فهرست مطالب
درد مزمن یکی از شایعترین دلایلی است که افراد برای آن به دنبال مراقبتهای پزشکی هستند. این درد فعالیتهای روزمره شما را محدود میکند و منجر به افزایش افسردگی و اضطراب میشود. دردی که درمان نشود و مزمن باشد، احتمال ابتلای به دیگر مشکلات سلامتی مانند بیماریهای قلبی، عفونتهای تنفسی و کاهش تحرک را هم افزایش میدهد. متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی که به آنها فیزیاتریست یا پزشک PM&R (Physical Medicine and Rehabilitation physicians) هم گفته میشود، علت این دردهای مزمن را تشخیص داده و یک برنامه درمانی جامع تهیه میکنند. این پزشکان دارای تخصص پزشکی گستردهای برای کمک به بیماران مبتلا به طیف وسیعی از انواع دردها هستند که ممکن است در هر سنی رخ دهد.
در این مطلب میخواهیم این تخصص پزشکی و کاربردهای آن را توضیح دهیم. در دکترتو شما میتوانید با بهترین دکتر طب فیزیکی و توانبخشی در شهر خود آشنا شوید و از آنها نوبت ویزیت حضوری بگیرید یا به صورت آنلاین، تلفنی یا متنی با آنها مشورت کنید.
طب فیزیکی چیست؟
متخصص طب فیزیکی و توانبخشی (PM&R) بهعنوان فیزیاتریست یا پزشکی توانبخشی هم شناخته میشود. این متخصصین با هدف تقویت و بازگرداندن توانایی عملکردی و کیفیت زندگی برای افرادی که دارای اختلالات فیزیکی یا ناتوانیهایی فعالیت دارند که بر مغز، نخاع، اعصاب، استخوانها، مفاصل، رباطها، ماهیچهها و تاندونها تأثیر میگذارند. بر خلاف سایر تخصصهای پزشکی که بر درمان پزشکی تمرکز میکنند، اهداف فیزیاتریست به حداکثر رساندن استقلال بیماران در فعالیتهای روزمره زندگی و بهبود کیفیت زندگی است.
متخصصان طب فیزیکی در طراحی برنامههای درمانی جامع و بیمار محور متخصص هستند و اعضای جداییناپذیر تیم مراقبتی هستند. آنها از درمانهای پیشرفته و همچنین آزمایششده برای به حداکثر رساندن عملکرد و کیفیت زندگی بیماران خود استفاده میکنند، بیمارانی که ممکن است در سنین مختلف از نوزادی تا سنین بالا را شامل شوند.
متخصص طب فیزیکی بر تقویت توان عملکردی فرد و افزایش کیفیت زندگی بیمارانی تمرکز دارد که دچار اختلالات فیزیکی یا ناتوانیهای حرکتی هستند.
طب فیزیکی همان توانبخشی است؟
توانبخشی فرایند کمک به فرد برای دستیابی به بالاترین سطح عملکرد، استقلال و کیفیت زندگی است. توانبخشی یعنی توانا کردن. طب فیزیکی و توانبخشی مکمل یکدیگر هستند و هر دو با هم یک مجموعه را شامل میشوند. گاهی به آن پزشکی توانبخشی نیز گفته میشود. در واقع طب فیزیکی و توانبخشی یک عنوان است که معمولاً به طور خلاصه طب فیزیکی گفته میشود.
فیزیاتریست کیست؟
به متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی در اصطلاح فیزیاتریست نیز میگویند. متخصصین این رشته پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی، دوره تخصص پزشکی فیزیکی و توانبخشی را گذراندهاند. این افراد توانایی طراحی برنامههای اختصاصی و جامع درمانی باتوجهبه مشکلات موجود و به طور منحصربهفرد برای هر شخص را دارند.
کاربردهای طب فیزیکی و توانبخشی چیست؟
بهطورکلی، پزشکان طب فیزیکی و توانبخشی:
- میتوانند بیماران را در هر سنی را درمان کنند.
- تمرکز درمان را روی عملکرد افراد میگذارند.
- دارای تخصص پزشکی گستردهای هستند که به آنها این امکان را میدهد که شرایط ناتوانکنندهای که ممکن است در طول زندگی یک فرد به وجود بیاید را درمان کنند.
- درد ناشی از آسیب، بیماری یا وضعیت ناتوانکننده را تشخیص داده و درمان میکنند.
- یک برنامه درمانی یا پیشگیرانه را تنظیم و مدیریت میکنند.
- میتوانند تیمی از متخصصان پزشکی شامل فیزیوتراپ، درمانگر شغلی و دیگر پزشکان را برای بهینهسازی مراقبت از بیمار مدیریت کنند.
- با سایر پزشکان مانند پزشکان مراقبتهای اولیه، متخصصان مغز و اعصاب، جراحان ارتوپد و بسیاری دیگر باشد، همکاری دارند.
- فرد را به طور کامل درمان میکنند نه اینکه فقط یک مشکل یا یک ناحیه از بدن را تحت درمان قرار بدهند.
برای چه بیماری هایی به متخصصین طب فیزیکی مراجعه می کنیم؟
پزشکان PM&R مشکلاتی را که به دلیل آسیب، بیماری یا شرایط مزمن رخ میدهند را درمان میکنند. رایجترین درمانهای این متخصصین عبارتاند از:
- توانبخشی پزشکی
- درمان درد عصبی – عضلانی
- پزشکی ساختار اسکلتی – عضلانی بدن
- درمان اختلالات سیستم عصبی مرکزی
- توانبخشی کودکان.
به گفته WebMD این متخصصین میتوانند مشکلات پزشکی مربوط به ناتوانیها را تشخیص داده و درمان کنند، از جمله:
- مشکلات شناختی
- مسائل ارتوپدی
- نگرانیهای حرکتی (حرکت اندامها، تحرک)
- مشکلات روده و مثانه
- اختلالاتی که روی راهرفتن فرد تأثیر میگذارد
- اشکال در تغذیه و بلع
- مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
- درد
- سفتی عضلانی یا تون عضلانی ضعیف (هیپوتونی یا کاهش استحکام عضلانی).
همچنین در موارد زیر میتوانید به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید:
- پس از آسیب، بیماری یا جراحی به توانبخشی نیاز دارید.
- درد مزمن دارید.
- چاقی یا افزایش سن، فعالیت بدنی را برای شما دشوارتر کرده است.
بیماران برای درمان مشکلات حرکتی، مشکلات ارتوپدی، درد مزمن، محدودیتهای حرکتی در اثر افزایش سن یا چاقی یا دردهای عضلانی و غیره به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید.
روش های تشخیصی در طب فیزیکی
متخصصین طب فیزیکی با آموزش گسترده خود، درمانهای لازم را برای درمان درد و جلوگیری از ناتوانی بیشتر ارائه میدهند. در اولین قرار ملاقات شما، پزشک در مورد سابقه پزشکی و خانوادگی با شما صحبت میکند تا در مورد آنچه ممکن است باعث ایجاد مشکل شود اطلاعات بیشتری کسب کند.
شما همچنین باید اهداف خود را برای درمان بیان کنید، چه ازبینبردن کمردرد باشد چه تقویت عملکرد عضلانی. متخصصان طب فیزیکی به شما کمک میکنند تا بر مشکلات شخصی که شما را از داشتن یک زندگی کامل باز میدارد غلبه کنید.
در صورت نیاز برای تشخیص، پزشک ممکن است آزمایشاتی مانند رادیوگرافی (تصویربرداری با اشعه ایکس)، مطالعات هدایت عصبی و تست نوار عصب و عضله (الکترومیوگرافی) را برای شناسایی علت مشکل انجام دهد. پزشکان طب فیزیکی و توانبخشی به سلامت کلی شما نگاه میکنند نه اینکه یک علائم یا بیماری خاص را مورد درمان قرار دهند.
در طب فیزیکی از چه روش هایی برای درمان استفاده می شود؟
بسته به مشکل و شرایط بیماری و سلامت کلی بیمار پزشک از روشهای مختلفی برای درمان استفاده میکند. برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
- داروهای ضد درد
- فیزیوتراپی
- کاردرمانی
- تفریح درمانی
- ماساژ دادن
- تزریقات نخاعی
- تزریقات مفصلی
- مدیریت و رفع گرفتگیها
- تزریق مسدودکنندههای عصبی (بلوک عصبی)
- فرسایش با امواج رادیویی
- طب سوزنی
- تزریق فاکتورهای رشد سلولی یا محرکهای تولید این فاکتورها
- تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
- درمان با سلولهای بنیادی
- درمانهای روانشناسی
- استفاده از دستگاههای کمکی
- استفاده از آتل گردنی و کمری.
گزینههای درمانی مناسب دیگر شامل:
- برنامههای مراقبت در منزل
- درمان تخصصی که باید توسط متخصص مانند فیزیوتراپ یا جراح ارتوپد انجام شود
- مراقبت از سلامت روان برای کمک به مقابله با یک بیماری و پاسخ به درمان
- درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی.
تفاوت متخصصین طب فیزیکی با فیزیوتراپیست چیست؟
اکثر بیماران با فیزیوتراپی آشنایی بیشتری دارند. فیزیوتراپها از تمرینات فیزیوتراپی که اجزای اسکلتی – عضلانی خاصی مانند مفاصل آسیبدیده و ماهیچههای ضعیفشده را هدف قرار میدهند، برای بهبود عملکرد بیمار استفاده میکند.
و اما فیزیاتریست برنامهریز اصلی درمان فیزیکی است، درحالیکه فیزیوتراپیست برنامه را اجرا میکند. آنها ممکن است از لوازم و وسایلی مشابهی مانند دوچرخه ورزشی و تردمیل استفاده کنند. جلسات منظم با فیزیوتراپیست میتواند عملکرد بیمار را بازیابی کرده و تحرک او را بهبود بخشد.
تفاوت متخصص طب فیزیکی با متخصص ارتوپدی چیست؟
متخصص پزشکی فیزیکی، پزشکی است که در زمینه طب فیزیکی و توانبخشی (PM&R) آموزشدیده است. متخصص این رشته جراح نیست. متخصصان طب فیزیکی اغلب پس از انجام جراحی ارتوپدی و درمانهای دیگر و همکاری با درمانگران دیگر مانند فیزیوتراپیست و کار درمانگر، برنامههای توانبخشی را برای بیماران تنظیم و مدیریت میکنند. آنها همچنین برای توانبخشی بیماران پس از صدمات، پس از سکته مغزی و سایر مشکلات عصبی مانند اختلالات تعادل، مشکلات دهلیزی یا سایر انواع ناتوانی فعالیت میکنند.
یک متخصص ارتوپدی با اختلالات استخوانها، مفاصل، ماهیچهها، تاندونها و رباطها سروکار دارد و برای انجام جراحی این اندامها آموزشدیده است. بسیاری از آنها در جراحی مفاصل، تعویض مفصل، ناهنجاریهای مادرزادی و غیره تخصص دارند. جراح ارتوپد شرایطی را که بر سیستم اسکلتی – عضلانی تأثیر میگذارد درمان میکنند. ارتوپدها از جراحی و درمانهای دیگر برای کاهش درد و درمان مشکل اصلی فرد در سیستم اسکلتی عضلانی استفاده میکنند.
پزشکان معمولاً از بیماران میخواهند که تا جایی که ممکن است از جراحی اجتناب کنند و بهعنوان آخرین راه چاره به آن رویآورند. بیماران معمولاً برای جلوگیری از جراحی، ابتدا درمانهای تجویزشده توسط فیزیاتریست را امتحان میکنند. بااینحال، درصورتیکه بیمار به این درمانهای مرسوم پاسخ ندهد و این روشها تسکین کافی ارائه نکنند، پزشک آنها میتواند بیمار را به یک جراح ارتوپد ارجاع دهد تا وضعیت را بیشتر ارزیابی کند و تعیین کند که آیا عمل جراحی نیاز است یا خیر.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
تخصص طب فیزیکی و توانبخشی یکی از تخصصهایی است که پزشکان بعد از اتمام دوره عمومی میتوانند دنبال کنند. بسیاری از بیماریها یا شرایط بر توانایی حرکت فرد تاثیر میگذارد، مانند سکته مغزی یا برخی اختلالات مغزی، بیماریهای ارتوپدی، افزایش سن یا چاقی مفرط. متخصص طب فیزیکی به این بیماران و کسانی که مشکلات حرکتی دارند کمک میکنند تا عملکرد حرکتی بهتری داشته باشند. همچنین دردهای مزمن یکی از مواردی است که میتوانید برای درمان آن به این پزشک مراجعه کنید.
در دکترتو میتوانید با بهترین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در شهر خود آشنا شوید و از آنها نوبت بگیرید. همچنین میتوانید با پزشک خود به صورت آنلاین، متنی یا تلفنی مشورت کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام ببخشید این طب برای تنگی کانال نخاعی مناسب هست یا نه؟ پدرم یک روز صبح بیدار شد دید پاهاش گز گز میکنه و بی حس شده و نتونست راه بره اما خدارو شکر بی اختیاری ادرار و مدفوع نداره دکترا گفتن باید عمل کنه اما نرفت دکتر بهش امپول زد اما میترسیم برای مدتی باشه و در آینده بدتر بشه .خواهش میکنم جواب بدید.ممنون
سلام
بله طب فیزیکی برای چنین بیماری بسیار مفید است
سلام ببخشید این طب برای تنگی کانال نخاعی مناسب هست یا نه؟ پدرم یک روز صبح بیدار شد دید پاهاش گز گز میکنه و بی حس شده و نتونست راه بره اما خدارو شکر بی اختیاری ادرار و مدفوع نداره دکترا گفتن باید عمل کنه اما نرفت دکتر بهش امپول زد اما میترسیم برای مدتی باشه و در آینده بدتر بشه .خواهش میکنم جواب بدید.ممنون
سلام
بله حتمن مفید خواهد بود
ممنون از راهنمایی خوبتون🙏
سپاس از همراهی شما.
سلام ببخشید سوالی داشتم جواب آزمایش خون بنده قسمت c _reactive protein من مثبت ۳+شده و عضلات پا دچار گرفتگی شده خیلی آزار دهنده هستش به کدام متخصص مراجعه کنم با تشکر
سلام
سطح نرمال آزمایش CRP بین ۱ تا ۳ میلی گرم در هر لیتر خون است.که برای شما طبیعی به نظر می رسد
اما در مورد مشکلتان بهتر است به متخصص طب فیزیکی مراجعه کنید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/physiatrist
سلام
کلنیک درد با طب فیزیکی تفاوت داره؟
برای دیسک گردن کدوم بهتره
سلام
بهتر است ابتدا تشخیص درست نزد ارتوپد انجام شود و سپس به کلینیک درد یا طب فیزیکی مراجعه کنید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/orthopedist
سلام
کلنیک درد با طب فیزیکی تفاوت داره؟
برای دیسک گردن کدوم بهتره
سلام
بهتر است ابتدا تشخیص درست نزد ارتوپد انجام شود و سپس به کلینیک درد یا طب فیزیکی مراجعه کنید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/orthopedist
سلام
توان جسمانی خوبی داشتم که بیشتر از جسمم بود
الان یک ساله که بتور کلی افت شدیدی در
قدرت وحتی نفس دارم
وزنه یا جسمی که برای بلند کردنش هیچ مشکلی نداشتم الان نمیتونم بلند کنم
خواهشن راهنمایی کنید
ممنون ۳۷سالم
سلام
ابتدا نیاز به ازمایش خون کامل دارید مخصوصا فاکتورهای تیروییدی تان چک شود
کم خونی و کمبود برخی مواد مثل کلسیم و ویتامین دی میتواند ضعف را تدید کند
پس از ازمایش بهترین درمان را انجام دهید
سلام
توان جسمانی خوبی داشتم که بیشتر از جسمم بود
الان یک ساله که بتور کلی افت شدیدی در
قدرت وحتی نفس دارم
وزنه یا جسمی که برای بلند کردنش هیچ مشکلی نداشتم الان نمیتونم بلند کنم
خواهشن راهنمایی کنید
ممنون
سلام
ابتدا نیاز به ازمایش خون کامل دارید مخصوصا فاکتورهای تیروییدی تان چک شود
کم خونی و کمبود برخی مواد مثل کلسیم و ویتامین دی میتواند ضعف را تدید کند
پس از ازمایش بهترین درمان را انجام دهید
سلام من ۴۰ سالمه حدود ۴ ساله دیسک کمر دارم به دکتر مراجعه کردم دکتر گفته پارگی دیسک داری ولی عمل نیاز نیست آیا طب فیزیکی واسه من مفیده🙏🏽
سلام
بله یکی از روش ریکاوری در این موارد طب فیزیکی است
سلام وقت بخیر میوتونی کانجنیتا در طب فیزیکی درمون داره؟
سلام
بعلت مادرزادی بودن میوتونی زمان زیادتری لازم است ولی حتمن به طب فیزیکی مراجعه کنید