فهرست مطالب
سرگیجه و حالت تهوع از آن دسته علائمی هستند که میتوانند زندگی روزمره را به طور جدی تحت تاثیر قرار دهند. هر چند این دو نشانه ممکن است به صورت جداگانه بروز کنند، اما بسیاری از زنان گزارش دادهاند که این علائم به صورت همزمان به سراغشان میآیند. در چنین لحظاتی، دنیا ممکن است ناگهان در حال چرخش به نظر برسد، ضعف شدیدی را احساس کنید و حالت تهوع شدید، به معدهتان فشار بیاورد. اگر شما هم گاهی این علائم را تجربه میکنید و به دنبال شناخت علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان هستید، تا انتهای این مقاله از دکترتو همراه ما باشید.
چرا سرگیجه همراه با حالت تهوع در زنان رخ میدهد؟
علت سرگیجه در زنان همراه با تهوع مختلف است. یکی از علل احتمالی در برخی زنان تفاوتهای هورمونی و فیزیولوژیک بدن آنها است. شناخت علت زمینهای اهمیت زیادی دارد، زیرا نوع درمان به عامل ایجادکننده سرگیجه و تهوع بستگی دارد. نوسانات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری یا یائسگی میتوانند بر فشار خون، قند خون و سیستم تعادل تأثیر بگذارند. برخی از مهمترین این دلایل عبارتند از:
- قاعدگی و کمخونی ناشی از آن
- بارداری
- مصرف داروهای ضدبارداری و داروهای هورمونی
- سندرم تخمدان پلیکیستیک و فیبروم رحم
- بارداری خارج از رحم
- یائسگی و مصرف داروهای جایگزینی هورمون

۱. تغییرات هورمونی و سیکل قاعدگی
افت سطح استروژن و پروژسترون در دوران قاعدگی ممکن است عملکرد سیستم گردش خون و تعادل مایعات را تحت تاثیر قرار دهد و باعث احساس سبکی سر، فشار در ناحیه سر یا سرگیجه شود. علاوه بر این نوسانات هورمونی در دوران قاعدگی همچنین ممکن است روی عملکرد سیستم گوارش نیز تاثیر بگذارند و علائمی مانند نفخ، یبوست، حالت تهوع و حتی استفراغ را ایجاد کنند.
۲. سرگیجه و تهوع در دوران بارداری
سرگیجه و حالت تهوع از علائم شایع دوران بارداری هستند. تهوع و استفراغ در بارداری معمولا در چند ماه اول بارداری رخ میدهد و میتواند در هر زمان از روز اتفاق بیفتد، اما اغلب در صبحها بیشتر احساس میشود. سرگیجه نیز به دلیل تغییرات هورمونی که باعث کاهش فشار خون میشوند، در این دوران شایع است.
این دو علامت معمولا ناخوشایند هستند اما به طور کلی خطرناک نیستند. با این حال، اگر سرگیجه شدید شد یا با استفراغهای مکرر همراه بود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت verywellhealth
Seek medical attention if nausea and vomiting are sudden in mid-pregnancy, as this might be a sign of preeclampsia.
ترجمه فارسی:
اگر در اواسط بارداری به طور ناگهانی دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، لازم است فورا به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است نشانهای از پرهاکلامپسی باشد.
۳. کم خونی ناشی از قاعدگی
در صورتی که قاعدگی طولانی باشد یا با خونریزی شدید همراه شود، سطح آهن و هموگلوبین در بدن کاهش پیدا میکند. در این شرایط فقر آهن باعث کاهش انتقال اکسیژن به بافتها میشود. در نتیجه زنان علائمی نظیر سرگیجه و کم خونی، سبکی سر و حالت تهوع را تجربه میکنند.
۴. تاثیرات داروهای هورمونی و قرص های ضدبارداری
هورمونهای موجود در انواع قرص ضد بارداری و داروهای هورمونی میتوانند در برخی افراد، خصوصا در سه ماه اول مصرف، باعث سرگیجه و حالت تهوع شوند. علت سرگیجه معمولا تاثیر این هورمونها بر فشار خون و سیستم عصبی است.
همچنین، پروژسترون میتواند هضم را آهسته کند. این تغییرات باعث بروز علائم گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ و کاهش اشتها میشوند. لازم به ذکر است که احتمال ایجاد تهوع در قرصهایی که فقط پروژستین دارند یا دوز کمی استروژن دارند ممکن است برای برخی افراد قابلتحملتر باشد.

۵. سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و نوسان قند خون
یک علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) است. برخی از زنان مبتلا به این عارضه دچار افت قند خون (هیپوگلیسمی) میشوند؛ وضعیتی که باعث ضعف، بیحالی، لرزش، سرگیجه و حالت تهوع میشود.
از طرفی مقاومت به انسولین نیز در بسیاری از افراد مبتلا به PCOS دیده میشود. در این حالت سلولها نمیتوانند گلوکز را به درستی جذب کنند، بنابراین بدن برای وادار کردن سلولها برای جذب گلوکز، انسولین بیشتری ترشح میکند. این روند باعث نوسانات شدید قند خون و بروز سرگیجه، حالت تهوع و سایر علائم ناخوشایند میشود.
۶. بارداری خارج رحمی یا مشکلات رحم و تخمدان
بارداری خارج از رحم یک وضعیت خطرناک است که در آن جنین به جای رحم، در لوله فالوپ رشد میکند. این وضعیت میتواند علائم بارداری خارج از رحم مانند درد شدید در ناحیه شکم و لگن و خونریزی واژینال ایجاد کند.
از آنجایی که در بارداری خارج از رحم فرد ممکن است خون زیادی از دست بدهد، احتمال افت فشار خون و بروز علائمی مانند سرگیجه و حالت تهوع وجود دارد. از سوی دیگر، مشکلات رحم و تخمدان نظیر فیبروم رحم نیز میتوانند باعث حالت تهوع و استفراغ شوند.
۷. یائسگی و درمان های جایگزین هورمونی
نوسانات هورمونی در دوران یائسگی یا هنگام استفاده از داروهای جایگزینی هورمون میتوانند با تاثیر گذاشتن روی سیستم عصبی و فشار خون، باعث سرگیجه و حالت تهوع شوند. علاوه بر این، بسیاری از زنان در این دوران مشکلات خواب، اضطراب و کمآبی بدن را تجربه میکنند که این عوامل نیز میتوانند سرگیجه و حالت تهوع را تشدید کنند.
| علت | مهمترین علائم |
|---|---|
| تغییرات هورمونی و سیکل قاعدگی | سبکی سر، فشار در ناحیه سر، سرگیجه، نفخ، یبوست، حالت تهوع، استفراغ |
| بارداری | تهوع (اغلب صبحگاهی)، سرگیجه ناشی از کاهش فشار خون، استفراغ |
| کمخونی ناشی از قاعدگی | سرگیجه، سبکی سر، حالت تهوع بهدلیل کاهش آهن و هموگلوبین |
| داروهای هورمونی و قرصهای ضدبارداری | سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، علائم گوارشی |
| سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS) | سرگیجه، حالت تهوع، ضعف، بیحالی، لرزش ناشی از نوسان قند خون |
| بارداری خارجرحمی | درد شدید شکم و لگن، خونریزی واژینال، افت فشار خون، سرگیجه، حالت تهوع |
| مشکلات رحم و تخمدان (مانند فیبروم) | حالت تهوع، استفراغ، ناراحتی گوارشی، تشدید خونریزی و سرگیجه |
| یائسگی و درمانهای جایگزین هورمونی | سرگیجه، حالت تهوع، تشدید علائم با اضطراب، کمآبی و اختلال خواب |
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
سرگیجه و حالت تهوع در زنان، پدیدهای شایع هستند و اغلب خود به خود بهبود مییابند. با این حال در شرایط زیر بهتر است با پزشک مشورت کنید:
- علائم بیش از چند روز ادامه داشته باشند یا شدت آنها افزایش یابد.
- پس از شروع یک داروی جدید، دچار سرگیجه یا حالت تهوع شده باشید.
- سردردهای میگرنی یا سایر سردردهایی را تجربه کنید که فعالیتهای روزانه را مختل میکنند.
- دچار اضطراب مزمن یا تغییرات غیرمعمول در خلق و خو شوید.
همچنین، اگر علائم شدیدتر یا غیرمعمول مانند ضعف ناگهانی، مشکل در حرکت کردن، تنگی نفس یا کاهش هوشیاری را تجربه کردید، فورا به اورژانس مراجعه کنید.
نتیجه گیری
شناخت علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان به شما کمک میکند که در صورت بروز این علائم، عامل زمینهای را بهتر شناسایی و در صورت امکان کنترل کنید. این علائم میتوانند دلایل مختلفی داشته باشند که از جمله آنها میتوان به تغییرات هورمونی، بارداری، یائسگی و مشکلاتی مانند سندرم تخمدان پلیکیستیک و فیبروم رحم اشاره کرد. از آنجایی که برخی از این عوامل ممکن است نیاز به بررسی و درمان پزشکی داشته باشند، در صورت تجربه هر نشانه غیرطبیعی یا ادامهدار، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و دریافت راهنمایی درمانی ضروری است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!