شود.
مصرف همزمان بی پریدین با مواد مخدر
مصرف همزمان بی پریدن با مواد مخدر یا داروهای آرامبخش (مانند اپیوئیدها، بنزودیازپینها یا الکل) میتواند خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. زیرا میتوانند اثرات آرامبخشی و خوابآلودگی را تشدید کرده و خطر خوابآلودگی شدید، سرگیجه، افت فشار خون و مشکلات تنفسی را افزایش دهند.
قرص بی پریدین برای کودکان خطرناک است؟
بهطور کلی برای استفاده در کودکان توصیه نمیشود مگر در شرایط خاص و تحت نظارت دقیق پزشکی. کودکان به عوارض جانبی دارو حساستر هستند، بنابراین، نظارت دقیق بر وضعیت کودک و گزارش هرگونه عارضه جانبی به پزشک ضروری است. این دارو در کودکان زیر ۳ سال نباید مصرف شود.
تداخلات دارویی بی پریدین
مانند هر داروی دیگری، بی پریدین نیز میتواند با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد و باعث ایجاد عوارض جانبی ناخواسته شود. بنابراین، بسیار مهم است که قبل از مصرف بی پریدین، پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف میکنید (از جمله داروهای بدون نسخه، مکملهای گیاهی و ویتامینها) مطلع کنید.
- سایر داروهای آنتیکولینرژیک: مانند آتروپین، بنزتروپین، تریهگزیفنیدیل و داروهای ضداسپاسم.
- داروهای ضدروانپریشی: مانند هالوپریدول، کلرپرومازین و فلوفنازین.
- داروهای ضدافسردگی سهحلقهای: مانند آمیتریپتیلین، ایمیپرامین و نورتریپتیلین.
- آنتیهیستامینها: مانند دیفنهیدرامین و کلرفنیرامین.
- داروهای خوابآور و آرامبخش: دیازپام و لورازپام.
- داروهای کاهشدهنده فشار خون :مانند کلونیدین.
- سایر داروها مانند: کینیدین، دیگوکسین، مورفین و غیره.
جایگزین های داروی بی پریدین
جایگزین های بی پریدین معمولاً داروهایی هستند که یا به کاهش فعالیت کولینرژیک کمک میکنند (مثل بنزتروپین و تریهگزیفنیدیل) یا به تنظیم سطح دوپامین در مغز کمک میکنند (مثل لوودوپا/کربیدوپا و روپینیرول). انتخاب بهترین جایگزین بستگی به شرایط و سابقه پزشکی بیمار دارد و باید توسط پزشک انجام شود.
اطلاعات دارویی بی پریدین
در جدول زیر میتوانید اطلاعات دارویی بی پریدن را مشاهده کنید.
اسامی رایج | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
قرص آکینکس | خشکی دهان | آتروپین |
قرص بی پریدین ۲ و ۴ میلیگرمی | یبوست | هالوپریدول |
آمپول آکینیدیک ۵ میلیگرم/۱میلی لیتر | گیجی، توهم و خوابآلودگی | آمیتریپتیلین |
آمپول بی پریدین ۵ میلیگرمی | تب شدید | دیفنهیدرامین |
قرص نیموسکار ۲ میلی گرم | تشنج | متوكلوپراميد |
– | آب سیاه | مورفین |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بی پریدین دارویی از دسته داروهای آنتیکولینرژیکها است، که برای کنترل علائم بیماری پارکینسون و عوارض ناشی از داروهای ضدروانپریشی استفاده میشود. پیش از مصرف بی پریدن باید اطلاعات کافی درمورد عوارض جانبی، اختلالات دارویی و نحوه مصرف آن داشته باشید، و در صورت بروز عوارض جانبی سریعا به پزشک مراجعه کنید. توصیهها و دستورالعملهای پزشک را به دقت دنبال کنید، و مقدار دوز دارو را خودسرانه قطع نکنید یا به صورت ناگهانی مصرف دارو را قطع نکنید.
پیش از مصرف قرص یا آمپول بی پریدین برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق سایت دکترتو ، با پزشک مغز و اعصاب مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره با دکتر مغز و اعصاب آنلاین و مشاوره دارویی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!