فهرست مطالب
علت سرگیجه در زنان متفاوت است؛ از مشکلات ساده مثل افت فشار خون گرفته تا بیماریهای پیچیدهتر مانند میگرن یا اختلالات تیروئید. درک علل پشت سرگیجه در زنان اهمیت زیادی دارد، زیرا بسیاری از این علل قابل درمان یا مدیریت هستند و تشخیص به موقع کیفیت زندگی را بهبود میدهد. علاوه بر این، هورمونها هم نقش مهمی در بدن زنان ایفا میکنند و تغییرات هورمونی (مانند قاعدگی، بارداری و یائسگی) تاثیر مهمی روی سیستم تعادل بدن خواهد داشت. در این مقاله از دکترتو، به بررسی علل سرگیجه در زنان در سنین و شرایط گوناگون پرداخته خواهد شد.
چرا سرگیجه در زنان اتفاق میفتد؟
سرگیجه در زنان غالباً به دلیل عوامل فیزیولوژیک، هورمونی و عروقی رخ میدهد. بسیاری از زنان گیرندههای هورمونی در گوش داخلی (سیستم وستیبولار) دارند و نوسانات در سطح استروژن عملکرد این سیستم را تحت تأثیر قرار میدهد. مطالعات نشان دادهاند که تغییرات هورمونی در دورههایی مانند قاعدگی و بارداری با افزایش احتمال بروز سرگیجه و اختلالات تعادلی همراه است.
علاوه بر این، سایر علل عمومی سرگیجه مانند کمخونی، افت فشار خون و عفونت گوش داخلی نیز در زنان شایعتر هستند. ترکیب این عوامل باعث میشود که تشخیص دقیق علت سرگیجه در زنان کمی چالشبرانگیز باشد، اما در عین حال ضروری است تا درمان مناسب انجام شود.
- سرگیجه میگرنی
- عفونتهای گوش داخلی
- رژیمهای سنگین
- افت فشارخون
- کمخونی و فقر آهن
- اختلالات تیروئید
۱. سرگیجه میگرنی در زنان
میگرن یکی از علل شایع سرگیجه در زنان است. در این حالت، حملات سرگیجه ممکن است همراه با سردرد میگرنی باشند یا حتی بدون سردرد رخ دهند. در چنین شرایطی علائمی مثل تهوع، حساسیت به صدا یا نور نیز دیده شود. تغییر سبک زندگی، کاهش عوامل تحریککننده (مثل استرس یا برخی غذاها) و مصرف داروهای پیشگیرانه بهبود چشمگیری در این شرایط ایجاد میکند.
علت سردرد در زنان چیست؟
۲. عفونت های گوش داخلی
گاهی عفونت گوش و سرگیجه با هم مرتبط هستند. عفونت یا التهاب گوش داخلی میتواند تعادل سیستم وستیبولار را مختل کند و منجر به سرگیجه و حالت تهوع شود. در این شرایط، سیگنالهایی که از گوش داخلی به مغز ارسال میشوند، نادرست بوده یا ضعیف میشوند. چنین شرایطی مغز را گیج کرده و باعث احساس چرخش یا نوسان میشود.
این نوع سرگیجه ممکن است با درمانهای دارویی مانند داروهای ضد التهاب (استروئیدها)، آنتیبیوتیکها (در صورت عفونت باکتریایی) یا توانبخشی وستیبولار بهبود یابد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت betterhealth
Anxiety and stress are also the most common causes of dizziness that are not caused by the inner ear.
ترجمه فارسی:
اضطراب و استرس شایعترین علل سرگیجهای هستند که منشا آنها گوش داخلی نیست.
دنبال راهکاری برای خلاصی از سرگیجه هستی؟
برای ارزیابی فوری نوبت بگیر.
۳. سرگیجه به دلیل رژیم های سنگین
رژیمهای خیلی سخت یا محدود احتمالا منجر به کمبود مواد مغذی حیاتی مانند آهن یا گلوکز میشوند. در نتیجه این اتفاق خونرسانی به مغز کاهش یافته و سرگیجه ایجاد میشود. کمبود انرژی یا قند خون پایین (هیپوگلیسمی) میتواند باعث احساس سرگیجه، ضعف و حتی تهوع شود.
علاوه بر این، رژیمهای سنگین معمولاً باعث کمآبی میشوند (مثلاً وقتی فرد به مقدار کافی آب یا الکترولیتها نمینوشد)، و کمآبی یکی از علل شایع سرگیجه است؛ چون حجم خون کاهش یافته و فشار خون هم کاهش مییابد.
۴. افت فشارخون در زنان و سرگیجه
یکی از دلایل شایع سرگیجه، مخصوصاً هنگام تغییر وضعیت بدن (مانند ایستادن سریع)، افت فشار خون ارتواستاتیک است. این وضعیت زمانی اتفاق میافتد که سیستم گردش خون نتواند به سرعت به تغییر موقعیت پاسخ دهد. در چنین شرایطی خون کمتری به مغز میرسد که باعث علائم فشار خون پایین از جمله احساس سبکی در سر، سرگیجه و گاهی غش میشود.
در زنان، نوسانات هورمونی یا مصرف برخی داروها (یا مکملها) هم میتواند حساسیت سیستم عروقی را افزایش دهد؛ بنابراین خطر افت فشار خون بیشتر است. در موارد مزمن، پزشکان توصیه به تغییر سبک زندگی، مصرف مایعات بیشتر، نمک بیشتر (در برخی شرایط) با مصرف دارو را در دستور کار خود قرار میدهند.
افت فشار خون باعث سرگیجه مداوم شده؟ از پزشک مشاوره بگیر.
۵. کم خونی و فقر آهن در زنان
کمخونی فقر آهن یکی از دلایل بسیار شایع سرگیجه در زنان، به خصوص در افرادی است که دورههای قاعدگی سنگین دارند. کمبود آهن باعث کاهش هموگلوبین میشود، که ظرفیت حمل اکسیژن خون را کاهش میدهد؛ مغز نسبت به کمبود اکسیژن بسیار حساس است و این موضوع منجر به سرگیجه، خستگی و ضعف میشود.
برای مدیریت این نوع سرگیجه و کم خونی، معمولاً پیشنهاد میشود که زنان مکمل آهن مصرف کنند (در صورت تایید پزشک) و رژیم غذایی حاوی آهن (مثل گوشت قرمز، حبوبات، سبزیجات برگدار) داشته باشند. همچنین، بررسی پزشکی برای بررسی علت خونریزی قاعدگی سنگین هم لازم و ضروری است.
۶. سرگیجه در زنان به دلیل اختلالات تیروئید
اختلالات تیروئید (پرکاری یا کمکاری) با تاثیر بر سیستم گردش خون، متابولیسم و عملکرد عصبی، سرگیجه را افزایش میدهد. کمکاری تیروئید ممکن است موجب کاهش عملکرد قلب، افت فشار خون یا تجمع مایعات شود. در حالی که پرکاری تیروئید باعث تپش قلب، اضطراب و اختلال در تعادل خواهد شد.
علاوه بر این، در زنان یائسه یا نزدیک به یائسگی، اختلالات تیروئید رایجتر بوده و علائم تیروئید مشابه یائسگی است؛ از جمله سرگیجه که در هر دو مورد ایجاد میشود. مطالعهها نشان دادهاند که بررسی عملکرد تیروئید در این زنان میتواند به تشخیص مناسب و مدیریت بهتر این علائم کمک کند.
| علت سرگیجه در زنان | علائم مربوط به هر علت |
|---|---|
| نوسانات هورمونی در قاعدگی، بارداری و یائسگی | احساس عدم تعادل، سبکی سر یا سرگیجه دورهای |
| کمخونی و فقر آهن | سرگیجه همراه با خستگی و ضعف |
| افت فشار خون یا افت فشار ارتواستاتیک | سرگیجه هنگام ایستادن ناگهانی و احتمال غش |
| عفونت گوش داخلی | سرگیجه چرخشی همراه با تهوع و اختلال تعادل |
| میگرن | سرگیجه همراه با تهوع، حساسیت به نور یا صدا |
| رژیمهای سخت و کمبود مواد مغذی | سرگیجه همراه با ضعف، بیحالی یا قند خون پایین |
| کمآبی بدن | سرگیجه ناشی از کاهش حجم خون و افت فشار |
| اختلالات تیروئید | سرگیجه همراه با تپش قلب، ضعف یا اختلال تعادل |
| اضطراب و استرس | سرگیجه بدون منشأ گوش داخلی همراه با تپش یا تنش بدنی |
| تغییرات بارداری | سرگیجه همراه با تهوع و افت قند خون در اوایل بارداری |
| PMS و کاهش استروژن | سبکی سر و نوسانات تعادل قبل از قاعدگی |
| تغییرات یائسگی | سرگیجه همراه با بیخوابی، اضطراب یا نوسانات فشار خون |
| افزایش سن و تحلیل سیستم تعادلی | سرگیجه مزمن همراه با مشکلات حرکتی یا بیماریهای زمینهای |
علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان باردار
در دوران بارداری، تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون و گاهی افت قند خون میتواند منجر به سرگیجه شود. بهخصوص در سهماهه اول بارداری، تعدیل در جریان خون و نوسانات هورمونی باعث کاهش میزان اکسیژن مغز شده و احساس سرگیجه و تهوع به همراه خواهد داشت.
همچنین، کمخونی ناشی از نیاز بیشتر به آهن در بارداری نیز میتواند عاملی برای سرگیجه باشد. حفظ هیدراتاسیون، خوردن وعدههای کوچک و مکرر و چک منظم سطح هموگلوبین در این دوره، از راههای مهم پیشگیری و کاهش این علائم است.
علت سرگیجه در دوران PMS
در پیش از قاعدگی (PMS)، نوسانات هورمونی بهویژه کاهش استروژن میتواند بر سیستم تعادلی تأثیر بگذارد. این تغییرات ممکن است باعث افزایش حساسیت به سرگیجه و سبکی سر شوند. علاوه بر این، خونریزی قاعدگی سنگین یا کاهش هموگلوبین در این دوره هم منجر به کمخونی میشود، که خود یک عامل مهم سرگیجه است.
همچنین، برخی از زنان در دوران PMS دچار کاهش فشار خون یا نوسانات در قند خون میشوند که علائم سرگیجه را تشدید خواهد کرد.
علت سرگیجه در زمان یائسگی
در یائسگی، کاهش سطح استروژن نقش مهمی در بروز سرگیجه دارد. چون گیرندههای استروژن در گوش داخلی وجود دارند و این کاهش استروژن تعادل را مختل میکند. علاوه بر تغییرات هورمونی، یائسگی اغلب با اضطراب، کمخوابی و تغییرات فشار خون هم همراه است؛ این موضوع میتواند باعث افزایش دفعات سرگیجه شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت pmc.ncbi.nlm.nih
Although dizziness is one of the most common symptoms of menopause, the underlying mechanism is not precisely known
ترجمه فارسی:
اگرچه سرگیجه یکی از شایعترین علائم یائسگی است، مکانیسم زمینهای آن بهطور دقیق شناخته نشده است.
علت سرگیجه در زنان مسن
در زنان مسن، کاهش عملکرد سیستمهای مختلف بدن مانند سیستم عصبی مرکزی، سیستم تعادلی (گوش داخلی) و سیستم عروقی منجر به سرگیجه مزمن میشود. علاوه بر این، فرآیندهای پیری ممکن است باعث تحلیل ساختارهای وستیبولار (مانند اعضای گوش داخلی) شود که در کنترل تعادل نقش دارند.
همچنین، بیماریهای زمینهای مانند فشار خون بالا، بیماری قلبی، اختلالات عصب، و مصرف داروهای متعدد در این سنین هم شایعتر است و ریسک سرگیجه را افزایش میدهد. بررسی دقیق پزشکی در این گروه سنی بسیار مهم است تا علت دقیق تعیین و درمان مناسب انجام شود.
۴.۶ (۳۶۱ نظر)۴.۸ (۲۹۷ نظر)۴.۶ (۲۸۷ نظر)۴.۸ (۲۵۱ نظر)۴.۷ (۲۲۲ نظر)۴.۸ (۱۹۵ نظر)نتیجه گیری
سرگیجه در زنان میتواند علت بسیار متنوعی داشته باشد؛ از نوسانات هورمونی گرفته تا بیماریهای داخلی مانند کمخونی و اختلالات تیروئید. شناخت دقیق علت سرگیجه با توجه به سن، وضعیت هورمونی و عوامل پزشکی دیگر، در انتخاب بهترین روش درمان این بیماری مهم است. بهعلاوه، بسیاری از این علل قابل مدیریت هستند. با بهبود سبک زندگی، درمان دارویی یا توانبخشی تعادلی میتوان کیفیت زندگی زنان دچار سرگیجه را بهطور قابل توجهی بالا برد.
چکاپ منظم و مشورت با پزشک همیشه توصیه میشود، بهخصوص زمانی که سرگیجه مکرر، شدید یا همراه با سایر علائم هشداردهنده باشد. پیشنهاد میشود که برای بررسی بیشتر علت سرگیجه در زنان خیلی زود به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!