فهرست مطالب
با گذشت چندین روز از آغاز قرنطینه برای جلوگیری از گسترش ویروس کرونا (COVID-19) و جمع شدن همه‌ی اعضای خانواده در خانه، احتمالا روزها و هفته‌ها قرنطینه شدن با کودکان فکر والدین را مشغول کرده است. اگر کودک یا نوجوانی در خانه دارید حتما این تجربه را داشته‌اید که روزهای قرنطینه و مخصوصا آخر هفته‌های روزهای قرنطینه به مارپیچ وحشتناکی بدل شده است. در خانه نگه داشتن کودکی پرانرژی که اکنون اجازه خروج از منزل را ندارد چالش برانگیز خواهد بود. نگران نباشید چون تنها شما نیستید که با مشکل سرگرمی کودکان در خانه دست و پنجه نرم می‌کنید.
هر پدر و مادری که اخیرا با آن‌ها صحبت کرده‌ام، علاوه بر دل مشغولی برای سرگرمی فرزندان، درباره‌ی تعطیل شدن مدارس نیز اظهار نگرانی می‌کنند. همه‌گیری ویروس کرونا باعث بسته شدن مدارس در سراسر کشور شده است و میلیون‌ها دانش آموز را وادار به خانه نشینی کرده است و والدین این سوال را دارند که من باید تمام روز با بچه‌هایم چه کار کنم؟ نکته‌ی مهم در این شرایط، حفظ آرامش و خونسردی است زیرا کودکان به والدین نگاه می‌کنند و تحت تاثیر احساس و رفتار آن‌ها هستند. سرگرمی‌های متنوعی برای بالا بردن روحیه و فعال نگه داشتن ذهن فرزندان در زمان قرنطینه وجود دارد که تنها محدود به استفاده از صفحه نمایش و اثرات زیان بار آن نیست. امیدوارم این نکات به شما کمک کنند تا با شرایط قرنطینه راحت‌تر کنار بیایید. صبور باشد و در خانه بمانید.
برنامه‌ی زمانی ایجاد کنید
یک مقوا، کاغذ یا تخته‌ی سفید (وایت برد) را به دیوار بچسبانید و روی آن برنامه‌ی روزانه را یادداشت کنید. هرچند پایدار ماندن به تمام برنامه‌ها و ساعت‌های مشخص کمی مشکل است اما این کار باعث می‌شود فرزندتان برنامه‌ی درس خواندن، استراحت، تفریح و بازی را بداند و وقت خود را به بطالت نگذراند. صبح‌ها زمان مناسبی هستند که مدرسه را در خانه شبیه سازی کنید و در تکالیف بچه‌ها به آن‌ها کمک کنید.
مدرسه را به خانه بیاورید
در پی تعطیلی مدارس در راستای قرنطینه، مهم‌ترین موضوعی که باعث نگرانی والدین شده، عقب ماندن کودکان و نوجوانان از درس‌ها و تکالیف مدرسه است. خوشبختانه اداره‌ی آموزش و پرورش و صدا و سیمای کشور برای رفع این مشکل، اقدام به برگزاری کلاس‌های درسی برای مقاطع مختلف در ساعات، از شبکه‌ی آموزش تحت عنوان “مدرسه‌ی تلویزیونی سیما” مشخص کرده‌اند. برای مشاهده‌ی دوباره‌ی کلاس درس خاصی که از تماشای آن باز مانده‌اید و برای اطلاع از برنامه‌های زمانی پخش فیلم‌های آموزشی دروس، می‌توانید به وب سایت شبکه‌ی آموزش مراجعه کنید.
قرنطینه وقت مناسبی است که تکالیف انجام نشده یا کتاب‌های درسی خوانده نشده را به سرانجام مناسبی برسانید. کتاب‌های کمک درسی نیز در این زمان بسیار مفید هستند.
در زمان قرنطینه، با آموزش دروس بچت مشکل داری؟
همین الان مشاوره بگیر
همکاری در انجام کارهای خانه
توصیه می‌کنیم در کارهای روزانه که به هر حال انجام می‌شوند، مانند پخت و پز، از کمک بچه‌ها استفاده بگیرید. خلاق باشید و آشپزی را به یک کلاس درس علمی تبدیل کنید. درباره‌ی چگونگی کار مخمر یا نوع تغییراتی شیمیایی یا فیزیکی که در مواد غذایی هنگام پختن رخ می‌دهد صحبت کنید. تمرین درس ریاضی با پرسیدن سوالاتی مانند “نصف فنجان آب به علاوه‌ی یک چهارم فنجان آب چقدر می‌شود؟” در هنگام آشپزی ممکن است. تلاش برای خواندن نوشته‌های روی برچسب محصولات می‌تواند تمرینی برای خواندن باشد. چنین کارهایی این امکان را برای بچه‌ها فراهم می‌کند تا در مورد تغذیه، غذاها و طعم دهنده‌ها بیاموزند.
در این ویدئو دکتر لعیا بشاش، روانشناس کودک در مورد نحوه‌ی صحبت با کودکان در مورد کرونا با شما صحبت می‌کند.
بازی کردن با استفاده از محیط و امکانات ساده و به چالش کشیدن ذهن بچه‌ها
پیشنهاد می‌شود کودکانی را که در حال یادگیری اصول ریاضی هستند به یک ماموریت در اطراف خانه یا ساختمان بفرستید تا مثلا همه‌ی پنجره‌ها را بشمارند. سپس از آن‌ها تعداد متوسط پنجره‌ها در هر آپارتمان را بپرسید. به چالش کشیدن کودکان برای برپایی یک نمایش در خانه می‌تواند نوآوری را به بچه‌ها آموزش دهد.
برای تقویت مهارت‌های زبانی از کودک بخواهید تا اشیا را نام ببرد و چندین بار این کار را تکرار کند. از کودک بپرسید که او درباره‌ی اشیا چه فکری می‌کند؟ اگر در حال مشاهده‌ی یک پروانه هستید به او بگویید: این یک پروانه زیباست، اینطور نیست؟ پروانه را دوست داری؟ آن پروانه زرد است. ببین اینجا یکی دیگر است. آیا می‌دانی آن را چگونه صدا کنی؟ تصویری از مادربزرگ را به کودکتان نشان دهید و از او بپرسید: آیا آخرین باری که مادربزرگ را ملاقات کردیم به یاد داری؟ و صحبت‌هایی از این قبیل برای تقویت مهارت‌های کلامی فرزندتان، می‌تواند برای سرگرمی او در زمان قرنطینه مفید باشد.
والدین می‌توانند از اوقات فراغت خود در کنار بچه‌ها برای جبران کمبود صحبت با آن‌ها بهره ببرند. گفتگو در مورد تجربیات گذشته با استفاده از عکس‌ها برای تقویت حافظه‌ی تصویری فرزندان راه جالبی به نظر می‌رسد.
یک نقشه‌ی گنج برای پیدا کردن خوراکی‌هایی که در جاهای مختلف خانه پنهان کرده‌اید می‌تواند ساعت‌ها کودکان را مشغول نگه دارد.
تمرین نامه نویسی برای مادربزرگ و پدربزرگ، البته به سبک قدیمی می‌تواند برای کودکان جذاب باشد.
متضاد عمل و صحبت کنید: بازی کردن با استفاده از متضاد کلمات در صحبت‌ها، کاری شبیه شخصیت دیبی در برنامه‌ی کلاه قرمزی، برای بچه‌ها شادی آور است. مثلا به جای روز بگویید شب و به جای بله بگویید خیر.
خمیر بازی، خانه سازی با لگو، نقاشی، آموزش شطرنج، دومینو، پانتومیم، مسابقه‌ی هجی کردن کلمات، بازی بسکتبال با استفاده از پرتاب توپ کاغذی در سطل، قایم موشک، گرگم به هوا، اسم فامیل، نوشتن خاطرات، باغبانی و کاشتن گل و عوض کردن خاک گلدان‌ها با استفاده از کمک بچه‌ها، برگزاری یک پیک نیک خانوادگی در داخل منزل یا در صورت امکان در حیاط خانه و تمرین ساز از کارهایی است که به گذر زمان و سرگرمی کودکان کمک می‌کنند.
ورزش! ورزش! ورزش!
کودکان و بزرگسالان نباید در روزهای قرنطینه از ورزش کردن غافل شوند. ورزش باعث کاهش افسردگی می‌شود به طوری که یک ساعت ورزش سطح هورمون شادی (سروتونین) در خون را به قدری بالا می‌برد که مساوی با مصرف قرص ضد افسردگی است. همچنین به دلیل کاهش تحرک و یک جا نشینی باید مراقب کالری‌های ورودی به بدنتان باشید.
حتی می‌توانید آهنگی شادی پخش کنید و خانه را به کلاس رقص مهیجی برای بچه‌ها تبدیل کنید. سعی کنید محیط خانه را شاد نگه دارید و از کمک‌ها و استعداد‌های فرزندان تجلیل کنید و او را تشویق کنید که ادامه بدهد.
کاردستی‌ها و معجزه‌هایشان
هرگز قدرت کاغذهای رنگی، مداد رنگی و لوازم هنری برای سرگرم نگه داشتن کودک برای مدت طولانی را دست کم نگیرید. از زباله‌های قابل بازیافت برای ساخت کاردستی‌هایی مثل شمشیر کاغذی با رول دستمال کاغذی، عروسک‌های پارچه‌ای، اوریگامی و ساخت یک قلعه‌ی مقوایی با جعبه‌ها استفاده ببرید. پینترست یک شبکه‌ی اجتماعی مفید است که ایده‌های جالبی برای ساخت کاردستی برای کودکان و خردسالان را در اختیار شما قرار می‌دهد.
ساخت یک کتاب برچسبی با استفاده از برچسب یا عکس‌هایی از مجلات و روزنامه‌ها و داستان سرایی برای صفحات آن، قدرت تخیل و مهارت‌های زبانی کودک را تقویت خواهد کرد.
کودکان احساسات خود را در نقاشی‌هایشان نشان می‌دهند. نقاشی کشیدن علاوه بر سرگرمی کودکان باعث می‌شود والدین تا حدودی به احساسات آن‌ها پی ببرند. با جستجوی آنلاین، به فرزندان خود در مورد هنرمندان مشهور و تکنیک‌های نقاشی آن‌ها بیاموزید.
از پازل‌ها غافل نشوید
پازل به مهارت‌های حل مسئله و تقویت حافظه کمک می‌کند. پازل‌ها این امکان را دارند که بچه‌ها و بزرگسالان را ساعت‌ها سرگرم کنند، به خصوص پازل‌های ۵۰۰۰ قطعه که واقعا پیچیده هستند. پازل نقشه، گزینه‌ی خوبی است که علاوه بر سرگرمی فرزندان، جغرافیای کشور را نیز به آن‌ها آموزش می‌دهد. اگر نمی‌خواهید تکه‌های پازل نیمه تمام روی زمین پخش باشند، می‌توانید یک میز کار مخصوص به عنوان ایستگاه پازل درست کنید. یک مقوای ضخیم انتخاب مناسبی برای این هدف است زیرا بعد از تکمیل کار می‌توانید پازل را روی همان مقوا بچسبانید و پس از قاب گرفتن، از آن به عنوان تابلویی تزیینی در منزل استفاده ببرید.
می‌خوای با راه‌های سرگرم کردن کودک آشنا بشی؟ همین الان مشاوره بگیر
کتاب! هر کودکی می‌تواند عاشق کتاب شود
هیچ چیز بهتر از گم شدن در یک کتاب عالی نیست. روانشناسان متخصص توسعه‌ی زبان کودکان به والدین توصیه می‌کنند که در طول روز برای خواندن کتاب با فرزندانشان وقت بگذارند. خواندن تعاملی با کودکان برای آموزش زبان و ارتقا سواد بسیار مفید است. والدین باید فرزندان خود را ترغیب کنند که در مورد عکس‌ها صحبت کنند، پیش بینی کنند که در داستان چه اتفاقی خواهد افتاد و اینکه در مورد شخصیت‌ها چه احساسی دارند.
کتاب‌های صوتی به عنوان روشی برای یادگیری همزمان بچه‌ها و بزرگسالان مفید هستند.
با ثبت نام در سایت‌ها و کتابخانه‌های آنلاین از اشتراک ماهیانه‌ی کتاب‌های صوتی کودکان بهره مند شوید. در دوران قرنطینه برخی سایت‌ها کتاب‌های خود را به رایگان در اختیار هموطنان قرار داده‌اند.