فهرست مطالب
علائم روماتیسم دست چیست؟ آیا این علائم قابل تشخیص هستند؟ در صورت تشخیص به موقع علائم آرتروز دست میتوان از عوارض ناشی از تشدید آن پیشگیری کرد؟ آرتروز دست نوعی تورم و تحریک بوده که عموما التهاب نامیده میشود. این شرایط باعث درد و سفتی مفاصل دست میگردد. استئوآرتریت شایعترین نوع آرتریت است و زمانی اتفاق میافتد که بافت همبند (غضروف) در انتهای استخوانها فرسوده شود. این اتفاق باعث ساییدگی استخوانها به هم میشود. چنان چه درد دست مزمن باعث کلافگی شما شده بهتر است در این باره با متخصص ارتوپدی یا روماتولوژی مشورت کنید. در این مقاله از دکترتو به شما راهی ساده برای دریافت نوبت از بهترین پزشکان را معرفی کردهایم. وبسایت دکترتو به شما کمک میکند تا در سریعترین زمان ممکن اقدام به ثبت نوبت ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین مورد نظر خود نمایید.
روماتیسم دست چیست؟
آرتریت روماتوئید نوعی بیماری بوده که به بافتهای مفاصل حمله میکند. مفصل محل برخورد دو استخوان است. آرتریت میتواند به پوشش مفصل یا غضروف، پوشش صاف انتهای استخوانها حمله کند. در نهایت غضروف شکسته شده، انتهای استخوانها نمایان و در نهایت هم به یکدیگر ساییده میشوند و از بین میروند.
به دلیل زیاد بودن مفاصل در ناحیه دست، احتمال بروز روماتیسم مفصلی در این ناحیه زیاد است. بیماری روماتیسم دست باعث درد و تورم، سفتی و تغییر شکل میشود. در صورتی که آرتریت پیشرفت کند، نمیتوانید از دستان خود برای مدیریت کارهای روزمره مثل گذشته استفاده کنید.
علائم روماتیسم دست
علائم روماتیسم دست از فردی به فرد دیگر متفاوت است. این علائم به مفاصل خاص آسیب دیده یا فعالیتهای رایجی که فرد انجام میدهد بستگی زیادی دارد. علائم روماتیسم دست بسته به نوع آرتریت کمی متفاوت است، اما این تفاوتها به فرد و بیمار در تعیین علت اصلی کمک زیادی خواهد کرد. علائم رایج روماتیسم دست شامل درد در نواحی دست و انگشتان، تورم در مفاصل دست و مچ دست، سفتی مفاصل و دستها، ضعف دستان و مشکل حرکت انگشتان میشود که هر یک را در قسمت بعدی به صورت مجزا اما مفصل توضیح دادهایم.
۱. روماتیسم و گزگز دست و پا
بیحسی و مور مور شدن دستها و پاها ممکن است نشانه اولیه روماتیسم دست باشد. این علائم ناشی از التهاب در مفاصل است که می تواند باعث فشرده شدن عصب و در نتیجه از دست دادن حس شود.
۲. علائم روماتیسم انگشتان دست
ممکن است در برخی موارد پزشک تشخیص دهد که شما دچار روماتیسم انگشتان دست شدهاید؛ اگر انگشتان دست به خودیخود و به شکل مجزا دچار روماتیسم شوند، با علائم زیر مواجه خواهید بود:
- درد دست و انگشتان
- تورم و سفتی
- افزایش دمای دست
- تحت تاثیر قرار گرفتن مفاصل مشابه در هر دو طرف بدن
- بدشکل شدن مفاصل انگشتان
- علائم تونل کارپال مانند بیحسی و گزگز دستها
- خستگی
- درد و سفتی تا بیش از یک ساعت پس از بیدار شدن از خواب
- لمس یک توده نرم در پشت دست که هنگام بلند کردن انگشتان به سمت بالا حرکت میکند.
- صدای ساییدگی در حین حرکت
علت روماتیسم دست
علت دقیق آرتریت دست ناشناخته است. این عارضه معمولاً به دلیل ساییدگی و پارگی مفصل ایجاد میشود که به تدریج و در طول زمان رخ میدهد. یک مفصل سالم دارای غضروف در انتهای استخوان است. این غضروف باعث ایجاد بالشتک میشود و حرکت صاف را امکانپذیر میکند. در استئوآرتریت، غضروف خراب شده و استخوان زیرین را در معرض دید قرار میدهد که باعث درد و سفتی مفاصل میشود. یک علت دیگر هم میتواند ژنتیک باشد. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به روماتیسم دست دارید، احتمال ابتلای شما به این بیماری وجود دارد.
تشخیص روماتیسم دست
یک پزشک متخصص میتواند با معاینه دست یا به کمک اشعه ایکس، آرتریت دست را تشخیص دهد. اشعه ایکس از بین رفتن غضروف استخوان و تشکیل خارهای استخوانی را نشان میدهد. آزمایش خون برای فاکتور روماتوئید و سایر نشانگرها به تعیین اینکه آیا علت آن آرتریت روماتوئید است یا خیر کمک میکند.
درمان روماتیسم دست
اگرچه امکان درمان قطعی روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما راههای زیادی برای محافظت از مفاصل و بهبود شرایط بیمار وجود دارد. البته که بدون درمان، آرتروز با گذشت زمان بدتر میشود. به همین علت مهم است که این بیماری در اسرع وقت تشخیص داده شود و شروع روند درمان توسط یک متخصص شروع شود. گزینههای درمانی به نوع آرتریت، مرحله آرتریت، تعداد مفاصل آسیب دیده، سن، سطح فعالیت، ناحیهای از دست که آسیب دیده و سایر شرایط پزشکی موجود بستگی دارد. اما به طور کلی اهداف درمان عبارتند از:
- کاهش درد و سفتی مفاصل
- بهبود تحرک و عملکرد
- افزایش کیفیت زندگی بیمار
- جلوگیری از پیشرفت بیماری
گزینههای درمانی زیاد و متنوعی وجود دارد که شامل استفاده از آتل، بریس، دارو درمانی، رویکردهای غیردارویی و جراحی است که در ادامه هر یک را توضیح دادهایم.
۱. داروی روماتیسم مفصلی دست
پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کاهش درد و تورم مفاصل و در مورد آرتریت روماتوئید یا پسوریاتیک برای جلوگیری از آسیب مفاصل تجویز کند. همچنین ممکن است پزشک بسته به شدت و نوع آرتریت، کلاسهای دارویی مختلفی را امتحان کند. برای استئوآرتریت، فقط استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی برای استفاده محدود (در صورت نیاز) و به منظور تسکین علائم توصیه میشود.
در حال حاضر هیچ دارویی تایید نشده که به کند کردن پیشرفت آرتریت روماتوئید کمک کند. داروهای ذکر شده در زیر برای درمان آرتریت روماتوئید و پسوریاتیک استفاده میشود. قبل از مصرف هرگونه داروی بدون نسخه، مطمئن شوید که با پزشک خود مشورت کردهاید، زیرا خطرات و دلایلی برای عدم استفاده از این داروها وجود دارد (بسته به سایر شرایط سلامتی و یا نوع داروهای مصرفی).
- استامینوفن: این دارو به تسکین درد کمک میکند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی: این داروها درد و تورم مفاصل آسیب دیده را کاهش میدهند. به عنوان مثال میتوان به ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن و سلکوکسیب اشاره کرد. NSAIDهای موضعی اولین درمان موضعی انتخابی برای استئوآرتریت هستند.
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری: این نوع داروها پیشرفت آرتریت روماتوئید را کند کرده و علائم را تسکین میدهند. به عنوان مثال میتوان به متوترکسات، هیدروکسی کلروکین، سولفاسالازین (Azulfidine®) و لفلومونید (Arava®) اشاره کرد.
- کورتیکواستروئیدها: این داروها از طریق دهان، تزریق به عضله یا تزریق IV، التهاب و سایر علائم آرتریت روماتوئید را کاهش میدهند. به عنوان مثال میتوان به پردنیزولون، پردنیزون، تریامسینولون و متیل پردنیزولون اشاره کرد.
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: این داروها پیشرفت آرتریت روماتوئید را کند و آسیب به استخوانهای اطراف مفاصل را کاهش میدهند. به عنوان مثالی از این نوع داروها میتوان به آزاتیوپرین و سیکلوسپورین اشاره کرد.
- تزریق استروئید: استروئیدها التهاب را کاهش و درد را تسکین میدهند. اگر داروها التهاب را مدیریت نکنند یا اگر التهاب محدود به چند مفصل باشد، معمولا از استروئیدها استفاده میشود. تزریق این داروها مستقیماً در مفصل آسیب دیده انجام میشود و از آنجایی که استروئیدها میتوانند تاندونها و رباطها را ضعیف کنند، تزریق تنها چند بار تکرار میشود.
۳. درمان خانگی روماتیسم دست
علاوهبر درمانهای گفته شده چون دارودرمانی، از روشهای درمان خانگی هم میتوان برای تسکین روماتیسم دست کمک گرفت. برخی از انواع درمان خانگی روماتیسم دست عبارتند از:
- تمرینات تقویتی و کششی انجام دهید. این تمرینات برای کاهش علائم و بهبود عملکرد انجام میشوند. درمانگر به شما کمک میکند تا تمرینات را به بهترین نحو انجام دهید.
- کمپرسهای سرد و گرم بسیار موثر هستند. سرما به کاهش درد و تورم کمک میکند و در مقابل هم گرما میتواند به کاهش سفتی کمک کند. توصیه میشود که از خر دو کمپرس در هر مرتبه بیش از ۲۰ دقیقه استفاده نکنید.
- دورههای استراحت منظم به تسکین درد و التهاب در مفاصل کمک خواهد کرد.
- تغذیه سالم داشته باشید.
- دیابت و کلسترول خود را مدیریت کنید.
- اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن بسیار مفید خواهد بود.
- سیگار خطر ابتلا به آرتریت را افزایش میدهد. به همین دلیل توصیه میشود خیلی زود برای ترک مصرف سیگار اقدام کنید.
- کاردرمانی هم برای یادگیری نحوه استفاده از وسایل خود از جمله لباس پوشیدن یا تهیه غذا در آشپزخانه انجام میشود.
۴. ورزش برای روماتیسم دست
اگر آرتریت دارید، ممکن است پزشک تمرینات دست را برای کمک به بهبود انعطافپذیری و دامنه حرکتی مفاصل شما توصیه کند. برخی از تمرینات مناسب روماتیسم دست عبارتند از:
نوع ورزش | توضیحات |
---|---|
خم کردن بند انگشت | مفاصل میانی انگشتان خود را خم کنید. بند انگشتان خود را صاف نگه دارید. با حرکت آهسته و روان، دست خود را به حالت اولیه برگردانید. اگر می توانید این تمرین را پنج بار با هر دست تکرار کنید. |
کشش مشت | با نگه داشتن دست و انگشتان خود به صورت مستقیم و نزدیک به هم شروع کنید. ساعد، مچ دست و دست خود را روی میز یا سایر سطوح صاف قرار دهید. انگشتان خود را به صورت آرام مشت کنید. انگشت شست خود را دور قسمت بیرونی انگشتان خود بپیچید اما فشار نیاورید. با حرکت آهسته و روان، دست خود را به حالت اولیه برگردانید. این تمرین را ۱۰ بار با هر دست تکرار کنید. |
تثبیت شست | با نگه داشتن دست و انگشتان به صورت مستقیم و نزدیک به هم شروع کنید. انگشتانتان را به آرامی خم کنید، انگار دستتان دور یک قوطی یا بطری پیچیده شده است. با حرکت آهسته و روان، دست خود را به حالت اولیه برگردانید. تمرین گفته شده را پنج بار با هر دست تکرار کنید. |
لمس نوک انگشتان | با نگه داشتن دست و انگشتان خود به صورت مستقیم و نزدیک به هم شروع کنید. با لمس انگشت شست خود به نوک هر انگشت یک دایره تشکیل دهید. با حرکت آهسته و روان، انگشت اشاره خود را با انگشت شست خود لمس کنید. پنج ثانیه نگه دارید، سپس انگشت اشاره خود را بردارید. با انگشتان وسط، حلقه و کوچک این تمرین را تکرار کنید و ادامه دهید. توصیه میشود که این تمرین را پنج بار با هر دست خود تکرار کنید. |
عوارض روماتیسم دست
آرتریت روماتوئید دست باعث تورم، درد و گاهی اوقات ایجاد کیست در مفاصل انگشت میشود. علاوهبراین استئوآرتریت دست باعث میشود که استخوانهای روی خارجیترین مفاصل انگشتان (گرههای هبردن) و مفاصل میانی انگشتان (گرههای بوچارد) بزرگتر شوند.
پیشگیری از روماتیسم دست
به صورت کلی میتوان گفت که آرتریت قابل پیشگیری نیست. با این حال، با افزایش سن میتوانید علائم آرتریت را مشاهده کنید و اگر متوجه تغییراتی در مفاصل خود شدید، به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین میتوانید اقداماتی را برای مدیریت برخی عوامل خطر انجام دهید. به عنوان مثال تغذیه بدن و حفظ وزن در محدوده سالم (داشتن اضافه وزن (شاخص توده بدنی یا BMI بیشتر از ۲۵) فشار بیشتری به مفاصل وارد میکند.) و مصرف غذاهای مغذی میتواند به کاهش احتمال ابتلا به این بیماری کمک کند. علاوهبراین مصرف سیگار هم خطر ابتلا به آرتریت را افزایش میدهد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
همه افراد ممکن است به روماتیسم دست مبتلا شوند اما در برخی افراد با سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری، احتمال ابتلا بیشتر خواهد بود. استئوآرتریت دستها به دلیل از بین رفتن غضروف و التهاب مفاصل، باعث درد و محدودیت حرکتی میشود. اما برای این بیماری گزینههای درمانی شامل مصرف داروهای ضد درد، تمرینات دامنه حرکتی و جراحی هم وجود دارد. یک دکتر متخصص ارتوپد یا متخصص روماتولوژی میتواند به خوبی شما را در مسیر کنترل پیشرفت بیماری و تسکین علائم روماتیسم دست یاری رساند.
اگر نیاز دارید با یک متخصص در رابطه با شرایط خود صحبت کنید، همین حالا سری به وبسایت دکترتو بزنید. دکترتو به شما امکان دریافت نوبت ویزیت از بهترین پزشکان را در راحتترین حالت ممکن و به شکل کاملا آنلاین میدهد. فرقی ندارد که به نوبت مشاوره حضوری نیاز داشته باشید یا مشاوره با دکتر آنلاین روماتولوژی و دکتر آنلاین ارتوپدی، دکترتو در هر دو حالت به شما کمک خواهد کرد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!