فهرست مطالب
تومورهای خوشخیم معده، تودههای غیرسرطانی هستند که در دیواره معده شکل میگیرند و معمولا به سایر بخشهای بدن گسترش پیدا نمیکنند. این تومورها معمولا بیخطرند اما در برخی موارد ممکن است به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. علائم سرطان معده خوش خیم معمولا خفیف است یا حتی وجود ندارد اما در صورت بروز، میتواند شامل درد یا ناراحتی در قسمت بالای شکم، نفخ، سوزش سر دل، تهوع یا در موارد نادر، نشانههایی از خونریزی گوارشی مانند مدفوع سیاهرنگ باشد. از این رو، پیگیری منظم و معاینه توسط پزشک اهمیت زیادی دارد تا در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرطبیعی، اقدامات پیشگیرانه یا درمانی لازم انجام گیرد. در ادامه درباره تومورهای خوشخیم معده صحبت میکنیم که معمولا غیرسرطانیاند و متاستاز نمیدهند. برای آشنایی بیشتر با روشهای تشخیص، درمان و پیشگیری از عوارض احتمالی، در ادامه این مطلب از دکترتو همراه ما باشید.
سرطان معده خوش خیم چیست؟
تومور خوشخیم معده یا تومور غیرسرطانی، تودهای است که در دیواره معده ایجاد میشود. این توده توانایی گسترش به سایر بخشهای بدن را ندارد و متاستاز نمیدهد. همچنین این تومورها برخلاف انواع بدخیم، معمولا تهدیدی جدی برای زندگی نیستند و رشد آنها محدود به ناحیهای خاص از معده باقی میماند.
در بیشتر موارد، تومورهای خوشخیم معده یا سرطان خوش خیم معده با جراحی بهطور کامل برداشته میشود و پس از درمان، احتمال بازگشت یا عود مجدد آنها پایین است. با این حال، تشخیص دقیق نوع تومور توسط پزشک متخصص اهمیت زیادی دارد تا از غیرسرطانی بودن آن مطمئن شوند و درمان مناسب در زمان درست انجام شود.
جدول زیر خلاصه نکات مهم درباره سرطان معده خوش خیم را نشان میدهد.
| نکات مهم | توضیحات |
|---|---|
| علائم | معمولا بدون علامت است و تصادفی کشف میشود در موارد نادر: درد یا سوزش مداوم در بالای شکم، نفخ، تهوع و استفراغ، احساس سیری زودرس، کاهش وزن بیدلیل یا نشانههای خونریزی مانند مدفوع سیاهرنگ |
| علل خطر | عفونت مزمن هلیکوباکتر پیلوری، گاستریت مزمن، مصرف طولانیمدت مهارکنندههای پمپ پروتون (PPI) در برخی پولیپها (مانند آدنوم) که خطر بدخیمی دارند، سابقه خانوادگی و اختلالات ژنتیکی |
| روش تشخیص | آندوسکوپی فوقانی با بیوپسی هیستوپاتولوژیک برای تایید خوشخیم بودن، سونوگرافی آندوسکوپیک، تصویربرداری CT یا MRI |
| درمان | برداشتن جراحی (مانند رزکسیون اندوسکوپیک برای پولیپهای کوچک یا گاسترکتومی جزئی) پیگیری منظم برای نظارت بر تغییرات، داروهای حمایتی برای مدیریت علائم |
| عوارض | خونریزی گوارشی، انسداد خروجی معده، سوءتغذیه، خطر تبدیل به تومور بدخیم در انواع خاص (مانند آدنومها) |
| روش پیشگیری | رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات و کمنمک، ترک دخانیات و الکل، درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری، حفظ وزن مناسب و پیگیری منظم در افراد پرخطر |
انواع سرطان معده خوش خیم
شایعترین ضایعات خوشخیم معده، پولیپها هستند که از سلولهای پوششی (اپیتلیال) تشکیل میشوند. این تومورها بیشتر تومورهای غیرسرطانی معده را شامل میشوند. پس از آن، لیومیومها (تومورهای عضله صاف) هم در معده شایع هستند. در دوازدهه، رایجترین ضایعات خوشخیم شامل آدنومها (از جمله آدنومهای غده برونر)، سپس لیومیومها و لیپومها هستند. علاوه بر این، سایر تومورهای غیرسرطانی معده شامل موارد زیر میشوند:
- لیپوما: تومور تشکیلشده از سلولهای چربی
- لیومیوم: تومور تشکیلشده از سلولهای عضله صاف
- پانکراس نابجا (هتروتوپیا پانکراس): تودهای شامل سلولهای بافت پانکراس در معده
متن انگلیسی:
به نقل از سایت winshipcancer
Most patients diagnosed with stomach cancer are age 60 or older.
ترجمه فارسی:
بیشتر افرادی که به سرطان معده مبتلا میشوند، ۶۰ ساله یا مسنتر هستند.
علائم سرطان معده خوش خیم
تومورهای خوشخیم معده معمولا بدون علامتاند و در بیشتر موارد بهطور تصادفی در زمان بررسیهای پزشکی کشف میشوند. با این حال، برخی از تومورها دردناک بوده، باعث خونریزی یا انسداد معده میشوند و یا رفتاری متفاوت دارند. به طور کلی علائم سرطان معده خوش خیم عبارت است از:
- خونریزی و کمخونی
- انسداد مسیر خروجی معده
- مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع، استفراغ یا احساس سیری زودرس
- برآمدگی شکم در صورت بزرگبودن تومور
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
عکس سرطان معده خوش خیم
تصویر زیر نمونهای از ظاهر معده در حالت وجود تومور یا پولیپ خوش خیم را نشان میدهد. تومورهای خوشخیم معده، که معمولا به صورت پولیپهای مخاطی ظاهر میشوند، میتوانند ساقهدار (شبیه قارچ با پایه بلند) یا بدون ساقه (مسطح و برجسته) باشند و معمولا در لایه داخلی دیواره معده رشد میکنند.
این تومورها مرزهای واضح و سطح صافی دارند و به بافتهای مجاور نفوذ نمیکنند که این ویژگی آنها را از تومورهای سرطانی بدخیم متمایز میکند. اندازه آنها معمولا از چند میلیمتر تا چند سانتیمتر متغیر است و با روشهایی مانند آندوسکوپی به راحتی قابل مشاهده و ارزیابی هستند.

علت سرطان معده خوش خیم
تومورهای خوشخیم معده، به خصوص پولیپها، معمولا به دلیل تغییرات سلولی در مناطقی از معده که ملتهب یا آسیبدیده هستند ایجاد میشوند. برخی پولیپها هم به صورت ارثی بروز میکنند. عوامل دیگری که ممکن است خطر ایجاد تومورهای غیرسرطانی معده را افزایش دهند شامل سیگار کشیدن، ابتلا به هلیکوباکتر پیلوری، سابقه خانوادگی سرطان، ژنتیک، چاقی، رژیم غذایی کم میوه و سبزیجات و مصرف نوشیدنیهای الکلی هستند. همچنین بیماریهای مزمن معده مانند گاستریت، کمخونی خطرناک یا جراحیهای چاقی هم میتوانند نقش داشتهباشند:
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری
- گاستریت مزمن
- اختلال ژنتیکی ارثی

سرطان معده چیست؟
تشخیص سرطان معده خوش خیم
برای تشخیص سرطان معده خوش خیم، پزشک ابتدا درباره علائم سؤال میکند و معاینه فیزیکی انجام میدهد. با این کار وجود تودهها یا برآمدگیهای غیرمعمول روی معده یا سایر نقاط بدن بررسی میشود. این معاینات اولیه به تشخیص دقیق و تعیین نیاز به آزمایشهای بیشتر کمک میکنند.
در صورت نیاز، پزشک ممکن است آزمایشهای تشخیصی تکمیلی را تجویز کند:
- آندوسکوپی مری، معده و دوازدهه
- سونوگرافی آندوسکوپیک همراه با آسپیراسیون سوزنی ظریف
- سیتیاسکن
- تصویربرداری با تشدید مغناطیسی
- بلع باریوم
متن انگلیسی:
به نقل از سایت ncbi
Benign tumors of stomach and duodenum are not common and constitute only 5–۱۰% of all stomach tumors, and 10–۲۰% of all duodenal tumors. Though these lesions are benign, some of them can become malignant. Therefore, early diagnosis, correct treatment and proper longterm follow-up are important.
ترجمه فارسی:
تومورهای خوشخیم معده و دوازدهه شایع نیستند و تنها حدود ۵ تا ۱۰ درصد از کل تومورهای معده و ۱۰ تا ۲۰ درصد از تومورهای دوازدهه را تشکیل میدهند. با وجود اینکه این ضایعات خوشخیم هستند، برخی از آنها ممکن است به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. بنابراین، تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و پیگیری بلندمدت اهمیت زیادی دارد.
درمان سرطان معده خوش خیم
درمان سرطان معده خوشخیم باتوجه به مرحله بیماری، نوع تومور و شدت علائم متفاوت است. در برخی موارد ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن کامل یا بخشی از معده باشد. در تومورهایی که احتمال بدخیمی دارند یا رشد سریعی نشان میدهند، ممکن است بعد از جراحی از شیمیدرمانی استفاده شود.
در برخی تومورهای خوشخیم که رشد نکرده یا مشکل خاصی ایجاد نمیکنند، بیمار تحت پیگیری منظم قرار میگیرد و در صورت بروز تغییرات، اقدامات درمانی مانند تجویز دارو برای مدیریت علائم (درد یا تورم) یا جراحی برای برداشتن تومور انجام میشود. این رویکرد به جلوگیری از درمانهای غیرضروری و کنترل بهتر بیماری کمک میکند.

داروهای سرطان معده خوش خیم
در موارد نادر که تومور خوش خیم رفتار تهاجمی دارد، از داروهای شیمیدرمانی مانند فلوروراسیل (۵-FU)، کاپسیتابین و سیس پلاتین استفاده میشود. زیرا استفاده از شیمیدرمانی برای تومور معده خوش خیم رایج نیست.
جراحی سرطان معده خوش خیم
جراحی معمولا بخشی از درمان سرطان معده خوشخیم است. به خصوص اگر تومور به سایر قسمتهای بدن گسترش نیافته باشد. جراحی سرطان معده خوش خیم معمولا همراه با سایر درمانها بهترین فرصت برای کنترل و برداشتن تومور را فراهم میکند. نوع جراحی به اندازه و محل تومور بستگی دارد و شامل موارد زیر است:
- بیوپسی آندوسکوپی: برای برداشتن پولیپهای کوچکتر
- گاستروستومی: ایجاد برشی در دیواره معده برای برداشتن پولیپهای بزرگتر
طب سنتی سرطان معده خوش خیم
در سالهای اخیر، طب سنتی چینی در مراحل مختلف سرطان معده مورد استفاده قرار گرفته است. فرمولهای کلاسیک و ترکیبات شیمیایی گرفته شده از داروهای گیاهی چینی ممکن است به درمان این بیماری کمک کند.
در حال حاضر، درمان استاندارد بر اندوسکوپی یا جراحی تکیه دارد؛ هرگونه درمان مکمل باید صرفا در قالب پژوهش و تحت نظر متخصص انجام شود.
عوارض سرطان معده خوش خیم
تومورهای خوش خوش خیم معمولا مشکلساز نیستند اما میتوانند بزرگ شوند و اندامهای اطراف را فشرده کنند. این اتفاق باعث درد یا دیگر مشکلات پزشکی میشود. برای مثال یک تومور معده خوش خیم بزرگ ممکن است باعث فشار روی معده یا روده شود. در چنین شرایطی بیمار نیاز به جراحی فوری خواهد داشت. شایعترین عارضه تومورهای خوشخیم خونریزی است.
پیشگیری از سرطان معده خوش خیم
برای کاهش خطر ابتلا، همه افراد باید سبک زندگی سالم را رعایت کنند. برای مثال مصرف نکردن دخانیات، پرهیز از مصرف الکل، تغذیه سالم با مصرف کافی میوه و سبزیجات و پرهیز از غذاهای پرنمک و کنسرو شده و حفظ وزن مناسب بدن ممکن است از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند. مصرف میوهها و سبزیجات تازه به خصوص مرکبات هم میتواند موثر باشد.
طول عمر سرطان معده خوش خیم
تومورهای خوشخیم معده، که بافتهای غیرسرطانی در دیواره معده هستند، معمولا طول عمر افراد را تحت تاثیر قرار نمیدهند و تهدیدکننده زندگی محسوب نمیشوند زیرا به بافتهای دیگر گسترش نمییابند. با برداشتن آنها از طریق جراحی معمولا بهبود کامل حاصل میشود و خطر بازگشت بسیار کم است که این اتفاق اجازه میدهد بیماران زندگی عادی و طولانیمدت خود را ادامه دهند. با این حال، پیگیری منظم ضروری است تا از تبدیل احتمالی به نوع بدخیم در موارد نادر جلوگیری شود.
نتیجه گیری
سرطان معده خوش خیم معمولا تهدیدکننده زندگی نیست و در بیشتر افراد با جراحی، درمان دارویی یا پیگیری منظم قابل کنترل است. این نوع سرطان در بعضی افراد بدون علامت خواهد بود اما در صورت رشد یا ایجاد مشکلاتی مانند درد، خونریزی یا انسداد، نیاز به بررسی توسط پزشک متخصص دارد. شناخت عوامل خطر، رعایت سبک زندگی سالم و انجام بررسیهای پزشکی منظم، به تشخیص زودهنگام و درمان موفق سرطان معده خوش خیم کمک میکند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!