فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
دریچه قلب مصنوعی یک وسیله پزشکی است که برای جایگزینی دریچه قلب آسیبدیده یا دچار نارسایی استفاده میشود. این وسیله کوچک برای تقلید از عملکرد دریچه طبیعی قلب طراحی شده که از بازگشت خون به عقب به سمت دهلیزها و بطنها جلوگیری میکند.اگر برای انجام عمل جراحی قلب به دنبال بهترین متخصص قلب و عروق هستید، میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین، متنی و تلفنی با متخصص وجود دارد.
دریچه قلب مصنوعی چیست؟
زمانیکه دریچه قلب آسیب میبیند و فرد دچار بیماری های دریچه قلب میشود و دارو درمانی یا ترمیم دریچه قلب جوابگو نیست، بهترین روش درمان تعویض دریچه قلب خواهد بود که با روش جراحی قلب باز انجام میشود. در مواردی که در اثر افزایش سن، بیماریهای خاص یا ناهنجاریهای ژنتیکی و مادرزادی دریچه قلب آسیب میبیند، دریچه قلب مصنوعی برای تعویض دریچه قلب استفاده میشود.
انواع دریچه های مصنوعی قلب کدامند؟
دو نوع اصلی دریچه قلب مصنوعی برای جلوگیری از علائم گشادی دریچه قلب وجود دارند که دریچههای مکانیکی و دریچههای بیولوژیکی هستند. دریچههای مکانیکی از مواد بادوام ساخته شدهاند و طول عمر بالایی دارند اما بعد از گذاشتن دریچه مصنوعی قلب به داروهای رقیق کننده خون مداوم نیاز دارند، مانند دریچه مصنوعی قلب آمریکایی و دریچه میترال مصنوعی. دریچههای بیولوژیکی از بافت حیوانی ساخته میشوند و نیازی به رقیق کننده خون ندارند اما طول عمر کمتری دارند.
در این بین، دریچه استنتی TAVR نیز وجود دارد. تعویض دریچه آئورت ترانس کاتتر (TAVR) یک روش کم تهاجمی است که برای جایگزینی دریچه آئورت بیمار استفاده میشود. این روش شامل قرار دادن یک دریچه استنت با یک کاتتر و برش کوچک، معمولا در کشاله ران است.
۱- دریچه قلب مصنوعی مکانیکی
دریچههای مکانیکی یا فلزی خود سه نوع دارند که عبارتند از:
- دریچه گوی و قفس: این دریچه که به آن دریچه قلب مصنوعی cage and ball گفته میشود، یک توپ سیلیکونی است که درون قفس فلزی حرکت میکند. البته از سال ۲۰۰۷ بهدلیل مشکل ایجاد لخته خون روی دریچه، تولید این دریچههای قلب مصنوعی متوقف شد.
- دریچه دیسکی: دریچههای دیسکی یا Tilting-Disk که از سال ۱۳۴۸ تا به امروز استفاده میشوند، نوعی حلقه فلزی در حصار پارچهای از جنس تفلون PTFE هستند. برجستگی چنگکشکلی داخل حلقه وجود دارد و به صفحهای از جنس پیروکربن متصل است. صفحه پیروکربنی که در وسط حلقه قرار گرفته با ضربان قلب، دهانه دریچه را باز و بسته میکند. این نوع دریچه قلب مصنوعی فلزی هم امروزه چندان کاربردی ندارد.
- دریچه دولتی: از دو نیمدایره با جنس پیروکربنی ساخته شدهاند که با یک لولا به حلقه فلزی استیلی وصل هستند. سطح دریچههای دولتی به نسبت دو دریچه قبلی بزرگتر است و احتمال ایجاد لخته خون در آن کمتر میشود. اما برخلاف دو نوع قبلی، گزارشهای مربوط به برگشت خون در دریچههای دولتی بیشتر بوده است.
۲- دریچه قلب مصنوعی بیولوژیک (دریچه حیوانی قلب)
دریچههای بیولوژیض ک بهجای فلز، از بافت حیوانی ساخته شدهاند مانند دریچه خوکی قلب. نخستین دریچه قلب مصنوعی بیولوژیک در سال ۱۹۶۲ برای پیوند دریچه آئورت انسان به انسان انجام گرفت. شرایط نگهداری دریچههای انسانی سخت است و هموگرافت اهداکننده باید پس از خارج شدن از بدن، بهشکل منجمد در نیتروژن مایع نگهداری شود. به همین دلیل این دریچه صرفا برای تعویض دریچه در بیماران مبتلا به بیماریهای قلبی مادرزادی یا اندوکاردیت دریچه بهکار میرود.
دیگر مشکل دریچه قلب مصنوعی انسانی، محدودبودن اهداکننده دریچه است که باعث میشود نسبت به دریچههای حیوانی کمتر قابل استفاده باشد. دریچههای بیولوژیکی حیوانی (بیوپروتز) از بافت حیوانی و دریچههای قلب گاو و خوک تولید میشوند. بیمارانی که دریچه قلب مصنوعی حیوانی دریافت میکنند، باید به فاصله ۳ تا ۶ ماه پس از عمل، داروی ضد انعقاد مصرف کنند و مصرف این داروها عمر دریچه خوکی یا حیوانی را بالا میبرد.
مزایای دریچه های بیولوژیک قلب
احتمال تشکیل لخته خون در دریچههای مصنوعی بیولوژیکی پایین است. دریچه مصنوعی پس از تیمار با گلوتارآلدئید، خاصیت ایمنیزاییشان خود را از دست میدهند. بههمین دلیل است که نیازی به درمان با وارفارین و داروهای ضد انعقادی ندارند.
معایب دریچه های بیولوژیک قلب
سرعت تخریب بالا و عمر کوتاه، مهمترین عیب دریچههای بیولوژیکی نسبت به دریچههای مکانیکی محسوب میشود. متوسط عمر دریچه قلب مصنوعی بیولوژیک ۱۰ سال است. سرعت تخریب دریچه در افراد کمتر از ۶۰ سال و زنان باردار بیشتر است اما در افراد بالای ۶۵ سال شاهد سرعت کمتر تخریب دریچه هستیم.
۳- دریچه استنتی TAVR دریچه آئورت فلزی
دریچههای TAVR در واقع همان دریچه بیولوژیکی هستند اما در دریچههای استنتی، دریچهی بیولوژیک درون یک استنت فلزی انعطافپذیری قرار داده شدهاست. در این مدل دیگر خبری از بریدن قفسه سینه و عمل جراحی قلب باز نیست.
در این روش استنت از راه کشاله ران یا روشهای دیگری مثل اینترونشن، داخل دریچه قلب قرار داده میشود. البته تعویض دریچه TAVR در حال حاضر برای دریچه آئورت کاربرد دارد. دریچه TAVR در صورتی برای سایر دریچههای قلب استفاده میشود که دریچه بیولوژیکی کار گذاشتهشده خراب شده باشد.
مزایای دریچه های TVAR برای تعویض دریچه قلب فلزی
مهمترین مزایای این نوع دریچه قلب مصنوعی شامل موارد زیر است:
- ریسک پایین مرگ و میر: از آنجاییکه نیاز به عمل جراحی باز نیست، خطرات استفاده از این دریچه قلب مصنوعی کمتر میشود و ریسک مرگ و میر آن پایین میآید.
- کم تهاجمی بودن: برای کار گذاشتن این دریچه قلب مصنوعی نه نیازی به بیهوش و برش قفسه سینه نیست. علاوهبراین بیمار حدود دو روز بعد از عمل ترخیص میشود.
- عدم نیاز به وارفارین: از آنجاییکه دریچه TVAR از جمله دریچههای بیولوژیکی است، بیمار نیازی به مصرف وارفارین نخواهد داشت.
معایب دریچه های TVAR دریچه فلزی آئورت
ویژگیهای ناخوشایند و خطرناک دریچه فلزی قلب عبارت است از:
- هزینه گزاف: استفاده از دریچههای TVAR درحال حاضر به نسبت عملهای باز جهت ترمیم یا تعویض دریچه قلب بسیار پرهزینهتر است.
- عمر دریچه مصنوعی قلب و طول عمر قلب مصنوعی: در افراد کمتر از ۶۰ سال طول عمر دریچههای TVAR مثل دریچههای بیولوژیکی در مقایسه با طول عمر دریچه فلزی قلب به مراتب کمتر است.
- سکته مغزی: احتمال بروز سکته مغزی نسبت به جراحی بیشتر میشود.
- نشت خون: رسوب کلسیم در دریچه اصلی از باز شدن کامل استنت این دریچهها جلوگیری میکند و منجر به نشت خون در اطراف دریچه میشود.
عکس دریچه قلب مصنوعی
تصویر زیر یک نوع دریچه قلب مصنوعی را نشان میدهد. این دریچهها از بازگشت خون به بطن یا دهلیز جلوگیری میکنند و از عوارضی مانند خستگی مداوم، درد قفسه سینه و بیماری قلبی زمینهای جلوگیری میکنند.
عمل دریچه قلب مصنوعی برای چه کسانی مناسب است؟
دریچه های قلب مصنوعی ممکن است برای افرادی مناسب باشند که گشادی دریچه میترال قلب دارند و نمیتوانند ان را ترمیم کنند. سایر موارد شامل موارد زیر است:
- اختلال قابل توجه دریچه (تنگی شدید دریچه یا نارسایی و نشت خون)
- بیماران با علائم ناشی از نقص دریچه قلب مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی یا سبکی سر
- بیمارانی که با محدودیت در فعالیتهای روزانه و کاهش کیفیت زندگی به دلیل وضعیت دریچه خود مواجه میشوند.
چه افرادی نباید تعویض دریچه قلب انجام دهند؟
بیمارانی که شرایط یا عوامل پزشکی خاصی دارند ممکن است فرد نامناسبی برای جراحی تعویض دریچه قلب در نظر گرفته شوند. برخی از موارد عبارتند از:
- سن بالا و بیماریهای همراه
- اختلال عملکرد شدید اندامی مانند اختلال عملکرد شدید کلیه و کبد
- نارسایی پیشرفته قلبی
- عفونت کنترل نشده مانند اندوکاردیت
- بیماران مبتلا به اختلالات خونریزی یا کسانی که از داروهای ضد انعقاد استفاده میکنند.
عمل دریچه قلب مصنوعی چگونه است؟
در اتاق عمل، روش کاشت دریچه مصنوعی قلب معمولاً شامل چندین مرحله است. ابتدا بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار میگیرد. سپس قفسه سینه باز میشود و دریچه قلب آسیبدیده برداشته میشود. دریچه مصنوعی با استفاده از نخ به دقت در جای خود دوخته میشود.
آیا گشادی دریچه آئورت قلب خطرناک است؟ اگر گشادی دریچه وجود داشته باشد، جراح تراز و تست مناسب برای هر گونه نشتی را تضمین میکند. در نهایت، قفسه سینه بسته میشود و بیمار در طول دوران نقاهت تحت نظارت دقیق قرار میگیرد. به طور خلاصه، این روش شامل برداشتن دریچه آسیبدیده و جایگزینی آن با دریچه مصنوعی و ثابت کردن آن در موقعیت مناسب قلب برای عملکرد بهینه است.
مراقبت های بعد از عمل دریچه مصنوعی قلب
عمل تعویض دریچه قلب با کاهش علائم و بهبود وضعیت جسمانی بیمار، امکان زندگی طبیعی را برای بیمار فراهم میکند. به خاطر داشته باشید که تعویض دریچه و استفاده از دریچه قلب مصنوعی لزوما به معنای این نیست که دیگر نیازی به مراقبت ندارید. برعکس، پس از عمل ترمیم یا تعویض دریچه قلب، باید تغییراتی در سبک عادی زندگی خود ایجاد کنید، از جمله:
- ورزش منظم
- رژیم غذایی سالم بعد از تعویض دریچه آئورت
- کنترل وزن
- ترک سیگار
- کنترل استرس
- درمان بیماریهایی که موجب تشدید مشکلات قلبی میشوند، مثل کلسترول بالا، فشارخون بالا و دیابت.
عوارض بعد از عمل تعویض دریچه قلب چیست؟
در این جراحیها، یعنی یکی از مهمترین اعضای بدن دستکاری میشود از این رو مطمئنا بدون ریسک و عوارض نیست. بهطور کلی عمل تعویض یا کارگذاری دریچه قلب خطرات زیر را برای فرد به همراه دارد:
- خونریزی که ممکن است باعث شوک شود.
- واکنش آلرژیک و مشکلات تنفسی نسبت به بیهوشی
- ایجاد لخته خون، بهخصوص ترومبوز وریدی که در ساق پا یا لگن تشکیل میشود و ممکن است بهسمت ریهها برود و در نهایت منجر به آمبولی ریه شود.
- عفونت.
باید این حقیقت را بدانید که عمل جراحی تعویض دریچه قلب هم عوارضی دارد، عوارض و خطرات عمل تعویض دریچه آئورت قلب عبارتاند از:
- حمله قلبی و علائم عفونت دریچه فلزی قلب
- اختلال در ریتم قلب یا آریتمی قلبی
- مشکلات حافظه
- نارسایی کلیوی
- سندروم پریکاردیوتومی
- سکته
- مرگ.
دریچه قلب مکانیکی عمر بالاتری دارد، اما عوارضی مانند خطر لختهشدن خون را دارد. دریچه بیولوژیک این خطرات را ندارد، اما عمر زیادی ندارد (۱۰سال) و گرانتر است.
آیا عمل دریچه قلب خطرناک است؟
درصد موفقیت عمل پیوند قلب چقدر استو آیا عمل دریچه میترال خطرناک است؟ بهطور کلی یکی از روشهای مناسب جهت درمان نارساییهای دریچه قلب، جراحی تعویض دریچه قلب است که طول عمر فرد را افزایش میدهد. درصد موفقیت آن نیز بین ۸۰ تا ۹۵ درصد است.
البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که عملهای جراحی در بیشتر مواقع خطرناک هستند و زندگی با دریچه قلب مصنوعی عوارض هم دارد. شرایط بیمار تاثیر مستقیمی بر موفقیت عمل تعویض دریچه قلب میگذارد. با رعایت چند نکته کوچک میتوان ریسک عوارض ناشی از تعویض دریچه قلب را کاهش داد:
- توصیههای مربوط به رژیم غذایی، سبک زندگی و فعالیتها را بهصورت کامل رعایت کنید.
- حتما رادیولوژیست یا پزشک خود را در جریان بارداری یا شیردهی خود قرار دهید.
- در صورت مشاهده تب، خونریزی، تشدید درد، تورم یا ترشح حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- داروها را مطابق با دستور پزشک مصرف کنید.
- حتما پزشک و کادر درمان را در جریان آلرژی و حساسیتهای خود قرار دهید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
دریچههای قلب به هر دلیلی ممکن است آسیب ببینند. در مواردیکه شدت آسیبدیدگی زیاد است، برای افزایش کیفیت زندگی و طول عمر بیشتر بیمار باید عمل جراحی تعویض دریچه یا ترمیم دریچه انجام شود. در این عمل، جراح، دریچه آسیبدیده را ترمیم میکند یا با دریچه قلب مصنوعی تعویض میکند. دریچههای مصنوعی قلب از جنس فلز یا بافت حیوانات هستند که با روشهای مختلفی مثل عمل جراحی قلب باز یا روشهای جدید کمتر تهاجمی کار گذاشته میشوند.
قلب یکی از مهمترین اندامهای بدن است و هر چیزی که مربوط به قلب است باید با بیشترین دقت و مهارت انجام شود. از این رو انتخاب بهترین جراح قلب و متخصص قلب و عروق در عمل ترمیم یا تعویض دریچه قلب اهمیت زیادی دارد. بعد از عمل تعویض دریچه قلب و قرار دادن دریچه مصنوعی قلب باید مدام تحت نظر پرشک باشید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عمل قلب باز و تعویض دریچه قلب بهتر است با فوق تخصص قلب یا در صورت نیاز با دکتر جراح قلب مشاوره داشته باشید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین متخصصان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین حضوری امکان مشاوره با دکتر قلب و عروق آنلاین و دکتر جراحی قلب وعروق آنلاین وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامت شماست!
سلام من هم ۸ماه قبل تعویص دریچه ایورت عمل باز داشتم از صفر تا صد هیچگونه دردی نداشتم الان وارفارین میخورم ومشکلی ندارم
سلام
خیلی عالی است و این دارو هم نیاز است
تندرست باشید
سلام هزینه ترمیم دریچه سه لختی ای که تنگ شده چقدر است و چه عوارضی دارد؟
سلام
به طور کلی هزینه عمل قلب باز به عوامل متنوع و مختلفی بستگی دارد و هر یک از این عوامل میتوانند بر روی بالا یا پایین شدن این هزینه تاثیرگذار باشند؛
باید پس از ویزیت و ازمایش براورد شود
احتمال عوارض اریتمی قلب وجود دارد
سلام
ممنون از مطالب مفیدتون
من۲۷ سالمه و سال ۹۶ عمل قلب باز تعویض دریچه آئورت داشتم خداروشکر هیچ مشکلی ندارم و دارم مث بقیه زندگیمو میکنم فقط یه سوال داشتم من هرماه یا دماه یکبار آزمایش pt که میدم inr بالا یا پایین میاد البته خیلی وقتاهم ثابته ها ولی بعضی وقتا از رنجش خارج میشه خاستم بدونم مشکلی رو عملکرد دریچم نداره.
سلام
اگر بطور معناداری از رنج خارج نمی شود ایرادی ندارد
سلام
عمل باز جراحی قلب تعویض دریچه ایورت کرده ام.آیا میتوانم با جدیدترین روش جراحی دوباره دریچه فلزی را دربیارم و یه دریچه دیگ بگذارم که نیاز به وارفارین نباشد
سلام
از نظر علمی امکانش است
ولی به خیلی عوامل و شرایط بدنی تان بستگی دارد
و تصمیم نهایی را جراح می گیرد
سلام نوشتین عمر دریچه مکانیکی ۲۰ الی ۳۰ سال هست میخواستم بدونم بعد این مدت که دریچه از کار افتاد مریض هم فوت میکنه یا دوباره به دریچه دیگه رو به جای اون میزارن
سلام مهرداد عزیز
جایگزین می شود
باسلام من روماتیسم قلبی داشتم وبیست سالگی دودریچه ی میترال واعورت راعوض کردن الان ۲۷ سال گذشته ویکی ازدریچه هام کمی رسوب کرده راه درمان چیست ایامیشوددوباره عوض کرد
سلام دوست عزیز
بله امکان جراحی مجدد وجود دارد
خدا نصیب گرگ بیابون نکنه. من عمل دریچه داشتم زیر عمل میخاستم بمیرم عزراییل بیخسال شد. الانم هر روز یه داستانی دارم. خصوصا خوردن وارفارین. و نکه داشتن انعقاد خون که لخته نکنه. هر هفته آزمایش…. آریتمی صلب که از همه بدتره. لخته خون سکته مغزی قلبی. افسردکی بیحالی. به نظرم آدم بمسزه راحت میشه تا با ترس سکته هر روژ سپری بشه
با درود
پدر بنده الان بیست و یک ساله تعویض دریچه کرده از اول هم استرسی بود ولی الان دکتر میگه دریچه مسدود شده آیا میتوان مجدد تعویض نمود؟پدرم هشتاد سال داره و کارهای خودش هم میتونه انجام بده ولی مثل قبل نمیتونه راه بره. چکار کنیم؟
دوست عزیز
اگر پزشک متخصص بیهوشی مشکلی در بیهوش کردن بیمار حین راحی نبینند و متخصص قلب تایید کنند میتونند عمل تعویض دریچه را داشته باشند.
باسلام وعرض ارادت خدمت دکتر بنده پدرم شش سال پیش عمل تعویض دریچه کردن وعملشم شکر خدا تقریبا خوبه اما اگه قرار باشه عمر بین هشت تا ده سال بعد از عمل باشه خب چه کاری بود همون دریچه خودش شاید سالها عمر میکرد تازه مشکلاتیم که عمل براش بوجود آورده نبود لطفا توضیح دهید
دوست عزیز
این موضوعی که بیان شده به صورت میانگین و قطعی نمی باشد. ولی عمر خود دریچه های قلبی نیز بین ۸ تا ۱۰ سال است و تخریب می شود. این موضوع در همه افراد صادق نیست.
من چهارساله لرزش دستدارم
سلام و درود همراه عزیز
ممکن است بدلیل تیروئید پرکار باشد.
توصیه میشود جهت مشاوره و راهنمایی بیشتر به پزشک متخصص غدد مراجعه کنید.دکتر غدد