فهرست مطالب
آیا دیگران به شما گفتهاند که در خواب زیاد خروپف میکنید؟ علت خرناس کشیدن در خواب را میدانید؟ شاید چندین بار به دنبال درمان خروپف بودهاید، اما به نتیجه مناسبی نرسیدهاید. ما در این مطلب سعی داریم دررابطهبا خرناس کشیدن، علت، علائم و نحوه درمان آن توضیح دهیم.
اگر میخواهید برای درمان خروپف به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید، میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با متخصص وجود دارد.
خروپف یا خرناس چیست؟
خروپف صدای خشن و ناگواری است که به دنبال جریان هوا از بافت نرم گلو و لرزش بافت در هنگام تنفس ایجاد میشود. در حال حاضر تقریبا بیشتر افراد خروپف میکنند. اما در بعضی افراد خرناس مشکلی مزمن و طولانی است. گاهی اوقات خرناس کشیدن نیز نشاندهنده یک بیماری جدی است. علاوه بر این خروپف میتواند برای شریک زندگیتان نیز آزار دهنده باشد.
برای جلوگیری از بروز خر و پف، تغییر سبک زندگی مانند کاهش وزن، اجتناب از نوشیدن الکل قبل خواب و خوابیدن به پهلو میتواند کمککننده باشد. علاوه بر این ابزارهای پزشکی و جراحی نیز برای کاهش خرناس در خواب در دسترس هستند. باوجود اینکه استفاده از ابزارهای پزشکی برای برخی افراد مناسب هستند ولی برای تمامی افراد ضروری نیستند.
علائم خروپف
خروپف اغلب با اختلال خواب که به آن آپنه انسدادی خواب میگویند همراه است. گرچه تمام موارد خرناس با این اختلال همراه نیست، اما اگر همراه با هر کدام از علائم زیر باشد برای ارزیابیهای بیشتر باید به پزشک مراجعه کنید:
- وقفه تنفس در خواب به صورت واضح
- خوابآلودگی بیش از حد در طول روز
- سردرد صبحگاهی
- گلودرد به محض بیدار شدن از خواب
- بیقراری در خواب
- نفسزدن یا احساس خفگی در شب
- فشارخون بالا
- درد قفسه سینه در شب
- خر و پف شما آنقدر بلند است که خواب شریک زندگیتان را نیز مختل میکند.
- در کودکان اگر موجب بیتوجهی، مشکلات رفتاری و عملکرد ضعیف در مدرسه شود.
- الگوهای وقفه تنفس ممکن است بارها در شب تکرار شوند.
- افرادی که دچار آپنه انسدادی خواب هستند، حداقل ۵ بار در ساعت تنفس کند یا وقفه تنفسی را در خواب تجربه میکنند.
در این ویدئو دکتر علی اصغر خدادوست، جراح و متخصص بیماری های گوش، گلو و بینی و سر و گردن در مورد مشکل خرخر و وقفه تنفسی و راههای درمان آن با شما صحبت میکند.
دلایل خروپف در خواب
خرناس کشیدن میتواند به دلایل متعددی مانند آناتومی دهان و سینوسها، مصرف الکل، آلرژی، سرماخوردگی و افزایش وزن ایجاد شود. وقتی که به خواب عمیق فرو میروید، ماهیچههای سقف دهان(کام نرم)، گلو و زبان شل میشود و گلوی شما به اندازه کافی شل شده و راه تنفس تا حدودی بسته و دچار لرزش میشود.
هر کدام از موارد زیر میتواند روی مجاری هوایی تاثیر گذاشته و موجب خرخر کردن در خواب میشود:
- آناتومی دهان: اگر کام نرم کمی متورم شود، موجب تنگ شدن راه هوایی شما میشود. همچنین افراد دارای اضافهوزن ممکن است بافت اضافی در پشت گلویشان داشته باشند و راه هوایی آنها را تنگ کند.
- مصرف الکل: خوردن بیش از حد الکل قبل از خواب نیز میتواند موجب خر و پف شما شود. الکل موجب شلشدگی عضلات گلو شده و مقاومت راههای هوایی در برابر انسداد را از بین میبرد.
- مشکلات بینی: احتقان مزمن بینی یا انحراف بینی میتواند موجب خروپف شود.
- محرومیت از خواب: نداشتن خواب کافی میتواند عضلات گلو را بیشتر شل کند.
- وضعیت خوابیدن: هنگامی که فرد به پشت میخوابد خروپف مکرر و بلندتر است. زیرا به دلیل تاثیر نیروی گرانش بر گلو، راه هوایی تنگتر میشود.
- توان عضلانی ضعیف در گلو و زبان: ممکن است ماهیچه گلو و زبان بیش از حد شل باشند. این حالت باعث بستهشدن راه هوا میشود.
- مشکل در زبان کوچک: زبان کوچک قسمت بالایی و انتهایی دهان است. این قسمت در صورت بلند بودن میتواند راه بینی تا گلو را باریک کند. هنگام تنفس به ارتعاش درآمده و راه هوایی را مسدود میکند.
علت خروپف کردن کودکان در خواب چیست؟
در بیشتر موارد خروپف کودکان موقتی است. این عارضه زمان سرماخوردگی یا آلرژی فصلی به وجود میآید. اما گاهی خرناس کشیدن کودک را باید جدی گرفت. اگر این مشکل در خواب کودک اختلال جدی وارد کرده و فرزند شما بیش از حد خسته است، اگر تحریکپذیر، تهاجمی یا بداخلاق شده است یا بعد از خواب زیاد صبحها بهسختی از خواب بیدار میشود، باید حتما به متخصص اطفال مراجعه کنید.
شایعترین علت این نوع خروپف در کودکان آپنه انسدادی خواب است. در این اختلال جریان هوا مسدود شده و سطح اکسیژن کاهش پیدا میکند. در نتیجه کودک از خواب شبانه بیدار میشود. ۱ تا ۴% کودکانی که خروپف میکنند، این مشکل را دارند. در بیشتر موارد بزرگشدن لوزه و آدنوئیدها باعث خرناس کشیدن در خواب میشود.
علت خروپف نوزاد در خواب
نوزاد تازهمتولدشده معمولا تنفس پر سروصدایی دارد. گاهی این تنفس شبیه به خرناس کشیدن میشود. در بیشتر مواقع این حالت خطرناک نیست. زیرا مجرای بینی نوزاد کوچک است و کمی خشکی یا مخاط اضافی باعث بروز این مشکل میشوند.
علت خر و پف با دهان بسته
برخی افراد باوجود بسته بودن دهان هنگام خواب خرخر میکنند. در این شرایط معمولا علت آن شل بودن بیش از حد زبان است که راه تنفس را بسته و جریان هوا را به ریهها مسدود میکند. دلیل دیگر میتواند آپنه خواب باشد که بافت نرم و ماهیچههای گلو شل شده و تنفس را مشکل میکنند.
آپنه خواب و مشکلات خروپف در خواب
در بسیاری از موارد خرناس کشیدن در خواب موضوع جدی نبوده و نباید برای آن نگران بود. اما اگر علت آن آپنه خواب باشد، نیاز به درمان دارد. این افراد هنگام خواب چندین بار دچار قطعی نفس میشوند. درصورت اضافه وزن، مصرف برخی داروها یا الکل احتمال بروز این بیماری بیشتر میشود.
عوامل خطر خرناس کشیدن در خواب
مشکل خرناس در خواب میتواند برای هر شخصی ایجاد شود. اما برخی عوامل خطر ابتلا به این مشکل را بیشتر میکنند. از جمله:
- جنسیت مذکر
- اضافه وزن
- راه هوایی تنگ
- مصرف الکل
- مشکلات بینی
- سابقه خانوادگی خرناس یا آپنه انسدادی خواب
عوارض و خطرات خروپف
اگر خروپف با آپنه انسدادی خواب همراه باشد ممکن است در معرض هر کدام از عوارض زیر نیز باشید:
- خواب آلودگی در طول روز
- اختلال در تمرکز
- سرخوردگی و عصبانیت مکرر
- افزایش خطر ابتلا به فشارخون بالا، بیماریهای قلبی و سکته مغزی
- افزایش خطر ابتلا به اختلالات رفتاری مانند پرخاشگری یا اختلالات یادگیری در کودکان مبتلا به آپنه انسدادی خواب
- افزایش خطر تصادف به دلیل کمبود خواب
تشخیص خروپف
احتمالا همسرتان متوجه خروپف کردن شما در خواب میشود. پزشک زمان بررسی علائم و تشخیص علت ایجاد آن سوالاتی از شما و همسرتان میپرسد. باید اطلاعات کاملی در مورد سابقه پزشکی خود به متخصص بدهید. پزشک یک معاینه فیزیکی انجام داده و مشکلاتی که ممکن است راه هوایی را مسدود کنند، بررسی میکند.
مواردی مانند احتقان مزمن بینی به دلیل رینیت یا سینوزیت، انحراف تیغه بینی یا تورم لوزهها میتوانند از دلایل اصلی این مشکل باشند. پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق علت خروپف در خواب آزمایشهای زیر را تجویز کند.
- آزمایش تصویربرداری: با استفاده از روشهایی مانند سیتیاسکن، امآرآی یا اشعه ایکس میتوان مشکلات راه هوایی را تشخیص داد.
- مطالعه خواب: برای انجام این آزمایش از دستگاهی استفاده میشود که در طول خواب مواردی مانند ضربان قلب، تنفس و فعالیت مغز را بررسی میکند. این آزمایش پلیسومنوگرافی نامیده شده و ممکن است درحالی که در خانه خواب هستید یا در آزمایشگاه این آزمایش انجام شود.
درمان قطعی خروپف در خواب
برای درمان خر و پف پزشک احتمالا برای بار نخست تغییر شیوه زندگی را به شما توصیه میکند. مانند:
- کاهش وزن
- اجتناب از خوردن الکل قبل از خواب
- درمان احتقان بینی
- پرهیز از نخوابیدن
- اجتناب از خوابیدن به پشت
- استفاده از دستگاههای دهانی
زمانی که برای درمان خروپف در خواب به کلینیک درمان خروپف مراجعه میکنید، در مراحل خفیف احتمالا از روشهایی مانند اسپری بینی استروئیدی قبل از خواب یا چسب ضد خروپف برای بهبود مشکل استفاده میشود. اما برای درمان اشکال شدیدتر خرناس ناشی از آپنه خواب روشهای زیر کاربرد دارند.
فشار مثبت هوایی مداوم (CPAP)
در این روش باید هنگام خواب ماسک را بر روی دهان یا بینی قرار دهید. ماسک، هوا را با فشار از داخل کپسول وارد راههای هوایی شما میکند تا مجاری هوایی را هنگام خواب باز نگه دارد. این روش خر خر کردن در خواب را از بین میبرد و اغلب برای درمان این مشکل همراه با آپنه انسدادی خواب به کار میرود. گرچه CPAP یک روش قابلاعتماد و موثر برای درمان است، اما استفاده از آن برای برخی از افراد مشکل است.
عمل جراحی خروپف
روشهای متعددی برای بازکردن راه هوایی فوقانی و جلوگیری از باریکشدن آنها در هنگام خواب وجود دارد. به عنوان مثال در روشی که به آن UPPP میگویند، به شما بیهوشی عمومی داده میشود و بافتهای اضافی گلو را برمیدارند. روش دیگری که به آن MMA گفته میشود، حرکت فک بالا و پایین را اصلاح کرده که به باز کردن راههای هوایی کمک میکند. تکنیک جدید دیگری هم وجود دارد. در این روش محرکی به عصب گلو اعمال میشود و حرکت رو به جلو زبان را کنترل میکند؛ بنابراین زمانی که نفس میکشید زبان، راه هوایی را مسدود نمیکند.
درمان با داروی خروپف
خروپف دارویی برای درمان ندارد. اما باتوجهبه علت ایجاد آن برخی داروها ممکن است کارساز باشند. اگر علت ایجاد این مشکل سرماخوردگی یا آلرژی باشد، داروهای سرماخوردگی میتوانند به بهبود این شرایط کمک کنند. گاهی نیز پزشک به طور موقت برای داشتن خواب راحت آرامبخش تجویز میکند. ازآنجاییکه کمبود خواب میتواند باعث شدید شدن خرناس شود، این نوع داروها گاهی جوابگو هستند.
چانهبند ضد خروپف
چانهبند ضد خروپف وسیلهای است که از پارچه انعطافپذیر یا مواد نئوپرن ساخته میشود. قسمتی از آن روی چانه قرار گرفته و روی سر پیچیده میشود. چانهبند در واقع هنگام خواب دهان را بسته نگهداشته و باعث میشود، نتوانید از راه دهان نفس بکشید. نکتهای که باید به آن توجه کنید این است که این روش درمان دائمی خروپف نبوده و فقط زمان استفاده از چانهبند مشکل حل میشود.
همچنین زمانی که مشکل شخص انسداد راه بینی باشد، مانند سرماخوردگی، آلرژی یا انحراف بینی این وسیله کارساز نیست. با بستهشدن دهان تنفس بسیار سخت شده و نمیتوان این حالت را برای مدت طولانی تحمل کرد.
چسب ضد خروپف
این چسب نواری و شفاف روی بینی قرار میگیرد و باعث میشود بینی به سمت بالا برود. در این حالت مجاری بینی باز شده و تنفس راحتتر میشود.
راههای برطرفکردن خروپف در خانه
برای داشتن خوابی راحت بهتر است موارد زیر را در خانه رعایت کنید.
- به پهلو بخوابید، نه به پشت.
- از بالشی استفاده کنید که سرتان کمی بالاتر قرار بگیرد.
- از چسب ضد خروپف یا نوار بینی استفاده کنید تا سوراخهای بینی باز شوند.
- داروهای ضد احتقان برای بازکردن مجاری تنفسی مفید هستند. البته بدون تجویز پزشک نباید بیش از ۳ روز از آنها استفاده کرد.
- برای خواب برنامه منظمی داشته باشید.
درمان گیاهی خروپف
خروپف یا خرخر در خواب به دلیل اختلال در تنفس ایجاد میشود برخی از درمانهای خانگی و گیاهی میتوانند به بهبود این شرایط کمک کنند.
- روغن نعناع فلفلی: روغن نعناع خواص ضدالتهابی داشته و التهاب غشای پوشش داخلی حفرههای بینی را کاهش میدهد.
- روغن زیتون: این نوع روغن فواید بسیار زیادی برای سلامتی دارد. گاهی بافت پشت بینی یا گلو راه هوایی را مسدود کرده و باعث خرناس میشود. روغن زیتون تا حدودی این مشکل را برطرف میکند.
- داروی گیاهی مریمگلی: این گیاه علاوه بر ضد فشارخون، ضد دیابت و ضد میکروب بودن، ضدالتهاب نیز است. مریمگلی احتقان مخاطی و التهاب را کاهش میدهد.
- چای برگ گزنه: برگ گزنه آنتیهیستامین است و با مهار ترشح هیستامینها باعث کاهش احتقان میشود.
- داروی اسانس آویشن: احساس خستگی میتواند وضعیت خرناس را بدتر کند. اسانس آویشن باعث رفع خستگی شده و خر خر کردن در خواب را کاهش میدهد.
- روغن اکالیپتوس: این روغن بهخوبی مخاط را از بین برده و راه هوایی را باز میکند. اکالیپتوس همچنین یک ضدالتهاب طبیعی است که تورم پوشش داخلی مجاری بینی را از بین میبرد.
- سیر: موادی مانند سیر، پیاز و ترب به کاهش خرناس در خواب کمک میکنند. احتمالا دلیل آن خشککردن مجاری بینی و کاهش مخاط است.
چهکار کنیم تا خروپف نکنیم؟
یکی از دلایل خروپف آلرژی است. آلرژی جریان هوا از بینی را کاهش داده و باعث میشود، از دهان نفس بکشید. برخی از داروهای آلرژی میتوانند خروپف در خواب را از بین ببرند.
اگر علت ایجاد این مشکل انحراف بینی است، تنها راهحل جراحی انحراف بینی بوده و باید راه مجاری تنفسی باز شوند. انحراف بینی گاهی باعث مسدود شدن یکی از مجاری شده و تنفس را بهخصوص در خواب سخت میکند.
روشهای پیشگیری از خروپف
برای پیشگیری از خرناس راهحل خاصی وجود ندارد. عوامل زیادی میتوانند باعث ایجاد این مشکل شوند. اما میتوان برای پیشگیری از آن سبک زندگی را تغییر داد. موارد زیر به جلوگیری از خروپف در خواب کمک میکنند.
- وزن خود را کم کنید. با کاهش وزن چربی دور گردن کمتر میشود. چربی راه هوایی را باریک کرده و تنفس را مشکل میکند.
- خوابیدن به پهلو را تمرین کنید. خوابیدن به پشت باعث باریک شدن راه هوایی میشود. اگر عادت کنید به پهلو بخوابید، کمتر دچار این مشکل میشوید. برخی افراد برای ترک عادت به پشت خوابیدن، پشت لباس خود توپهای کوچک مانند توپ تنیس وصل میکنند.
- آب بیشتری بنوشید. کمبود آب در بدن باعث افزایش مخاط بینی میشود سعی کنید، مقدار مصرف آب را بیشتر کنید.
- رژیم غذایی خود را تغییر دهید. موادی مانند لبنیات و محصولات گلوتن باعث التهاب بافت بینی و گلو میشوند.
برای درمان خروپف در خواب باید به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
اگر دچار هرکدام از علائمی که در قبلا گفته شد هستید، حتما به دکتر گوش و حق و بینی یا کلینیک درمان خروپف مراجعه کنید. زیرا احتمالا نشاندهنده این است که خروپف شما همراه با آپنه انسدادی خواب است. اگر کودک شما نیز خرناس میکشد، به متخصص اطفال مراجعه کنید. زیرا کودکان نیز ممکن است مبتلا به آپن انسدادی خواب شوند. مشکلات بینی و گلو (مانند لوزههای بزرگشده) و چاقی اغلب میتوانند راه هوایی کودک را محدود کنند و منجر به آپنه انسدادی خواب شوند.
اگر برای تشخیص علت خروپف در خواب و درمان خرناس میخواهید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید، دکترتو همراه شماست. در دکترتو میتوانید علاوه بر تعیین وقت حضوری بهصورت آنلاین یا تلفنی با متخصص در ارتباط باشید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
تنظیم و ترجمه: فاطمه افضلی
تشکر از اطلاعات کامل وجامع و خوبتون 🌹🌹
سپاس از شما و همراهی تان
تندرست باشید جناب سمیعی عزیز
درود. پیرو صحبتهای قبلی باید بگویم که دیابت و فشارخون بالا دارم. ۱۷۸ قد و ۷۴ کیلو وزنم هست.وزنم مناسب هست و فشارخونم معمولا روی ۱۱بر روی ۷ کنترل شده هست و قندم زیر ۱۵۰ کنترل شده هست. گردن چاقی هم ندارم و متوسط هست. فقط هم روی طرف چپ میخوابم .طرف راست یا به پشت بخوابم خر و پف میکنم و حالت خفگی و بی حسی اعضا دارم .گاهی وقتها از ترس خفگی نمی خوابم.لطفا راهنمایی کنید که چطور می توانم از این مشکل نجات پیدا کنم.ممنون از راهنماییتون🙏
سلام
بیشتر از نظر حلق و تارهای صورتی باید چک شوید
بیشتر این موارد مربوط به مجاری تنفسی است
گرچه از نظر عصبی هم باید چک شوید
بهتر است ابتدا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
متخصص مغزواعصاب
من ۵۳سال سن دارم. مشکل آپنه خواب دارم از حدود ۳۰سال پیش.در ابتدا به دکتر مغز و اعصاب مراجعه کردم و دارو دادند تا چند سالی خوب بودم.الان نزدیک به ۱۰سال هست که مشکل خفگی در خواب دارم معمولا روی طرف چپ و با بالشت بالاتر از بدن می خوابم و اگر ناگهانی در خواب به پشت غلت بخورم احساس خفگی دارم و هیچ حرکتی نمی توانم انجام بدهم کو کل بدنم بی حس میشود.صدای اطرافیان را میشنوم اما قدرت عکس العمل ندارم و با اه و ناله کردن در خواب باعث میشوم که یکی از اعضای خانواده با شوک دادنم مرا از این وضع نجات دهد. به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کردم ولی نتیجه نگرفتم. وقتی تنها هستم سعی میکنم نخوابم تا این مشکل برام بوجود نیاد. به نظر شما باید چکارکنم و به کدام متخصص مراجعه کنم و احتمالا مشکلم با جراحی یا دارو برطرف میشود؟ با احترام
سلام
بیشتر از نظر حلق و تارهای صورتی باید چک شوید
بیشتر این موارد مربوط به مجاری تنفسی است
گرچه از نظر عصبی هم باید چک شوید
بهتر است ابتدا به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید
متخصص مغزواعصاب