فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
سرطان روده بزرگ یکی از شایعترین سرطانهای دستگاه گوارش است و تشخیص زودهنگام آن میتواند نقش مهمی در مدیریت و درمان مؤثر داشته باشد. در سالهای اخیر، تمایل افراد به روشهای ساده و غیرتهاجمی باعث شده آزمایشهای خانگی بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرند. بسیاری از افراد به دنبال راهی هستند تا بدون انجام روشهای تهاجمی، تنها با یک نمونهگیری ساده، نشانههای اولیه بیماری را بررسی کنند. تست سرطان روده در منزل دقیقاً با همین هدف طراحی شده و تلاش میکند نشانههای اولیه را از طریق بررسی مدفوع شناسایی کند. این روش گرچه جایگزین کامل کولونوسکوپی نیست، اما میتواند دیدی اولیه و قابلاعتماد درباره وضعیت روده ارائه دهد. در این مطلب از دکترتو، با تست سرطان روده در منزل و روش انجام آن آشنا میشوید.
تست سرطان روده در منزل چیست؟
تست سرطان روده در منزل، روشی غیرتهاجمی برای غربالگری اولیه نشانههای سرطان یا پیشسرطان در دستگاه گوارش پایین است. این تستها معمولاً شامل جمعآوری نمونهی مدفوع در منزل و ارسال آن به یک آزمایشگاه تخصصی برای آنالیز میشوند. هدف اصلی این آزمایشها، تشخیص خون مخفی یا تغییرات DNA در مدفوع است که میتواند نشانگر وجود پولیپ یا تومور در روده بزرگ باشد. استفاده از این تستها به افراد کمک میکند تا بدون انجام کولونوسکوپی تهاجمی، یک ارزیابی اولیه از سلامت روده خود داشته باشند. همچنین برای بررسی سرطان میتوانید به آزمایشگاه های سرطان تهران مراجعه کنید.
انواع تست سرطان روده در منزل
تستهای سرطان روده در منزل برای غربالگری اولیه طراحی شدهاند و بهویژه برای افراد بالای ۵۰ سال یا کسانی که ریسک متوسط دارند مفیدند. این آزمایشها جایگزین کولونوسکوپی نیستند اما میتوانند وجود خون مخفی یا تغییرات ژنتیکی مرتبط با سرطان را مشخص کنند و در صورت مثبت بودن نیاز به بررسیهای بیشتر را نشان دهند. انواع رایج این تستها شامل موارد زیر است:
- کیتهای خانگی نمونهگیری برای ارسال به آزمایشگاه: امکان جمعآوری نمونه در منزل و تحلیل تخصصی در آزمایشگاه را فراهم میکند
- تست FIT: با اندازهگیری خون مخفی در مدفوع، حساسیت بالایی برای شناسایی خونریزی ناشی از پولیپ یا سرطان دارد
- تست FOBT: شکل قدیمیتر سنجش خون مخفی است و دقت کمتری نسبت به FIT دارد
- تست DNA مدفوع (Cologuard): ترکیبی از FIT و بررسی تغییرات DNA مرتبط با سرطان است و برای شناسایی پولیپهای پیشسرطانی هم کاربرد دارد
۱. آزمایش DNA مدفوع
آزمایش DNA مدفوع، به دنبال تغییرات ژنتیکی مرتبط با سرطان یا پولیپهای پیشسرطانی در نمونه مدفوع میگردد. این تست همچنین خون مخفی در مدفوع را شناسایی میکند. دقت بالای این روش باعث شده که در برخی کشورها به عنوان یک گزینه غربالگری معتبر پذیرفته شود. با این حال، در صورت مثبت شدن نتیجه، انجام کولونوسکوپی برای تایید نهایی و قطعی احتمال ابتلا به این بیماری الزامی است. برای انجام آزمایش میتوانید به یکی از آزمایشگاه های قم و یا آزمایشگاه های محل سکونت خود مراجعه کنید.
۲. آزمایش خون مخفی مدفوع مبتنی بر گوایاک
آزمایش خون مخفی مدفوع به دنبال نشانههایی از خونریزی پنهان در مدفوع درخواست میشود که میتواند ناشی از وجود پولیپها یا سرطانها باشد. آزمایش gFOBT باید چندین روز پی در پی انجام شود و رژیم غذایی خاصی قبل از نمونهگیری رعایت شود (مانند پرهیز از مصرف گوشت قرمز یا برخی داروها)، زیرا این مواد میتوانند نتیجه را تحت تأثیر قرار دهند.
۳. تست ایمونوشیمیایی مدفوع
تست FIT نیز خون مخفی در مدفوع را شناسایی میکند، اما نسبت به gFOBT حساستر است و به رژیم غذایی وابسته نیست. این تست فقط به یک نمونه نیاز دارد و برای بسیاری از بیماران راحتتر است. FIT به طور خاص به جستجوی خون انسانی در مدفوع میپردازد و انجام آن اغلب به صورت سالانه توصیه میشود.
متن انگلیسی:
mayoclinic
For colon cancer, the tissue sample is often collected during a colonoscopy. Sometimes surgery is needed to get the tissue sample. In the lab, tests can show whether the cells are cancerous and how quickly they’re growing. Other tests can give more information about the cancer cells.
ترجمه متن:
اغلب اوقات برای سرطان روده بزرگ، نمونه بافت در طول کولونوسکوپی جمعآوری میشود. گاهی اوقات برای گرفتن نمونه بافت به جراحی نیاز است. در آزمایشگاه، آزمایشها نشان میدهند که آیا سلولها سرطانی هستند و سرعت رشد آنها چقدر است. آزمایشهای دیگر هم میتوانند اطلاعات بیشتری در مورد سلولهای سرطانی ارائه دهند.
برای تفسیر تست سرطان روده نیاز به کمک داری؟
از پزشک راهنمایی بگیر.
مزایای تست سرطان روده در منزل
تست سرطان روده در منزل چندین مزیت مهم نسبت به روشهای سنتی تشخیص سرطان روده دارد. اولین و مهمترین مزیت، راحتی انجام تست در محیط خانه بدون نیاز به مراجعه به بیمارستان یا کلینیک است. این ویژگی مخصوصاً برای افرادی که در مناطق دورافتاده یا پرمشغله زندگی میکنند، اهمیت زیادی دارد. دومین مزیت، کاهش هزینهها نسبت به روشهایی مانند کولونوسکوپی است. بسیاری از بیمهها حتی تستهای خانگی را پوشش میدهند و این تستها برای افرادی که تحت پوشش بیمه نیستند نیز مقرون به صرفهتر است.
همچنین، این تستها باعث افزایش میزان غربالگری میشوند؛ چرا که بسیاری از افراد به دلیل ترس از روشهای تهاجمی یا خجالت از مراجعه حضوری، از انجام تستهای سنتی خودداری میکنند. تستهای خانگی با کاهش این موانع، نقش مؤثری در افزایش تشخیص زودهنگام سرطان ایفا میکنند.
معایب تست سرطان روده در منزل
با وجود مزایای فراوان، تست های خانگی سرطان روده محدودیتها و معایبی هم دارند. یکی از مهمترین معایب این تستها، احتمال نتیجه مثبت یا منفی کاذب است. در برخی موارد، تست میتواند نشانههای خونریزی یا تغییرات DNA را تشخیص ندهد یا اشتباه تشخیص دهد. بنابراین، نتیجه مثبت همیشه به معنای وجود سرطان نیست و نتیجه منفی هم لزوماً تضمینکننده سلامت کامل نیست.
از دیگر معایب میتوان به لزوم تکرار منظم تستها اشاره کرد. برخلاف عمل کولونوسکوپی که هر ۱۰ سال یکبار توصیه میشود، تستهای مدفوع باید سالانه یا هر سه سال یکبار انجام شوند (بسته به نوع تست). همچنین، تستهای خانگی نمیتوانند پولیپها را حذف کنند یا ضایعات مشکوک را بلافاصله مورد بررسی قرار دهند؛ در صورت نتیجه مثبت، بیمار نیازمند انجام کولونوسکوپی میشود که خود فرآیندی تهاجمی و پرهزینهتر است.
روش انجام تست سرطان روده در منزل
فرآیند انجام تست سرطان روده در منزل معمولاً ساده و قابل مدیریت است. کیت تست شامل یک یا چند ظرف نمونهگیری، یک یا چند کارت یا لولهی نمونهبرداری، و دستورالعملهای دقیق است. فرد باید نمونهی مدفوع را مطابق با دستورالعمل جمعآوری کند، بدون این که نمونه آلوده شود یا در معرض آلودگی محیطی قرار گیرد.
پس از جمعآوری نمونه، معمولاً لازم است که آن را در بستهبندی مخصوص قرار داده و برای تحلیل به آزمایشگاه ارسال کند. برخی کیتها امکان ثبت نتایج آنلاین یا پیگیری نتیجه از طریق اپلیکیشن را نیز دارند. توصیه میشود که پیش از انجام تست، فرد با پزشک خود مشورت کند، بهویژه اگر علائمی مانند خونریزی از رکتوم، تغییرات پایدار در اجابت مزاج یا سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ وجود داشته باشد.
| نوع تست | شرح و ویژگیها |
|---|---|
| ۱. آزمایش DNA مدفوع | بررسی تغییرات ژنتیکی و خون مخفی در مدفوع؛ دقت بالا؛ در صورت مثبت بودن نیاز به کولونوسکوپی برای تایید نهایی |
| ۲. آزمایش خون مخفی مدفوع (gFOBT) | شناسایی خونریزی پنهان ناشی از پولیپ یا سرطان؛ نیاز به نمونهگیری در چند روز پیاپی؛ تحت تأثیر رژیم غذایی و داروها قرار میگیرد. |
| ۳. تست ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT) | این تست فقط به یک نمونه نیاز دارد و برای بسیاری از بیماران راحتتر است. |
محدودیت های تست سرطان روده در منزل
مهمترین محدودیت این تستها این است که آنها فقط میتوانند حضور احتمالی مشکل را نشان دهند، نه این که محل دقیق یا شدت بیماری را تعیین کنند. علاوه بر این، خون مخفی در مدفوع ممکن است ناشی از بیماریهای دیگری مانند بواسیر یا زخمهای گوارشی باشد و همیشه به معنای سرطان نیست.
همچنین، میزان حساسیت و دقت این تستها بسته به نوع آزمایش متفاوت است. برای مثال، تست FIT نسبت به تست gFOBT حساسیت بیشتری به خون انسان دارد، اما هر دو ممکن است برخی تومورها را تشخیص ندهند.
متن انگلیسی:
mdanderson
Colon cancer is not just a diagnosis of the elderly anymore. More and more young people are
being diagnosed with colon cancer — even in their late 30s and early 40s. They’re also presenting with more advanced cases of disease. That’s why the recommended age for people’s first colon cancer screening with a colonoscopy was recently lowered from age 50 to 45.
ترجمه فارسی:
سرطان روده بزرگ دیگر فقط مختص سالمندان نیست. امروزه افراد جوانتری، حتی در اواخر دهه ۳۰ و اوایل دهه ۴۰ زندگی، به این بیماری مبتلا میشوند و در بسیاری از موارد با مراحل پیشرفتهتری از بیماری مراجعه میکنند. به همین دلیل، سن توصیهشده برای اولین غربالگری سرطان روده بزرگ با کولونوسکوپی اخیراً از ۵۰ سال به ۴۵ سال کاهش یافته است.
میخوای تست سرطان روده خانگی انجام بدی ولی صحتش رو نمیدونی؟ مشاوره بگیر.
تست سرطان روده در منزل مناسب چه افرادی است؟
تست های خانگی سرطان روده گزینهای مناسب برای بسیاری از افراد هستند، مخصوصاً کسانی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند. طبق توصیه انجمن سرطان آمریکا، این تستها معمولاً برای افراد بالای ۴۵ سال که سابقه شخصی یا خانوادگی سرطان کولورکتال یا پولیپهای پیشسرطانی ندارند، پیشنهاد میشود.
افرادی که نمیتوانند یا نمیخواهند کولونوسکوپی انجام دهند، یا در مناطقی زندگی میکنند که دسترسی به تجهیزات پزشکی پیشرفته محدود است، میتوانند از این تستها برای غربالگری اولیه استفاده کنند. همچنین، افرادی که رژیمهای غذایی ناسالم یا سبک زندگی کمتحرکی دارند ولی بدون علائم جدی هستند، گزینه خوبی برای انجام تست سرطان روده در منزل به شمار میروند.
تست سرطان روده در منزل مناسب چه افرادی نیست؟
در مقابل، برخی افراد باید به جای تستهای خانگی، غربالگریهای تخصصیتر مانند کولونوسکوپی را انتخاب کنند. افرادی که دارای سابقه خانوادگی قوی از سرطان روده بزرگ یا سندرومهای ژنتیکی مرتبط با سرطان هستند (مانند سندروم لینچ یا پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی)، باید روشهای غربالگری پیشرفتهتر را پیگیری کنند.
همچنین، افرادی که علائم جدی مانند خونریزی مقعدی، کاهش وزن بدون دلیل، درد شکم مداوم یا تغییرات مداوم در اجابت مزاج دارند، نباید تنها به تست خانگی اکتفا کنند و باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایند.
[show-doctors-info]
نتیجه گیری
تست سرطان روده در منزل ابزاری کاربردی برای غربالگری اولیه تغییرات مشکوک در روده بزرگ است و میتواند به افزایش تشخیص زودهنگام و توجه بیشتر افراد به سلامت گوارش کمک کند. این تستها با بررسی خون مخفی یا برخی الگوهای DNA در نمونه مدفوع، اطلاعات اولیه ارزشمندی را ارائه میدهند؛ با این حال، دقت آنها محدود بوده و نتایج مثبت یا منفی نیازمند درک صحیح و پیگیری مناسب هستند. در صورتی که نتیجه تست غیرطبیعی باشد یا فرد علائم هشداردهنده داشته باشد، انجام کولونوسکوپی همچنان ضروری است. به طور کلی، این تستها میتوانند مکملی مهم در مسیر غربالگری و مراقبت از سلامت روده به شمار روند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!