فهرست مطالب
سرگیجه یکی از علائمی است که طیف بسیار وسیعی از علتها دارد؛ از مشکلات ساده مثل کمآبی گرفته تا شرایط بسیار خطرناک مثل سکته مغزی، خونریزی داخلی یا آریتمی قلبی. بیشتر افراد حداقل یک بار در زندگی سرگیجه را تجربه میکنند، اما همهٔ سرگیجهها بیخطر نیستند. بعضی از آنها هشدار میدهند که در بدن اتفاق مهمی افتاده است و نیاز به بررسی فوری دارد. شناخت انواع سرگیجه خطرناک بسیار مهم است، چون در بسیاری از موارد، تشخیص سریع میتواند جان فرد را نجات دهد. هدف این مقاله از دکترتو این است که نشانه های سرگیجه های خطرناک را بشناسید و بدانید چه زمانی باید حتماً به اورژانس مراجعه کنید.
کدام سرگیجه ها خطرناک هستند؟
سرگیجه زمانی خطرناک محسوب میشود که همراه با علائم عصبی، قلبی یا علائم عمومی هشداردهنده باشد. این سرگیجهها معمولاً ناگهانی، شدید و غیرقابل کنترل هستند و برخلاف سرگیجههای معمولی با استراحت بهتر نمیشوند.
اگر سرگیجه در کنار علائم دیگری مثل بیحسی، اختلال بینایی، تب بالا، استفراغ شدید، بینظمی ضربان قلب یا درد قفسه سینه ظاهر شود، احتمال اینکه منشأ آن مغزی، قلبی یا عفونی باشد بسیار بیشتر است و فرد نباید منتظر بماند تا علائم خودبهخود برطرف شود.
- سرگیجه همراه با ضعف یا بیحسی یک طرفه
- سرگیجه همراه با اختلال گفتار و دوبینی
- سرگیجه بعد از ضربه به سر
- سرگیجه همراه با درد قفسه سینه و تپش قلب نامنظم
- سرگیجه همراه با تب بالا و کاهش سطح هوشیاری
- سرگیجه همراه با استفراغ شدید
- سکته مغزی
- آریتمی و ایسکمی قلبی
- خونریزی داخلی
- عفونتهای شدید و مننژیت
- مسمومیت دارویی و تداخل دارویی
۱. سرگیجه همراه با ضعف یا بی حسی یک طرفه
این نوع سرگیجه یکی از جدیترین علائم عصبی است. وقتی بخش خاصی از مغز دچار اختلال در خونرسانی میشود، کنترل عضلات همان قسمت بدن نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. به همین دلیل، فرد ناگهان احساس میکند یک سمت بدنش ضعیف یا بیحس شده است.
ممکن است بازو بالا نرود یا لب و صورت یک طرف بیحرکت شود. این حالت معمولاً در سکتههای ایسکمیک یا سکتههای کوچک (mini-stroke) دیده میشود. این علامت همیشه یک اورژانس محسوب میشود؛ چون هر دقیقه تأخیر،آسیب دائمی به بافت مغز وارد میکند.
۲. سرگیجه همراه با اختلال گفتار و دوبینی
اگر سرگیجه باعث شود فرد نتواند درست صحبت کند، کلمات را واضح ادا نکند یا ناگهان دچار دوبینی شود، احتمال درگیری ساقه مغز یا مخچه وجود دارد. ساقه مغز مرکز کنترل بینایی، تعادل، بلع و گفتار است. هرگونه اختلال در این قسمت، معمولاً با سرگیجه نامتعادل و شدید همراه است.
بر خلاف سرگیجههای معمولی، این حالت با دراز کشیدن یا نوشیدن آب بهتر نمیشود و معمولاً چند دقیقهای طول میکشد یا حتی بدتر میشود. این یکی از مشخصترین نشانههای سکته مغزی است.
همراه با سرگیجه علائم دیگهای هم تجربه میکنی؟
برای بررسی فوری نوبت بگیر.
سرگیجه و تومور مغزی چه ارتباطی با هم دارند؟
۳. سرگیجه بعد از ضربه به سر
در مورد اینکه بعد از ضربه به سر چه علائمی خطرناک است باید گفت که هر ضربهای که باعث بیهوشی، گیجی، فراموشی کوتاهمدت یا سردرد ناگهانی شود، منجر به آسیب مغزی میشود. گاهی خونریزی داخل جمجمه ابتدا خفیف است اما طی چند ساعت یا حتی چند روز پیشرفت میکند.
به همین دلیل ممکن است فرد ابتدا تنها دچار سرگیجه یا تهوع شود، اما بعد از مدتی علائم خطرناکتری مثل خوابآلودگی، تاری دید یا استفراغ شدید ایجاد شود. سرگیجه بعد از ضربه به سر همیشه باید جدی گرفته شود، حتی اگر فرد ظاهراً حالش خوب باشد.
۴. سرگیجه همراه با درد قفسه سینه و تپش قلب نامنظم
سرگیجه که همراه با درد قفسه سینه، تعریق سرد، احساس مرگ یا ضربان نامنظم قلب باشد، نشانه اختلال در پمپاژ قلب است. وقتی ضربان قلب نامنظم میشود (آریتمی)، خون به اندازه کافی به مغز نمیرسد. در نتیجه فرد احساس سبکی سر، تاری دید یا حتی غش میکند.
این علائم میتوانند نشانه حمله قلبی، آریتمی خطرناک یا انسداد خونرسانی به عضلهٔ قلب (ایسکمی) باشند. این شرایط بدون مراقبت سریع زندگی فرد را تهدید خواهد کرد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت mayoclinic
Get emergency medical care if you have new, severe dizziness or vertigo along with any of the following: Pain such as a sudden, severe headache or chest pain. Rapid or irregular heartbeat. Loss of feeling or movement in the arms or legs, stumbling or trouble walking, or loss of feeling or weakness in the face.
ترجمه فارسی:
اگر سرگیجه یا منگی جدید و شدید همراه با هر یک از موارد زیر دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید: دردی مانند سردرد ناگهانی و شدید یا درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع یا نامنظم، از دست دادن حس یا حرکت در بازوها یا پاها، تلو تلو خوردن یا مشکل در راه رفتن یا از دست دادن حس یا ضعف در صورت.
۵. سرگیجه همراه با تب بالا و کاهش سطح هوشیاری
اگر فرد همزمان تب بالا، سردرد شدید، خوابآلودگی غیرطبیعی و سرگیجه داشته باشد، احتمال عفونت شدید در سیستم عصبی وجود دارد. عفونتهایی مانند مننژیت (التهاب پردههای مغز) یا آنسفالیت (التهاب خود مغز) از جدیترین عفونتهای بدن هستند و در مدت کوتاهی باعث آسیب دائمی مغزی میشوند.
این وضعیت معمولاً با علائمی مثل حساسیت گردن، بیحالی شدید، کاهش هوشیاری و گاهی تشنج همراه است. درمان فوری با آنتیبیوتیک یا داروهای ضدویروس ضروری است.
۶. سرگیجه همراه با استفراغ شدید
استفراغ شدید و ناگهانی نشان میدهد که مشکلی در مرکز تعادل یا ساقه مغز وجود دارد هم در بیماریهای گوش داخلی ممکن است رخ دهد.
وقتی فشار داخل جمجمه بالا میرود (به دلایل مختلفی چون تومور، خونریزی، عفونت یا التهاب) بدن بهسرعت واکنش نشان میدهد و فرد دچار استفراغ پرتابی، ناتوانی در حفظ تعادل و حرکت چشمهای غیرطبیعی میشود. این حالت معمولاً با ضعف شدید، سردرد یا تاری دید همراه است و از علائم هشداردهنده به حساب میآید.
| علل سرگیجه خطرناک | علائم مربوط به هر علت |
|---|---|
| اختلال خونرسانی مغز (سکته یا مینیاستروک) | ضعف یا بیحسی یکطرفه، افتادگی صورت یا ناتوانی در حرکت عضو |
| درگیری ساقه مغز یا مخچه | اختلال گفتار، دوبینی و عدم بهبود با استراحت |
| ضربه به سر و آسیب مغزی | گیجی، تهوع، خوابآلودگی غیرطبیعی یا تاری دید بعد از ضربه |
| آریتمیها و مشکلات پمپاژ قلب | تپش نامنظم، درد قفسه سینه، تعریق سرد یا غش ناگهانی |
| عفونتهای شدید عصبی (مننژیت/انسفالیت) | تب بالا، سردرد شدید، کاهش هوشیاری یا سفتی گردن |
| افزایش فشار داخل جمجمه | استفراغ شدید، اختلال تعادل و حرکت غیرطبیعی چشمها |
| سکته مخچهای یا ساقه مغز بدون علائم تیپیک | ناتوانی در راه رفتن، سرگیجه چرخشی شدید و دوبینی |
| مشکلات قلبی ایسکمیک | درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرگیجه ناشی از کمبود خونرسانی |
| خونریزی داخلی (مغزی یا شکمی) | ضعف شدید، افت فشار خون، سردرد شدید یا تاری دید |
| عفونتهای شدید عمومی | سرگیجه همراه با تب بالا، بیحالی و علائم پیشرونده |
| مسمومیت یا تداخل دارویی | سرگیجه شدید، خوابآلودگی غیرعادی یا بیتعادلی بعد از مصرف دارو |
سرگیجه و کم خونی چه ارتباطی با هم دارند؟
سرگیجه خطرناک و سکته مغزی
یکی از خطرناکترین علل سرگیجه سکته مغزی است؛ بهویژه سکتههای ساقه مغز و مخچه که ممکن است بدون علائم معمول مثل ضعف یکطرفه ظاهر شوند. در این نوع سکتهها، تعادل، حرکت چشمها و هماهنگی بدن مختل میشود. فرد احساس میکند زمین در حال چرخش است و نمیتواند راه برود.
تشخیص این نوع علائم سکته مغزی دشوار است، اما وجود علائمی مثل دوبینی، لکنت ناگهانی، افتادگی صورت، بیحسی یا ناتوانی در ایستادن کمک بزرگی به تشخیص زودهنگام آن میکند.
سرگیجه خطرناک و آریتمی و ایسکمی قلبی
بسیاری از افراد نمیدانند که مشکلات قلبی میتوانند سرگیجه ایجاد کنند. وقتی قلب نتواند خون را بهطور مؤثر پمپ کند، مغز اولین عضوی است که کمبود خون را احساس میکند. این کمبود خون ممکن است چند ثانیه بیشتر طول نکشد، اما همان چند ثانیه برای ایجاد سرگیجه شدید کافی است.
موارد خطرناک آریتمی قلبی باعث غش ناگهانی میشوند. ایسکمی قلبی نیز باعث درد قفسه سینه، تنگی نفس و سرگیجه میشود. این علامتها همیشه نیازمند مراجعه سریع به پزشک هستند.
خونریزی داخلی و سرگیجه
سرگیجه از علائم شایع خونریزی داخلی است؛ چه خونریزی در شکم باشد و چه در مغز. در خونریزی مغزی، فرد ممکن است سردرد بسیار شدید، دوبینی، تاری دید یا بیتعادلی داشته باشد.
در خونریزیهای شکمی (مثل پارگی رگها یا مشکلات گوارشی)، بهدلیل کاهش حجم خون، فشار خون افت میکند و فرد دچار سرگیجه و ضعف شدید میشود. هر دو نوع خونریزی از علائم خطری هستند که نیاز به مراقبت فوری دارند.
نگرانی سرگیجهات علت خطرناکی داشته باشه؟ مشاوره بگیر.
عفونت های شدید و مننژیت
مننژیت یکی از عفونتهای بسیار خطرناک بدن است که گاهی در عرض چند ساعت پیشرفت میکند. سرگیجه معمولاً با تب بالا، سردرد شدید، خشکی گردن، مشکلات بینایی یا کاهش هوشیاری همراه است. در کودکان و سالمندان، ممکن است علائم مننژیت اولیه خیلی واضح نباشد و فقط بیحالی و سرگیجه دیده شود. تشخیص سریع با آزمایشهای خون و مایع نخاعی صورت میگیرد و درمان فوری تعیینکننده نتیجه این اتفاق است.
آیا عفونت گوش و سرگیجه با هم در ارتباط هستند؟
مسمومیت دارویی و تداخل دارویی دلیل سرگیجه خطرناک
گاهی سرگیجه بهدلیل مصرف بیش از حد یک دارو، ترکیب اشتباه چند داروی مختلف یا حساسیت بدن به یک دارو ایجاد میشود. داروهای خوابآور، ضدافسردگی، داروهای فشار خون، داروهای ضدتشنج و حتی برخی آنتیبیوتیکها میتوانند باعث سرگیجه شوند.
در تداخلهای دارویی، سطح داروها در خون افزایش پیدا میکند و روی مغز، قلب یا گردش خون اثر میگذارد. اگر فرد بعد از مصرف دارو دچار گیجی، سرگیجه شدید، بیتعادلی یا خوابآلودگی غیرطبیعی شد، باید فوراً به مراکز درمانی مراجعه کند.
۴.۶ (۳۶۱ نظر)۴.۸ (۲۹۷ نظر)۴.۶ (۲۸۷ نظر)۴.۸ (۲۵۱ نظر)۴.۷ (۲۲۱ نظر)۴.۸ (۱۹۵ نظر)نتیجه گیری
سرگیجه همیشه به یک دلیل ساده مربوط نیست. برخی انواع سرگیجه میتوانند نشانه مشکلات خطرناک و تهدیدکننده زندگی باشند. سرگیجههایی که با ضعف ناگهانی، دوبینی، مشکلات گفتاری، تب شدید، درد قفسه سینه یا استفراغ همراه باشند نیازمند بررسی فوری هستند. هرچه تشخیص سرگیجه های خطرناک زودتر انجام شود، احتمال درمان موفقیتآمیز بالاتر میرود. شناخت این علائم به شما کمک میکند بدانید چه زمانی باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!