فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
علائم ژنیکوماستی می‌توانند طیف وسیعی داشته باشند؛ از بزرگ‌شدن تدریجی سینه و برجستگی نوک پستان گرفته تا احساس درد، حساسیت به لمس و مشاهده توده‌ای نرم یا سفت زیر هاله. این تغییرات ممکن است در نوجوانی، بزرگسالی یا حتی نوزادی دیده شوند و شدت آن بسته به علت زمینه‌ای متغیر است. گاهی تجمع چربی همراه با رشد غده باعث می‌شود سینه‌ها حالتی زنانه به خود بگیرند که موجب نگرانی و فشار روانی می‌شود. تمایز میان ژنیکوماستی واقعی و شبه‌ژنیکوماستی برای انتخاب رویکرد درمانی اهمیت دارد، زیرا در اولی بافت غده‌ای وجود دارد و در دومی فقط چربی مطرح است. در این مطلب از دکترتو، با علائم ژنیکوماستی آشنا می‌شوید.
علائم ژنیکوماستی چیست؟
علائم ژنیکوماستی در مردان معمولاً با بزرگ‌شدن تدریجی سینه و برجستگی مرکزی زیر هاله شروع می‌شود. این برجستگی نمایانگر بافت غده‌ای است و می‌تواند یک‌طرفه یا دوطرفه باشد. علاوه‌براین علائمی مثل لمس یک توده لاستیکی یا الاستیک، حساسیت نوک پستان و گاهی درد خفیف نیز در بیماری ژنیکوماستی دیده می‌شود. تمایز علائم ژنیکوماستی با شبه‌ژنیکوماستی (افزایش چربی بدون بافت غده‌ای) مهم است. زیرا روند درمانی در این دو متفاوت است. در معاینه هرگونه توده سفت و ثابت یا ترشح خونی در سینه باید حتماً از نظر بدخیمی ارزیابی شود.
علائم بزرگ شدن سینه در مردان ممکن است همراه با سنگینی قفسه سینه، عدم تقارن، یا فشار روانی قابل‌توجه همراه باشد. در نوجوانان درد و حساسیت شایع‌تر است و معمولاً طی ماه‌ها تا چند سال فروکش می‌کند. اما در بزرگسالان روند بیماری پایدار است و باید علت‌های زمینه‌ای (داروها، بیماری‌های کبدی، کلیوی، تیروئید، هیپوگنادیسم، تومورها) تشخیص داده شود. در کل شایع‌ترین علائم ژنیکوماستی در مردان عبارت است از:
- بزرگ شدن سینه‌ها و نوک پستان
- تورم غیرطبیعی بافت سینه
- احساس درد در قسمت سینه
- حساسیت نسبت به تماس فیزیکی
- ترشح خونی یا یک‌طرفه که از علائم هشدار است و نیاز به مراجعه فوری دارد
نمی‌دونی چرا سینه‌هات بزرگ شده و نگرانی؟
با بهترین دکتر غدد مشورت کن.
بزرگی سینه در ژنیکوماستی
بزرگ شدن نوك سينه مردان در ژنیکوماستی نتیجه رشد بافت غده‌ای زیر هاله است. به‌همین دلیل بزرگی و باد كردن نوك سينه، از علائم رایج ژنیکوماستی هستند. گاهی اوقات ورم سینه‌ها به‌حدی است که حالت زنانه می‌گیرد. بافت غده‌ای به شکل دیسک نرم یا سفت زیر نوک پستان لمس می‌شود و با چاقی تشدید می‌شود. اگر غالب بافت چربی باشد، نوک پستان برجسته‌تر به نظر می‌رسد ولی دیسک غده‌ای مشخص لمس نمی‌شود.
درد یا حساسیت در ژنیکوماستی
درد و حساسیت نوک پستان در مراحل فعال رشد بافت (به‌ویژه در بلوغ) شایع است و معمولاً خودبه‌خود کاهش می‌یابد. علت درد نوک سینه مردان در ژنیکوماستی، التهاب خفیف و کشش بافت‌های اطراف است. در نوجوانان پسر این درد موقتی است و با انتظار و اطمینان‌بخشی مدیریت می‌شود. در بزرگسالان، درد پیشرونده یا یک‌طرفه پایدار نیازمند بررسی علت‌های دارویی و هورمونی و بدخیمی است.
توده زیر نوک پستان از علائم ژنیکوماستی
(در این هدینگ از عبارت‌های علت سفت شدن سینه مردان (علت سفت شدن نوك سينه مردان استفاده شود)
وجود توده زیر هاله نشانه اصلی ژنیکوماستی است. این تغییر معمولا به‌صورت سفت شدن سینه و نوک سینه احساس می‌شود. توده ژنیکوماستی معمولاً متحرک، مرکزی و حساس است. در مقابل، توده‌های بدخیم سفت، نامنظم و گاهی با فرورفتگی پوست همراه‌اند. ارزیابی بالینی دقیق و در صورت لزوم تصویربرداری و آزمایش‌های هورمونی برای تشخیص ژنیکوماستی به شکل افتراقی ضروری است.
حساسیت به لمس از علائم ژنیکوماستی
حساسیت به لمس به دلیل رشد فعال بافت سینه است و اغلب در مراحل اولیه یا در نوجوانی برجسته‌تر است. این حساسیت معمولاً خفیف و گذراست، اما در موارد درد شدید، بزرگ‌شدن سریع یا نشانه‌های هشدار (ترشح خونی، زخم پوست، توده غیرقرینه و سفت) باید ارزیابی تکمیلی انجام شود. مدیریت علت (مثلا قطع دارویی که باعث آن شده) اغلب حساسیت به لمس را کاهش می‌دهد.
تورم و سنگینی در ژنیکوماستی
تورم منتشر پستان و احساس سنگینی از دیگر نشانه‌های ژنیکوماستی است و معمولاً با افزایش حجم بافت غده‌ای یا چربی همراه است. در مواردی که تورم ناگهانی، یک‌طرفه و دردناک باشد باید علل دیگر مانند آبسه، تروما یا ترومبوفلبیت سطحی نیز بررسی شوند. پایش وزن، کاهش چربی بدن و درمان علت زمینه‌ای می‌تواند حس سنگینی را کم کند.
ترشح از نوک پستان از علائم ژنیکوماستی
این علامت در ژنیکوماستی شایع نیست، اما اگر رخ دهد (به‌ویژه یک‌طرفه یا خونی) باید عوامل پاتولوژیک از جمله تومورهای مجرای پستان یا هیپرپرولاکتینمی بررسی شوند. وجود ترشح همراه درد و توده سفت نیازمند ارجاع سریع به متخصص است. در نوجوانان، ترشح از نوک پستان نادر است و معمولا به ارزیابی ساده محدود می‌شود مگر اینکه علائم هشدار وجود داشته باشد.
در جدول زیر خلاصه‌ای از علائم ژنیکوماستی در مردان را مشاهده می‌کنید.
| علامت ژنیکوماستی | توضیح |
|---|---|
| بزرگ‌شدن سینه | افزایش تدریجی حجم پستان یک‌طرفه یا دوطرفه |
| برجستگی زیر هاله | وجود توده لاستیکی مرکزی به‌صورت دیسک غده‌ای |
| درد یا حساسیت نوک پستان | تحریک‌پذیری یا درد خفیف، به‌ویژه در نوجوانان در حال بلوغ |
| تورم بافت سینه | افزایش حجم ناشی از رشد بافت غده‌ای (علامت اصلی ژنیکوماستی) |
نشانه های ژنیکوماستی در بلوغ پسران چیست؟
در دوران بلوغ، عدم تعادل موقت استروژن و تستوسترون باعث رشد گذرای بافت غده‌ای می‌شود. بنابراین درد و حساسیت نوک پستان، توده مرکزی زیر هاله و گاهی عدم تقارن دیده می‌شود. بیشتر موارد طی ۶–۲۴ ماه فروکش می‌کنند و تنها ارزیابی دوره‌ای، آموزش و اطمینان‌بخشی به نوجوان نیاز است. مداخله دارویی به موارد دردناکِ پایدار یا روان‌آزار محدود می‌شود.
در صورت بزرگی پیشرونده، تداوم علائم ژنیکوماستی بیش از ۲–۳ سال، یا بروز علائم غیرمعمول (کاهش صفات ثانویه جنسی، بیضه‌های کوچک، ترشح غیرطبیعی) ارزیابی هورمونی و بررسی علل ثانویه لازم است. شرح‌حال دقیق (شروع علائم، داروها و مکمل‌ها، مصرف مواد، بیماری‌های کبد، کلیه و تیروئید) به تشخیص درست کمک می‌کند.
علائم ژنیکوماستی در نوزادان
در نوزادان پسر، ژنیکوماستی فیزیولوژیک به‌دلیل انتقال هورمون‌های مادری رخ می‌دهد و معمولا بدون نیاز به درمان طی چند هفته تا ماه‌ها برطرف می‌شود. لمس توده نرم زیر هاله و گاه ترشح سرسینه (witch’s milk) ممکن است دیده شود. هرگونه قرمزی منتشر، گرمی و درد شدید می‌تواند نشانگر عفونت باشد و باید ارزیابی شود. پایش علائم در اغلب نوزادان کافی است و نیاز به اقدام خاصی نیست. از دست‌کاری یا ماساژ ناحیه خودداری کنید. در صورت عدم کاهش اندازه طی ماه‌ها، بزرگ‌شدن یک‌طرفه سفت یا همراهی با علائم سیستمیک، معاینه تخصصی ضرورت دارد.
می‌خوای زودتر از شر ژنیکوماستی خلاص شی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
علت بزرگ شدن سينه مردان چيست؟
دلایل ژنیکوماستی در مردان متنوع است. تغییرات فیزیولوژیک (نوزادی، بلوغ، سالمندی)، بالا رفتن سن، اختلالات هورمونی و ژنتیکی یا کروموزومی، بیماری‌های زمینه‌ای (هیپوگنادیسم، پرکاری تیروئید، بیماری کبد و کلیه، برخی تومورها)، و مصرف الکل یا سایر مواد مخدر می‌تواند باعث ژنیکوماستی شود. همچنین کاهش نسبت تستوسترون به استروژن می‌تواند رشد خوش‌خیم بافت غده‌ای پستان را در مردان فعال کند و به ژنیکوماستی بینجامد
داروها نیز در بزرگ شدن سینه مردان نقش مهمی دارند. آنتی‌آندروژن‌ها (در درمان سرطان پروستات)، برخی ضدافسردگی‌ها و ضداضطراب‌ها، متادون و سایر داروها می‌توانند علت ژنیکوماستی مردان باشند. مصرف استروئیدهای آنابولیک و مکمل‌های هورمونی در برخی ورزشکاران می‌تواند تعادل هورمونی را برهم بزند و موجب ژنیکوماستی شود. این داروها باید فقط تحت نظر پزشک استفاده شوند.
در شبه‌ژنیکوماستی چربیِ اضافی قفسه سینه عامل اصلی ظاهر بزرگ‌شده است. اضافه‌وزن با افزایش تبدیل محیطی آندروژن‌ها به استروژن، تعادل هورمونی را به زیان تستوسترون تغییر می‌دهد و نمای سینه را برجسته‌تر می‌کند. با کاهش وزن و اصلاح سبک زندگی، تورم ظاهریِ نوک و خود پستان معمولاً کمتر می‌شود. با این حال، اگر توده دیسکی‌ِ سفت‌تری زیر هاله لمس شود یا دردِ پیشرونده، ترشح غیرطبیعی یا عدم‌تقارن واضح وجود داشته باشد، باید از نظر ژنیکوماستی واقعی و دیگر علل پاتولوژیک ارزیابی شود.
علت بزرگ شدن سينه سمت چپ مردان
اصلی‌ترین علت بزرگی سینه مردان در یک‌طرف (مثلا سمت چپ) می‌تواند به تفاوت‌های موضعی رشد بافت یا علل ثانویه (توده‌های موضعی، داروها، تروما) مربوط باشد. اما همواره باید بدخیمی نادر پستان مردان در توده‌های سفت و ثابتشود. در بزرگی دوطرفه، علل سیستمیک یا دارویی محتمل‌ترند. شرح‌حال دارویی و معاینهٔ دقیق، نخستین گام‌های ارزیابی هستند.
علت بزرگ شدن سينه در پسران چیست؟
در نوجوانانِ سن بلوغ، نوسانات هورمونی گذرا شایع‌ترین علت بزرگ شدن سینه است و معمولا طی چند ماه تا چند سال خودبه‌خود فروکش می‌کند. برای جلوگیری از بدتر شدن از دست‌کاری پستان خودداری کمید. در صورت تداوم بیش از حد انتظار، شروع قبل از بلوغ، یا وجود علائم غیرعادی (مثلاً کاهش صفات ثانویهٔ جنسی یا درد شدید و یک‌طرفه)، بررسی پزشکی ضروری است.
متن انگلیسی:
hopkinsmedicine
Most cases happen when a preteen or teenage boy is going through puberty. But it can also happen to newborn babies and older men
ترجمه متن:
بیشتر موارد ژنیکوماستی زمانی اتفاق می‌افتد که یک پسر نوجوان در حال گذراندن دوران بلوغ است. اما ممکن است برای نوزادان تازه متولد شده و مردان مسن نیز اتفاق بیفتد.
چه عواملی خطر ژنیکوماستی مردان را بیشتر می کند؟
برای ارزیابی ریسک ژنیکوماستی، اول باید بدانیم هر عاملی که نسبت تستوسترون به استروژن را برهم بزند، می‌تواند رشد غده پستانی را تحریک کند. شناسایی و حذف علل برگشت‌پذیر (مثل بعضی داروها یا مواد) مهم‌ترین گام در پیشگیری و درمان است. عوامل خطر ژنیکوماستی به شرح زیر است:
- بلوغ و سالمندی: نوسان طبیعی هورمون‌ها در این دوره‌ها
- چاقی: افزایش تبدیل محیطی آندروژن‌ها به استروژن و برجسته‌شدن بافت سینه
- الکل و مواد مخدر: برهم‌زدن تعادل هورمونی و اثرات کبدی
- استروئیدهای آنابولیک در ورزشکاران: آروماتیزه شدن و افزایش نسبی استروژن
- بیماری‌های زمینه‌ای: کبد (سیروز)، کلیه (نارسایی)، تیروئید (به‌ویژه پرکاری)
- هیپوگنادیسم (اولیه یا ثانویه): کاهش تولید یا اثر آندروژن‌ها
- داروهای خاص: آنتی‌آندروژن‌ها و بعضی داروها مانند اسپیرونولاکتون، فیناستراید، برخی ضدافسردگی‌ها و داروهای ضدزخم مانند سیمتیدین
۴.۸ (۴۷۵ نظر)۴.۹ (۱۹۷ نظر)۴.۷ (۱۵۸ نظر)۵ (۱۱۶ نظر)۴.۴ (۱۲۱ نظر)۴.۴ (۱۱۶ نظر)نتیجه گیری
علائم ژنیکوماستی اغلب به‌صورت بزرگ‌شدن غیرطبیعی سینه، وجود توده مرکزی زیر هاله، درد یا حساسیت و در برخی موارد ترشح نوک پستان بروز می‌کنند. این تغییرات در نوجوانی معمولاً گذرا و خودبه‌خود برطرف می‌شوند، اما در بزرگسالان پایدارتر بوده و نیازمند بررسی دقیق‌تر علت زمینه‌ای هستند. افتراق میان رشد غده‌ای واقعی و تجمع صرف چربی اهمیت زیادی دارد، زیرا گزینه‌های درمانی در هر حالت متفاوت‌اند. همچنین هرگونه علامت غیرمعمول مانند توده سخت و نامنظم، ترشح خونی یا عدم‌تقارن بارز باید هشداردهنده تلقی شود و ارزیابی تخصصی را ضروری سازد. در مجموع، شناخت علائم کلیدی می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت مناسب ژنیکوماستی کمک کند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام،وقت بخیر بنده ۱۵ سالمه و در سن بلوغ هستم اگر نوک سینه چپ رو فشار بدم خیلی خفیف درد میگیره،این چیز مهمیه؟
سلام
معمولا در این سن طبیعی است
ولی اگر درد بیشتر شد و یا هرماه ترشحات بود حتمن به پزشک مراجعه کنید
متخصص غدد
سلام من ۲۷سالمه نوک سینه سمت چوم هم درد میکنه هم بزرگ شده دست بهش میزنم درد داره الان چند وقته
سلام
با توجه به درد در ناحیه سینه
در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید
بهتر است از نظر هورمونی هم چک شوید
متخصص غدد
سلام من ۲۷سالمه نوک سینه سمت چوم هم درد میکنه هم بزرگ شده
سلام من ۱۵ سالمه و اضافه وزن دارم و چیزی مثل عدس در زیر نوک پستان چپم احساس می کنم که بعضی وقت ها باد می کنه و درست میشه . ترشح و درد هم ندارم آیا امکان سرطان پستان وجود دارد.
سلام
نگران نباشد
در زمان بلوغ طبیعی است
ولی برای اطمینان زیر نظر پزشک باشید
متخصص غدد
سلام دکتر من ۱۵ سالمه و زیر نوک پستان چپم یه چیز سفت مثل عدس کوچک هست و بعضی وقت ها نوک سینه هام باد می کنه و بعضی وقت ها درست میشه و من نه ترشح در نوک سینه دارم و نه درد ولی اضافه وزن دارم آیا ممکنه من سرطان پستان داشته باشم
آرمان عزیز
نگران نباشد
در زمان بلوغ طبیعی است
ولی برای اطمینان زیر نظر پزشک باشید
متخصص غدد
سلام عرض ادب وقت بخیر من ۱۸سالمه الان یه ۳یا ۴چهار سالی هست که سینه راست و چپ من متورم شده و خیلی بزرگ شده به نظر شما باید چیکار کنم ممنونم تشکر
سلام
با این علایم
بهتر است هرچه زودتر ازمایشات لازم هورمونی بدهید
میتوانید زیر نظر متخصص غدد و یا جراح عمومی باشید
متخصص غدد
سلامدر سن بلوغ هستم ۱۵سالمه و نوکسینه هام برجسته شدن و بزرگ ولی وقتی رفتم سونو گفتن که هیچی نیست و ژنیکوماستی نداری فقط میخام بدونم آیا میشه کوچیکش کرد تا مثل حالت قبل بشه؟
سینای عزیز
در روند بلوغ این علایم طبیعی است
زمانی خطرناک است که همراه با ترشحات و درد باشد
در این صورت حتمن زیر نظر متخصص باشید
متخصص غدد
سلام من در سن بلوغ هستم ۱۵سالمه و نوکسینه هام برجسته شدن و بزرگ ولی وقتی رفتم سونو گفتن که هیچی نیست و ژنیکوماستی نداری فقط میخام بدونم آیا میشه کوچیکش کرد تا مثل حالت قبل بشه؟
سلام
در روند بلوغ این علایم طبیعی است
زمانی خطرناک است که همراه با ترشحات و درد باشد
در این صورت حتمن زیر نظر متخصص باشید
متخصص غدد
سلام من ۱۵ سالمه فقط سینه سمت راستم احساس میکنم یه چیزی داخلشه خیلی هم درد میکنه چند ماهه
میخواستم بدونم چیکار کنم؟ آیا طبیعیه یا باید عمل بشه نگرانم
سلام
در طی بلوغ معمولا طبیعی است
ولی در صورت تورم غیرمعمول یا درد و ترشح حتمن باید زیر نظر متخصص باشید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/endocrinologist
سلام دکتر وقتی که فضایی که اونجا هستم گرم بتشه نوک سینه هام بزرگ میشه اما وقتی وارد فضای سرپی میشم به حالت عادی برمیگیرده در ضمن ۱۷ سالم هست
لطفا زودتر جواب بدین
سلام
همه این علایم طبیعی است
ولی اگر همراه با درد همراه باشد حتمن ازمایش هورمونی بخصوص هیپوفیزی و پرولاکتین ضروری است
https://doctoreto.com/doctors/speciality/ob-gyn