دانستنی های مهم هفته دهم بارداری

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

نزدیک پایان سه‌ماههٔ اول، تغییرات بدن مادر و رشد تند جنین هم‌زمان پیش می‌روند. در هفته دهم بارداری، سطح اوج hCG پشت سر گذاشته می‌شود و بسیاری از زنان کاهش تدریجی تهوع و بهبود انرژی را تجربه می‌کنند. در مقابل، نفخ، یبوست و حساسیت پستان‌ها هنوز شایع‌اند. سونوگرافی برای تعیین دقیق سن بارداری، ارزیابی زنده‌بودن و شمارش جنین‌ها در این هفته ارزش ویژه‌ای دارد و حرکات لطیف جنین هرچند قابل مشاهده است، هنوز توسط مادر احساس نمی‌شود. برنامهٔ مراقبتی معمول شامل پایش فشار خون و وزن، مرور علائم هشدار و زمان‌بندی غربالگری‌های کروموزومی است. هفته ۱۰ بارداری مرحله‌ای است که در آن بیشتر اندام‌های جنین تشکیل شده و تمرکز بر رشد و تکامل کارکردی می‌گذارد. در این مطلب از دکترتو، با علائم، مراقبت‌ها و وضعیت جنین در هفتهٔ دهم آشنا می‌شوید.

هفته دهم بارداری چگونه است؟

در هفته ۱۰ بارداری شما به انتهای سه‌ماهه اول نزدیک می‌شوید. بر اساس هفته های بارداری برخی علائم اولیه کمتر می‌شود و برخی دیگر هنوز همراه شما خواهند بود. معمولا علائم بارداری در سه‌ماهه دوم از بین می‌روند. شما پس از ۱۰ هفته بارداری هفته متوجه کاهش برخی از این علائم می‌شوید. رحم در ده هفتگی بارداری غالباً داخل لگن قرار دارد و ممکن است فقط پری و نفخ را حس کنید. خستگی و تهوع در بسیاری از مادران هنوز وجود دارد، اما معمولاً از هفته‌های ۱۰ تا ۱۴ کاهش می‌یابد.

از نظر مراقبت‌های بارداری، هفته دهم برای زمان‌بندی غربالگری‌های مهم ایده‌آل است. پایش فشار خون، وزن و علائم غیرطبیعی ضروری است. اگرچه حرکات جنین آغاز شده، اما در این سن برای مادر قابل احساس نیست و فقط در سونوگرافی دیده می‌شود. تغذیه متعادل، خواب کافی و مدیریت استرس در عبور کم‌عارضه از هفته ۱۰ بارداری نقش کلیدی دارند. جنین در هفته دهم با سرعت زیادی رشد می‌کند و بیشتر از قبل به نوزاد شبیه می‌شود. در این هفته اندام‌ها و بخش‌های مختلف بدن جنین تشکیل شده و نوبت به مرحله رشد و تکامل رسیده است. در هفته ۱۰ بارداری ممکن است اولین لگدهای جنین شروع شود.

به دنبال دکتر زنان خوب برای دوران بارداریت هستی؟ همین الان دکترتو پیدا کن!

متخصص زنان زایمان خوب

وضعیت جنین در هفته دهم بارداری

طول جنین ده هفته معمولاً حدود ۳ تا ۴ سانتی‌متر و وزن چند گرم است. سر نسبت به بدن بزرگ‌تر، پلک‌ها بسته و انگشتان از هم جدا شده‌اند. در هفته دهم بارداری جنین خطوط چهره، نوک بینی و گوش‌ها واضح‌تر می‌شوند و بسیاری از ارگان‌ها شکل گرفته‌اند. از این پس تمرکز جنین ۱۰ هفته بر رشد اندازه، تمایز بافتی و تنظیم عملکردی است. حرکات ظریف اندام‌های جنین در هفته ۱۰ بارداری وجود دارد اما هنوز مادر آنها را حس نمی‌کند. معیار رشد جنین در هفته دهم، تطابق اندازه با سن حاملگی در سونوگرافی و روند پیگیری است. جنین در ده هفتگی مراحل زیر را پشت سر می‌گذارد:

• در هفته ۱۰ بارداری معده شیره گوارشی تولید می‌کند. کلیه‌ها ادرار بیشتری تولید می‌کنند و اگر جنین پسر باشد، تستوسترون هم ترشح می‌شود
• تمامی اندام‌های اصلی بدن در این هفته تشکیل شده‌اند
• بینی، دهان و چشم جنین شکل می‌گیرند
• جوانه‌های دندان تشکیل می‌شوند. این جوانه‌ها زیر لثه هستند و بعد از تولد در حدود ۶ ماهگی نوزاد، دندان‌ها بیرون می‌زنند
• انگشتان دست و پا رشد می‌کنند و کمی درازتر می‌شوند
• پلک از هفته قبل شروع به رشد کرده و به‌‎مرور بسته می‌شود
• گوش‌ها تکامل می‌یابند و به سمت جای اصلی خود حرکت می‌کنند
• استخوان‌ها و غضروف‌ها شکل می‌گیرند
• فرورفتگی کوچک روی پا به زانو و مچ پا تبدیل می‌شوند
• شبکه عصبی مرکزی با سرعت در حال سازمان‌یابی است
• قلب جنین در ۱۰ هفتگی با سرعت ۱۸۰ ضربه در دقیقه می‌تپد

در هفته دهم بارداری جنین چه شکلی است؟

شکل جنین در هفته دهم بارداری مثل یک زردآلوی کوچک است. در جنین هفته دهم سر گردتر و بزرگ‌تر از بدن است، گردن در حال تشکیل، اندام‌های فوقانی و تحتانی با انگشتان جدا دیده می‌شوند، و دم جنینی دیگر وجود ندارد. غضروف‌های بینی و خطوط چهره مشخص‌تر شده و اندام‌های داخلی مثل کبد و کلیه‌ها در حال فعالیت اولیه‌اند. چشم‌ها نیمه‌بسته هستند و استخوان فک شکل می‌گیرد.

جنین در هفته دهم کجای شکم قرار دارد؟

در ۱۰ هفته بارداری، رحم عمدتاً هنوز داخل لگن قرار دارد و به‌تازگی در حال بالا آمدن به سمت حاشیه فوقانی استخوان عانه است. بنابراین جنین در هفته دهم پایین شکم و لگن قرار گرفته و هنوز لمس شکمی واضحی ندارد. حس نبض یا تپش شکم در این ناحیه معمولاً مربوط به آئورت شکمی مادر است نه حرکت جنین.

پسر جنین در هفته دهم کجای شکم قرار دارد؟

جنسیت جنین جای او را در شکم تعیین نمی‌کند. در هفته دهم، هم جنین پسر و هم دختر درون رحمِ هنوز لگنی قرار دارند و حس شما از بالا یا پایین بودن شکم به وضعیت رحم و گاز روده‌ها وابسته است. باورهای قدیمی مثل بالا بودن شکم یعنی پسر، پشتوانهٔ علمی ندارند و تعیین جنسیت در این سن فقط با آزمایش‌های ژنتیکی یا سونوگرافی‌های بعدی ممکن می‌شود.

هفته دهم بارداری جنین پسر

در ۱۰ هفتگی، فارغ از جنسیت، سر نسبت به بدن هنوز بزرگ‌تر است، پلک‌ها بسته‌اند، جوانه‌های اندام شکل گرفته و انگشت‌ها از هم جدا شده‌اند. اندام تناسلی خارجی در حال تمایز است اما روی سونوگرافی معمولی اغلب قابل اتکا نیست. ضربان قلب معمولاً در محدودهٔ ۱۶۰–۱۷۰ در دقیقه است و حرکات ظریف جنین در سونو دیده می‌شود. هر آنچه در تصاویر می‌بینید، بین پسر و دختر در این سن تقریباً مشابه است.

هفته دهم بارداری جنین دختر

ظاهر سونویی جنین دختر نیز در این سن مانند پسر است؛ تمایز کامل دستگاه تناسلی خارجی به هفته‌های بعد موکول می‌شود. در ده هفتگی بینی و استخوان بینی شکل می‌گیرند، جوانه‌های دندانی اولیه ایجاد شده و ستون فقرات به‌صورت خطوط موازی مشخص می‌شود. شنیدن یا دیدن ضربان قلب و مشاهدهٔ حرکات جنین در این سن علامت اطمینان‌بخشی از روند رشد است.

جنین ده هفته چه اندازه است؟

اندازه جنین در هفته دهم از سر تا پا (CRL) حدود ۳٫۵ تا ۴ سانتی‌متر و وزن جنین نزدیک به ۴–۵ گرم است. رشد در این دوره سریع است و اختلاف‌های کوچک بین جنین‌ها طبیعی است. اندازه‌گیری CRL در هفته‌های ۷ تا ۱۳ دقیق‌ترین روش تعیین سن بارداری است و مبنای محاسبه تاریخ زایمان قرار می‌گیرد. تغذیهٔ متعادل مادر و دریافت اسیدفولیک همچنان برای تکامل جنین حیاتی است.

متن انگلیسی:
In the 10th week of pregnancy, changes are happening on the inside and outside of your baby’s body. The vital organs have been formed and begin to work together. Baby’s fingers and toes separate. Inside, tooth buds form.
متن ترجمه فارسی:
در هفته دهم بارداری، درون و بیرون بدن جنین تغییرات مهمی در حال رخ دادن است. اندام‌های حیاتی تشکیل شده‌اند و شروع به کار هماهنگ با هم می‌کنند. انگشت‌ها و انگشت‌های پای جنین از هم جدا می‌شوند و در داخل دهان، جوانه‌های دندانی شکل می‌گیرند.

به نقل از: kidshealth

حرکت جنین در هفته ۱۰ بارداری چگونه است؟

در هفته دهم بارداری جنین حرکات خودبه‌خودی و بازتابی دارد. دست‌ها و پاهای او تکان می‌خورند و ستون فقرات خم‌و‌راست می‌شود، اما این حرکات به‌علت کوچکی جنین و بالشتک مایع آمنیوتیک هنوز توسط مادر احساس نمی‌شود. در سونوگرافی، جهش‌های کوتاه و چرخش‌های کوچک دیده می‌شود و پزشک از همین حرکات برای ارزیابی تون عضلانی و رشد عصبی اولیه کمک می‌گیرد. احساس حرکات مادرانه معمولاً از هفته‌های ۱۶–۲۰ به بعد شروع می‌شود. در بارداری‌های دوم به بعد این شرایط ممکن است زودتر رخ دهد.

از نظر فیزیولوژیک، تکامل مخچه و مسیرهای عصبی در حال پیشرفت است و رباط‌های مادر نیز به‌واسطه هورمون ریلکسین نرم‌تر می‌شوند. اگر در این هفته احساس ضربان یا پرپرشدن در پایین شکم دارید، معمولاً مربوط به نبض عروقی رحم یا گاز روده است، نه حرکت واقعی جنین. هرگونه درد شدید با خونریزی یا تب، خارج از محدودهٔ طبیعی است و باید بررسی شود.

ایا جنین در هفته دهم حرکت میکند؟

جنین در هفته ۱۰ بارداری حرکت می‌کند اما حرکات جنین ده هفته برای مادر قابل حس نیست. این حرکات را می‌توان در سونوگرافی مشاهده کرد. احساس نکردن حرکت توسط مادر در ۱۰ هفتگی طبیعی است. اگر سابقه سقط یا نگرانی خاصی دارید، پیگیری توسط پزشک می‌تواند اطمینان‌بخش باشد.

وضعیت مادر در هفته دهم بارداری

تغییرات هورمونی مادر در این هفته هنوز پررنگ‌اند: hCG در اوج یا نزدیک به اوج است و پروژسترون و استروژن بالا می‌مانند. به همین دلیل تهوع و خستگی هنوز شایع است، هرچند در برخی زنان رو به کاهش می‌رود. جریان خون رحم افزایش یافته و دمای پایه بدن کمی بالاتر است، در نتیجه احساس گرگرفتگی خفیف یا تعریق شبانه دور از انتظار نیست. تغییرات خلقی، بویایی حساس و آویزان شدن رباط‌های رحم (Round ligament) می‌تواند دردهای تیرکشنده کوتاه ایجاد کند.

از نظر مراقبت، مصرف اسیدفولیک، ید (طبق توصیهٔ پزشک)، آهن در صورت نیاز و واکسیناسیون‌های توصیه‌شده در مسیر برنامه مراقبتی قرار دارد. اگر تهوع شدید و کاهش وزن دارید یا مایعات را نگه نمی‌دارید، احتمال هایپرهمسیس مطرح است و باید مدیریت شود. سوزش سردل، یبوست و نفخ به علت شل‌شدن عضلات صاف دستگاه گوارش رایج‌اند و مدیریت تغذیه‌ای ساده معمولاً کمک می‌کند. جدول زیر خلاصه تغییرات و مراقبت‌های مهم هفته ۱۰ بارداری را نشان می‌دهد.

هفته دهم بارداری	توضیحات و اقدامات
ویزیت پزشکی	معمولاً هر ۴ تا ۶ هفته یک‌بار تا پایان سه‌ماهه اول؛ بررسی فشار خون، وزن، ارزیابی تهوع و هیدراتاسیون، مرور نتایج آزمایش‌های پایه
وزن جنین (kg)	حدود ۰.۰۰۴–۰.۰۰۵ (۴–۵ گرم)
قد جنین (cm)	CRL حدود ۳.۵–۴.۰ (طول سر تا نشیمن؛ قد کامل هنوز سنجیده نمی‌شود)
حرکات جنین	در سونو دیده می‌شود ولی مادر احساس نمی‌کند؛ نبودِ احساس حرکت در این سن طبیعی است
علائم مادر	تهوع و بیزاری از بوها، خستگی، نفخ/یبوست، تکرر ادرار، حساسیت پستان‌ها؛ هر خونریزی روشن یا درد شدید نیاز به ارزیابی دارد
انقباضات	انقباضات واقعی ندارید؛ دردهای تیرکشندهٔ خفیف ممکن است از کشش رباط‌ها باشد
آزمایش‌ها	امکان انجام NIPT از این هفته؛ برنامه‌ریزی سونو NT برای هفته‌های ۱۱–۱۳+۶؛ تکمیل آزمایش‌های روتین در صورت نیاز
مکمل‌ها	ادامه اسیدفولیک؛ ویتامین D و ید طبق نظر پزشک؛ آهن در صورت کم‌خونی یا تجویز
تغذیه	وعده‌های کوچک و مکرر، پروتئین کم‌چرب، غلات کامل، میوه و سبزی؛ پرهیز از غذاهای خیلی چرب/ادویه‌دار و لبنیات غیرپاستوریزه
اقدامات	مدیریت تهوع و هیدراتاسیون، استراحت کافی، پیاده‌روی ملایم یا یوگای بارداری، خودداری از خودسرانه‌مصرف‌کردن داروها

ایا در هفته دهم بارداری شکم بزرگ می شود؟

اندازه شکم در هفته دهم بارداری در بیشتر بارداری‌ها خیلی بزرگ نیست. در بیشتر بارداری‌های اول، برجستگی واضح شکم تا حوالی هفته ۱۲–۱۴ ظاهر نمی‌شود. بااین‌حال نفخ، یبوست، و وضعیت بدنی می‌توانند ظاهری شبیه بزرگ‌شدن بدهند. در بارداری‌های چندم یا در زنان با جدار شکمی شل‌تر، این تغییر ممکن است زودتر به چشم بیاید. ملاک اصلی، یافته‌های معاینه و سونوگرافی است نه اندازهٔ ظاهری شکم.

تغییرات بدن در هفته دهم بارداری

احتمالا در هفته دهم حاملگی وقتی جلوی آینه می‌روید، متوجه می‌شوید که شکم شما کمی گرد شده است. رحم شما در حال‌ رشد بوده و در ۱۰ هفتگی اندازه یک گریپ‌فروت شده است. برخی زنان هم در این هفته هیچ تغییری نخواهند داشت. برآمدگی شکم به‌زودی ایجاد می‌شود. معمولا در حاملگی دوم یا سوم شکم زودتر بیرون می‌زند. رگ‌های خونی روی شکم و سینه به‌مرور ظاهر می‌شوند. برای رشد و تغذیه جنین باید خون از سیاهرگ‌ها بیشتر به جنین منتقل شود. به همین دلیل با پیشرفت بارداری رگ‌ها بزرگ‌تر و برجسته‌تر می‌شوند.

علائم هفته دهم بارداری

علائم هفته ۱۰ بارداری به‌واسطه افزایش هورمون hCG و افزایش پایدار پروژسترون و استروژن بروز می‌کنند. hCG با تحریک مراکز تهوع و کندی تخلیه معده، تهوع و بیزاری از بوها را شدت می‌دهد؛ پروژسترون با شل‌کردن عضلات صاف، سبب یبوست و رفلاکس می‌شود و استروژن روی مخاط بینی و پستان‌ها اثر می‌گذارد. افزایش حجم خون و تغییرات قند می‌توانند سرگیجه یا سردرد بدهند. بیشتر این علائم گذرا هستند و تا پایان سه‌ماههٔ اول رو به کاهش می‌گذارند؛ بااین‌حال علائم شدید یا همراه با خونریزی نیازمند ارزیابی‌اند. برخی از علائم بارداری در هفته دهم عبارت است از:

• تهوع و استفراغ، بیزاری از بوها
• خستگی، خواب‌آلودگی، نوسان خلق
• نفخ، یبوست، سوزش سردل
• حساسیت و بزرگ‌شدن پستان‌ها
• تکرر ادرار بدون سوزش
• سردرد خفیف، سرگیجه
• افزایش ترشحات واژینال فیزیولوژیک بی‌بو و بی‌رنگ
• درد سینه
• ویار یا تنفر غذایی

حالت تهوع در هفته دهم بارداری

تهوع در ۱۰ هفتگی شایع است و معمولاً تا هفته‌های ۱۲–۱۴ فروکش می‌کند. کم شدن حالت تهوع در هفته دهم بارداری نیز ظبیعی است. وعده‌های کوچک و مکرر، پرهیز از غذاهای چرب و بوی تند، مصرف میان‌وعدهٔ خشک قبل از برخاستن و هیدراتاسیون کافی به کنترل و درمان تهوع کمک‌ می‌کنند. در موارد شدید، درمان دارویی ایمن در بارداری تجویز می‌شود تا از دهیدراسیون و کاهش وزن پیشگیری شود.

ترشحات واژن در هفته دهم بارداری

ترشحات در هفته دهم بارداری افزایش می‌یابد. افزایش ترشحات سفید شیری و بی‌بو به‌علت استروژن و افزایش جریان خون لگنی طبیعی است و نقش حفاظتی دارد. اگر ترشحات بدبو، سبز یا زرد، کف‌آلود یا همراه با خارش و سوزش باشند، عفونت مطرح است و نیاز به ارزیابی دارد. لکه‌بینی قهوه‌ای اندک می‌تواند خوش‌خیم باشد، اما خونریزی روشن یا درد شکمی باید فوراً بررسی شود.

دل درد و کمردرد در هفته دهم بارداری

دردهای تیرکشنده کوتاه‌مدت در کشاله ران یا پهلوها معمولا ناشی از کشش رباط‌های گرد رحم است. کمردرد خفیف نیز به‌علت تغییر مرکز ثقل و اثر هورمون‌ها بر رباط‌ها رخ می‌دهد. استراحت نسبی، حرکات کششی ملایم و گرم‌کردن موضعی بی‌خطر هستند. درد شدید، یک‌طرفه یا همراه با تب و خونریزی نیاز به معاینه دارد.

علت کمردرد در هفته دهم بارداری چیست؟

افزایش پروژسترون باعث شلی رباط‌ها، تغییر قوس کمری و خستگی عضلات پشت می‌شود. نشستن طولانی و تشک نامناسب درد کمر در این هفته را تشدید می‌کند. اصلاح ارگونومی، پوشیدن کفش مناسب، حرکات کششی ایمن و در صورت نیاز فیزیوتراپی بارداری برای درمان کمردرد ۱۰ هفتگی توصیه می‌شود.

نبض زدن شکم در هفته دهم بارداری

احساس تپش در پایین شکم غالباً ناشی از افزایش جریان خون رحم و نبض عروقی یا حرکات روده است. این احساس ارتباطی با ضربان قلب جنین که بسیار کوچک و عمقی است ندارد. اگر نبض شکم با درد، سرگیجهٔ شدید یا خونریزی همراه شد، باید ارزیابی انجام شود.

بزرگ شدن شکم در هفته دهم بارداری

در هفته ۱۰ بارداری برجستگی محسوس شکم هنوز انتظار نمی‌رود و آنچه می‌بینید بیشتر نفخ و احتباس مایعات است. بااین‌حال در بارداری‌های چندقلویی یا رحم با موقعیت خاص، برآمدگی شکم زودتر دیده می‌شود. معیار رشد سالم، یافته‌های سونو و آزمایش‌هاست.

درد شبیه پریودی در هفته دهم بارداری

کشش رباط‌ها و رشد رحم می‌تواند درد مبهم شبیه قاعدگی را در هفته ۱۰ بارداری ایجاد کند که کوتاه‌مدت و خفیف است. اگر درد شدید، یک‌طرفه یا همراه با خونریزی روشن باشد، خطر سقط یا مشکلات دیگر مطرح است و باید فوری توسط پزشک بررسی شود.

سردرد در هفته دهم بارداری

سردرد در این هفته بیشتر به دلیل تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون، نوسان قند خون و کم‌آبی بدن است و معمولاً خفیف تا متوسط و گذراست. گاهی احتقان بینی مرتبط با بارداری، کم‌خوابی و استرس هم آن را تشدید می‌کند. نوشیدن آب کافی، وعده‌های کوچک و منظم، خواب کافی، تهویه مناسب اتاق و استفاده از کمپرس سرد روی پیشانی یا پشت گردن اغلب کمک‌کننده است.

علائم بارداری پسر در هفته دهم

از نظر علمی، در هفته دهم تفاوت قابل توجهی در علائم مادر بین بارداری پسر و دختر وجود ندارد. آنچه در این هفته تجربه می‌کنید، عمدتاً پیامد افزایش hCG و پروژسترون است؛ یعنی تهوع، خستگی، حساسیت بویایی و تغییرات خلق. برای تعیین جنسیت در این سن فقط روش‌های مولکولی مانند NIPT یا آزمایش‌های تشخیصی و نیز سونوگرافی‌های دیرتر قابل اعتمادند.

علائم بارداری دختر در هفته دهم

همانند بارداری پسر، الگوی علائم در این هفته تفاوت معناداری با بارداری دختر ندارد و شدت تهوع یا شکل شکم معیاری علمی برای جنسیت نخواهد بود. در این بازه، رشد اندام‌های جنین با سرعت پیش می‌رود و شما ممکن است ترکیبی از تهوع، نفخ، یبوست یا حساسیت پستان‌ها داشته باشید که همگی به نوسان هورمونی مرتبط‌اند. اگر دانستن جنسیت برای تصمیم‌های خانوادگی مهم است، می‌توانید درباره انجام NIPT از هفته ۱۰ با پزشک مشورت کنید؛ با این حال، نتیجه هر غربالگری مثبت نیازمند تأیید تشخیصی است.

علت کم شدن علائم بارداری در هفته دهم

کم‌شدن تدریجی علائم اغلب هم‌زمان با نزدیک شدن به پایان سه‌ماهه اول رخ می‌دهد و بیشتر به کاهش نسبی هورمون hCG و سازگاری دستگاه عصبی و گوارشی با وضعیت جدید برمی‌گردد. بسیاری از زنان گزارش می‌کنند تهوع و خستگی از حوالی هفته‌های ۱۰ تا ۱۲ کمتر می‌شود، در حالی که انرژی و اشتها بهتر برمی‌گردد. این تغییر معمولاً طبیعی و خوشایند است و نشانه بهبود تحمل بارداری توسط بدن شماست. با این حال، اگر کاهش ناگهانی علائم با خونریزی روشن، درد کرامپی شدید یا خروج بافت همراه باشد، باید برای رد مشکلات احتمالی مانند تهدید به سقط ارزیابی شوید.

قطع شدن علائم بارداری در هفته دهم خطرناک است؟

صرفاً از بین رفتن علائمی مثل تهوع یا خستگی در هفته ۱۰ به‌تنهایی نگران‌کننده نیست و در بسیاری از بارداری‌های سالم دیده می‌شود. آنچه اهمیت دارد، همراهی این تغییر با نشانه‌های هشدار است؛ مانند خونریزی واژینال، درد شکمی پیشرونده، سرگیجه شدید یا نشت مایع. در نبود این علائم، کاهش نشانه‌ها معمولاً بخشی از گذار طبیعی به سه‌ماهه دوم است.

سقط جنین در هفته دهم چگونه است؟

ریسک سقط پس از ورود به هفته دهم نسبت به هفته‌های اولیه کاهش می‌یابد، اما همچنان ممکن است رخ دهد. سقط می‌تواند به‌صورت خودبه‌خودی با درد کرامپی و خونریزی ظاهر شود، یا در سونوگرافی به شکل توقف رشد و عدم رویت ضربان قلب تشخیص داده شود. گزینه‌های مدیریت شامل انتظار مراقبت‌شده تا دفع خودبه‌خودی، درمان دارویی برای تسریع خروج محتویات رحمی، یا کورتاژتحت نظر پزشک است و انتخاب آن‌ها به شرایط بالینی، ترجیح مادر و نظر تیم درمان بستگی دارد. پس از سقط، رسیدگی به وضعیت جسمی (پایش خون‌ریزی، تب، آهن) و حمایت روانی، همچنین برنامه‌ریزی برای بارداری‌های بعدی و بررسی عوامل خطر احتمالی اهمیت زیادی دارد.

علائم سقط جنین در هفته دهم حاملگی

در سه‌ماهه اول بارداری احتمال سقط جنین بیشتر است. الگوهای هشدار شامل خونریزی روشن یا لخته‌ای که شدت می‌گیرد، درد کرامپی مداوم یا یک‌طرفه در زیر شکم یا کمر، خروج بافت از واژن، و کاهش ناگهانی علائم بارداری همراه با خونریزی و درد است. در برخی موارد نشت مایع شفاف یا تب و لرز نیز دیده می‌شود که نیاز به ارزیابی فوری دارد. هر یک از این نشانه‌ها الزاماً به معنی سقط قطعی نیستند، اما برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین مسیر درمان، مراجعه سریع به پزشک ضروری است. اگر در هفته دهم حاملگی دچار هر یک از علائم زیر شدید، حتما به پزشک اطلاع دهید:

• خارج‌ شدن مایع از واژن
• خارج‌ شدن بافت از واژن
• خونریزی خفیف تا شدید
• درد شکم، کمر یا لگن

آزمایش‌های هفته ۱۰ بارداری

در این هفته وارد فاز اصلی غربالگری سه‌ماهه اول می‌شوید؛ هدف، برآورد احتمال اختلالات کروموزومی شایع و اطمینان از روند طبیعی رشد جنین است. بسته به سن مادر، سابقه خانوادگی و نتایج سونوهای قبلی، ترکیبی از آزمایش خون مارکرهای بارداری، سونوگرافی دقیق برای تعیین سن بارداری و ارزیابی ساختاری اولیه پیشنهاد می‌شود. پزشک بر اساس پروتکل مرکز شما، زمان مناسب هر تست را مشخص می‌کند تا دقت غربالگری حداکثر باشد و از تداخل زمانی میان آزمون‌ها پیشگیری شود. نتیجه هر غربالگری یک احتمال است نه تشخیص قطعی و در صورت پرخطر بودن، مراحل تکمیلی توصیه می‌شود.

در کنار غربالگری ژنتیکی، آزمایش‌های روتین مراقبت بارداری نیز اهمیت دارند. شمارش کامل سلول‌های خونی برای بررسی کم‌خونی، تعیین گروه خونی و Rh و غربالگری عفونت‌ها طبق راهنما انجام می‌شود. در افراد پرخطر ممکن است قند خون ناشتا یا تست‌های تیروئید درخواست شود تا مشکلات پنهان سریع‌تر شناسایی شوند. تفسیر نتایج باید همراه با مشاوره روشن باشد تا بدانید هر پاسخ چه معنایی دارد و گام بعدی چیست.

هفته دهم بارداری هستی و هنوز سونوگرافی انجام ندادی؟ همین الان نوبت بگیر.

دکتر سونوگرافی بارداری

سونوگرافی هفته دهم بارداری

اگر در هفته قبل آزمایش سونوگرافی انجام نداده باشید، در این هفته سونوگرافی تجویز می‌شود. شما می‌توانید در تصویر سونوگرافی، جنین را مشاهده کنید. در سونوگرافی هفته ۱۰ بارداری جنین حرکت می کند و می‌تواند لگد بزند. صدای قلب جنین در هفته دهم نیز شنیده می‌شود.

سونوگرافی این بازه برای اندازه‌گیری طول سری تا نشیمن جنین، تأیید زنده‌بودن، شمارش تعداد جنین‌ها و تخمین محل جفت انجام می‌شود. گاهی کیفیت تصویر تحت تأثیر وضعیت رحم یا پر نبودن مثانه قرار می‌گیرد و این موضوع ارزش تشخیصی سونو را کاهش نمی‌دهد. در چنین مواردی تکنسین با تغییر وضعیت یا تکرار سونو، تصاویر بهتری ثبت می‌کند.

آزمایش DNA بدون سلول (آزمایش NIPT)

برای انجام این تست، آزمایش خون ساده از مادر گرفته می‌شود. DNA بدون سلول جنین در خون مادر وجود دارد و با بررسی آن می‌توان تریزومی ۱۳، ۱۸ و ۲۱ را تشخیص داد. این آزمایش در تشخیص نقایص لوله عصبی کاربردی ندارد، ولی جنسیت جنین را نیز مشخص می‌کند. نتیجه آزمایش DNA بدون سلول باید توسط آزمایش‌های تشخیصی بررسی شود. آزمایش NIPT برای افراد زیر توصیه می‌شود:

• افراد با سن بالای ۳۵ سال
• کسانی که ناهنجاری کروموزومی در بارداری قبلی یا فرزندی با مشکلات ژنتیکی دارند
• غیرطبیعی بودن سونوگرافی جنین

نمونه برداری از پرزهای جفتی

بین هفته ۱۰ تا ۱۲ بارداری می‌توان آزمایش نمونه‌برداری از پرزهای کریونی (CVS) را انجام داد. این آزمایش تشخیصی است و معمولا برای موارد زیر کاربرد دارد:

• سن بالای ۳۵ سال
• داشتن فرزندی با اختلالات ژنتیکی یا سابقه بارداری با ناهنجاری کروموزومی
• مشکوک بودن نتایج آزمایش‌های غربالگری
• سابقه خانوادگی اختلالات ژنتیکی

برای انجام این آزمایش پزشک سلول‌های پرز کریونی در پوشش رحم را برمی‌دارد. این سلول‌ها بخشی از جفت و ساختار آنها مشابه سلول‌های جنین است. برای بررسی مشکلاتی مانند سندروم داون، بیماری تای ساکس و سندروم شکننده این آزمایش انجام می‌شود.

ایا در هفته ۱۰ بارداری جنسیت جنین مشخص میشود؟

اگر در هفته دهم حاملگی آزمایش NIPT انجام دهید، می‌توانید جنسیت جنین را تشخیص دهید. اما برای تعیین جنسیت در هفته دهم بارداری از طریق سونوگرافی هنوز زود است. اندام تناسلی خارجی در هفته دهم در حال شکل‌گیری است و سونوگرافی نمی‌تواند با اطمینان جنسیت را اعلام کند. به طور معمول تعیین جنسیت سونویی به سه‌ماهه دوم موکول می‌شود که تمایز ظاهری کامل‌تر شده باشد. تکیه بر شکل شکم، شدت تهوع یا باورهای عامیانه مبنای علمی ندارد و می‌تواند فقط اضطراب شما را بیشتر کند.

بایدها و نبایدهای هفته دهم بارداری

در دوران بارداری استراحت اهمیت زیادی دارد. اگر در هفته دهم حاملگی دچار سردرد شده‌اید، اتاق تاریک و ساکتی پیدا و برای مدت زمانی استراحت کنید. می‌توانید بالش بارداری تهیه کنید تا در زمان استراحت بدن شما اذیت نشود. همچنین می‌توانید در طول بارداری در کلاس‌های مدیتیشن شرکت کنید. از نمایشگرهای گوشی و لپ‌تاپ دوری کنید.

اگر برخی علائم هفته دهم بارداری شما را اذیت می‌کند، بدون مشورت با پزشک دارویی را مصرف نکنید. برخی داروها به‌ویژه در ماه‌های اول بارداری ممکن است باعث عوارض جدی برای مادر یا جنین شوند. برای پیدا کردن گزینه‌های درمانی با پزشک خود مشورت کنید. اگر در هفته دهم حاملگی نمونه‌برداری از پرزهای کریونی داشته‌اید، احتمال دارد لکه‌بینی و گرفتگی خفیف داشته باشید. این عارضه طبیعی است و باید استراحت کنید. اگر گرفتگی یا خونریزی شدید بود، تب داشتید یا مایع از واژن شما خارج شد، حتما به پزشک اطلاع دهید.

در بخش نبایدها، مصرف الکل و دخانیات ممنوع است و تماس با دود دست‌دوم نیز باید محدود شود. داروهای بدون نسخه را خودسرانه شروع نکنید و از مصرف مکمل‌های پرادعا که ترکیبات‌شان نامشخص است بپرهیزید. سفرهای طولانی را با توقف‌های منظم، نوشیدن آب کافی و حرکت دادن پاها مدیریت کنید تا از لخته شدن خون پیشگیری شود. هر علامت غیرعادی مانند خونریزی روشن، درد شدید شکم یا سردرد بسیار شدید را فوراً گزارش دهید.

مراقبت های هفته دهم بارداری

برای مراقبت از خود و جنین در بارداری باید به تغذیه خود توجه داشته باشید. مایعات به اندازه کافی دریافت کنید و ورزش را در برنامه خود قرار دهید. مصرف ویتامین‌های بارداری را همانند هفته‌های قبل ادامه دهید. اگر در هفته دهم بارداری دچار مشکلات خواب شده‌اید یا سردرد گرفته‌اید، موارد زیر می‌توانند به کاهش این علائم کمک کنند:

• در طول روز کمی ورزش کنید. فعالیت بدنی کمک می‌کند تا شب راحت‌تر بخوابید.
• حداقل دو ساعت قبل از خواب شام بخورید. افزایش فاصله بین شام و خواب باعث کاهش سوزش سر دل و سوءهاضمه می‌شود.
• مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار را کاهش دهید.
• شب مقدار مصرف مایعات را کمتر کنید تا در خواب نیاز به ادرار نداشته باشید.
• قبل از خواب دوش آب گرم بگیرید.
• سعی کنید هر روز در ساعت مشخصی بخوابید و از خواب بیدار شوید.

هفته دهم بارداری چی بخوریم؟

برخی زنان باردار به‌اشتباه تصور می‌کنند که باید در دوران بارداری جای دو نفر غذا بخورند. اما این نکته می‌تواند منجر به اضافه وزن در بارداری شود. اضافه‌ وزن احتمال مشکلاتی مانند دیابت بارداری و فشار خون را افزایش می‌دهد. سعی کنید به اندازه کافی غذا بخورید. غذاهای کم‌فرآوری را محور قرار دهید؛ پروتئین‌های کم‌چرب مانند مرغ و ماهی کم‌جیوه، حبوبات، غلات سبوس‌دار، لبنیات پاستوریزه و سبزی و میوه متنوع. برای مهار تهوع، وعده‌های کوچک و خشک در ابتدای روز مفید است و نوشیدنی‌های خنک بهتر تحمل می‌شوند.

نوشابه‌های گازدار شیرین و غذاهای بسیار چرب یا پرادویه می‌توانند علائم گوارشی را بدتر کنند. اگر رفلاکس دارید، حجم غذا را کم و دفعات را بیشتر کنید و بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید. در برنامه غذایی روزانه خود مصرف میوه و سبزیجات را افزایش دهید. میوه‌ها به دلیل فیبر بالا یبوست و نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین انواع مواد مغذی و ویتامین‌ها از طریق میوه‌ها تامین می‌شوند.

در هفته دهم بارداری چه میوه هایی بخوریم؟

میوه‌های تازه و کاملاً شسته‌شده مانند سیب، موز، پرتقال، انواع توت و انار گزینه‌های خوبی برای تأمین ویتامین‌ها و فیبر هستند. اگر تهوع دارید، میوه‌های ملایم مانند موز یا سیب پخته بهتر تحمل می‌شوند و در رفلاکس، مصرف متعادل مرکبات را بسنجید. آب کافی بنوشید و به‌جای آبمیوه‌های صنعتی پرقند از میوه کامل استفاده کنید تا قند خون پایدارتر بماند. تنوع میوه در طول هفته به تأمین ریزمغذی‌های گوناگون کمک می‌کند.

پزشکان پیشنهادی

۴.۷ (۷۸۹ نظر)

دکتر ویدا امیری

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۴.۹ (۶۱۶ نظر)

دکتر آزاده نبی زاده بابکی

تخصص زنان و زایمان

نوبت بگیرید

۳.۸ (۵۹۵ نظر)

دکتر مژگان صیادی

فلوشیپ نازایی و آی وی اف

نوبت بگیرید

۴.۸ (۴۴۱ نظر)

دکتر جمال جندقی

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۸ (۳۵۶ نظر)

دکتر انسیه ایزدپناه

تخصص رادیولوژی

نوبت بگیرید

۴.۲ (۳۶۷ نظر)

دکتر پگاه کرامتی

فلوشیپ نازایی و آی وی اف

نوبت بگیرید

نتیجه گیری

هفته دهم بارداری، پلی میان آغاز پرچالش بارداری و ورود به سه‌ماهه دوم معمولاً آرام‌تر است. طبیعی است اگر هنوز خسته باشید یا تهوع داشته باشید، اما هم‌زمان نشانه‌های بهبود هم پدیدار می‌شوند. جنین بیشتر شبیه نوزاد شده و هرچند لگدهایش احساس نمی‌شود، در سونوگرافی فعال است. معیار اطمینان‌بخش، سونوگرافی و روند آزمایش‌هاست نه اندازهٔ ظاهری شکم. اگر پزشک برای غربالگری‌ها زمانی را پیشنهاد کرده، این بازه موقعیت خوبی برای برنامه‌ریزی آنهاست. هفته ۱۰ بارداری خبر از عبور از سخت‌ترین بخش می‌دهد، بیشتر علائم رو به کاهش می‌روند، رشد جنین خوب پیش می‌رود و با پیگیری منظم، قدم‌های بعدی بارداری با آرامش بیشتری برداشته می‌شود.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!