بارداری خارج از رحم چگونه مشخص میشود و چه عوارضی دارد؟

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

بارداری خارج از رحم به معنی لانه‌گزینی جنین در جایی غیر از داخل رحم است. هنگامی‌که فرد به حاملگی خارج رحمی دچار می‌شود، باید سریعا این مسئله تشخیص داده‌شود. زیرا حاملگی خارج از رحم از اورژانس‌های مامایی و زنان است و می‌تواند تهدیدکننده‌ی جان مادر باشد. اگر حاملگی شما خارج از رحم باشد، علائمی را تجربه خواهید‌کرد. در ادامه این مطلب از مجله سلامت دکترتو همراه ما باشید تا به بررسی علائم حاملگی خارج رحم، روش تشخیص و درمان آن بپردازیم. اگر نیاز به ویزیت دکتر زنان یا مامایی دارید در سایت نوبت‌دهی آنلاین پزشکان دکترتو، می‌توانید از زمان‌های نوبت ویزیت حضوری پزشک متخصص مورد نظرتان آگاه شوید و آن را ثبت کنید یا مشاوره تخصصی آنلاین و تلفنی دریافت کنید.

بارداری خارج از رحم چیست؟

لوله‌ی رحمی یا لوله‌ی فالوپ در رحم، وظیفه‌ی انتقال تخمک به رحم در بارداری را بر عهده دارد. پوشش داخلی لوله‌های فالوپ با زايده‌های کوچکی شبیه به مو به نام مژک پوشیده شده‌اند. این مژک‌‌ها برای انتقال تخمک از تخمدان به داخل رحم مهم هستند. اگر این مژک‌‌ها آسیب ببینند، حمل تخمک مختل می‌شود و ممکن است بارداری خارج از رحم رخ دهد. به‌طور معمول، تخمک بارور‌شده پس از حرکت به سمت رحم، در دیواره‌ی رحم یا آندومتر کاشته‌می‌شود.

حاملگی خارج رحمی، معمولا در یکی از لوله‌های رحمی اتفاق‌می‌افتد. حدودا از هر ۱۰۰۰ بارداری، ۲۰ مورد به شکل بارداری خارج از رحم بروز می‌کند. تقریبا در همه‌ی موارد بارداری خارج رحمی، جنین می‌میرد. در این نوع حاملگی، جفت در حال رشد در لوله‌ی فالوپ است اما نمی‌تواند به یک منبع غنی خونی دسترسی پیدا کند و لوله‌ی رحمی آنقدر بزرگ نیست که بتواند جنین در حال رشد را پشتیبانی کند. بارداری خارج رحمی می‌تواند در دهانه‌ی رحم (ورودی رحم)، حفره‌ی شکم و خود تخمدان نیز ایجاد شود، اما این موارد نادر هستند. 

در حدود ۱۵ درصد از موارد حاملگی های خارج از رحم، لوله‌ی فالوپ پاره می‌شود و باعث ایجاد درد، خونریزی داخلی و شوک می‌شود. پارگی لوله‌های فالوپ یک اورژانس پزشکی است که نیاز به جراحی فوری و در برخی موارد، انتقال خون دارد. بنابراین علائم این مشکل از علائم خطر در بارداری است.

انواع بارداری خارج از رحم

بارداری خارج از رحم معمولا در لوله‌های فالوپ رخ می‌دهد. این نوع بارداری شایع‌ترین نوع خاملگی خارج رحمی است. علاوه بر آن، بارداری خارج‌رحمی می‌تواند در نواحی دیگری از بدن مانند تخمدان‌ها، گردن رحم (سرویکس) یا حتی در حفره شکمی رخ دهد که این‌ها انواع نادرتر بارداری خارج‌رحمی محسوب می‌شوند. در این شرایط، تخمک بارور شده به‌جای اینکه در رحم کاشته شود، در ناحیه‌ای خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند که می‌تواند برای مادر خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد:

• لانه‌گزینی جنین در دهانه‌ی رحم یا همان سرویکس
• حاملگی خارج رحمی در لوله‌های فالوپ
• بارداری خارج رحمی در تخمدان‌ها
• حاملگی خارج رحمی در شکم

عکس بارداری خارج از رحم

عکس سونوگرافی بارداری خارج‌رحمی نشان می‌دهد که تخمک بارور شده در جایی خارج از رحم قرار گرفته است. در بیشتر موارد، تصویر سونوگرافی در بارداری به‌صورت یک توده یا کیسه در داخل لوله فالوپ دیده می‌شود که گاهی با تجمع مایعات در اطراف آن همراه است. این عکس به پزشک کمک می‌کند تا محل دقیق حاملگی را شناسایی کرده و مراحل درمان را تعیین کند. در موارد نادر، در سایر انواع بارداری خارج‌رحمی مانند تخمدانی یا سرویکسی، تصاویر متفاوتی از وضعیت حاملگی نشان داده می‌شود.

علائم حاملگی خارج از رحم: شایع ترین علائم بارداری خارج از رحم چیست؟

بارداری خارج از رحم می‌تواند ابتدا مانند یک بارداری طبیعی مشخص شود. اما با رشد تخمک بارورشده در مکان نامناسب، علائم و نشانه‌ها بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. علائم حاملگی خارج رحمی می‌تواند علائم سقط جنین یا علائم سایر بیماری‌ها مانند بیماری التهابی لگن (PID) یا آندومتریوز را تقلید‌ کند.

شایع‌ترین علائم بارداری خارج رحمی عبارت است از:

• حالت تهوع صبحگاهی
• حساسیت پستان
• درد زیر شکم زنان در بارداری (در صورت پارگی لوله‌ی رحمی)
• درد در کمر
• گرفتگی در یک‌طرف لگن
• سرگیجه یا ضعف
• درد در شانه، گردن یا راست روده (مقعد)

انواع علائم	بارداری طبیعی	حاملگی خارج‌ رحمی
درد شکمی	معمولا درد خفیف در نواحی پایین شکم یا لگن	درد شدید یا ناگهانی در یک سمت شکم که ممکن است به تدریج شدیدتر شود
خونریزی	خونریزی خفیف یا لکه‌بینی در هفته‌های اول بارداری	خونریزی غیرعادی با شدت زیاد، همراه با درد و لخته‌ خون
سطح هورمون hCG	افزایش سریع و طبیعی در تست خون یا ادرار	افزایش کندتر و غیرطبیعی hCG در آزمایش خون
علائم حاملگی	تهوع، استفراغ، حساسیت به بو و خستگی	علائم بارداری ممکن است وجود داشته‌باشند اما به‌طور معمول همراه با درد و خونریزی هستند
احساس خطر	احساس طبیعی بارداری بدون درد شدید یا خونریزی خطرناک	احساس درد شدید و خونریزی که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد
تأخیر در پریود	تأخیر در پریود همراه با علائم معمول بارداری	مشابه بارداری طبیعی اما علائم به‌طور ناگهانی تشدید می‌شوند و ممکن است همراه با درد باشد

اولین علائم بارداری خارج از رحم

اولین علائم بارداری خارج‌رحمی مشابه با علائم اولیه بارداری طبیعی است اما به مرور زمان، علائمی مانند درد زیر شکم یا درد لگن، خونریزی غیرعادی از واژن و علائم شوکی مانند سرگیجه یا غش هم ممکن است بروز کند. درد شکمی معمولا در یک سمت شکم حس می‌شود و ممکن است شدت یابد. اگر لوله فالوپ بارداری خارج‌رحمی پاره شود، نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.

متن انگلیسی:
Often, the first warning signs of an ectopic pregnancy are light vaginal bleeding and pelvic pain.
ترجمه متن:
معمولا اولین علائم خطر حاملگی خارج رحمی خونریزی اندک رحمی و درد لگنی است.

به نقل از سایت mayoclinic

علائم بارداری خارج از رحم با بیبی چک

در بارداری خارج‌رحمی، بی‌بی چک ممکن است مثبت باشد زیرا هورمون hCG در خون مادر افزایش می‌یابد. به‌طور معمول، بی‌بی چک توانایی شناسایی hCG را دارد اما چون بارداری خارج‌رحمی ممکن است با تأخیر یا افزایش کمتر hCG همراه باشد، نتیجه تست ممکن است منفی شود. در صورت مشکوک بودن به بارداری خارج‌رحمی، بهتر است آزمایش بتا انجام شود تا مقدار دقیق‌تر این هورمون سنجیده شود.

در دوران بارداری دچار خونریزی شدی؟

اگر در کنار خونریزی درد لگن هم داری، حتما با متخصص مشورت کن.

دکتر متخصص زنان

آیا در بارداری خارج از رحم پریود میشویم؟

در بارداری خارج‌رحمی، خونریزی ممکن است شبیه به پریود باشد اما به‌طور معمول این خونریزی غیرعادی است و همراه با درد شکمی است. در برخی موارد، زنان ممکن است خونریزی خفیف و دوره‌ای را تجربه کنند اما این خونریزی با پریود طبیعی تفاوت دارد و ممکن است به‌عنوان علامت هشدار برای بارداری خارج‌رحمی تلقی شود. خونریزی همراه با درد شدید شکمی باید جدی گرفته شود.

علت بارداری خارج از رحم چیست؟

یکی از شایع‌ترین دلایلی که باعث ایجاد حاملگی خارج از رحم می‌شود،‌ گیر‌کردن تخمک در لوله‌ی فالوپ است. معمولا بیشتر حاملگی‌های خارج رحمی در این نقطه ایجاد می‌شوند. اما چرا تخمک در لوله گیر می‌کنند؟ دلایل زیر ممکن است باعث بارداری خارج رحمی شوند:

• عفونت لوله‌های فالوپ
• التهاب در لوله‌های فالوپ
• شکل نامتناسب رحم و لوله‌ها
• عدم تعادل هورمونی یا اشکال در تخمک

عوامل خطر حاملگی خارج رحمی

حاملگی خارج از رحم به دلیل عدم توانایی حرکت تخمک بارور در طول لوله‌ی رحمی ایجاد می‌شود. این اتفاق می‌تواند در اثر انسداد لوله فالوپ یا به دلیل اینکه موهای ریز داخل لوله‌ی رحمی قادر به حرکت‌دادن تخمک بارورشده به سمت رحم نیستند، ایجاد شود. اما اسپرم و عوامل مرتبط با آن، هیچ نقشی در ایجاد یک حاملگی خارج از رحمی ندارد. عواملی که می‌توانند خطر بارداری خارج رحمی در زنان را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• التهاب و جای زخم در لوله‌های رحمی ناشی از بیماری قبلی، عفونت یا جراحی
• بیماری‌های پزشکی که بر شکل و وضعیت لوله‌های رحمی و اندام‌های تولید مثل تاثیر می‌گذارند
• داشتن چند شریک جنسی
• ابتلا به عفونت‌های لگنی در زنان
• سابقه‌‌ی ناباروری به مدت ۲ یا چند سال
• سن مادر ۳۵ سال یا بالاتر باشد
• عوامل هورمونی
• ناهنجاری‌های ژنتیکی
• نقایص هنگام تولد
• بستن لوله های رحمی به صورت ناموفق
• آی یو دی رحمی (IUD)
• نقایص لوله‌ی رحمی که حرکت تخمک را سخت می‌کند
• استفاده از فناوری‌های کمک‌باروری مانند IVF
• سابقه‌ی علایم حاملگی خارج از رحم در گذشته
• سیگار کشیدن
• سابقه‌ی بیماری‌های مقاربتی (STD) مانند سوزاک، کلامیدیا و گونوره

تشخیص حاملگی خارج رحمی: از کجا بفهمیم حاملگی خارج از رحم است؟

حدود ۱۵٪ از موارد حاملگی خارج رحمی پس از پاره‌شدن لوله‌ی ‌رحمی، در اورژانس تشخیص داده‌می‌شوند. در بیشتر موارد، با کمک‌گرفتن از طیف وسیعی از آزمایشات، حاملگی خارج رحمی قابل‌تشخیص است اما بارداری خارج از رحم از طریق معاینه‌ی فیزیکی قابل‌تشخیص نیست. برخی از روش‌های استاندارد پزشکی که در همه‌ی زنان باردار استفاده‌می‌شوند، عبارتند از:

• آزمایش خون (بتا hCG)
• سونوگرافی ترانس‌واژینال
• سونوگرافی شکمی
• معاینه بالینی
• آزمایش خون برای بررسی سطح پروژسترون

۱. آزمایش خون برای بارداری خارج رحمی

از آزمایش خون برای تعیین سطح اچ سی جی یا بتا (hCG) و پروژسترون استفاده می‌شود. این دو، هورمون‌هایی هستند که در دوران بارداری در بدن تولید‌شده و افزایش می‌یابند و اگر تست بارداری بدهید، نتیجه مثبت خواهد‌بود. اما حاملگی خارج رحمی نمی‌تواند به صورت طبیعی ادامه‌یابد. اگر طی چند روز سطح این هورمون‌ها ثابت بماند یا شروع به کم‌شدن کند و کیسه‌ی حاملگی در سونوگرافی وجود نداشته‌باشد، بارداری احتمالا خارج از رحمی است.

۲. سونوگرافی بارداری خارج از رحم

سونوگرافی یک ابزار اصلی برای تشخیص بارداری خارج‌رحمی است. در سونوگرافی، پزشک می‌تواند بررسی کند که آیا تخمک بارور شده در داخل رحم لانه‌گزینی کرده است یا در محلی خارج از آن قرار دارد. سونوگرافی ترانس‌واژینال شامل قرار‌دادن پروب سونوگرافی در درون واژن است که به وسیله‌ی آن پزشک وجود کیسه‌ی حاملگی در رحم را تایید می‌کند.

۴. حاملگی خارج از رحم با بیبی چک مشخص می شود؟

علائم بارداری خارج از رحم با بیبی چک شبیه به بارداری طبیعی است. بی بی چک تستی است که به شما نشان‌می‌دهد که باردار هستید یا نه. این تست می‌تواند تاحدودی دقیق باشد و درصدی هم احتمال خطا دارد. تست‌های بی بی چک تنها می‌توانند باردار بودن یا باردار نبودن را به شما نشان‌دهند.

در واقع این ابزار تنها می‌تواند دو جواب مثبت و منفی را به شما نشان‌دهد و نمی‌توان از روی آن محل حاملگی را تشخیص داد. پس نمی‌توانید از این تست برای تشخیص حاملگی خارج از رحم کمک بگیرید. حتی در صورت مثبت شدن این تست هم مجددا باید تست‌های مطمئن‌تری برای تشخیص حاملگی بدهید.

درمان بارداری خارج از رحم چیست؟

درمان حاملگی خارج از رحم به شدت آن بستگی دارد. در بارداری خارج رحمی غیراورژانسی، درمان دارویی معمولا موفقیت‌آمیز است اما گاهی اوقات خانم باردار هنوز هم به جراحی نیاز دارد. اگر فرد در وضعیت اورژانسی نباشد، پزشک می‌تواند دارویی تجویز کند که از ترکیدن توده‌ی خارج رحمی جلوگیری کند.

یکی از داروهای رایج، متوترکسات برای بارداری خارج رحمی است. متوترکسات دارویی است که سلول‌های با رشد بالا مانند سلول‌های تود‌ه‌ی خارج رحمی را هدف قرار می‌دهد و مانع از رشد بیشتر آنها می‌شود. البته برای اطمینان از کارایی دارو، باید به طور منظم آزمایش خون بدهید. زمانی‌که دارو موثر باشد، علائمی شبیه به سقط جنین مانند درد، خونریزی و دفع بافت از واژن را تجربه خواهید‌کرد.

متوترکسات، خطرات جراحی مانند آسیب به لوله رحمی را به همراه ندارد. با‌این‌حال پس از مصرف این دارو، تا چند ماه نمی‌توانید باردار شوید. معمولا کورتاژ سقط جنين حاملگی خارج رحم انجام نمی‌شوند.

درمان به موقع بارداری خارج رحمی، خطر ابتلا به عوارض ناشی از این نوع حاملگی را کاهش داده، احتمال بارداری‌های سالم در آینده را افزایش می‌دهد و باعث کاهش عوارض جدی در آینده می‌شود. برای حفظ سلامت مادر و باروری در آینده، بهتر است که جنین درسریع‌ترین زمان از بدن خارج شود.

روش تشخیص	روش درمان	عوارض
آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح hCG	جراحی برای برداشتن یا ترمیم لوله فالوپ	خونریزی داخلی و خطر پارگی لوله فالوپ
سونوگرافی ترانس‌واژینال یا شکمی	مصرف داروهایی مانند متوترکسات	ناباروری
معاینه بالینی توسط پزشک	نظارت پزشکی بعد از درمان برای پیشگیری از عوارض آن	عفونت در ناحیه لگن یا شکم
سونوگرافی برای شناسایی محل دقیق حاملگی	درمان حمایتی برای کاهش درد و خونریزی	آسیب به اندام‌های دیگر مانند تخمدان‌ها یا گردن رحم
آزمایش‌های اضافی مانند پروژسترون خون	مراقبت‌های پزشکی برای پیگیری وضعیت بیمار	مشکلات روحی و روانی به‌دلیل از دست دادن حاملگی

۱. عمل حاملگی خارج از رحم

در صورتی که حاملگی خارج‌رحمی تشخیص داده شود، به درمان فوری نیاز دارید. در حاملگی خارج‌رحمی به‌ویژه در لوله فالوپ، نیاز به جراحی است. در این عمل، پزشک ممکن است لوله فالوپ را بردارد یا آن را ترمیم کند تا از پاره شدن آن جلوگیری شود. در موارد نادر، ممکن است از داروهای خاصی مانند متوترکسات برای از بین بردن بافت حاملگی یا توده جنینی استفاده شود.

مراقبت بعد از عمل حاملگی خارج از رحم چگونه است؟

بعد از عمل حاملگی خارج از رحم، باید هرروز محل برش‌های جراحی را از نظر علائم عفونت بررسی کنید و آن‌ها را تمیز و خشک نگه‌دارید. علائم عفونت محل برش جراحی می‌تواند شامل متوقف‌نشدن خونریزی و خونریزی بیش‌از‌حد، احساس بوی بد از محل جراحی، گرم بودن و سرخی و تورم در محل جراحی باشد.

بعد از جراحی، ممکن است کمی خونریزی از واژن و دفع لخته‌های خون کوچک را مشاهده کنید که می‌تواند طبیعی باشد. این موضوع ممکن است تا ۶ هفته پس از عمل ادامه داشته‌باشد. همچنین بهتر است از بلند‌کردن وسایل سنگین‌،‌ خودداری کنید، برای جلوگیری از یبوست، مایعات زیادی بنوشید و برای استراحت دادن به لگن، از مقاربت جنسی، استفاده از تامپون و دوش گرفتن حداقل تا چند هفته خودداری کنید.

۲. لاپاراسکوپی در حاملگی خارج رحمی

سالپنگوستومی و سالپنژکتومی، ۲ عمل جراحی لاپاراسکوپی هستند که برای درمان برخی از حاملگی‌های خارج رحمی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این روش، یک شکاف کوچک در شکم، نزدیک به ناف ایجاد می‌شود. در مرحله‌ی بعد، پزشک از یک لوله‌ی نازک مجهز به دوربین و نور (لاپاراسکوپ) برای مشاهده‌ی لوله‌های فالوپ استفاده می‌کند.

در سالپنگوستومی، توده‌ی‌ حاملگی خارج رحمی برداشته‌می‌شود و لوله خود‌به‌خود بهبود می‌یابد. در سالپنژکتومی، توده‌ی حاملگی خارج رحمی و لوله‌ی فالوپ کاملا برداشته‌می‌شوند. اینکه پزشک چه روشی را انجام می‌دهد به میزان خونریزی، شدت آسیب، پارگی لوله، اینکه لوله‌ی رحمی دیگر چقدر طبیعی است یا دچار آسیب قبلی شده‌است یا خیر، بستگی دارد.

اگر حاملگی خارج رحمی باعث خونریزی شدید شود، ممکن است جراحی لاپاراتومی انجام شود که شامل باز‌کردن کامل شکم است.

۳. سقط جنین در حاملگی خارج از رحم

در حاملگی خارج‌رحمی، جنین نمی‌تواند در خارج از رحم به رشد طبیعی خود ادامه دهد. بنابراین در نهایت جنین از بین می‌رود. این وضعیت معمولا به سقط جنین منجر می‌شود اما به دلیل اینکه جنین در خارج از رحم قرار دارد، سقط به‌طور معمول از طریق خونریزی و درد شدید شبیه به سقط طبیعی رخ می‌دهد. این فرایند نیاز به مداخله پزشکی و مدیریت دقیق دارد تا از عوارض بیشتر آن جلوگیری شود.

آیا به حاملگی خارج رحمی مشکوک هستید؟ مشاوره بگیرید!

دکتر سونوگرافی بارداری

عوارض بارداری خارج از رحم – حاملگی خارج از رحم خطرناک است؟

اصلی‌ترین عارضه‌ای که حاملگی خارج از رحمی برای فرد دارد، پارگی محلی است که جنین در آنجا لانه گزینی کرده است. یکی از اصلی‌ترین محل‌ها، لوله‌ی فالوپ است. هنگامی که جنین در این لوله رشد می‌کند و بزرگ می‌شود، احتمال اینکه باعث پارگی لوله شود، زیاد است. هنگامی که لوله فالوپ پاره می‌شود، فرد خونریزی شدید می‌کند و حتی خطر مرگ هم وجود دارد. بنابراین این عارضه می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

یکی دیگر از عوارض حاملگی خارج رحمی، عفونت محل جراحی است. همچنین فردی که حاملگی اکتوپیک یا خارج از رحم دارد، ممکن است به نازایی دچار شود:

• پارگی محل لانه گزینی جنین
• خونریزی شدید و خطر مرگ
• عفونت محل جراحی
• احتمال نازایی

پیشگیری از بارداری خارج رحمی ممکن است؟

بیشتر زنانی که بارداری خارج رحمی داشته‌اند، می‌توانند دوباره باردار شوند، اما به دلیل اینکه خطر بارداری خارج رحمی در این افراد افزایش می‌یابد، به پیگیری دقیق نیاز دارند. در نتیجه، غربالگری به موقع برای حاملگی خارج رحم بسیار ضروری است.

غربالگری در اوایل بارداری، میزان مرگ‌و‌میر ناشی از حاملگی خارج رحمی را کاهش می‌دهد.  زنانی که در معرض خطر بالای بارداری خارج رحمی هستند، باید در اوایل بارداری از طریق آزمایش خون و سونوگرافی تحت نظارت دقیق قرار‌ بگیرند.

بسیاری از موارد حاملگی خارج رحمی، به علت آسیب‌دیدن لوله‌های رحمی رخ می‌دهند. برای کاهش خطر آسیب به لوله‌های فالوپ موارد زیر را رعایت کنید:

• درمان سریع هرگونه عفونت لگنی
• درمان سریع عفونت مقاربتی یا قابل انتقال از راه جنسی (STI)
• استفاده از کاندوم و روش‌های پیشگیری امن برای رابطه جنسی
• ترک مصرف سیگار

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۶۶۱ نظر)

دکتر ویدا امیری

تخصص زنان، زایمان و نازایی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۵۱۲ نظر)

دکتر آزاده نبی زاده بابکی

تخصص زنان، زایمان و نازایی

نوبت بگیرید

۳.۸ (۴۹۹ نظر)

دکتر مژگان صیادی

فلوشیپ نازایی و آی وی اف

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۴۷ نظر)

دکتر جمال جندقی

تخصص تصویربرداری (رادیولوژی)

نوبت بگیرید

۴.۲ (۳۵۳ نظر)

دکتر پگاه کرامتی

تخصص زنان، زایمان و نازایی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۲۸۰ نظر)

دکتر انسیه ایزدپناه

تخصص تصویربرداری (رادیولوژی)

نوبت بگیرید

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

بارداری خارج‌ از رحم یک وضعیت خطرناک است که در آن تخمک بارور شده در خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند. این وضعیت می‌تواند باعث خونریزی شدید، پارگی لوله‌های فالوپ و ناباروری شود. تشخیص به‌موقع و درمان فوری این عارضه ضروری است تا از عوارض جدی آن جلوگیری شود.

برای تشخیص بارداری خارج رحمی به دکتر زنان و متخصص مامایی و برای انجام سونوگرافی به دکتر سونوگرافی مراجعه کنید. شما در سایت نوبت‌دهی آنلاین پزشکان دکترتو می‌توانید از زمان‌های نوبت ویزیت حضوری پزشک متخصص مورد نظرتان آگاه شوید و آن را ثبت کنید یا مشاوره تخصصی آنلاین و تلفنی دریافت کنید.

دکترتو مراقب سلامت شماست!