نفخ شکم چیست؟ شایع‌ترین دلایل و درمان‌های آن

یکی از معضلاتی که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند، نفخ شکم است. نفخ یک فرایند بیولوژیکی طبیعی است و به طور میانگین هر شخص روزانه ۵ تا ۱۵ بار آن را تجربه می‌کند. اما بدون شک برخی عوامل در ایجاد آن موثر هستند. در این مطلب همراه ما باشید تا به طور کامل توضیح دهیم، علل اصلی نفخ شکم چیست؟ چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟ کدام غذاها نفخ را تشدید می‌کنند؟ آیا نفخ می‌تواند نشانه بیماری خاصی باشد؟ آیا ممکن است نفخ خطرناک باشد؟

اگر به طور مداوم دچار نفخ شکم می‌شوید و به دنبال درمان آن هستید، می‌توانید برای مراجعه به دکتر گوارش از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.

نفخ شکم چیست؟

یکی از مشکلات شایع گوارشی نفخ شکم یا باد معده است. نفخ شکم در نتیجه گاز تولیدی در سیستم گوارش ایجاد می‌شود. گاز در نتیجه هضم غذای خورده شده، تولید می‌شود. سیستم گوارش هنگام هضم غذا گاز تولید می‌کند. معمولا افراد گاز تولید شده را یا از طریق دهان (آروغ زدن) یا از طریق مقعد (خروج گاز روده) خارج می‌کنند. این اتفاقات ممکن است تا بیست بار در روز رخ دهد که طبیعی هستند. اما ممکن است دردناک و آزاردهنده باشند. همچنین گاز از دو طریق ایجاد می‌شود: بلع هوا و هضم غذا به کمک باکتری‌های روده بزرگ. این باکتری‌ها هیدروژن، دی‌اکسیدکربن و متان می‌سازند. البته سیستم گوارش همه افراد از غذاهای مشابه به یک میزان گاز تولید نمی‌کنند.

---

علائم همراه نفخ شکم چیست؟

در کنار نفخ شکم برای خارج کردن گاز ممکن است آروغ زدن یا دفع مقعدی گاز وجود داشته باشد. همچنین ممکن است درد در شکم یا پهلوها وجود داشته باشد. این درد ممکن است با مشکلات دیگر مانند حمله قلبی یا آپاندیسیت (التهاب آپاندیس) اشتباه گرفته شود.

نفخ شکم همراه با باد معده یا بدون باد معده!

نفخ در واقع احساس پری در شکم است که می‌تواند به دلیل تجمع گاز یا غذا در معده ایجاد شود. این مشکل می‌تواند باعث خروج گاز معده شود. این گاز در اثر بلعیدن هوا و فعالیت باکتری‌های روده بزرگ ایجاد می‌شود. زمانی که تجمع گاز زیاد شود و باد معده خارج نشود، ممکن است باعث درد در شکم شود.

دلایل ایجاد نفخ شکم چیست؟

خوردن زیاد کربوهیدرات‌ها که در غذاهایی مانند باقلا و عدس، سبزیجات (مخصوصا بروکلی، گل کلم، کلم برگ، کلم فندوقی و پیاز)، میوه‌ها، محصولات لبنی دارای لاکتوز، غذاهای سبوس دار، آب‌میوه‌ها، نوشیدنی‌های بدون الکل وجود دارد با احتمال بیشتری فرد را دچار نفخ شکم می‌کند. همچنین سوربیتول موجود در آب‌نبات‌های بدون شکر، آدامس‌ها و شیرین‌کننده‌های مصنوعی و نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه و آبجو، ممکن است باعث ایجاد نفخ شکم شود.

آروغ زدن‌های مزمن ممکن است نشانه‌ای از مشکل در قسمت فوقانی دستگاه گوارش، مانند زخم معده یا ریفلاکس معده (بازگشت محتویات معده به درون مری که به GERD معروف است) باشند.

اختلالات گوارشی بسیاری باعث نفخ می‌شوند، از جمله:

• سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
• بیماری‌های التهابی روده (IBD)
• انسداد روده
• بیماری کرون
• کولیت اولسراتیو (نوعی بیماری التهابی روده)
• دیابت
• عدم تحمل لاکتوز
• بیماری‌های ذخیره‌ای
• فتق: بیرون‌زدگی قسمتی از روده از بافت‌های سست مانند ناف
• اختلالات غذا خوردن مانند بی‌اشتهایی عصبی
• پانکراتیت خودایمنی (التهاب لوزالمعده در اثر فعال شدن سلول‌های ایمنی بدن علیه آن)
• گاستروپارزی (شرایطی که در آن ماهیچه‌های دیواره شکم به طور مناسب عمل نمی‌کنند و باعث اختلال در هضم می‌شوند. در واقع به نوعی فلج معده تلقی می‌شود.)
• بیماری سلیاک: فرد مبتلا به بیماری سلیاک اختلال آنزیم‌های لازم برای هضم گلوتن دارد.
• برخی سرطان‌ها.

علت اصلی نفخ غذاهای نفاخی است که می‌خورید. در کنار رژیم غذایی بسیاری از بیماری‌های دستگاه گوارش مانند روده تحریک‌پذیر می‌توانند باعث نفخ شوند.

همیشه نفخ داری؟

برای درمان همیشگی نفخ به دکتر گوارش خوب بهت معرفی می‌کنیم.

مشاوره آنلاین بیماری گوارشیفوق تخصص گوارش

علت نفخ دائمی شکم چیست؟

معمولا علت ایجاد باد روده به طور مداوم نوع رژیم غذایی و سبک زندگی است. برخی افراد در هضم کربوهیدرات‌های خاص مشکل دارند. لاکتوز، فروکتوز و کربوهیدرات گندم و لوبیا جز این دست از مواد هستند که ممکن است عدم تحمل غذایی ایجاد کنند.

گاهی هم مشکل از رژیم غذایی نبوده و مواردی مانند رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک و اختلالات عملکردی گوارشی باعث بروز این مشکل می‌شوند. اگر با تغییر رژیم غذایی و رعایت نکاتی هنگام غذا خوردن مانند کاهش سرعت خوردن غذا، باز مشکل باد شکم را داشتید، باید برای تشخیص بیماری به پزشک مراجعه کنید.

علت نفخ شکم در زنان چیست؟

علاوه بر رژیم غذایی و بیماری‌هایی مانند روده تحریک‌پذیر در خانم‌ها ممکن است تغییرات هورمونی نیز باعث باد معده شود. ممکن است خانم‌ها قبل از پریود یا در دوران یائسگی با این مشکل مواجه شوند.

علت نفخ شکم نوزاد چیست؟

باد روده در نوزادان بسیار شایع است و نباید برای آن نگران بود. علت ایجاد باد شکم در نوزادان واردشدن هوا هنگام خوردن شیر است. ممکن است موقعیت نوزاد هنگام گرفتن سینه مادر مناسب نباشد یا شیشه شیر درست در دهان او قرار نگیرد. در این شرایط نفخ شکم ایجاد می‌شود.

علت نفخ شکم کودکان چیست؟

در کودکان معمولا نوع رژیم غذایی و واردشدن هوا هنگام خوردن و آشامیدن باعث نفخ می‌شود. در این شرایط می‌توان با تغییر رژیم غذایی به درمان این مشکل کمک کرد. اما اگر کودک علاوه بر باد معده دچار مشکلاتی مانند درد شکم، کاهش وزن، تب یا مدفوع خونی شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.

راه درمان نفخ شکم چیست؟

مشکلات گاز با تغییر رژیم غذایی و تلاش برای بلع کمتر گاز برطرف می‌شوند. داروهایی نیز برای رفع این مشکلات وجود دارند.

تغییر رژیم غذایی به معنای حذف غذاهایی است که ایجاد گاز می‌کنند. متاسفانه این کار ممکن است باعث شود ارزش غذایی غذاهای مصرفی پایین بیاید. برای انتخاب رژِیم غذایی که هم سالم باشد و هم گاز کمتری تولید کند به مشورت با پزشک نیاز است.

برخی داروها عبارتند از: ضد اسیدها مخصوصا آنهایی که حاوی سایمتیکون هستند، پروبیوتیک‌ها که برای از بین بردن باکتری‌های بد استفاده می‌شوند و باکتری‌های خوب را به سیستم گوارش اضافه می‌کنند. محصولات دارای لاکتاز که به عدم تحمل لاکتوز کمک می‌کنند، Beano حاوی آنزیمی است که به هضم قند باقلا و بسیاری از سبزیجات دیگر کمک می‌کند.

پزشک ممکن است داروهایی برای کمک به حرکت غذا در سیستم گوارش تجویز کند. این داروها به حرکت سریع‌تر گاز نیز کمک می‌کنند.

برای بلع کمتر گاز می‌توان مصرف آدامس یا آبنبات‌های سفت را کاهش داد، با سرعت کمتری غذا خورد، اگر از دندان مصنوعی استفاده می‌شود اطمینان حاصل شود که در جای خود قرار دارد و با نی چیزی نوشیده نشود.

---

درمان دارویی نفخ شکم به چه صورت است؟

برای درمان باد شکم می‌توان از برخی داروهای بدون نسخه استفاده کرد. این داروها عبارتند از:

• آنتی‌اسیدها: به‌ویژه آنتی‌اسیدهایی که حاوی سیمتیکون هستند.
• پروبیوتیک‌ها: رشد باکتری‌های تولیدکننده گاز را مهار کرده و باعث افزایش باکتری‌های خوب در دستگاه گوارش می‌شوند.
• برخی داروها به افراد دارای عدم تحمل لاکتوز کمک کرده و نفخ شکم را کاهش می‌دهند.

---

درمان سریع نفخ شکم چیست؟

اگر به دنبال درمان سریع باد شکم هستید، باید به دنبال درمان دارویی باشید. داروهای مختلفی برای کاهش باد معده تجویز می‌شوند. شما می‌توانید از داروخانه داروهایی مانند بیسموت ساب سالیسیلات و سایمتیکون تهیه کنید. برخی از داروها نیز از رشد باکتری‌های تولیدکننده گاز در روده جلوگیری می‌کنند.

---

قرص پروبیوتیک برای نفخ شکم مفید است؟

پروبیوتیک‌ها باکتری‌های مفیدی مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که به هضم منظم غذا کمک کرده و باعث کاهش نفخ می‌شوند. پروبیوتیک از در غذاهای تخمیر شده‌ای مانند کلم ترش و ماست یافت می‎شود. اما می‌توانید برای تاثیر بیشتر، قرص پروبیوتیک را بدون نسخه خریداری کنید. این مکمل در کاهش نفخ تاثیر زیادی دارد.

درمان خانگی نفخ شکم

برخی از اقدامات می‌تواند در کاهش نفخ موثر باشد. این موارد عبارتند از:

• خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر
• آهسته غذا خوردن
• پرهیز از جویدن آدامس و نوشیدن نوشیدنی‌های گازدار: زیرا باعث ورود هوا به دستگاه گوارش می‌شوند.
• ترک سیگار: سیگار باعث می‌شود، شخص هوای بیشتری را ببلعد و دستگاه گوارش را تحریک می‌کند.
• انتخاب محصولات لبنی با لاکتوز کم: حذف غذاهایی که لاکتوز بالایی دارند، به کاهش نفخ کمک می‌کند.
• خوردن حبوباتی که قبل از پختن تخمیر می‌شوند. حبوباتی که فیبر محلول کمتری داشته و محتوای غذایی آنها بالاتر است، نفخ را کاهش می‌دهند.
• انجام ورزش: عملکرد سیستم گوارشی را افزایش می‌دهد.
• مصرف پروبیوتیک‌ها

---

راه درمان نفخ شکم در بارداری چیست؟

نفخ شکم جز عوارض شایع بارداری است. برای کاهش باد شکم باید روزانه آب بیشتری بنوشید. سعی کنید تا جای ممکن فعالیت بدنی داشته باشید. به رژیم غذایی خود دقت کنید تا متوجه شوید چه مواد غذایی نفخ شکم را بدتر می‌کنند. مصرف این مواد غذایی را تا جای ممکن کاهش دهید. غذاهایی با فیبر بالا را در برنامه غذایی خود قرار دهید.

---

روش درمان نفخ شکم بعد از غذا چیست؟

اگر بعد از خوردن غذا دچار باد روده می‌شوید، باید برخی موارد را هنگام خوردن غذا رعایت کنید تا این مشکل برطرف شود. تا حد ممکن خوردن مواد غذایی مانند لوبیا، عدس، نخود، کلم و جو را محدود کنید. دقت کنید که عدم تحمل غذایی دارید یا نه. برخی غذاها ممکن است باعث بروز آلرژی در شما شوند.

آهسته غذا بخورید و از نوشیدنی‌های گازدار استفاده نکنید. هنگام غذا خوردن از صحبت‌کردن خودداری کنید. زیرا این کار باعث ورود هوا به معده می‌شود. با رعایت این نکات می‌توانید تا مقدار زیادی نفخ شکم را کاهش دهید.

---

روش درمان نفخ شکم بعد از جراحی چیست؟

پس از عمل جراحی به دلیل تاثیر داروهای بیهوشی و آنتی‌بیوتیک‌ها هضم غذا کند شده و منجر به یبوست و باد شکم می‌شود. تا زمانی که تاثیر داروها از بین نرود، این عارضه ادامه دارد. تنها راه درمان آن خودداری از خوردن غذاهایی است که نفخ را افزایش می‌دهند. سعی کنید آب بیشتر بنوشید تا یبوست برطرف شود. نوشیدن آب زیاد به کاهش نفخ کمک می‌کند.

برای درمان خانگی نفخ می‌توانید از دمنوش زنجبیل و چای سبز استفاده کنید. همچنین زیره همراه با رازیانه هم می‌تواند به درمان این مشکل کمک کند.

راهی برای جلوگیری از نفخ شکم وجود دارد؟

با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌توان تا حدودی از نفخ بیش از حد جلوگیری کرد. اقدامات زیر می‌توانند در این زمینه موثر باشند.

• اجتناب از خوردن غذاهایی که باعث نفخ می‌شوند.
• خوردن وعده‌های غذایی کوچک‌تر در تعداد وعده بیشتر
• آهسته غذا خوردن و آشامیدن
• ورزش منظم
• نوشیدن چای نعناع

نفخ شکم چه ارتباطی با سایر بیماری‌ها و مشکلات سلامتی دارد؟

نفخ از آن دسته مشکلاتی است که با بسیاری از بیماری‌های دستگاه گوارش و حتی مشکلات دیگر اندام‌ها ارتباط دارد. مشکلات زیادی باعث نفخ می‌شوند و بر عکس نفخ می‌تواند باعث ایجاد برخی عوارض و مشکلات دیگر شود. در این قسمت می‌خواهمی بدانیم چه بیماری‌هایی باعث نفخ می‌شوند؟ نفخ شکم نشانه چیست؟ و سؤالاتی از این دست که در بخش کامنت‌ها به دفعات از پزشکان ما پرسیده‌اید.

سؤالات متداول شما

در این بخش از مطلب طبق روال همیشه به سؤالات شما در مورد نفخ شکم و مسائل مربوط به آن پاسخ می‌دهیم.

برای درمان نفخ شکم به کدام دکتر مراجعه کنیم؟

اگر نفخ شکم شما شدید است و با هیچ یک از روش‌های خانگی و تغییر رژیم غذایی تسکین پیدا نمی‌کند، باید به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید. پزشک پس از معاینه و بررسی علائم، احتمال هر نوع بیماری را بررسی می‌کند. در صورت نیاز ممکن است آزمایش‌های تشخیصی برای بررسی سلامت دستگاه گوارش انجام شود.

برای پیداکردن بهترین دکتر گوارش می‌توانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!