همه چیز در مورد آزمایش بتا؛ تفسیر و زمان مناسب انجام آزمایش بتا

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

اگر قصد بارداری دارید یا به دلیل وجود علائم بارداری به پزشک مراجعه کرده‌اید، احتمالا نام آزمایش بتا را شنیده‌اید. تست بارداری بتا که به عنوان تست بتا hCG نیز شناخته می‌شود، سطح هورمون بتا گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را در خون زنان باردار اندازه‌گیری می‌کند تا بارداری تایید شود. این آزمایش می‌تواند حاملگی را زودتر از تست بارداری بی بی چک تشخیص دهد و به بقای بارداری کمک کند، زیرا سطح hCG باید با پیشرفت بارداری افزایش یابد. بهتر است قبل از انجام این آزمایش اطلاعات کافی در مورد آن داشته‌باشید، به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب از محله سلامت دکترتو همراه ما باشید. درصورتی‌که نیاز به انجام تست بارداری دارید هم می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان ارتباط بگیرید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی هم وجود دارد.

آزمایش بتا چیست؟

آزمایش بتا یکی از انواع تست بارداری است که برای تشخیص بارداری انجام می‌شود. در آزمایش بتا فاکتور HCG بررسی شده و از این طریق وضعیت شخص باردار مشخص می‌شود. HCG هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی است که به آن هورمون بارداری می‌گویند. این هورمون ۱۰ روز بعد از لقاح توسط سلول‌های تشکیل شده در جفت تولید می‌شود. بعد از لقاح، سلول‌های جفت تخمک را تغذیه می‌کنند و به دیواره رحم وصل می‌شوند.
در آزمایش بارداری بتا، سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری بررسی می‌شود. این تست معمولاً در آزمایشگاه‌ های تست بارداری تهران و دیگر مراکز معتبر، بدون نیاز به ناشتایی انجام می‌شود و می‌تواند حتی قبل از تست بی‌بی‌چک، بارداری را در مراحل ابتدایی تشخیص دهد.

حدود ۱۱ روز بعد از لقاح می‌توان با آزمایش خون این هورمون را تشخیص داد. ۱۲ تا ۱۴ روز بعد از لقاح نیز هورمون HCG در آزمایش ادرار مشخص می‌شود. در حالت معمولا سطح هورمون HCG هر ۷۲ ساعت دوبرابر می‌شود و مقدار این هورمون در هفته ۸ تا ۱۱ بارداری به اوج خود رسیده و در هفته‌های بعدی بارداری کاهش پیدا می‌کند.

جدول عدد بتا در بارداری 

آزمایش عدد بتا (hCG) یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای ارزیابی وضعیت بارداری است که سطح هورمون جفت را در خون اندازه‌گیری می‌کند. این عدد در مراحل مختلف بارداری تغییر می‌کند و می‌تواند نشان‌دهنده سلامت روند بارداری یا وجود مشکلاتی مانند بارداری خارج رحمی یا خطر سقط باشد. جدول زیر محدوده‌های معمول عدد بتا را بر اساس هفته‌های بارداری نشان می‌دهد که به پزشکان در تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند.

وضعیت/هفته بارداری	محدوده سطح بتا HCG (mIU/ml)
آقایان سالم	کمتر از ۵
خانم‌های غیر باردار	کمتر از ۵
هفته ۳ بارداری	۵ – ۵۰
هفته ۴ بارداری	۱۰ – ۴۲۶
هفته ۵ بارداری	۱۸ – ۷,۳۴۰
هفته ۶ بارداری	۱,۰۸۰ – ۵۶,۵۰۰
هفته ۷-۸ بارداری	۷,۶۵۰ – ۲۲۹,۰۰۰
هفته ۹-۱۲ بارداری	۲۵,۷۰۰ – ۲۸۸,۰۰۰
بعد از هفته ۱۲	کاهش تدریجی تا حدود ۱۰,۰۰۰ – ۵۰,۰۰۰

تفاوت آزمایش بتا از خون و ادرار چیست؟

هورمون HCG هم در آزمایش خون و هم در آزمایش ادرار قابل تشخیص است و به بررسی علائم بارداری کمک می‌کند. اما آزمایش ادرار کیفی است و می‌تواند وجود یا نبود هورمون بارداری را تشخیص دهد. در صورتی‌که آزمایش بارداری بتا یک آزمایش کمی است و از طریق تست خون انجام می‌شود. در این آزمایش سطح هورمون HCG به طور دقیق در هر میلی‌لیتر اندازه گرفته می‌شود.

تفاوت آزمایش بتا با آزمایش بتا تیتر چیست؟

آزمایش بتا (β-hCG) میزان هورمون گنادوتروپین کوریونیک انسانی را در خون اندازه‌گیری می‌کند که از اولین روزهای بارداری توسط جفت تولید می‌شود. آزمایش تیتر بتا یک آزمایش کمی است که میزان دقیق این هورمون را در خون مشخص کرده و به پزشک کمک می‌کند تا روند بارداری را پیگیری کند. تفاوت اصلی بین این دو تست در این است که آزمایش بتا تیتر معمولا دقت و حساسیت بیشتری در تشخیص میزان هورمون بارداری دارد.

آزمایش بتا برای چیست؟

در آزمایش بارداری بتا سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری تعیین می‌شود. این آزمایش در موارد زیر کاربرد داشته و به پزشک در تشخیص روند بارداری کمک می‌کند:

• تشخیص بارداری و نظارت بر بارداری پرخطر
• ارزیابی درمان‌های باروری
• تشخیص برخی مشکلات در بارداری مانند حاملگی خارج از رحم
• رفع نگرانی برای سقط جنین
• تعیین سن جنین
• غربالگری جنین (مانند سندروم داون در غربالگری‌های سه‌گانه و چهارگانه)
• تشخیص برخی سرطان‌ها
  

تست بتا در کنار سایر شاخص‌ها، یکی از فاکتورهای مهم در غربالگری سه‌ماهه اول است. بسیاری از مادران این آزمایش را در مراکز تخصصی مانند آزمایشگاه‌ های غربالگری شیراز انجام می‌دهند تا علاوه بر بررسی سطح hCG، ریسک سندرم داون یا نقایص جنینی نیز ارزیابی شود.

می‌دونی نکات قبل و بعد از انجام آزمایش بتا چیه؟

همین حالا از متخصص مشاوره بگیر.

نوبت دکتر زنان

تفسیر آزمایش بتا؛ چگونه جواب آزمایش بارداری را بخوانیم؟

برای تفسیر جواب آزمایش بتا باید به عدد بتا توجه داشته‌باشید. این عدد در هر محدوده می‌تواند مورد خاصی را مشخص کند. اگر سطح عدد بتا کمتر از ۵ باشد، جواب بارداری منفی است و بالاتر از ۵ نشانه بارداری است.

اگر باتوجه‌به سن بارداری سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی است، تفسیر آزمایش beta hcg می‌تواند نشان‌دهنده یکی از موارد زیر باشد:

• بارداری دوقلو یا چندقلو
• کوریوکارسینوم رحم
• مول هیداتی فرم رحم
• سرطان تخمدان

در آقایان بالابودن سطح عدد بتا می‌تواند نشانه سرطان بیضه باشد. اگر در دوران بارداری بر اساس سن بارداری عدد بتا پایین‌تر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانه یکی از مشکلات زیر پس از خواندن آزمایش بتا باشد:

• مرگ جنین
• سقط جنین ناقص
• خطر سقط خودبه‌خودی
• حاملگی خارج رحمی

این آزمایش با اندازه‌گیری سطح هورمون hCG در خون، نه‌تنها بارداری را در مراحل بسیار ابتدایی تشخیص می‌دهد، بلکه به پزشک کمک می‌کند تا روند رشد جنین، سلامت بارداری یا اختلالاتی مانند بارداری پوچ یا حاملگی خارج رحمی را بررسی کند. برای انجام این تست می‌توانید از خدمات آزمایشگاه‌ های تهران استفاده کرده و نتیجه را با پزشک زنان تفسیر کنید.

همین الان بهترین دکتر برای بررسی سلامت جنین را پیدا کن.

دکتر سونوگرافی سلامت جنین

جواب آزمایش بتا چقدر طول میکشد؟

جواب آزمایش بتا معمولا بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از انجام آزمایش آماده می‌شود. در برخی موارد، آزمایشگاه‌ها ممکن است نتایج را سریع‌تر یا کمی دیرتر ارائه دهند، اما به‌طور معمول این مدت زمان برای تحلیل دقیق و اطمینان از دقت نتایج کافی است.

عکس آزمایش بتا مثبت و منفی

آزمایش بتا مثبت به معنای وجود هورمون hCG در خون و نشان‌دهنده بارداری است. در صورتی که عدد بتا از مقدار معین بالاتر باشد، تست مثبت خواهد بود. عکس آزمایش بتا معمولا شامل یک عدد است که نشان‌دهنده سطح hCG در خون است. برای تشخیص دقیق وضعیت بارداری، پزشکان معمولا میزان افزایش hCG را در آزمایشات متوالی بررسی می‌کنند. اگر نتیجه منفی باشد، این به معنای عدم وجود hCG در خون و عدم بارداری است.

چه زمانی باید آزمایش بتا را انجام دهیم؟

بهترین زمان انجام آزمایش بتا معمولا بعد از چند روز تأخیر در پریود است. برای تشخیص بارداری با استفاده از آزمایش بتا باید حداقل ۱۰ تا ۱۲ روز از تخمک‌گذاری گذشته‌ باشد تا سطح هورمون بتا در خون به اندازه کافی بالا و قابل تشخیص باشد. این آزمایش زمانی که بی بی چک منفی باشد هم می‌تواند به شکل دقیق‌تری بارداری را نشان دهد. . در بسیاری از موارد، افراد برای دقت بالاتر، آزمایش خود را در مراکزی مانند آزمایشگاه‌ های تست بارداری شیراز انجام می‌دهند که دارای تجهیزات پیشرفته و تفسیر دقیق هستند.

آزمایش بتا چند روز بعد از عقب افتادن پریود انجام میشود؟

آزمایش بتا باید حداقل ۱۰ تا ۱۲ روز بعد از عقب افتادن پریود انجام شود تا سطح هورمون گنادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG) در خون به حد قابل‌تشخیصی برسد. این زمان به این دلیل است که بتا hCG پس از لانه‌گزینی تخمک بارور در رحم به تدریج افزایش پیدا می‌کند. انجام زودتر تست بتا ممکن است نتیجه منفی کاذب نشان دهد.

آزمایش بتا چند روز بعد از رابطه جنسی انجام میشود؟

آزمایش بتا باید حداقل ۱۰ تا ۱۴ روز پس از رابطه جنسی انجام شود. این مدت زمان به دلیل نیاز به لانه‌گزینی تخمک بارور در رحم است که چند روز طول می‌کشد تا انجام شود. حتی اگر رابطه جنسی در زمان تخمک‌گذاری باشد، بارداری تا چند روز بعد از آن امکان‌پذیر است.

عدد بتا در بارداری نشانه چیست؟

عدد بتا در این آزمایش سطح هورمون HCG یا هورمون بارداری در خون را مشخص می‌کند. این هورمون ۱۰ روز بعد از لقاح تولید شده و با اندازه‌گیری سطح آن می‌توان به اطلاعات زیادی دست پیدا کرد.

اگر در آزمایش بارداری بتا سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی باشد، نشانه بارداری است. در زمان‌های مشخص باید این آزمایش دوباره تکرار شده و سطح بتا تعیین شود. اگر در حال افزایش باشد، بارداری به طور طبیعی پیش رفته و در صورت کاهش بتا باید علت آن تشخیص داده شود.

عدد بتا در هفته اول بارداری مشخص نیست. هورمون بتا hCG معمولا پس از لانه گزینی تولید می‌شود که حدود ۶ تا ۱۲ روز پس از لقاح طول می‌کشد. بنابراین، انتظار می‌رود که در هفته اول بارداری عدد بتای صفر یا بسیار کم داشته‌باشید.

۱. عدد بتا در بارداری دوقلو

اگر باتوجه‌به هفته بارداری سطح عدد بتا بالاتر از حد طبیعی بود، ممکن است علائم اولیه بارداری دوقلو یا چندقلو باشد. به طور معمول، در بارداری دو قلو، سطح hCG در هفته‌های اولیه بارداری ۲ تا ۳ برابر بیشتر از بارداری تک‌قلو است.

متن انگلیسی:
HCG is first detectable in the blood as early as 7-8 days after ovulation by very sensitive HCG assays (research assays); however, most blood pregnancy tests detect HCG levels about 10-11 days after.
ترجمه فارسی:
HCG برای اولین بار بعد از ۷ تا ۸ روز پس از تخمک‌گذاری با آزمایش بسیار حساس HCG (آزمایش‌های تحقیقاتی) قابل تشخیص است؛ با این حال بیشتر آزمایش‌‌های خون در بارداری سطح HCG را حدود ۱۰ تا ۱۱ روز پس از آن تشخیص می‌دهند.

به نقل از سایت advancedfertility

۲. عدد بتا در بارداری خارج از رحم

اگر بر اساس سن بارداری سطح عدد بتا پایین‌تر از حد طبیعی باشد، احتمال حاملگی خارج از رحم وجود دارد. عدد پایین‌تر همچنین می‌تواند نشانه مرگ جنین، خطر سقط جنین یا سقط جنین ناقص باشد. برای تشخیص عارضه متخصص زنان آزمایش‌های بیشتری تجویز می‌کند.

۳. عدد بتا در بارداری مولار

بارداری مولار وضعیتی است که به‌جای جفت، توده‌ای از بافت داخل رحم رشد می‌کند. در چنین شرایطی عدد بتا بالاتر از حد طبیعی قرار می‌گیرد. پزشک برای تشخیص این عارضه آزمایش را تکرار کرده یا آزمایش‌های دیگری را تجویز می‌کند.

۴. عدد بتا و جنسیت جنین (عدد بتا در بارداری پسر و دختر)

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که عدد بتا زمانی که جنین دختر است، کمی بیشتر از وضعیتی است که جنین پسر باشد. در هفته ۱۰ تا ۱۴ بارداری می‌توان جنسیت را از راه آزمایش تست بارداری تشخیص داد. البته عوامل مختلف محیطی، شرایط مادر و سلامت جنین هم در تغییر سطح عدد بتا تاثیر دارند.

۵. بتای بالای ۱۰۰۰۰ نشانه چیست؟

سطح بتا hCG بالای ۱۰ هزار در اوایل بارداری معمولا نشان‌دهنده بارداری سالم و در حال پیشرفت است. با این حال، مهم است که با متخصص زنان برای تفسیر نتایج مشورت کنید. سطح بتای ۱۰۰۰ و جنسیت نوزاد به هم مرتبط نیستند و نمی‌تواند دختر یا پسر بودن را مشخص کند. تعیین جنسیت معمولا از طریق سونوگرافی یا آزمایش ژنتیک در اواخر بارداری انجام می‌شود.

یک عدد نرمال بتا در هفته چهارم بین ۵ تا ۴۲۶ mIU/mL متغیر است. عدد بتا در هفته سوم بارداری معمولا پایین است و ممکن است از طریق آزمایش خون استاندارد قابل تشخیص نباشد. عدد بتا در هفته چهارم بارداری به‌طور معمول پایین است اما پیوسته شروع به افزایش می‌کند.

۶. عدد بتا در افراد غیر باردار

در افراد غیر باردار، سطح هورمون hCG یا عدد بتا معمولاً بسیار پایین است و معمولاً کمتر از ۵ میلی‌واحد بر میلی‌لیتر (mIU/mL) می‌باشد. وجود مقدار بالاتر از این حد می‌تواند نشان‌دهنده شرایط غیرطبیعی مانند برخی تومورها یا ناهنجاری‌های هورمونی باشد، اما به طور کلی در افرادی که باردار نیستند، عدد بتا نباید افزایش یابد.

۷. عدد بتا در بارداری مثبت

در بارداری طبیعی، عدد بتا به سرعت افزایش می‌یابد و معمولاً پس از لقاح، ظرف چند روز تا هفته‌ها به طور پیوسته بالا می‌رود. سطح hCG در اوایل بارداری می‌تواند به سرعت دو برابر شود و مقادیر بالای آن نشان‌دهنده رشد سالم جنین و پیشرفت بارداری است. پزشکان از روند افزایش این عدد برای ارزیابی سلامت بارداری استفاده می‌کنند.

۸. عدد بتا در بارداری خارج رحمی

در بارداری خارج رحمی، سطح هورمون hCG یا عدد بتا ممکن است پایین‌تر از حد انتظار برای سن بارداری باشد یا روند افزایش آن غیرطبیعی و کند باشد. این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از لانه‌گزینی غیرطبیعی جنین خارج از رحم باشد که نیاز به پیگیری سریع پزشکی دارد، زیرا بارداری خارج رحمی می‌تواند برای سلامت مادر خطرناک باشد.

نحوه انجام آزمایش بتا چگونه است؟

آزمایش بتا خون معمولا با نمونه‌گیری از خون و اندازه‌گیری میزان هورمون گنادوتروپین کوریونیک انسانی (hCG) انجام می‌شود. در این تست نمونه خون به آزمایشگاه ارسال می‌شود و در آنجا با استفاده از تکنیک‌های آزمایشگاهی، میزان این هورمون بررسی می‌شود. برای انجام آزمایش بتا، نیازی به آمادگی خاصی مانند ناشتا بودن نیست.

برای انجام آزمایش بارداری بتا باید نمونه خون گرفته شود. هنگام خون‌گیری ممکن است درد یا سوزش خفیفی داشته‌باشید. در این آزمایش خون نیاز به آمادگی خاصی نیست و می‌توانید در هر زمانی آزمایش را انجام دهید. همچنین ناشتا بودن در آزمایش بتا اچ سی جی ضروری نیست.

برای آزمایش بتا باید ناشتا باشیم؟

نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش بارداری بتا نیست. با این حال بعد از نوشیدن مقدار زیادی مایعات نباید ادرار را جمع آوری کرد زیرا رقیق‌تر می شود و ممکن است نتیجه منفی کاذب شود.

آزمایش بتا در مردان

در مردان برای تشخیص سرطان بیضه آزمایش beta titer انجام می‌شود. محدوده طبیعی عدد بتا در مردان کمتر از ۲ mIU/ml است. اگر مقدار هورمون HCG بیشتر از این عدد باشد، احتمال سرطان بیضه وجود دارد.

هزینه آزمایش بتا چقدر است؟

هزینه آزمایش بتا بستگی به مکان انجام آزمایش و نوع آزمایشگاه دارد. به‌طور کلی، هزینه این آزمایش در کشورهای مختلف متغیر است و معمولا در بازه‌ ۳۰۰ هزار تومان قرار دارد. هزینه این تست همچنین به هزینه‌های جانبی مانند نمونه‌گیری، تجزیه و تحلیل و مشاوره پزشکی نیز بستگی دارد.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۳۹۵ نظر)

دکتر جمال جندقی

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۲۶ نظر)

دکتر انسیه ایزدپناه

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۲۳۰ نظر)

دکتر عاطفه ابراهیمی

فلوشیپ طب مادر و جنین (پریناتولوژی)

نوبت بگیرید

۵ (۱۹۱ نظر)

دکتر نازنین صدرایی

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۹ (۱۷۴ نظر)

دکتر سیروس سرحدی

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۶ (۱۶۷ نظر)

دکتر امیرپاشا هنرپیشه

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

آزمایش بارداری بتا برای تشخیص باردار بودن یا بررسی مشکلات بارداری انجام می‌شود. در این آزمایش میزان هورمون HCG یا هورمون بارداری تعیین می‌شود. این هورمون پس از لقاح در بدن تولید شده و ۱۰ روز بعد از لقاح می‌توان با آزمایش خون وجود آن را تشخیص داد. اگر سطح عدد بتا بالاتر از ۵ باشد، نشانه بارداری است. در اوایل بارداری هر ۷۲ ساعت مقدار عدد بتا دوبرابر می‌شود. اگر سطح این عدد باتوجه‌به سن بارداری بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی باشد، باید آزمایش تکرار شود زیرا این شرایط می‌تواند نشانه مشکلی در بارداری باشد.

از آزمایش بتا برای بررسی برخی سرطان‌ها هم استفاده می‌شود. عدد بتا سرطان تخمدان در زنان و سرطان بیضه در مردان را مشخص می‌کند. برای انجام این آزمایش نیازی به ناشتا بودن نیست. برای تجویز آزمایش بارداری بتا یا تفسیر جواب آزمایش باید به پزشک متخصص زنان یا پزشک متخصص مامایی مراجعه کنید. همچنین می‌توانید آزمایش خود را در بخش آزمایشگاه‌های دکترتو ثبت کنید. نزدیک‌ترین آزمایشگاه را پیدا کرده یا برای آزمایش در محل اقدام کنید. پس از انجام آزمایش، جواب آن به‌صورت آنلاین برای شما ارسال می‌شود.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!