نالوکسان چیست و چه کاربردی دارد؟

نالوکسان (Naloxone) داروی حیات‌بخشی است که برای از بین بردن اثر مسمومیت حاد ناشی از مواد اپیوئیدی مانند هروئین، فنتانیل و داروهای مخدر تجویزی استفاده می‌شود. نالوکسان را می‌توان به سرعت از طریق اسپری بینی (نارکان®) در بینی، یا به صورت تزریقی یا خودتزریقی در عضله ران یا سایر عضلات بزرگ بدن تجویز کرد. این دارو ایمن است، عملکرد سریعی دارد و اعتیادآور نیست. نالوکسان عوارض منفی بسیار کمی دارد و در صورت نبود مواد اپیوئیدی در بدن فرد، هیچ تاثیری نخواهد داشت. در ادامه این مطلب همراه باشید تا بیشتر با این دارو آشنا شوید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو از متخصص عمومی در مورد این دارو سوال کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان و مشاوره دارویی وجود دارد.

نالوکسان چیست؟

نالوکسان، دارویی است که به عنوان آنتاگونیست (مسدودکننده) اپیوئیدی شناخته می‌شود که به طور گسترده در درمان مسمومیت‌های ناشی از مصرف اپیوئیدها مانند هروئین، مورفین، کدئین و متادون استفاده می‌گردد. نالوکسان به سرعت اثر می‌کند و می‌تواند تنفس بیمار را که تحت تاثیر مواد اپیوئیدی دچار مشکل شده، احیا کند. این دارو به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز و سایر اندام‌ها متصل شده و از بروز اثرات مسمومیت ناشی از مواد اپیوئیدی جلوگیری می‌کند.

این دارو به صورت تزریقی یا اسپری بینی قابل تجویز است و معمولا در بیمارستان‌ها، اورژانس‌ها و آمبولانس‌ها در دسترس است. این دارو می‌تواند حتی در صورت مصرف بیش از حد مواد مخدر، تنفس و سطح هوشیاری بیمار را به سرعت بهبود بخشد و از مرگ جلوگیری کند.

آمپول نالوکسان چیست؟

آمپول نالوکسان، داروی اورژانسی برای درمان مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد مواد اپیوئیدی مانند هروئین، مورفین و متادون است. این آمپول حاوی نالوکسان هیدروکلراید است که به عنوان آنتاگونیست اپیوئیدی عمل می‌کند. نالوکسان به سرعت به گیرنده‌های اپیوئیدی در مغز و سایر اندام‌ها متصل شده و اثرات سرکوب تنفسی ناشی از مواد اپیوئیدی را معکوس می‌سازد.

قرص نالوکسان چیست؟

قرص نالوکسان هم داروی اورژانسی برای درمان مسمومیت ناشی از مصرف بیش از حد مواد اپیوئیدی است که برای مصرف خوراکی طراحی شده است و حاوی نالوکسان هیدروکلراید به عنوان ماده موثره است. این قرص به سرعت جذب بدن شده و به گیرنده‌های اپیوئیدی متصل می‌شود تا اثرات مسمومیت را معکوس کند. در برخی موارد، این دارو می‌تواند به عنوان جایگزینی برای آمپول در موارد اضطراری استفاده شود، مخصوصا زمانی که تزریق ممکن نیست. اما آمپول معمولا سریع‌تر اثر می‌کند.

نحوه مصرف نالوکسان

این دارو به صورت تزریق یا خوراکی مصرف می‌شود. تزریق زیر پوستی یا داخل عضلانی آمپول نالوکسان، اثرگذاری سریع‌تری دارد و باید توسط پزشک یا پرستار تزریق شود. نالوکسان تزریقی به سرعت جذب شده و اثرات مسمومیت را معکوس می‌کند. دوز اولیه ۰.۴-۲ میلی‌گرم است که در صورت لزوم می‌تواند تکرار شود. در نحوه مصرف خوراکی، اثرگذاری اندکی کندتر از تزریق اثر می‌کند اما می‌تواند به عنوان جایگزین استفاده شود. 

در هر دو روش، پس از مصرف این دارو، فرد مسموم ممکن است به علت معکوس شدن اثرات مواد اپیوئیدی، دچار سندرم ترک شود که باید تحت نظر پزشک قرار گیرد. 

نمی‌دونی در چه شرایطی می‌تونی از این دارو استفاده کنی؟

همین حالا از متخصص کمک بگیر.

مشاوره دارویینوبت دکتر عمومی

موارد مصرف نالوکسان

این دارو معمولا برای موارد زیر استفاده می‌شود:

1. درمان مسمومیت کبدی ناشی از مصرف بیش از حد مواد اپیوئیدی مانند هروئین، مورفین، کدئین، فنتانیل
2. معکوس کردن اثرات تنفسی، سطح هوشیاری و سایر عوارض مسمومیت
3. برطرف کردن عوارض تجویز غیرارادی داروهای اپیوئیدی
4. کمک به ترک اعتیاد به مواد مخدر
5. کاهش وابستگی و عوارض ترک
6.  استفاده در موارد اورژانسی جهت نجات فرد مسموم شده با ماده مخدر

متن انگلیسی:
Naloxone is a medicine that rapidly reverses an opioid overdose. It attaches to opioid receptors and reverses and blocks the effects of other opioids. Naloxone is a safe medicine
ترجمه متن:
نالوکسان دارویی است که به سرعت اوردوز مواد افیونی را معکوس می‌کند. به گیرنده‌های مواد افیونی متصل می‌شود و اثرات سایر مواد افیونی را معکوس و مسدود می‌کند. نالوکسان یک داروی بی‌خطر است.

nida.nih

نالوکسان برای ترک اعتیاد (آمپول نالوکسان برای ترک اعتیاد)

این دارو می‌تواند به عنوان بخشی از درمان اعتیاد به مواد اپیوئیدی مورد استفاده قرار گیرد و کمک می‌کند تا عوارض و وابستگی فیزیکی به مواد اپیوئیدی کاهش یابد. مصرف این دارو در برنامه درمان اعتیاد می‌تواند عوارض جسمی و روانی ناشی از ترک مانند تهوع، اسهال، درد عضلانی، اضطراب و افسردگی را کاهش دهد. به‌علاوه اینکه، این دارو می‌تواند به عنوان یک داروی امنیتی در دسترس باشد تا در صورت مصرف اشتباهی یا بیش از حد مواد اپیوئیدی، جان فرد را نجات دهد (ترک اعتیاد چند روز طول میکشد؟).

دوز مصرفی نالوکسان

دوز مصرف این دارو در موارد مختلف به شرح زیر است:

1. درمان مسمومیت با مواد اپیوئیدی:

• دوز اولیه: ۰.۴-۲ میلی‌گرم تزریق وریدی یا عضلانی
• در صورت نیاز می‌توان دوز را هر ۲-۳ دقیقه تا احیای تنفسی و بهبود سطح هوشیاری تکرار کرد.
• حداکثر دوز در این موارد ۱۰ میلی‌گرم است.

2. پیشگیری از عوارض تجویز بیش از حد داروهای اپیوئیدی

• در صورت تجویز بیش از حد توسط پزشک: ۰.۱-۰.۲ میلی‌گرم تزریق وریدی
• در صورت نیاز می‌توان دوز را هر ۲-۳ دقیقه تکرار کرد.

3. درمان اعتیاد به مواد اپیوئیدی

• ۰.۴-۰.۸ میلی‌گرم/ روز، تزریق زیرجلدی یا خوراکی جهت کاهش عوارض ترک و کاهش وابستگی

در همه موارد، نالوکسان باید با توجه به شرایط بالینی فرد و تحت نظارت پزشک تجویز شود. دوزهای بالاتر یا تجویز بدون نظارت پزشکی می‌تواند خطرناک باشد.

دوز آمپول نالوکسان

در مسمومیت با مواد اپیوئیدی، دوز اولیه نالوکسان ۰.۴ تا ۲ میلی‌گرم است که به صورت تزریق داخل وریدی یا عضلانی تجویز می‌شود. در صورت نیاز، این دوز هر ۲ تا ۳ دقیقه می‌تواند تکرار شود تا زمان احیای تنفسی و بهبود سطح هوشیاری بیمار. حداکثر دوز این دارو در این مورد ۱۰ میلی‌گرم است.

عوارض جانبی مصرف نالوکسان

استفاده از این دارو ممکن است همراه با برخی عوارض جانبی باشد از جمله تهوع و استفراغ، سردرد، تعریق، لرزش و تحریک‌پذیری. عوارض کمتر شایع نیز شامل پرفشاری خون، تاکیکاردی (افزایش ضربان قلب)، آریتمی قلبی (اختلال در ضربان قلب)، تشنج و گیجی و سرگیجه می‌شوند. در موارد نادر، واکنش‌های آلرژیک و پوستی، ادم (تورم)، تنگی نفس، خونریزی و کاهش سطح هوشیاری نیز ممکن است اتفاق بیفتد.

این عوارض معمولا خفیف بوده و به تدریج بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد نیاز به مداخله پزشکی و درمان تکمیلی است. همچنین تجویز سریع و دوزهای بالای نالوکسان می‌تواند باعث عوارضی مانند سندرم ترک اپیوئیدها شود که نیاز به مدیریت دقیق دارد.

باید برای ترک اعتیاد از نالوکسان استفاده کنی؟ نگران عوارضش هستی؟

دکتر مشاوره اعتیاد

موارد احتیاط و منع مصرف نالوکسان

این دارو برای همه توصیه نمی‌شود و برخی افراد باید با احتیاط مصرف کنند یا برخی موارد منع مصرف دارند:

1. بیماران قلبی-عروقی، کبدی یا کلیوی باید با احتیاط بیشتری استفاده کنند.
2. در بارداری و شیردهی باید با نظر پزشک و با احتیاط استفاده شود.
3. افراد مسن یا بیماران ضعیف و ناتوان
4. رعایت احتیاط در صورت مصرف همزمان با داروهای دیگر مانند آنتی‌دپرسانت‌ها
5. افراد با واکنش آلرژیک به نالوکسان
6. ممنوعیت مصرف در افراد مبتلا به سندرم ترک اپیوئیدها 
7. ممنوعیت مصرف در نوزادان نارس یا نوزادان کمتر از ۴ هفته که مادرشان در طول بارداری اپیوئید مصرف کرده‌اند.

مصرف نالوکسان در بارداری

استفاده از این دارو در دوران بارداری باید با احتیاط و تحت نظر پزشک صورت گیرد. اگرچه این دارو معمولا دارو ایمن برای مادر و جنین محسوب می‌شود، اما ممکن است باعث القای سندرم ترک اپیوئیدها در جنین شود، به ویژه اگر مادر در طول بارداری ماده مخدر مصرف کرده باشد. این امر ممکن است باعث بروز عوارضی مانند تحریک‌پذیری، لرزش، تحریک سمپاتیک و سایر عوارض جسمی در نوزاد شود. در برخی موارد، نالوکسان می‌تواند باعث افزایش فشارخون، تاکیکاردی، تهوع و استفراغ در مادر باردار شود. مصرف در اواخر بارداری ممکن است باعث تسریع زایمان یا افزایش خطر سقط شود. بنابراین تجویز آن باید در زمان مناسب و با توجه به شرایط مادر و جنین صورت گیرد.

متن انگلیسی:
Use is recommended only if clearly needed and benefit outweighs risk. This drug can cause withdrawal symptoms in fetus as well as mother; both mother and fetus should be monitored for signs of distress until stable
ترجمه متن:
مصرف آن تنها در صورتی توصیه می‌شود که به وضوح نیاز مبرا باشد و مزیت آن نسبت به خطرات بیشتر باشد. این دارو می‌تواند باعث علائم سندروم ترک در جنین و همچنین مادر شود. هم مادر و هم جنین باید از نظر علائم ناراحتی تا زمانی که وضعیت پایدار شود تحت نظر باشند.

drugs

نالوکسان در دوران شیردهی

مصرف این دارو در دوران شیردهی در مقدار بسیار کم وارد شیر مادر شده و در پلاسمای نوزاد قابل تشخیص نیست چرا که زیست‌پذیری بسیار ضعیفی دارد. مصرف مداوم نالوکسان همراه با سایر مکمل‌ها در شیردهی منعی ندارد.

اختلالات دارویی نالوکسان

برخی از مهم‌ترین تداخلات و اختلالات دارویی نالوکسان عبارتند از:

• تداخل با اپیوئیدها و القای سندرم ترک در افرادی که به طور مزمن اپیوئیدها مصرف می‌کنند.
• تداخل با داروهای ضدافسردگی
• تشدید اثرات داروهای کاهنده فشارخون
• تداخل با داروهای مسکن، آرام‌بخش‌ و داروهای قلبی-عروقی

اطلاعات دارویی نالوکسان

اسامی، شکل‌های دارویی، عوارض و تداخلات نالوکسان را در جدول زیر مشاهده می‌کنید: 

اسامی رایج دارو	عوارض جانبی	تداخلات دارویی
آمپول نالوکسان تیدی ۰.۴ میلی‌گرم / میلی‌لیتر	تحریک سیستم عصبی مرکزی	اپیوئیدها
آمپول نالوکسون کاسپین ۰.۴ میلی‌گرم / میلی‌لیتر	تهوع و استفراغ	داروهای ضدافسردگی
آمپول نالوکسون آمود ۰.۴ میلی‌گرم / میلی‌لیتر	تعرق و لرزش	داروهای فشارخون
–	افزایش فشارخون	داروهای مسکن و آرام‌بخش
–	اضطراب	داروهای قلبی-عروقی

‏نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

نالوکسان داروی بسیار مهم و حیاتی است که برای درمان مسمومیت حاد ناشی از مواد اپیوئیدی به کار می‌رود. این دارو باید تحت نظارت پزشکی مصرف شود و دستورالعمل‌های مصرف و نگهداری آن باید به دقت رعایت شود. با توجه به اهمیت و حساسیت این دارو، افراد باید آموزش‌های لازم را برای استفاده صحیح از آن فرا بگیرند تا بتوانند در موارد اضطراری، زندگی افراد در معرض خطر را نجات دهند.

همچنین دسترسی به نالوکسان باید برای افراد در معرض خطر مسمومیت اپیوئیدی تسهیل شود. در مجموع، رعایت موارد ایمنی و دسترسی مناسب به این دارو می‌تواند نقش بسزایی در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از مسمومیت با مواد مخدر داشته باشد. مصرف این دارو حتما باید تحت نظر پزشک یا پرستار استفاده شود، مصرف آن بدون نسخه و نظارت پزشکی ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشد. 

اگر هرگونه سوالی در مورد این دارو دارید، حتما با پزشک عمومی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان ویزیت آنلاین پزشک عمومی و همچنین مشاوره دارویی وجود دارد.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!