فهرست مطالب
احساس سرگیجه، سبکی سر یا عدم تعادل گاهی اوقات رایج است و معمولا جدی نیست. در بیشتر مواقع ممکن است همراه با سرگیجه، احساس حالت تهوع هم داشته باشید. سرگیجه و تهوع علائمی هستند که اغلب با هم همراهاند. این علائم در چندین بیماری، از جمله سردردهای میگرنی و ناراحتیهای معده دیده میشوند و به ندرت احتمال دارد که علت سرگیجه با حالت تهوع، یک بیماری جدیتر باشد. با این حال گاهی هم این علائم به دلیل وجود یک مشکل زمینهای جدیتر، ایجاد میشوند. در این مقاله از دکترتو قصد داریم به صورت کامل شما را با دلایل سرگیجه و حالت تهوع آشنا کنیم و ببینیم که چه شرایطی ممکن است باعث بروز چنین علائمی شوند.
علت سرگیجه و حالت تهوع
احساس ناگهانی سرگیجه همراه با حالت تهوع شدید میتواند نگرانکننده باشد. این شرایط دلایل مختلفی دارد. در بیشتر موارد سرگیجه و حالت تهوع نشان دهنده یک مشکل مانند عفونت گوش داخلی است. بیماریها و مشکلات گوش داخلی اصلیترین دلیل اکثر سرگیجههاست.
با این حال، به صورت کلی سرگیجه شدید ناگهانی همراه با حالت تهوع یا استفراغ، علامت بارز برخی بیماریها است و ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- بیماریهای گوش داخلی از جمله BPPV، بیماری منیر و نوریت دهلیزی
- قند خون پایین
- خستگی شدید و گرمازدگی
- اختلالات اضطراب یا وحشت
- آسیب به سر
- اختلالات گوش داخلی
- آسیب در حین جراحی گوش
- سردردهای میگرنی
- مصرف مواد مخدر و الکل
- مصرف برخی داروها
- بیماری حرکت
- مشکلات و بیماریهای گوارشی
- عفونتها
- کمآبی بدن
- ناهنجاریهای الکترولیتی
۱. افت فشار یا افت قند
قند خون پایین یا افت فشار خون از رایجترین دلایل سرگیجه و حالت تهوع هستند که اکثر افراد آن را در شرایط مختلف تجربه میکنند. قند خون پایین یا هیپوگلیسمی که بیشتر در افراد مبتلا به دیابت دیده میشود، ممکن است علاوه بر حالت تهوع و سرگیجه، باعث لرزش، گیجی، تعریق و افزایش ضربان قلب هم شود. در اثر فشار خون پایین هم اکثر افراد سرگیجه شدیدی را تجربه میکنند.
۲. کم آبی و گرما زدگی
سرگیجه و حالت تهوع گاهی اوقات از نشانههای مهم و هشداردهنده کم آبی بدن هستند. کمآبی و گرمازدگی ممکن است شرایطی را در بدن ایجاد کند که باعث احساس سرگیجه شدید با تهوع شود. حالت تهوع را میتوان جزو علائم نگرانکننده کمآبی بدن در نظر گرفت، چرا که استفراغکردن میتواند ریشه مشکل را تشدید کند و باعث بدتر شدن علائم شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت verywellhealth
Dizziness and nausea can also be signs of dehydration. Nausea is an especially worrisome symptom of dehydration because vomiting can exacerbate the root of the problem.
ترجمه فارسی:
سرگیجه و حالت تهوع میتوانند از نشانههای کمآبی بدن باشند. حالت تهوع یکی از علائم نگرانکننده کمآبی بدن است؛ زیرا استفراغ میتواند ریشه مشکل را تشدید کند.
۳. نوریت دهلیزی و لابیرنتیت
لابیرنتیت و نوریت دهلیزی دو بیماری مرتبط با هم هستند که هر دو باعث التهاب گوش داخلی میشوند. در اکثر بیماران، احساس سرگیجه و حالت تهوع از علائم بارز این دو بیماری است. در بیماری لابیرنتیت، ساختاری به نام لابیرنت در گوش داخلی ملتهب میشود.
نوریت دهلیزی نیز شامل التهاب عصب دهلیزی-حلزونی در گوش داخلی است. التهاب گوش داخلی در این بیماریها میتواند منجر به حالت تهوع، استفراغ و مشکلات تعادل شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت healthline
Inner ear problems are the most common causes of sudden dizziness and nausea. These include BPPV, Meniere’s disease, and vestibular neuritis. But there are several other possible causes.
ترجمه فارسی:
مشکلات گوش داخلی شایعترین علل سرگیجه و حالت تهوع ناگهانی هستند. این موارد شامل BPPV، بیماری منیر و نوریت دهلیزی است. اما چندین علت احتمالی دیگر نیز وجود دارد.
آیا عفونت گوش و سرگیجه با هم در ارتباط هستند؟
علت سرگیجه مداومت رو نمیدونی؟
برای ارزیابی فوری نوبت بگیر.
۴. بیماری منییر
یکی از دلایل شایع سرگیجه و حالت تهوع، بیماری منییر است. این بیماری روی گوش داخلی تاثیر میگذارد و معمولا فقط یکی از گوشها را تحت تاثیر قرار میدهد. افراد مبتلا به این بیماری معمولا سرگیجه شدیدی را تجربه میکنند که میتواند منجر به احساس حالت تهوع نیز شود.
این بیماری نتیجه جمعشدن مایع در گوش داخلی است. در بیماری منیر علاوه بر سرگیجه و تهوع، بیماران نشانههای دیگری هم دارند که عبارت است از:
- احساس پری در گوش
- زنگزدن گوش
- کاهش شنوایی
- از دست دادن تعادل
۵. تداخلات یا عوارض داروها
گاهی اوقات سرگیجه و تهوع از عوارض جانبی مصرف برخی از داروها است، خصوصا داروهایی که مصرف آنها عملکرد مغز یا جریان خون را تحت تاثیر قرار میدهد. بهعنوانمثال، داروهای فشار خون اغلب باعث سرگیجه میشوند. علاوه بر این، برخی از آنتیبیوتیکها، داروهای روان درمانی و برخی از مسکنهای ضددرد هم میتوانند باعث احساس تهوع و سرگیجه شوند.
بعد مصرف دارو دچار سرگیجه میشی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
۶. سکته مخچه ای
در موارد جدیتر ممکن است علائمی مانند حالت تهوع و سرگیجه نشانه نوعی سکته مغزی، به نام سکته مخچهای باشد. در این شرایط جریان خون به مخچه قطع میشود و از آن جایی که مخچه مرکز حفظ تعادل بدن است، علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع ایجاد میشود.
سردرد شدید، لکنتزبان و گیجی و مشکلات تعادل از دیگر علائم مهم سکته مخچهای هستند که باید فورا اقدامات پزشکی لازم در خصوص آنها را انجام داد.
۷. آریتمی یا کم خونی شدید
مشکلات قلبی، خصوصا حمله قلبی یا آریتمی قلبی از دلایل نگرانکننده حالت تهوع و سرگیجه هستند که باید حتما آنها را جدی گرفت. گاهی احساس سرگیجه ناگهانی، خصوصا زمانی که با احساس سبکی سر، بیحالی و ضعف و رنگ پریدگی همراه باشد، نشانه هشداردهنده حمله قلبی است. علائم کم خونی شدید هم احساس سرگیجه و حالت تهوع شدید در برخی افراد است.
۸. عفونت سیستمیک
عفونتهای ویروسی و باکتریایی هم میتوانند باعث سرگیجه و حالت تهوع شوند. ویروس معده یا عفونت باکتریایی معمولا باعث حالت تهوع و استفراغ میشوند. علاوه بر ویروسها و باکتریاییهای عامل عفونتهای گوارشی، عفونتهای متعدد دیگری، از عفونتهای خفیف تا تهدیدکننده زندگی، میتوانند باعث حالت تهوع و سرگیجه شوند.
برخی از عفونتهای سیستمیک که ممکن است باعث حالت تهوع و سرگیجه شوند عبارتاند از:
- هرپس زوستر اوتیکوس، نوع نادری از هرپس که گوش را آلوده میکند.
- عفونتهای چشم که بینایی را تحت تأثیر قرار میدهند.
- هرگونه عفونت درمان نشدهای که به سایر نواحی بدن گسترش یافته و باعث ایجاد وضعیتی به نام سپسیس شده است.
| علت | مهمترین علائم |
|---|---|
| افت قند خون (هیپوگلیسمی) یا افت فشار خون | سرگیجه، حالت تهوع، لرزش، گیجی، تعریق، افزایش ضربان قلب، سرگیجه شدید |
| کمآبی بدن و گرمازدگی | سرگیجه شدید همراه با تهوع، تهوع نگرانکننده، تشدید علائم با استفراغ |
| نوریت دهلیزی و لابیرنتیت | سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، مشکلات تعادل ناشی از التهاب گوش داخلی |
| بیماری منییر | سرگیجه شدید، حالت تهوع، احساس پری گوش، زنگزدن گوش، کاهش شنوایی، از دست دادن تعادل |
| تداخلات یا عوارض دارویی | سرگیجه و تهوع بهدنبال مصرف داروهای مؤثر بر مغز یا جریان خون |
| سکته مخچهای | سرگیجه و تهوع ناگهانی، سردرد شدید، لکنت زبان، گیجی، مشکلات تعادل |
| آریتمی قلبی یا کمخونی شدید | سرگیجه ناگهانی، حالت تهوع، سبکی سر، بیحالی، ضعف، رنگپریدگی |
| عفونتهای سیستمیک | حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه در اثر عفونتهای ویروسی یا باکتریایی |
علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان
علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان مختلف است. علاوه بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شد، اختلالات هورمونی یکی از عوامل احتمالی در برخی شرایط دلیل سرگیجه و تهوع در زنان است. برخی از زنان در دوره قاعدگی به دلیل نوسانات بسیار متغیر هورمونی، تهوع و سرگیجه شدیدی را تجربه میکنند.
علاوه بر این، حالت تهوع و سرگیجه از علائم شایع بارداری به دلیل تغییرات هورمونی هستند. تهوع صبحگاهی یکی از رایجترین علائم اولیه بارداری است که میتواند باعث سرگیجه و استفراغ شدید شود. یائسگی یکی دیگر از دلایلی است که زنان در سنین بالاتر، حالت تهوع و سرگیجه را تجربه میکنند. تغییرات هورمونی در طول یائسگی میتواند منجر به احساس حالت تهوع و سرگیجه شود.
تشخیص علت سرگیجه و حالت تهوع
برای تشخیص دقیق علت سرگیجه و حالت تهوع، باید دیگر نشانهها و شرایط زمینهای را در نظر گرفت. معمولا برای تشخیص علت سرگیجه و تهوع، پزشک بررسیهای زیر را انجام میدهد:
- بررسی کامل و دقیق سابقه پزشکی بیمار
- معاینه فیزیکی که شامل بررسی حرکات چشم، تست تعادل بدن و بررسی فشار خون میشود.
- آزمایش تخصصی شنوایی با گرفتن نوار گوش یا تست تعادل
- سیتیاسکن یا امآرآی گوش داخلی یا مغز
- سایر تستهای مربوط به شرایط خاص مانند بررسی عفونتهای سیستمی، تست قند خون، بررسی وضعیت قلب و مواردی از این دست
۴.۶ (۳۶۲ نظر)۴.۸ (۳۰۱ نظر)۴.۶ (۲۹۲ نظر)۴.۸ (۲۵۵ نظر)۴.۷ (۲۲۷ نظر)۴.۸ (۱۹۸ نظر)درمان سرگیجه و حالت تهوع بر اساس علت
روش درمان سرگیجه و حالت تهوع بسته به علت بروز این علائم متفاوت است. در بیشتر موارد، میتوان با راهحلهای خودمراقبتی، مانند استراحت کردن، تغییر وضعیت یا مصرف بیشتر مایعات، سرگیجه و حالت تهوع را برطرف کرد. پرهیز از مصرف غذاهای چرب، دوری از سیگار و الکل و مصرف برخی از داروهای بدون نسخه مانند دیمن هیدرانات، اغلب اوقات به بهبود سریع تهوع و سرگیجههای شدید کمک میکند.
زمانی که علت حالت تهوع و سرگیجه، وجود یک بیماری زمینهای مانند مشکل قلبی، افت فشار خون، سکته یا عفونت است، برای درمان به گزینههای تخصصیتری نیاز است. در این موارد پزشک متخصص با در نظر گرفتن علائم و شرایط بیمار، مناسبترین گزینههای درمانی را پیشنهاد میکند.
بهعنوانمثال، در صورتی که علت سرگیجه با حالت تهوع، مشکلات و بیماریهای گوش داخلی است، بسته به شدت آن، پزشک از درمان دارویی، تغییر رژیم غذایی و توانبخشی دهلیزی استفاده میکند.
نتیجه گیری
احساس سرگیجه و حالت تهوع میتواند به شدت ناخوشایند و آزاردهنده باشد، اما معمولا نشاندهنده وجود یک مشکل جدی و تهدیدکننده زندگی نیست. با این حال از آنجایی که گاهی این نشانهها با شرایط جدیتری همچون مشکلات قلبی یا کمآبی شدید بدن ارتباط دارند، باید حتما با در نظر گرفتن سایر شرایط سلامتی، برای بررسی علائم به پزشک مراجعه کرد. وقتی فردی مطمئن نیست که چرا سرگیجه و تهوع دارد یا این که علائم مدام بدتر میشوند، بهتر است برای تشخیص دقیق و به موقع، به یک پزشک مراجعه کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!