زگیل دهانی، زائدههای داخل دهانی شبیه آفت هستند که در اثر ابتلا به عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشوند. این ویروس از طریق تماس مستقیم، بهویژه در زمان رابطه جنسی دهانی، منتقل میشود و میتواند در داخل دهان، زبان و لبها، برجستگی و زگیلهایی ایجاد کند. زگیلها معمولا به صورت ضایعات برجسته و بدون درد ظاهر میشوند و ممکن است در برخی افراد عوارض جدیتری ایجاد کنند. شناخت و درمان بهموقع زگیل های دهانی برای جلوگیری از عوارض احتمالی بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب قصد داریم به علت زگیل دهان بپردازیم، بنابراین تا انتهای این مطلب از دکترتو همراه ما باشید تا با علت زگیل دهانی و ریسک خطرهای انتقال زگیل دهانی بیشتر آشنا شوید. چنانچه نگران در خطر بودن خود هستید بهتر است با یک متخصص عفونی یا داخلی در این باره مشورت کنید. شما میتوانید از سامانه دکترتو برای دریافت نوبت حضوری و مشاوره آنلاین با بهترین پزشکان استفاده کنید.
علت زگیل دهان چیست؟
زگیل دهانی معمولا ناشی از عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی اچ پی وی است. اچ پی وی ویروس شایعی است که میتواند از طریق تماس مستقیم، بهویژه با رابطه جنسی دهانی یا تماس دهان به دهان منتقل شود. این ویروس میتواند در بزاق و موکوس فرد مبتلا وجود داشته باشد و به راحتی به دیگران منتقل شود. زگیل های دهانی به صورت ضایعات برجسته و بدون درد در ناحیه دهان، زبان یا لبها ظاهر میشوند. در برخی موارد، این زگیلها ممکن است نشانهای از نوع خاصی از hpv باشند که به عوارض جدیتری مانند سرطانهای دهانی و گلو منجر میشوند. زگیل های دهانی عمدتا به علت آلودگی با ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) میشوند. عوامل اصلی در بروز زگیل های دهانی عبارتند از:
- زگیل های دهانی ناشی از انتقال ویروس اچ پی وی به بافت دهان
- انواع خاصی از ویروس اچ پی وی مانند تیپهای ۲، ۶، ۱۱ و ۱۶
- تضعیف سیستم ایمنی
- انتقال ویروس از طریق تماس مستقیم با ضایعات زگیلی دیگران (مانند بوسیدن)
- داشتن روابط جنسی متعدد و بدون محافظت
- آسیبهای موضعی به بافت دهان و لثه
ویژگی | زگیل دهانی | زگیل تناسلی |
---|---|---|
عامل اصلی | ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) | ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) |
انواع HPV | عمدتاً انواع پرخطر HPV مانند ۱۶ و ۱۸ | انواع مختلف HPV، از جمله انواع پرخطر و کمخطر |
راههای انتقال | رابطه جنسی دهانی با فرد آلوده، تماس مستقیم با زگیل، استفاده مشترک از وسایل شخصی آلوده | رابطه جنسی واژینال یا مقعدی با فرد آلوده، تماس مستقیم با زگیل، استفاده مشترک از وسایل شخصی آلوده |
عوامل خطر | سیگار کشیدن، ضعف سیستم ایمنی، داشتن چندین شریک جنسی، رابطه جنسی دهانی بدون محافظت | شریک جنسی، رابطه جنسی دهانی بدون محافظت داشتن چندین شریک جنسی، رابطه جنسی محافظت نشده، ضعف سیستم ایمنی |
عوارض | احتمال ابتلا به سرطانهای دهان، حلق و گلو | احتمال ابتلا به سرطانهای دهانه رحم، واژن، وولوا و مقعد |
۱. زگیل دهان و رابطه دهانی (تماس دهان با ناحیه تناسلی شخص آلوده)
زگیل های دهانی ممکن است با رابطه جنسی دهانی مرتبط باشند. تماس مستقیم با ضایعات زگیلی هنگام رابطه جنسی دهانی میتواند زمینهساز انتقال ویروس اچ پی وی و ایجاد زگیل های دهانی در فرد باشد. ویروس اچ پی وی که عامل اصلی ایجاد زگیل های دهانی است، میتواند از طریق این تماس مستقیم منتقل شود. افرادی که به طور فعال در رابطه جنسی دهانی شرکت میکنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به زگیل های دهانی قرار دارند. همچنین، تحریک و تماس مکرر ناحیه دهان هنگام رابطه جنسی دهانی میتواند باعث گسترش و تشدید زگیلهای موجود شود.
علاوه بر این، افراد مبتلا به زگیل های دهانی، در صورت برقراری رابطه جنسی دهانی، ممکن است زگیلهای تناسلی نیز پیدا کنند. بنابراین، رابطه جنسی دهانی میتواند در انتقال، ایجاد و گسترش زگیل های دهانی نقش داشته باشد و استفاده از محافظ و پرهیز از رابطه جنسی دهانی در صورت ابتلا به زگیل دهانی، میتواند از عوارض آن پیشگیری کند. فردی که مبتلا به اچ پی وی است، ویروس را در بزاق و موکوس خود حمل میکند. در صورتی که زخم باز یا بریدگی در دهان وجود داشته باشد، هرگونه تماس آن با بزاق و مخاط دهانی فرد ناقل ویروس اچ پی وی باعث ایجاد زگیل دهانی میشود.
۲. تماس دهان با دهان شخص آلوده
تماس مستقیم دهان با دهان با فرد مبتلا به زگیل دهانی میتواند باعث انتقال ویروس اچ پی وی و ایجاد زگیل های دهانی در فرد دیگر شود. این امر به دلیل آن است که هنگام تماس دهان به دهان، امکان تماس مستقیم با ضایعات زگیلی فرد آلوده وجود دارد و همچنین ویروس HPV میتواند در سطح داخلی دهان فرد آلوده نیز حضور داشته باشد. بنابراین، پرهیز از تماس مستقیم دهان با دهان افراد مبتلا به زگیل های دهانی و رعایت بهداشت دهان و دستها میتواند از انتقال این ویروس جلوگیری کند.
۳. انتقال به نوزاد حین زایمان
نرخ تشخیص اچ پی وی در نوزادانی که با زایمان طبیعی بهدنیا آمده بیشتر از نوزادان متولد شده با روش سزارین است. همچنین بروز پاپیلوماتوز تنفسی در کودکان بعد از زایمان طولانیمدت (بیشتر از ۱۰ ساعت) افزایش مییابد.
ریسک خطرهای انتقال زگیل دهان
مهمترین ریسک فاکتورهای انتقال زگیل دهانی در کنار سکس دهانی یا تماس مستقیم دهان به دهان عبارتند از:
- رابطه جنسی دهانی: زگیل های دهانی میتوانند از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شوند. اگر فردی دارای زیگیل تناسلی باشد، احتمال انتقال ویروس به ناحیه دهان یا گلو شریک جنسی وجود دارد.
- تماس مستقیم: تماس دهان به دهان یا بوسیدن فردی که زگیل دهانی دارد، میتواند منجر به انتقال ویروس شود.
- بزاق و موکوس: ویروس HPV میتواند در بزاق و موکوس افراد مبتلا وجود داشته باشد و با تماس این مایعات با زخمها یا بریدگیها در دهان دیگری منتقل شود.
- عوامل مخاطرهآمیز: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا بیماریهای مزمن را تجربه میکنند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت اچ پی وی و زگیل های دهانی باشند.
- عدم آگاهی: بسیاری از افراد ممکن است از وجود زگیلها یا عفونت HPV در شریک جنسی خود آگاه نباشند، این موضوع میتواند خطر انتقال را افزایش دهد.
با آگاهی از این ریسکها و اتخاذ اقداماتی مانند محدود کردن تماسهای جنسی و استفاده از واکسن اچ پی وی، میتوان خطر ابتلا به زگیل های دهانی را کاهش داد. از دیگر عوامل خطر ابتلا به زگیل دهانی عبارتند از:
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- سیگار کشیدن و مصرف دخانیات
- سو مصرف الکل
- افزایش سن
- جنسیت
- استفاده از ظروف مشترک
۱. داشتن شریک جنسی متعدد
در ادامه موضوع علت زگیل دهان، داشتن شریک جنسی متعدد یکی از ریسک فاکتورها و علت زگیل دهان است که خطر ابتلا به عفونت اچ پی وی دهانی را افزایش میدهد. داشتن بیش از ۲۰ شریک جنسی در طول زندگی میتواند شانس ابتلا به عفونت HPV دهانی را تا ۲۰ درصد افزایش دهد چرا که ممکن است فردی به ویروس مبتلا باشد یا ناقل ویروس باشد بدون آنکه بداند. اچ پی وی عموما از طریق تماس مستقیم در زمان رابطه جنسی دهانی و حتی بوسیدن منتقل میشود.
افرادی که با چند شریک جنسی در ارتباط هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انواع مختلف HPV قرار دارند. برخی از این نوعها میتوانند به زگیل های دهانی منجر شوند و برخی دیگر ممکن است خطر ابتلا به سرطانهای دهان و گلو را افزایش دهند. به همین دلیل، مهم است که از روشهای پیشگیرانه مانند استفاده از کاندوم و واکسیناسیون HPV استفاده شود تا خطر ابتلا به زگیل دهانی و سایر عفونتهای مقاربتی کاهش یابد.
۲. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن به طور کلی باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود و ریسک آسیبپذیری در برابر ویروس اچ پی وی و ایجاد زگیل دهانی را بالاتر میبرد. مواد موجود در دود سیگار میتوانند باعث ایجاد التهاب و تحریک در بافتهای دهان شده و رشد و گسترش زگیلها را تسهیل کنند. علاوه بر این، سیگار کشیدن ممکن است پاسخ به درمان زگیل های دهانی را کاهش داده و روند بهبودی را کندتر کند. در نهایت، برخی مطالعات نشان میدهند که سیگار کشیدن میتواند خطر تبدیل زگیل دهانی به سرطان حلق و دهان را افزایش دهد. بنابراین، قطع سیگار و رعایت بهداشت دهان در افراد مبتلا به زگیل دهانی، میتواند به بهبود وضعیت بالینی و کاهش عوارض کمک کند.
۳. مصرف الکل
مصرف الکل نیز میتواند بر ایجاد و پیشرفت زگیل های دهانی تاثیر داشته باشد. مصرف الکل به طور کلی با تضعیف سیستم ایمنی بدن و افزایش التهاب در بافتهای دهان مرتبط است. این عوامل میتوانند زمینهساز افزایش آسیبپذیری در برابر ویروس HPV و تسهیل رشد و گسترش زگیل های دهانی شوند. همچنین، مصرف الکل ممکن است پاسخ به درمان زگیلها را کاهش داده و بهبودی را کندتر کند. بنابراین، محدودیت مصرف الکل در افراد مبتلا به زگیل دهانی میتواند به بهبود وضعیت بالینی و کاهش عوارض کمک کند.
۴. افزایش سن
درحالیکه زگیل های دهانی ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) میتوانند در هر سنی ایجاد شوند، برخی عوامل مرتبط با سن ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند. با افزایش سن، سیستم ایمنی بدن ضعیفتر شده و میتواند زمینهساز افزایش آسیبپذیری در برابر ویروس اچ پی وی و تسهیل رشد و گسترش زگیل های دهانی شود. همچنین، سالمندان معمولا با مشکلات بهداشتی و پزشکی بیشتری روبرو هستند که میتواند بر درمان زگیلها و بهبودی آنها تاثیر منفی بگذارد. بنابراین، توجه ویژه به بهداشت دهان و دندان و پیگیری درمان در سنین بالاتر میتواند به کنترل و مدیریت زگیل های دهانی کمک کند.
همچنین، افرادی که در سنین بالاتر فعالیت جنسی بیشتری دارند یا شرکای جنسی متعددتری دارند، در معرض خطر بیشتری هستند. تحقیقات نشان دادهاند که برخی انواع HPV، بهویژه HPV-16 و HPV-18، به سرطانهای دهان و گلو مرتبط هستند و این خطر در افراد مسنتری که به این ویروس مبتلا میشوند، بیشتر خواهد بود. به همین دلیل، آگاهی از زگیل دهانی و اهمیت واکسیناسیون در جلوگیری از عفونت HPV در هر سنی بسیار مهم است.
۵. جنسیت
در ادامه موضوع علت زگیل دهان باید گفت که جنسیت نیز میتواند بر شیوع و ویژگیهای زگیل های دهانی تاثیر داشته باشد. برخی مطالعات نشان دادهاند که زگیل های دهانی در مردان شایعتر از زنان هستند. این تفاوت میتواند به دلیل تفاوت در رفتارهای جنسی، سیستم ایمنی و نیز برخی عوامل هورمونی باشد. همچنین، ممکن است ویژگیهای بالینی زگیل های دهانی در زنان و مردان متفاوت باشد. بنابراین، جنسیت افراد میتواند در تشخیص، پیشگیری و درمان زگیل های دهانی مورد توجه قرار گیرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
علت زگیل دهان ناشی از عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که عمدتا از طریق رابطه جنسی دهانی و تماس مستقیم دهان به دهان منتقل میشود. این ویروس در بزاق و موکوس افراد مبتلا وجود داشته و به نواحی دیگر منتقل میگردد. زگیلها به صورت ضایعات برجسته و بیدرد در دهان ظاهر میشوند و در برخی موارد میتوانند عوارض جدیتری ایجاد کنند.
مهم است که افراد از روشهای پیشگیری از جمله واکسیناسیون، استفاده کنند و در صورت بروز هرگونه علامت مشکوک یا تغییر در سلامت دهان به پزشک عفونی یا دکتر متخصص داخلی مراجعه نمایند. تشخیص به موقع و درمان مناسب میتواند به جلوگیری از عوارض آینده و حفظ سلامت دهان کمک کند، بنابراین آگاهی و پیگیریهای پزشکی در این زمینه ضروری است. خبر خوب اینکه خدمات غیرحضوری دکترتو شامل ویزیت آنلاین متخصص عفونی و دکتر داخلی آنلاین میتوانند تا حدود زیادی در سرعت بخشیدن روند درمانی به شما کمک کنند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!