فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
ورم معده یکی از شایع‌ترین بیماری‌های گوارشی است که به التهاب یا تحریک پوشش داخلی معده اشاره دارد. این عارضه می‌تواند به‌صورت ناگهانی (حاد) یا تدریجی و در بلندمدت (مزمن) ایجاد شود و علائمی مانند درد معده، سوزش سر دل، نفخ و حالت تهوع را به همراه داشته باشد. عوامل مختلفی مانند عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری، مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، استرس و رژیم غذایی نامناسب در بروز این بیماری نقش دارند. در این مقاله به بررسی علل، علائم و روش‌های پیشگیری و درمان ورم معده می‌پردازیم تا شما بتوانید با آگاهی بیشتر از سلامت دستگاه گوارش خود مراقبت کنید.
ورم معده چیست؟
ورم معده یا گاستریت به التهاب پوشش داخلی معده اطلاق میشود که می‌تواند به‌صورت حاد یا مزمن بروز کند. این وضعیت ممکن است به دلایلی مانند عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، استرس، مصرف الکل و رژیم غذایی نامناسب ایجاد شود. علائم شایع ورم معده شامل درد یا سوزش در قسمت فوقانی شکم، تهوع، استفراغ، احساس سیری زودرس پس از خوردن و نفخ است. در برخی موارد، ورم معده می‌تواند بدون علائم باشد. تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری برای جلوگیری از عوارض جدی‌تر مانند زخم معده یا خونریزی ضروری است.
متن انگلیسی:
به نقل از Mayoclinic
“Gastritis is an inflammation of the stomach lining. The stomach lining is a mucus-lined barrier that protects the stomach wall. Weaknesses or injury to the barrier allows digestive juices to damage and inflame the stomach lining. Several diseases and conditions can increase the risk of gastritis.”
ترجمه فارسی:
“گاستریت التهاب لایه داخلی معده است. لایه داخلی معده یک سد پوشیده از موکوس است که از دیواره معده محافظت می‌کند. ضعف یا آسیب به این سد باعث میشود که مواد هاضم به لایه داخلی معده آسیب زده و آن را ملتهب کنند. برخی بیماری ها و شرایط مختلف می‌توانند خطر ابتلا به گاستریت را افزایش دهند.”
انواع ورم معده
متخصصان انواع مختلفی از گاستریت و گاستروپاتی را شناسایی کرده‌اند. دلیل این دسته‌بندی مختلف نیز تفاوت علل ایجادکننده التهاب معده است. یکی از دسته‌بندی‌های آن را می‌توان شامل حاد یا مزمن بودن بیماری در نظر گرفت.
در حالت مزمن بیماری به‌آهستگی ایجاد میشود و برای مدتی طولانی ادامه می‌یابد. در حالت حاد نیز بیماری به‌صورت ناگهانی و برای مدتی کوتاه ایجاد میشود. برخی از اشکال ورم معده فرسایشی هستند، به این معنی که پوشش معده را از بین می‌برند و باعث ایجاد شکستگی‌های کم‌عمق در دیواره و پوشش داخلی معده خواهند شد که در نهایت منجر به زخم می‌شوند. سایر اشکال گاستریت نیز غیر فرسایشی هستند. در نهایت بسته به دلیل التهاب معده، دسته‌بندی موجود برای این بیماری شامل موارد زیر میشود.
۱. گاستریت هلیکوباکترپیلوری
گاستریت هلیکوباکتری که به دلیل یک باکتری با نام هلیکوباکتری (H.pylori) ایجاد میشود، یکی از شایع‌ترین انواع گاستریت است. این نوع از التهاب معده در اثر عفونت با باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد میشود و از گاستریت‌های مزمن محسوب میشود. این نوع از التهاب معده می‌تواند مهمترین عامل زخم معده باشد. در صورت درمان نشدن عفونت ناشی از این باکتری، گاستریت هلیکوباکترپیلوری می‌تواند به‌صورت مادام‌العمر باقی بماند و احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
۲. گاستروپاتی واکنشی
گاستروپاتی واکنشی زمانی ایجاد میشود که پوشش معده در مدت طولانی با مواد تحریک‌کننده تماس پیدا کند. برخی از انواع داروهای مسکن به نام داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، الکل و صفرا از رایج‌ترین مواد تحریک‌کننده هستند. گاستروپاتی واکنشی مزمن است و می‌تواند فرسایشی باشد. NSAIDها شایع‌ترین علت غیرعفونی زخم‌های گوارشی هستند و می‌توانند باعث خونریزی، انسداد، یا سوراخ شدن معده یا روده کوچک شوند. در نتیجه در این شرایط نیاز به درمان التهاب معده و روده وجود دارد.
۳. گاستریت خودایمنی
گاستریت خودایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی به سلول‌های سالم در پوشش معده حمله می‌کند. این بیماری خودایمنی مزمن و به طور معمول غیر فرسایشی است. گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به سایر اختلالات خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو و دیابت نوع یک شایع‌تر است. همچنین بروز این حالت با کمبود ویتامین B12 نیز مرتبط است.
۴. گاستروپاتی فرسایشی حاد
گاستروپاتی فرسایشی حاد ممکن است پس از تماس با مواد تحریک‌کننده مانند NSAIDS ، الکل یا کوکائین رخ دهد. نوعی از گاستروپاتی فرسایشی حاد به نام گاستریت استرسی زمانی ایجاد میشود که مشکلات سلامتی جدی مانند جراحات یا سوختگی‌های شدید، بیماری‌های بحرانی یا سپسیس پیوند خارجی باعث کاهش جریان خون به پوشش معده شود.
این کاهش جریان خون از عملکرد طبیعی مکانیسم‌های محافظتی معده جلوگیری می‌کند که اجازه می‌دهد اسید معده با پوشش معده تماس پیدا کند و به آن آسیب برساند. در گاستروپاتی فرسایشی حاد، پوشش معده به‌سرعت دچار فرسایش، زخم و خونریزی میشود. خونریزی اغلب خفیف است اما ممکن است شدید نیز شود.
علائم ورم و التهاب معده چیست؟
علائم ورم معده و التهاب دیواره آن می‌تواند در تشخیص و رصد بیماری توسط خود بیمار و دکتر گوارش کمک‌کننده باشد. مهمترین نشانه‌های گاستریت شامل موارد زیر میشود:
- معده درد و شکم درد
- نفخ شکم
- سوءهاضمه
- سکسکه
- سوزش معده خصوصا حس سوزش در قسمت بالای شکم که با غذا خوردن بدتر یا بهتر میشود
- گرفتگی و اسپاسم‌های دردناک در معده
- حالت تهوع
- استفراغ، خصوصا در برخی مواقع استفراغ خونی یا محتوی موادی قهوه‌ای‌رنگ
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
- احساس پری در بالای شکم بعد از غذا خوردن
- گاهی اوقات به دلیل حس پر بودن و سنگینی در معده، باعث تنگی نفس میشود و باید راهکارهایی برای درمان ورم معده و تنگی نفس پیدا کرد.
- ورم دیواره معده و بی‌اشتهایی
- کاهش وزن بدون معنی
- آروغ زدن به دنبال عدم هضم غذا یا رفلاکس نیز از دیگر نشانه‌های التهاب معده محسوب میشود.
البته باید به این مورد اشاره کرد که گاستریت همیشه علائم و نشانه‌هایی را از خود نشان نمی‌دهد و ممکن است بیماری به‌صورت خاموش پیشرفت کند.
هر چند وقت یک بار دچار معده درد و سوء هاضمه میشی؟ ورم معده داری؟
با متخصص مشورت کن.
علت ورم معده چیست؟
ورم دیواره معده زمانی رخ می‌دهد که عوامل مختلف به مخاط محافظ معده آسیب می‌زنند. شایع‌ترین علت آن عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری است. مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، استرس شدید جسمی یا عاطفی، مصرف بیش از حد الکل، ریفلاکس صفراوی و بیماری‌های خودایمنی نیز از عوامل مهم محسوب می‌شوند. علاوه بر این، عفونت‌های ویروسی یا انگلی، رژیم غذایی نامناسب، سیگار کشیدن و بیماری‌های مزمن مانند دیابت می‌توانند باعث گاستریت شوند. علل شایع ورم معده (گاستریت) عبارتند از:
- بیماری‌های مزمن مانند دیابت
- عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری
- مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
- استرس‌های جسمی یا عاطفی شدید
- مصرف بیش از حد الکل
- ریفلاکس صفراوی
- بیماری‌های خودایمنی
- عفونت‌های ویروسی یا انگلی
- رژیم غذایی نامناسب و مصرف غذاهای تحریک‌کننده معده
- سیگار کشیدن
ورم معده و بی اشتهایی
ورم معده (گاستریت) می‌تواند باعث بی اشتهایی شود، زیرا التهاب پوشش داخلی معده منجر به اختلال در عملکرد طبیعی هضم و تحریک گیرنده‌های درد میشود. این وضعیت که ممکن است ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری، مصرف طولانی‌مدت داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) یا استرس مزمن باشد، موجب تهوع، احساس پری زودرس و کاهش میل به غذا خوردن میشود. مطالعات منتشرشده در Mayo Clinic و Cleveland Clinic تأیید می‌کنند که بی‌اشتهایی در بیماران مبتلا به ورم معده شایع است و در موارد مزمن، می‌تواند منجر به کاهش وزن و کمبودهای تغذیه‌ای شود. درمان شامل شناسایی و حذف عامل محرک، استفاده از مهارکننده‌های اسید معده مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) و رعایت رژیم غذایی مناسب برای کاهش التهاب معده است.
ورم معده چطور تشخیص داده می شود؟
تشخیص ورم معده معمولاً از طریق ترکیبی از تاریخچه پزشکی، معاینات بالینی و آزمایش‌های تخصصی انجام میشود. پزشک ابتدا با پرسش در مورد علائم بیمار و انجام معاینه فیزیکی، احتمال ورم معده را بررسی می‌کند. برای تایید تشخیص و بررسی شدت التهاب، از روش‌های مختلفی استفاده میشود. این روش‌ها شامل آزمایشات خون برای شناسایی عفونت هلیکوباکتر پیلوری، آندوسکوپی (که در آن لوله‌ای با دوربین وارد معده میشود تا از نزدیک بررسی شود)، و آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس با باریوم برای مشاهده تغییرات در ساختار معده است (WebMD، NHS). همچنین، نمونه‌برداری از بافت معده در صورت لزوم جهت بررسی آسیب یا عفونت انجام میشود.
روش‌های تشخیص ورم معده:
- آزمایش خون برای شناسایی عفونت هلیکوباکتر پیلوری
- آندوسکوپی (Endoscopy)
- آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس با باریوم
- آزمایش مدفوع برای شناسایی هلیکوباکتر پیلوری
- بیوپسی از بافت معده در صورت لزوم
درمان ورم معده چیست؟
درمان ورم معده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خصوصا بعد از تشخیص نوع ورم و دلیل بروز آن، انتخاب درمان مناسب از طریق مشاوره دارویی توسط متخصص گوارش اهمیت زیادی دارد. درمان گاستریت به علت بروز آن بستگی دارد. درمان دارویی برای گاستریت شامل طیف گسترده‌ای از درمان‌ها میشود. درمان‌های موردنظر شامل موارد زیر است:
- مصرف آنتی‌اسیدها و سایر داروهای مناسب برای گاستریت
- درمان التهاب معده با قرص شیمیایی
- درمان‌های خانگی و رژیم غذایی برای التهاب دیواره معده
- درمان‌های گیاهی و مصرف داروی گیاهی برای ورم معده
- درمان التهاب معده در طب سنتی.
دنبال بهترین دارو برای کنترل علائم ورم معده هستی؟ با متخصص گوارش مشورت کن.
ورم معده چه عوارضی دارد؟
در صورت درمان نشدن ورم معده، عوارض بیماری می‌تواند از خفیف تا عوارض شدید و آسیب‌رسان گسترده باشد. ورم و التهاب معده ممکن است منجر به زخم معده و خونریزی معده شود. به‌ندرت برخی از اشکال گاستریت مزمن ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. خصوصا اگر همراه با التهاب معده، نازک شدن گسترده پوشش معده و تغییرات در سلول‌های پوششی نیز ایجاد شود.
معده درد، ورم دیواره معده و بی‌اشتهایی، سوءهاضمه و مشکلات گوارشی، حالت تهوع شدید و مواردی ازاین‌دست نیز از جمله عوارضی است که در صورت درمان نشدن گاستریت می‌تواند مزمن و ادامه‌دار شده و مشکلات متعددی را برای افراد به وجود آورد.
کم‌خونی نیز می‌تواند از عوارض التهاب معده باشد. گاستریت هلیکوباکترپیلوری و گاستریت خودایمنی می‌توانند در جذب آهن از غذا اختلال ایجاد کرده و در نتیجه فرد به کم‌خونی ناشی از فقر آهن مبتلا شود. در نهایت این که اغلب گاستریت هلیکوباکترپیلوری و گاستریت خودایمنی، می‌تواند منجر به گاستریت آتروفیک شود. در گاستریت آتروفیک، التهاب مزمن منجر به ازبین‌رفتن غدد مخاط معده میشود که اسید معده و آنزیم‌ها را می‌سازند. گاستریت آتروفیک نیز با ایجاد سرطان معده مرتبط است.
۴.۸ (۵۵۶ نظر)۴.۹ (۴۳۱ نظر)۴.۷ (۴۰۸ نظر)۴.۵ (۳۰۵ نظر)۴.۹ (۱۹۰ نظر)۴.۹ (۱۶۹ نظر)نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
ورم و التهاب معده حالتی است که در آن پوشش داخلی معده دچار التهاب و در مواردی فرسایش میشود. این حالت با نشانه‌های مختلفی از جمله معده درد، سوزش سر دل و حالت تهوع خود را نشان می‌دهد. برای درمان التهاب معده می‌توان گزینه‌های مختلفی از جمله درمان‌های خانگی، گیاهی و قرص ورم معده را در نظر گرفت. گاهی افراد می‌پرسند که طول درمان ورم معده چقدر است؟ در پاسخ باید گفت این مورد به‌شدت بیماری و علائم آن بستگی دارد. برای درمان‌های خانگی احتمالاً به مدت‌زمان بیشتری نیاز است. به‌هرحال درمان التهاب معده از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و بی‌توجهی به آن می‌تواند موجب بروز عوارض بسیار شدیدی مانند خونریزی‌های معده شود.
در دکترتو می‌توانید با بهترین پزشکان متخصص گوارش در شهر خود آشنا شوید و در صورت نیاز برای دریافت نوبت ویزیت حضوری اقدام کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام چند مدته مدفوع شلی دارم و معده درد دارم و الان چند روزی هست حالت تهوع دارم چکار کنم
سلام . من متادون مصرف میکنم و مدام یبوست دارم و یک هفته ای میشه که وقتی می‌خوابم ، به یک ساعت نکشیده از خواب میپرم و وقتی بیدار میشم سرگیجه شدید و کمی معده درد و دل پیچه دارم . آیا خطرناک هست ؟
سلام
بله
مصرف متادون می‌تواند باعث عوارضی مانند یبوست، سرگیجه، و مشکلات گوارشی شود. این عوارض در صورتی که ادامه پیدا کند یا شدت یابد، ممکن است نیاز به تنظیم دوز دارو یا تغییر درمان داشته باشد. سرگیجه و درد معده می‌تواند ناشی از مشکلات گوارشی یا حتی اثرات جانبی دارو باشد.
باعرض سلام وخسته نباشید۲ماه است سوزش سردل ومعده درد والان ورم معده همراه بادرد شدید دارم بعداز غذا خیلی شدت می‌گیرد و زمانی که خم میشوم برای برداشتن وسیله ای از روی زمین سوزش دو چندان میشود ممنون اگه راهنمایی کنید
سلام و خسته نباشید! سوزش سردل، درد معده و ورم ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های معده مانند گاستریت، ریفلاکس معده به مری (GERD) یا زخم معده باشد. شدت علائم بعد از غذا و در زمان خم شدن می‌تواند به دلیل برگشت اسید معده یا التهاب باشد. توصیه میشود که به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایشات مانند آندوسکوپی، علت دقیق مشکل مشخص شود. در عین حال، اجتناب از غذاهای چرب، تند و پرحجم، و خوردن وعده‌های کوچک‌تر ممکن است به کاهش علائم کمک کند.
متخصص گوارش
سلام من عفونت معده دارم دکتر هم رفتم الان در حال مصرف دارو ام
ورم شکمم زیاده بنظرتون طبیعیه
یعنی بخاطر عفونت معدمه؟
سلام
خیر طبیعی نیست
در این وضعیت زیر نظر پزشک
نیاز به داروهای ضدنفخ و یا مکمل پروبیوتیک دارید
متخصص گوارش
سلام آیا گاستریت یا همون ورم معده باعث ایجاد رفلاکس میشود؟ و آیا درمان قطعی دارد؟
سلام
بله گاستریت و رفلاکس بهم مرتبط است
و درمان دارد
باید زیر نظر متخصص گوارش باشید
متخصص گوارش
سلام چند ماهی است علائم رفلاکس معده به مری و سوزش معده دارم، فرقی نمی‌کند چه بعد از غذا و چه قبل از آن، یک هفته خوبم و ۳ تا ۴ روز مشکل دارم ، يعني دائمی نیست، البته ۵ ماه از لانسوپرازول استفاده میکنم که زیاد تاثیری ندارد. آزمایشی هم ندادم فقط ۲ بار توسط فوق تخصص ویزیت شدم.
سلام
با توجه به مزمن شدن علایم این موارد را جدی بگیرید
۱-عفونت با هلیکوباکتر پایلوری
۲-مشکلات اسفنگتر معده یا کاردیا
ردو مورد باید با دقت بررسی و ازمایش شود
جدی بگیرید
متخصص گوارش
سلام وقت بخیر
من مدتی هست که بعد از خوردن غذا احساس سنگینی در معدم را دارم
انگار غذا مونده سر دلم و کمی احساس حالت تهوع دارم
لطف کنین راهنمایی کنین
با تشکر
سلام
علایم گاستریت یا ورم معده دارید
حجم غذای کمتری مصرف کنید
در صورت ادامه علایم نیاز به معاینه و درمان دارویی دارید
متخصص گوارش
سلام . از مجله و توضیحات دادن در رابطه ورم معده خیلی سپاسگزارم. خود من مشکل معده دارم و پیش پزشک رفتم مراحل کنترل درد را هم طی کردم دقیقاً در توضیحات شما همه چیز برای آگاهی بیمار گفته شده حتی شاید بیشتر از چیزی که پزشک برای بیمار وقت میگذارد بازهم خیلی سپاسگزارم. به امید شفای همه بیماران
سلام و سپاس از شما اقای باجلانی عزیز
همیشه حالتان خوب باشد
درود
طبق آندوسکوپی انجام شده جواب پاتولوژی تشخیص گاستریت مزمن و اچ پایلوری مثبت به همراه متاپلازی کانونی ، ۲ هفته درمان ۴ دارویی را شروع کردم و بعد از آن یک ماه صبح و شب پنتاپرازول و بیسموت رو ادامه دادم و الان طبق دستور دکترم داروهامو تیپر کردم و بیسموت حذف شد پنتاپرازول ۲۰ صبح و ۲۰ شب شد ، ولی درد پشتم و سنگینی رو دلم دوباره برگشت ، تو اون بازه زمانی خوب شده بودم ، الان موندم چیکار کنم ، استرس هم دارم که ایا متاپلازیم برمیگرده ؟ تبدیل به دیسپلازی نمیشه ؟ و اینکه چرا با وجود رژیم کامل مشکلم بهتر نشده ؟ ممنون میشم رهنماییم کنید
سپاس
سلام
در این شرایط فقط و فقط طبق دستور پزشک دارو مصرف کنید
صبور باشید
بیشتر علایمی که دارید ناشی از هلیکوباکتر است
دو ماه بعد ازمایشها تکرار شود
زیر نظر پزشک تان باشید
سلام وقتتون بخیر.
چند روزه سمت چپ زیر سینه ام ورم کرده.. سونوگرافی انجام دادم گفتن چیزی نیست (مثل طحال و.. مشکلی نداره)
ممکنه از معده و گوارش باشه..
گاهی هم تیر میکشه..
از معده میتونه باشه؟
سلام
بله هم معده یا گاستریت
و هم از نظر التهاب و عفونت روده یا انتریت باید با دقت بیشتری بررسی شود
متخصص گوارش و کبد
سلام من آندوسکوپی دادم گاستریت مزمن شدید دارم و عفدنت هلوباکتر پیلوری و به معدم آسیب زده باعث شده کم خونی بگیرم دکتر بهم دارو داده استفاده میکنم سرطان معده گرفتم؟؟؟تو رو خدا جواب بدید
سلام، گاستریت مزمن و عفونت هلیکوباکتر پیلوری از عوامل شناخته‌شده برای آسیب به معده هستند و در صورت عدم درمان، می‌توانند مشکلاتی مانند زخم معده یا کم‌خونی ایجاد کنند. با این حال، گاستریت مزمن و عفونت هلیکوباکتر پیلوری لزوماً به سرطان معده منجر نمی‌شوند، اما در صورت عدم درمان یا مدیریت مناسب، ممکن است خطر ابتلا به برخی از مشکلات معده، از جمله سرطان، افزایش یابد. بنابراین، پیروی از درمان‌های تجویز شده توسط پزشک و پیگیری وضعیت سلامتی بسیار مهم است