فهرست مطالب
نوروفیدبک، روشی غیرتهاجمی برای تنظیم الگوهای مغزی و بهبود اختلالاتی مانند ADHD و اضطراب در بعضی افراد است اما مانند هر روش درمانی دیگری، ممکن است عوارض جانبی داشتهباشد. بر اساس بررسیهای پزشکی، بیشتر بیماران عارضه کم و موقتی را تجربه میکنند. سردرد خفیف، خستگی، اضطراب گذرا، سرگیجه یا مه مغزی از جمله عوارض نوروفیدبک هستند. اگر شما هم قصد انجام این درمان را دارید اما میخواهید بدانید که عوارض نوروفیدبک چیست، تا انتهای این مقاله از دکترتو همراه ما باشید.
عوارض رایج نوروفیدبک چیست؟
عوارض نوروفیدبک معمولا خفیف و موقتی هستند و شامل خستگی ذهنی، سردردهای سبک و سرگیجه میشوند. اضطراب گذرا و مه مغزی هم از دیگر عوارض شایع گزارششده است که ناشی از تنظیم اولیه الگوهای EEG است.
معمولا پزشکان قبل از شروع جلسات درمانی نوروفیدبک به بیماران اطلاع میدهند که برخی عوارض جانبی طبیعی هستند و نیازی به نگرانی یا اضطراب در مورد آنها نیست. عوارض رایج نوروفیدبک شامل موارد زیر هستند:
- سردرد خفیف
- سبکی سر و خستگی ذهنی
- تحریکپذیری یا اضطراب گذرا
- تغییرات موقت خواب
- حساسیت پوست سر در محل الکترود
| نوع عارضه | فراوانی | شدت | توضیحات |
|---|---|---|---|
| خستگی | شایع (موقتی) | خفیف | احساس خستگی پس از جلسات اولیه؛ معمولا نشانه تنظیم مغز است |
| سردرد | نادر تا متوسط | خفیف | سردرد خفیف و معمولا کوتاهمدت |
| مشکلات خواب | نادر | خفیف | بیخوابی یا خوابآلودگی موقت مرتبط با تحریک مغزی |
| اضطراب یا تحریکپذیری | نادر | خفیف تا متوسط | افزایش موقت اضطراب یا تحریکپذیری عاطفی |
| نوسانات عاطفی | خیلی نادر | خفیف | تغییرات خلقی کوتاهمدت مانند گریه ناگهانی |
| مه مغزی | نادر | خفیف | احساس گیجی یا نداشتن تمرکز موقت و گذرا |
سردرد خفیف
یکی از شایعترین خطرات نوروفیدبک، سردرد خفیف است که ممکن است در طول جلسه یا پس از آن بروز کند و گاهی با سرگیجه نیز همراه باشد. متخصصان این حالت را معمولا با کم آبی بدن یا خستگی مرتبط میدانند؛ وضعیتی که در بیشتر موارد با نوشیدن آب کافی و کمی استراحت برطرف میشود. معمولا این عارضه موقت و جزئی است و به دلیل تلاش و فعالیتی است که از مغز درخواست میشود.

سبکی سر و خستگی ذهنی
سبکی سر بعد از جلسات نوروفیدبک معمولا به خاطر تمرین امواج مغزی سریع (مانند امواج بتا) پیش میآید که تعادل موقتی در فعالیت مغز ایجاد میکند. خستگی ذهنی هم شایعترین عارضه است، شبیه خستگی عضلانی بعد از ورزش، زیرا مغز انرژی بیشتری برای یادگیری الگوهای جدید مصرف میکند. در افرادی که سابقه آسیب مغزی دارند، این علائم ممکن است شدیدتر باشند و نیاز به نظارت دقیقتری دارند.
تحریک پذیری یا اضطراب گذرا
طبیعی است که افراد حین تطبیق با الگوهای جدید امواج مغزی یا تغییر در زندگیشان، حساسیت بیشتری را تجربه کنند یا دچار تغییرات خلقی و تحریکپذیری شوند. این اتفاق به دلیل سازگاری مغز با شرایط جدید و پردازش متفاوت احساسات رخ میدهد. این تغییرات معمولا با گذر زمان کاهش مییابند بنابراین توصیه میشود به خودتان زمان بدهید تا با این تغییرات هماهنگ شوید و اجازه دهید مغز به الگوهای جدید و تمرینات نوروفیدبک عادت کند.
یکی دیگر از عوارض روحی نوروفیدبک، اضطراب است که ممکن است به دلیل استرس ناشی از قرار گرفتن الکترودها روی سر یا حتی نگرانی طبیعی بیماران از درمان ایجاد شود. برخی از بیماران، قبل از جلسه دچار اضطراب شدید میشوند اما معمولا با آغاز روند درمان، این احساسات کاهش مییابند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت chicagomindsolutions
Some sites in the brain may be more challenging to treat than others, leading to side effects more frequently.
ترجمه فارسی:
برخی نواحی مغز نسبت به سایر مناطق سختتر درمان میشوند و همین موضوع میتواند باعث بروز عوارض جانبی بیشتری در آنها شود.
تغییرات موقت خواب
از آنجایی که نوروفیدبک الگوهای مغزی را تغییر میدهد و الگوهای جدید را جایگزین میکند، بدن برای سازگاری با این تغییرات به زمان نیاز دارد. در این شرایط ممکن است فرد دچار اختلال در چرخه خواب شود. این اختلال میتواند در هر بیمار به شکل متفاوتی خود را نشان دهد. خوشبختانه این تغییرات معمولا گذرا هستند و معمولا پس از چند روز بدن به شرایط جدید عادت کرده و چرخه خواب به حالت طبیعی باز میگردد.
حساسیت پوست سر در محل الکترود
از آنجایی که در طول درمان نوروفیدبک سنسورها (الکترودها) روی پوست سر یا نواحی دیگر قرار میگیرند، ممکن است فرد دچار حساسیت خفیف یا سوزش پوست در محل تماس شود. این وضعیت معمولا به دلیل تماس طولانی مدت الکترود با پوست یا فشار روی آن ایجاد میشود. حساسیت ناشی از الکترود در بیشتر موارد موقتی است. با این حال، اگر در جلسات بعدی ادامه پیدا کرد، میتوانید از پزشک بخواهید که محل قرارگیری الکترودها را تغییر دهد.

عوارض جدی نوروفیدبک چیست؟
عوارض جدی نوروفیدبک نادرند و بیشتر در مواردی پیش میآیند که روش درمان درست تنظیم نشده باشد یا بیمار سابقه بیماری خاصی داشتهباشد. این عوارض میتوانند شامل بدتر شدن علائم اولیه (مانن افزایش اضطراب یا افسردگی) یا حتی خطر تشنج در کسانی که سابقه صرع دارند باشد اما معمولا با تغییر روش درمان، برطرف میشوند. تحقیقات نشان میدهند که نوروفیدبک معمولا ایمن است و اگر توسط متخصص باتجربه انجام شود، خطر کمی دارد. هیچ مدرک علمی هم از آسیب دائمی مغز با این روش در حال حاضر وجود ندارد.
مشکلات حافظه
یکی از جدیترین خطرات نوروفیدبک که به مداخله پزشکی نیاز دارد، بروز مشکلات موقتی در حافظه است. اگر چه این مشکلات نادر هستند اما احتمال دارد در برخی افراد رخ دهند. در حقیقت این مشکل برای همه بیماران رخ نمیدهد و اگر درمانگر به درستی آموزش ندیده باشد، ممکن است بیماران در طول جلسه و حتی پس از آن دچار مشکل در تمرکز شوند.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت theinsightclinic
Neurofeedback training doesn’t affect your overall personality; it teaches your brain to function more efficiently.
ترجمه فارسی:
تمرینات نوروفیدبک روی شخصیت کلی شما تاثیر نمیگذارند بلکه به مغز شما میآموزند که کارآمدتر عمل کند.
احتمال تشنج بعد از نوروفیدبک
این اتفاق بسیار نادر است و بیشتر در افرادی رخ میدهد که سابقه صرع یا اختلالات تشنج دارند. در بیشتر موارد، تشنج موقت است و آسیب جدی به مغز وارد نمیکند. درمانگران نوروفیدبک نیز آموزش دیدهاند که در چنین شرایطی با توقف فوری جلسه و استفاده از روشهای درمانی مناسب، وضعیت را کنترل کنند. با این حال، اگر سابقه صرع یا تشنج دارید، حتما قبل از شروع نوروفیدبک پزشک را در جریان قرار دهید.
چگونه عوارض نوروفیدبک را کاهش دهیم؟
برخی از عوارض نوروفیدبک تا حدی قابل کنترل و پیشگیری هستند. برخی از اقداماتی که میتوانید برای کاهش احتمال بروز این عوارض انجام دهید شامل این مواردند:
- یک درمانگر باتجربه در نوروفیدبک را انتخاب کنید
- از فشار زیاد به مغز جلوگیری کنید
- یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنید
- تعداد جلسات را به اندازه و باتوجه به تحمل فردی انتخاب کنید
نتیجه گیری
نوروفیدبک یک درمان تخصصی است که با وجود تاثیرات در بهبود اختلالات رفتاری و ذهنی، ممکن است عوارضی نیز به همراه داشتهباشد. دانستن این که عوارض نوروفیدبک چیست میتواند به شما کمک کند تا این درمان را بهتر درک کرده و راههای پیشگیری و کنترل عوارض آن را بشناسید. البته نیازی به نگرانی نیست زیرا بیشتر این عوارض موقتی بوده و به مرور کاهش مییابند. همچنین با انتخاب درمانگر مجرب و رعایت نکات ایمنی پس از درمان، میتوانید از بروز بسیاری از این عوارض جلوگیری کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!