نکات مهم درباره نشانه ها و روش درمان سندروم روده تحریک‌ پذیر – مجله سلامت دکترتو

نکات مهم درباره نشانه ها و روش درمان سندروم روده تحریک‌ پذیر

آنچه در این مقاله می‌خوانید

سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) یکی از شایع‌ترین اختلالات عملکردی روده است که بدون آسیب ساختاری، باعث درد شکمی، نفخ، اسهال یا یبوست می‌شود. علت دقیق آن هنوز مشخص نشده است اما عوامل روانی، تغییرات حرکتی روده، تغذیه و حساسیت به برخی غذاها در آن نقش دارند. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد جمعیت جهان به آی بی اس دچار هستند و درمان آن شامل اصلاح تغذیه، دارو، مدیریت استرس و گاهی مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی می‌شود.

approved-by-doctors

تأیید‌‌‌‌‌‌‌ شده توسط پزشکان متخصص دکترتو

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. قبل از هرگونه اقدام، جهت درمان از پزشکان دکترتو مشاوره بگیرید.

زمان مطالعه : 9 دقیقه
نکات مهم درباره نشانه ها و روش درمان سندروم روده تحریک‌ پذیر

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

سندروم روده تحریک پذیر به انگلیسی Irritable Bowel Syndrome یکی از شایع‌ترین اختلالات عملکردی دستگاه گوارش است که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از بزرگسالان را درگیر می‌کند. علائم آن شامل درد شکم، نفخ، اسهال یا یبوست است و باعث آسیب به روده نمی‌شود اما می‌تواند باعث مشکلات عملکردی طولانی‌مدت و کاهش کیفیت زندگی شود. درمان سندروم روده تحریک پذیر معمولا شامل ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، رژیم غذایی کم‌FODMAP، داروها و در برخی موارد درمان‌های روانشناختی مانند شناخت درمانی یا درمان‌های فیزیکی است. اگرچه سندروم روده درمان قطعی ندارد اما علائم آن قابل کنترل هستند و بسیاری از بیماران با رعایت توصیه‌های پزشکی، زندگی طبیعی خواهند داشت.

سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

سندروم روده تحریک‌ پذیر (IBS) یا روده عصبی یک اختلال عملکردی مزمن در روده بزرگ است که بدون ایجاد آسیب ساختاری، باعث علائم گوارشی آزاردهنده می‌شود. این بیماری بیشتر در افراد بین ۲۰ تا ۵۰ سال دیده می‌شود و در زنان شایع‌تر است. عواملی مانند استرس، سبک زندگی نادرست، تغذیه ناسالم و حتی ژنتیک می‌توانند نقش مهمی در بروز آن داشته باشند. از نظر علمی، علت دقیق آن مشخص نیست اما ارتباط نزدیکی با واکنش سیستم عصبی روده و مغز دارد.

انواع سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

سندروم روده تحریک‌پذیر باتوجه به نوع علائم گوارشی غالب در فرد به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود. شناخت نوع سندروم در انتخاب درمان مؤثر نقش مهمی دارد. پزشک معمولا با بررسی علائم، نوع بیماری را مشخص می‌کند. این انواع روده عصبی شامل موارد زیر هستند:

  • نوع با غالبیت اسهال (IBS-D)
  • نوع با غالبیت یبوست (IBS-C)
  • نوع ترکیبی اسهال و یبوست (IBS-M)
  • نوع بدون الگوی مشخص (IBS-U)
از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم؟
تشخیص سندروم روده تحریک پذیر معمولا بر اساس علائم بالینی و با رد بیماری‌های مشابه انجام می‌شود.

علائم سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

علائم سندروم روده تحریک‌پذیر ممکن است بین افراد متفاوت باشند اما برخی نشانه‌ها به طور مشترک در بیشتر بیماران دیده می‌شوند. درد یا گرفتگی شکم، که معمولا پس از دفع مدفوع کاهش پیدا می‌کند، نفخ شکم، تغییر در شکل یا رنگ مدفوع و اسهال، یبوست یا تناوب بین این دو از رایج‌ترین نشانه‌های سندروم روده هستند.

به طور کلی علائم زیر می‌توانند نشان دهنده IBS باشند:

  • اسهال شدید
  • یبوست
  • یبوست متناوب با اسهال
  • شکم درد یا گرفتگی معمولا در نیمه پایینی شکم که بعد از غذا خوردن بدتر می‌شود و بعد از دفع مدفوع احساس بهتری پیدا می‌کنید.
  • نفخ
  • مدفوع سفت‌تر یا شل‌تر از حالت عادی
  • برآمدگی شکم
  • وجود مخاط در مدفوع
  • تغییر رنگ مدفوع و در مواردی ایجاد مدفوع سبز رنگ
  • احساس می‌کنید بعد از این که مدفوع‌تان را تخلیه کردید هنوز باید مدفوع کنید
  • عدم تحمل غذایی
  • خستگی
  • اضطراب
  • افسردگی
  • دل پیچه طولانی مدت و مشکلات هضم
  • سردرد
  • نیاز به ادرار کردن زیاد

علائم روده تحریک پذیر در کودکان

اگرچه سندروم روده تحریک‌پذیر بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود، کودکان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. در کودکان، علائمی مانند دل درد، نفخ، تغییر در الگوی دفع و اضطراب هنگام رفتن به مدرسه یا فعالیت‌های اجتماعی می‌تواند هشداردهنده باشد.

اسهال یا یبوست مکرر بدون علت مشخص و شکایت‌های مکرر از دل‌درد، از علائم شایع آی بی اس در کودکان مبتلا هستند. بهتر است والدین این نشانه‌ها را جدی بگیرند و برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنند.

علائم سندروم روده تحریک پذیر در مردان

در مردان ۲۰ تا ۵۵ ساله، سندروم روده تحریک‌پذیر (IBS) خود را با درد شکمی، نفخ، تغییر در عادات دفع و به‌ویژه اسهال یا یبوست نشان می‌دهد. ممکن است دردی همراه با گاز زیاد تجربه شود و گاهی احساس فوریت در رفتن دستشویی ایجاد شود. این تغییرات معمولا بدون دلیل بیماری التهابی روده یا عفونت رخ می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهند علائم در مردان به شکل درد و مشکلات اجابت مزاج شایع‌تر است و با گاز و نفخ همراه است.

علائم سندروم روده تحریک پذیر رو داری و نمی‌دونی چیکار کنی؟

همین حالا برای بررسی تخصصی نوبت بگیر.

علائم سندروم روده تحریک پذیر در زنان

زنان بیشتر در سنین ۲۰ تا ۵۵ ساله IBS را با درد و گرفتگی در ناحیه شکم، نفخ (بویژه در دوره قاعدگی) و تغییرات در مدفوع تجربه می‌کنند. احتمال ابتلا برای زنان دو برابر مردان است و علائم معمولا به دوره قاعدگی وابسته هستند. زنان بیشتر حس پر بودن شکم، گاز و ترکیبی از اسهال و یبوست را گزارش می‌دهند.

سندروم روده تحریک پذیر و درد پهلو

درد پهلو در فرد مبتلا به IBS می‌تواند به‌دنبال نفخ زیاد یا اسپاسم روده باشد. این درد معمولا در سمت آسیب‌دیده شکم گسترش یافته و همراه با احساس سوزش یا تیرکشی است. شناخت دقیق تفاوت این درد با درد کلیوی یا سنگ کلیه اهمیت دارد زیرا IBS درد را به‌دنبال تغییر در عادات دفع و گاز و نفخ ایجاد می‌کند نه پس‌زمینه عفونت یا التهاب کلیه‌ای.

روده تحریک پذیر و اسهال

در نوع IBS-D، اسهال یکی از علائم اصلی است. فرد احساس نیاز فوری برای دفع دارد، همراه با مدفوع آبکی یا شُل و گاهی درد و گاز. اسهال ممکن است چندین بار در روز رخ دهد و در بیشتر موارد با علائمی مانند درد شکم و نفخ همراه است.

سندروم روده تحریک پذیر و یبوست

در نوع IBS-C، یبوست غالب است. فرد مدفوع سفت و کم حجم دارد، احساس فشار بالای شکم و اجابت دشوار را تجربه می‌کند. این نوع ممکن است با درد شکمی خفیف همراه باشد و معمولا با افزایش مصرف فیبر یا ملین‌ها کنترل می‌شود.

متن انگلیسی:‌
When you’re feeling stressed, nervous, or upset, your colon will spasm. These spasms can make you experience stomach cramps and discomfort that trigger your IBS symptoms.
ترجمه فارسی:‌
وقتی احساس استرس، نگرانی یا ناراحتی می‌کنید، روده بزرگ دچار اسپاسم می‌شود. این اسپاسم‌ها باعث گرفتگی و درد در شکم می‌شوند که می‌توانند علائم سندروم روده تحریک‌پذیر را تشدید کنند.

به نقل از سایت lompocvmc

سندروم روده تحریک پذیر و درد مفاصل

درد مفاصل به‌عنوان یک علامت غیرمعمول در IBS شناخته می‌شود اما در برخی بیماران با شدت متوسط تا شدید، همراه با علائم روده‌ای و استرس، درد در زانو، دست یا شانه گزارش می‌شود. ارتباط احتمالا به‌دلیل فعالیت التهابی سیستمیک یا واکنش عصبی روده-مغز است.

اینفوگرافی سندروم روده تحریک پذیر
یبوست و دل پیچه از علائم سندروم روده تحریک‌پذیر است.

کمر درد سندروم روده تحریک پذیر

برخی بیماران با IBS از درد مزمن یا گاه‌به‌گاه در ناحیه کمر گزارش می‌دهند. احتمال دارد علت نفخ یا اسپاسم روده ایجاد فشار بر عضلات پشت باشد. مدیریت نفخ و تنظیم عادات روده به کاهش این درد کمک می‌کند.

سندروم روده تحریک پذیر و نفخ

نفخ شکم یا احساس پری شکم از رایج‌ترین علائم IBS است. گاز زیاد در روده باعث برجستگی شکم، ناراحتی و گاهی درد می‌شود. کنترل علائم با رژیم کم سالم و تغییر سبک زندگی امکان‌پذیر است .

شکل و رنگ مدفوع در سندروم روده تحریک پذیر

در IBS، مدفوع می‌تواند به‌صورت شل، آبکی یا سفت و سخت ظاهر شود. رنگ آن معمولا قهوه‌ای تا خاکستری است، مگر در حالت یبوست که ممکن است تیره‌تر شود. اگر خون یا رنگ بسیار تیره دیده شود، باید به بیماری‌های جدی‌تری مانند IBD یا سرطان روده شک کرد و بررسی پزشکی انجام داد.

علت سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

علت دقیق سندروم روده تحریک‌پذیر مشخص نیست و این بیماری ساختاری نیست، یعنی در آزمایش یا کولونوسکوپی علامتی دیده نمی‌شود اما با علائم مزمن گوارشی همراه است. به طور کلی، ترکیبی از عوامل زیر در بروز آی بی اس نقش دارند:

  • اختلال در ارتباط بین مغز و روده
  • حرکات غیرطبیعی و سریع یا کند روده
  • حساسیت بیش‌ازحد دیواره روده به گاز یا فشار
  • استرس یا اضطراب مزمن
  • عفونت‌های روده‌ای قبلی (post-infectious IBS)
  • تغییر در باکتری‌های طبیعی روده (فلور روده)
علت روده عصبیتوضیحات
استرس و روده تحریک‌پذیراسترس با فعال‌کردن سیستم ایمنی، باعث واکنش آلرژیک به باکتری‌های مفید روده شده و IBS را تشدید می‌کند.
عفونت سیستم گوارشیعفونت گاستروانتریت باعث اختلال در تعادل باکتری‌های روده و افزایش نفوذپذیری روده، عامل بروز IBS است.
اختلال در سیستم عصبیهماهنگی ضعیف بین مغز و روده، واکنش بیش‌ازحد به فرآیند گوارش و ایجاد درد، اسهال یا یبوست را موجب می‌شود.
انقباضات عضلانی رودهانقباضات غیرطبیعی و قوی یا ضعیف عضلات روده، باعث نفخ، اسهال یا یبوست و بروز علائم IBS می‌شود.
تغییرات میکروب‌های رودهتغییر در جمعیت باکتری‌ها و قارچ‌های روده، باعث اختلال در عملکرد روده و تحریک IBS می‌شود.
دلایل سندروم روده تحریک پذیر

از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم؟

تشخیص سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) معمولا بر اساس علائم بالینی بیمار انجام می‌شود. پزشک ابتدا سایر بیماری‌های مشابه را رد می‌کند تا از تشخیص قطعی این بیماری مطمئن شود. آزمایش‌های تصویربرداری مانند کولونوسکوپی، سی‌تی‌اسکن و اشعه ایکس برای رد سایر بیماری‌های گوارشی استفاده می‌شوند تا ساختار روده و شکم بررسی شود.

همچنین در برخی موارد، آندوسکوپی فوقانی برای مشاهده دقیق دستگاه گوارش و نمونه‌برداری برای تشخیص دقیق‌تر انجام می‌شود. این روش‌ها به شناسایی علائم غیرطبیعی کمک می‌کنند. به طور کلی برخی از مهم‌ترین روش‌های تشخیص سندروم روده عبارت است از:

  • کولونوسکوپی و سندروم روده تحریک پذیر: در این روش، لوله بلند و انعطاف‌پذیری از طریق رکتوم وارد روده بزرگ می‌شود. دوربین کوچکی در نوک لوله، به پزشک امکان مشاهده کامل روده بزرگ را می‌دهد.
  • سی تی اسکن و اشعه ایکس: این آزمایش‌ها تصاویر دقیق شکم و لگن را تولید می‌کنند تا سایر علل درد یا علائم شکمی رد شود. ممکن است با پرکردن روده بزرگ با مایع باریم، مشکلات بهتر دیده شود.
  • آندوسکوپی فوقانی: لوله‌ای بلند و انعطاف‌پذیر از گلو وارد مری می‌شود تا دستگاه گوارش فوقانی بررسی شود. این روش برای نمونه‌برداری (بیوپسی) و تشخیص بیماری‌هایی مثل سلیاک کاربرد دارد.
آیا دچار سندروم روده تحریک‌پذیر هستید؟ این راهکارها به شما کمک می‌کنند.

روش های درمان سندروم روده تحریک پذیر چیست؟

درمان سندروم روده تحریک‌پذیر معمولا نیاز به درمان‌های ترکیبی دارد تا بتوان علائم را کنترل کرد. اولین گام، اصلاح تغذیه و شناسایی خوراکی‌هایی است که علائم را تشدید می‌کنند. پزشکان معمولا پیشنهاد می‌کنند فرد رژیم غذایی کم‌ FODMAP را دنبال کند. این رژیم شامل حذف تدریجی قندهای قابل‌تخمیر مانند لاکتوز، فروکتوز و برخی سبزیجات نفاخ است.

اگر درد شکمی، اسهال یا یبوست به شکل مکرر ظاهر شود، داروهای مخصوص تجویز می‌شوند. ضداسپاسم‌ها برای کنترل انقباض روده، داروهای ضداسهال برای کاهش دفعات اجابت مزاج یا ملین‌های خاص برای تنظیم یبوست استفاده می‌شوند.

در مواردی که اضطراب یا استرس نقش پررنگ‌تری در تحریک روده دارد، پزشک داروهای ضدافسردگی با دوز پایین را پیشنهاد می‌کند تا سیگنال‌های عصبی روده متعادل‌تر شوند. کنار تمام این موارد، ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس نیز از پایه‌های درمان IBS محسوب می‌شوند.

درمان قطعی سندرم روده تحریک پذیر

در حال حاضر درمان قطعی برای IBS وجود ندارد اما روش‌هایی هستند که علائم را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. مهم‌ترین آن‌ها رژیم سالم، پرهیز از مصرف غذاهای محرک (مانند شیرین‌کننده‌های مصنوعی، کلم، لبنیات)، استفاده از داروهای هدفمند و مدیریت استرس مزمن است.

درمان جدید روده تحریک پذیر هم شامل استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های خاص مانند ریفاکسیمین برای کاهش باکتری‌های مضر و داروهای جدید مهارکننده سیستم عصبی روده هستند.

بهترین قرص برای سندروم روده تحریک پذیر

انتخاب بهترین قرص برای سندروم روده تحریک‌پذیر بستگی دارد به نوع علائمی که فرد تجربه می‌کند. چون این بیماری به‌صورت یبوستی، اسهالی یا ترکیبی ظاهر می‌شود، داروها نیز متناسب با نوع علائم انتخاب می‌شوند. در مواردی که درد شکمی و گرفتگی بیش از همه آزاردهنده باشد، پزشک داروهای ضداسپاسم مانند هیوسین تجویز می‌کند. به طور کلی داروهای تجویزی سندروم روده عبارت است از:

  • داروهای ضداسپاسم: مانند هیوسین یا دی‌سایکلومین
  • داروهای ضداسهال: مانند لوپرامید
  • ملین‌های ملایم: برای نوع یبوستی
  • پروبیوتیک‌ها: مانند لاکتوباسیلوس یا بیفیدوباکتر
  • داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای یا SSRI: در نوع مقاوم، با نظر پزشک
سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
درد در سندروم روده تحریک پذیر معمولا در ناحیه پایین شکم احساس می‌شود، مانند حالتی که یک نفر روده‌ها را فشار می‌دهد.

بهترین دمنوش برای روده تحریک پذیر

افرادی که با سندروم روده تحریک‌پذیر زندگی می‌کنند، معمولا به‌دنبال راه‌های طبیعی برای کاهش علائم هستند. دمنوش‌های گیاهی یکی از گزینه‌هایی هستند که به‌صورت علمی تأثیر مثبتی بر عملکرد روده و کاهش تنش عصبی آن نشان داده‌اند. دمنوش‌های موثر برای بیماران IBS عبارت است از:

  • نعناع: آرام‌بخش و ضدنفخ
  • بابونه: ضدالتهاب و آرام‌کننده
  • زنجبیل: بهبود حرکت روده و کاهش تهوع
  • رازیانه: مؤثر برای نفخ و درد شکم
  • زیره: تنظیم‌کننده گاز و هضم

درمان خانگی سندرم روده تحریک پذیر

بسیاری از افراد مبتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر، به‌ خصوص در مراحل ابتدایی بیماری، به‌دنبال راه‌هایی هستند که بدون دارو علائم خود را کاهش دهند. خوشبختانه راه‌حل‌هایی وجود دارند که در خانه قابل اجرا هستند و می‌توانند در مدیریت بهتر این بیماری کمک‌کننده باشند. اصلاح تغذیه یکی از مهم‌ترین مراحل است. اگر فرد بتواند غذاهایی را که موجب تشدید علائم می‌شوند شناسایی و حذف کند، بخش بزرگی از درمان را طی کرده است. سایر روش‌های درمان آی بی اس در خانه شامل موارد زیر است:

  • مصرف وعده‌های کوچک‌تر و منظم‌تر
  • حذف غذاهای نفاخ مانند حبوبات و لبنیات
  • نوشیدن آب به‌اندازه کافی
  • استفاده از دمنوش‌های آرام‌بخش
  • پیاده‌روی روزانه یا ورزش سبک
  • کاهش مصرف قهوه و نوشابه گازدار
  • یادداشت‌برداری از غذاهای محرک و حذف تدریجی آن‌ها

درمان سندرم روده تحریک پذیر با طب سنتی

در طب سنتی، سندروم روده تحریک‌پذیر به‌عنوان یک اختلال عملکردی و ناشی از سردی معده یا عدم تعادل مزاجی شناخته می‌شود. درمان در این رویکرد به پاک‌سازی گوارش، تقویت معده و کاهش استرس درونی مربوط می‌شود. یکی از رایج‌ترین درمان‌ها، استفاده از دمنوش‌ها و عرقیات گیاهی مانند نعناع، زیره، رازیانه و بومادران است که می‌توانند به کاهش نفخ، درد و بی‌نظمی در حرکات روده کمک کنند.

همچنین توصیه می‌شود غذاهای سرد و سنگین مانند لبنیات سرد، خیار، گوجه‌فرنگی یا برخی حبوبات از رژیم حذف شوند، به‌ویژه در افرادی که معده ضعیف‌تری دارند. استفاده از ترکیباتی مانند عسل و سیاه‌دانه یا روغن زیتون نیز در تعدیل مزاج و عملکرد روده مؤثر شناخته شده است.

برای درمان سندروم روده تحریک پذیر، همین الان نوبت دکترتو رزرو کن.

خطرات سندروم روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک‌پذیر اگرچه از بیماری‌های خوش‌خیم و غیرکشنده شناخته می‌شود اما نباید ساده گرفته شود. بسیاری از افراد با این اختلال دچار افت کیفیت زندگی، کاهش اعتمادبه‌نفس و اضطراب مزمن می‌شوند. زمانی که علائم به‌درستی مدیریت نشوند، فرد در انجام کارهای روزمره دچار مشکل خواهد شد. همچنین ممکن است این بیماری با بیماری‌های جدی‌تری مانند کولیت، کرون یا حتی سرطان روده اشتباه گرفته شود.

به طور کلی خطرات احتمالی IBS شامل موارد زیر هستند:

  • کاهش شدید انرژی و ضعف جسمی ناشی از سوءتغذیه
  • افسردگی یا اضطراب مزمن در اثر بروز علائم آزاردهنده
  • دردهای مکرر شکم و اختلال در خواب شبانه
  • تداخل با روابط کاری یا اجتماعی
  • مصرف خودسرانه دارو و آسیب به گوارش
  • تأخیر در تشخیص بیماری‌های جدی دیگر به‌دلیل تشابه علائم

جلوگیری از سندروم روده تحریک پذیر ممکن است؟

در حال حاضر، راه مشخصی برای پیشگیری کامل از سندروم روده تحریک‌پذیر وجود ندارد زیرا علت دقیق آن هنوز کاملا شناخته نشده است. اما با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی و تغذیه می‌توان احتمال بروز علائم یا شدت آن‌ها را کاهش داد:

  • تغذیه متعادل و کاهش مصرف غذاهای نفاخ
  • خودداری از خوردن سریع و بدون جویدن کافی
  • کنترل استرس و اضطراب
  • مصرف منظم فیبر به‌صورت تدریجی
  • اجتناب از مصرف آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری
  • خواب کافی و سبک زندگی سالم
داده‌ای یافت نشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

سندروم روده تحریک پذیر یا IBD که قبلا به آن کولون اسپاستیک یا روده عصبی گفته می‌شد، یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش است که با گروهی از علائم همچون گرفتگی عضلات، درد شکم، نفخ، اسهال و یبوست مشخص می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد آی بی اس زنان را دو برابر بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد و احتمال ابتلای افراد با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند.

هیچ درمان شناخته شده‌ای برای سندروم روده تحریک پذیر وجود ندارد اما شما می‌توانید علائم این بیماری را از طریق رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی بهبود ببخشید، البته اگر به نسخه شدید این بیماری دچار هستید، داروها می‌توانند کمک زیادی به شما کنند. برای تشخیص و درمان این بیماری باید به دکتر گوارش یا فوق تخصص آی بی اس مراجعه کنید. همچنین در روند درمان و و برای کنترل علائم می‌توانید از راهنمایی‌های متخصص تغذیه هم استفاده کنید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!

پرسش‌های متداول

سندروم روده تحریک‌پذیر بیماری مزمن محسوب می‌شود و معمولا در طول زندگی با فرد باقی می‌ماند اما شدت علائم آن در طول زمان تغییر می‌کند. با رعایت رژیم غذایی مناسب، مدیریت استرس و درمان دارویی، می‌توان علائم را تا حد زیادی کنترل کرد. در برخی افراد، دوره‌های بهبود طولانی‌مدت اتفاق می‌افتد و بیماری خاموش می‌ماند.

در ظاهر خطرناک نیست اما نباید آن را ساده گرفت. درد مداوم، اختلال در عملکرد روزمره، اضطراب و اختلالات خواب از جمله پیامدهای جدی این بیماری هستند. در صورت بی‌توجهی به درمان، کیفیت زندگی فرد کاهش پیدا می‌کند و خطر تشخیص اشتباه دیگر بیماری‌ها هم افزایش می‌یابد.

این بیماری یکی از شایع‌ترین اختلالات گوارشی در دنیا است. بر اساس آمار جهانی، حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از بزرگسالان دچار آن هستند اما تنها بخشی از آن‌ها به دنبال درمان می‌روند. در زنان، شیوع بیماری تقریبا دو برابر مردان گزارش شده است. شیوع بیشتر در سنین بین ۲۰ تا ۴۵ سالگی دیده می‌شود.

زنان، افرادی که سابقه اضطراب، افسردگی یا استرس مزمن دارند و کسانی که سبک زندگی پرتنش یا تغذیه نامنظم دارند، بیشتر در معرض ابتلا به سندروم روده تحریک‌پذیر قرار می‌گیرند. همچنین سابقه خانوادگی و عفونت‌های روده‌ای شدید نیز در افزایش احتمال ابتلا مؤثر هستند. سنین بین ۲۰ تا ۴۰ سال بیشتر درگیر می‌شوند.

آی‌بی‌اس یا سندروم روده تحریک‌پذیر، یک اختلال گوارشی مزمن است که باعث درد شکم، نفخ، اسهال یا یبوست می‌شود، بدون آن‌که مشکلی ساختاری در روده دیده شود. علت آن ترکیبی از حساسیت روده، استرس، تغذیه و اختلالات عصبی است. درمان بر پایه تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی، دارو و مدیریت استرس انجام می‌شود.

روزه برای برخی مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر می‌تواند مفید باشد زیرا نظم غذایی ایجاد می‌شود اما برای برخی دیگر ممکن است باعث تشدید علائم شود. گرسنگی طولانی، خوردن وعده سنگین در افطار یا سحر و کم‌آبی بدن می‌توانند تحریک‌پذیری روده را افزایش دهند. مشورت با پزشک برای روزه‌داری الزامی است.

بله، استرس یکی از مهم‌ترین عوامل تشدیدکننده سندروم روده تحریک‌پذیر است. سیستم عصبی روده با مغز در ارتباط مستقیم قرار دارد و اضطراب می‌تواند حرکات روده را دچار اختلال کند. افرادی که دچار استرس مداوم هستند، معمولا علائم شدیدتری مانند درد، نفخ یا اسهال را تجربه می‌کنند. کنترل استرس، بخش مهمی از درمان است.

درمان سندروم روده تحریک‌پذیر به‌صورت دارویی و رفتاری انجام می‌شود و معمولا نیازی به جراحی ندارد. زیرا این بیماری ساختاری نیست و روده آسیب فیزیکی ندیده است، جراحی به‌عنوان گزینه درمانی مطرح نمی‌شود. فقط در موارد نادر که اشتباهی در تشخیص وجود داشته‌باشد یا بیماری دیگری همراه باشد، جراحی بررسی می‌شود.

امتیاز شما به مقاله:
(4از5)
دسته بندی:
برچسب:
منبع:
آیلین قشلاقی رحیمی هستم کارشناس سئو و تولید محتوا. دکترتو جاییه که بهم فرصت میده درباره علمی که عاشقشم تحقیق کنم و نتایج تحقیقمو با مردم به اشتراک بذارم تا سطح آگاهی اجتماعی درمورد دنیای پزشکی ارتقا پیدا کنه.
مطالب مرتبط

پاسخ دادن

نظرات درباره سندروم روده تحریک پذیر

  1. کاربر گفت:

    سلام وقت شما به خیر.
    بنده مشکل سندروم روده تحریک پذیر ندارم اما یه مشکلی که دارم اینه در اماکن عمومی خودم رو سفت میگیرم و مشکل وسواس دارم که نکنه ببخشید مدفوع ازم خارج بشه خیلی اذیت میشم ممنون میشم راهنمایی کنید.

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      احتمال مشکلات روانشناختی با منشا کودکی یا anal stage وجود دارد
      بهتر است به متخصصص روانپزشک مراجعه کنید

      https://doctoreto.com/doctors/speciality/psychiatrist

    2. احمد گفت:

      در افغانستان نزد کدام پزشک مراجعه شود

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        می توانید به متخصص گوارش و یا روانپزشک مراجعه کنید

  2. مهسا گفت:

    عالی و کامل بود

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سپاس از توجه شما
      سالم باشید

  3. پیام گفت:

    چندین ساله با این بیماری دست و پنجه نرم میکنم و به کلی زندگیم ٬ روابط عاطفیم ٬ تغذیه و خواب شبانه هم از کنترل خارج شده گاهی نصف شب ها با خودم میگم کاش بمیرم و راحت شم

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام
      بله واقعا بیماری پیجیده ایست و حق دارید
      البته نگران نباشید و درمان درست را ادامه دهید
      تحت نظر مداوم روانپزشک باشید

  4. طاهری گفت:

    سلام من سالها پیش به خاطر مصرف زیاد سیپرو فلو کساسین گرفتار این بیماری شدم لطفا یه مکمل پرو بیوتیک خوب معرفی کنید کپسول فمی لاکت و قرص لاکتول مصرف کردم اما بی اثر بودن

  5. نظیره گفت:

    من مبطلا به سندرم هستم هزار نوع دارو مصرف کردم اما نتیجه نگرفتم لطفت راهنمایی کنید

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام دوست عزیز
      از چه دارو هایی استفاده میکردید
      و
      نزد چه متخصصی می رفتید؟

    2. بهنام گفت:

      این چند تا چیز رو که عرض میکنم انجام دهید:
      1- هر روز ناشتا سرکه سیب کاملاً طبیعی ۲ قاشق غذا خوری در یک لیوان آب ولرم
      2- هر یک روز در میان آب سیب یا هر روز خود سیب با خوردن سه عدد دانه سیب حتما دانه جویده شود
      3- هر شب کلم بروکلی من خام میخورم ولی بخار پز هم میشود درد به کلی قطع میشود
      4- لبوی پخته کم شیرین روزی سه تا چهار وعده کوچک گرم یا سرد بودن ( منظور از سرد دمای محیط)
      5- عصرانه اب ولرم یک قاشق عسل و دو قاشق آبلیموی تازه یا دستی به همراه چند دانه نمک. اگر لیمو تازه بود حتما سه عدد دانه جویده شود
      6- آب مصرفی فقط ولرم رو به گرم
      8- نوشیدنی های گازدار بکل ممنوع
      9- خوردن موز بسیار مفیده
      10- کدوی حلوایی با شیره انگور درست شود
      اینا تجربیات خودم از مصرف بود باز موارد دیگه رو هم میذارم

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        پاس از راهنمایی شما
        تندرست باشید

    3. Sare گفت:

      سلام دوست عزیز حتما برید پیش دکترای هومیوپاتی (طب سنتی المان)
      من میرم پیش دکتر جلال ادین نویدان فر متخصص داخلی هستن کارشون عالیه خیلی از مشکلات من درمان شده

  6. مهدی هستم گفت:

    سلام من در حین خدمت سربازی هستم و سندروم روده تحریک پذیر دارم آیا معافیت دائم شامل حال من میشه؟

    1. همیارِ دکترِتو گفت:

      سلام مهدی عزیز
      علایم سندروم روده تحریک پذیر می تواند به صورت دوره ای بروز کند . این بیماری سبب معافیت از خدمت نمی شود .

    2. ناشناس گفت:

      منم چندین ساله که آی بی اس دارم با هیچ دارویی خوب نشد
      امشب که دوباره دردم شروع شد جایی خونده بودم وکه سرکه سیب آرومش میکنه الان سرکه سیب با آب مخلوط کردم نصف لیوان خوردم آب روی آتیش بووووود خدایا شکرت باورم نمیشههههههههههه 😍😵‍💫🥹این کامنت منو پخش کنیدچون ۶ سال دردشو شبو روز هرماه به مدت یک هفته کشیدم پول به دکترا ندید الکی و اگه میشه لطفا منم دعا کنید

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        درمان ibs بیشتر به سبک زندگی مرتبط است تا مصرف دارو
        کنترل اضطراب مهمترین کار درمانی است

      2. ناشناس گفت:

        سلام برشما .من همین مشکل را دارم هر نوع غذا را میخورم معدم عکسل عمل نشان میده وبعضی اوقات معده بند میشود ودردی عضلات هم دارم بعضی اوقات سردرد وتب هم دارم نمی‌فهمم چه کار کنم هر قدر پیشی پزشک رفتم میگه تو هیچ مشکلی نداری فقط سندروم روده داری. دارو خوردم هیچ نتیجه‌ای نگرفتم .میشه شما بگوید که .از شما چه مشکلاتی بود آیا شما هم مشکلاتی مرا داشتین لطفا کمکم کنین

        1. همیارِ دکترِتو گفت:

          سلام
          در صورت داشتن ibs
          علاوه بر دارو و مکمل های گوارشی
          نیاز به داروهای کنترل اضطراب هم دارید
          زیر نظر روانپززشک هم باشید

          متخصص روانپزشک

      3. مهدی گفت:

        سلام نظر و پیشنهادتون خیلی بجا بود ممنونم چشم حتما

  7. عشقی یار گفت:

    متاسفانه،کنترل بیماری فقط یک سوم کاری هست که باید انجام داد،دو سوم راهکار،ایجاد قدرت مالی مناسب در این بیماران هست که مستلزم آگاهی دادن به مدیران تامین اجتماعی و مسئولین مربوطه هست تا شرایط مناسبی رو ایجاد کنن که این بیماران رو به جای ارجاع به کمیته امداد و بهزیستی،حقوق عقب افتاده خودشون رو پرداخت کنیم و به شخصیت این افراد احترام بیشتری بگذاریم و این بیماری را تا دقیق نشناسیم نمیتونیم این افراد را درک کنیم.گرچه که مانند اعتیاد،این بیماری هم خانمان سوز و غیر قابل درک هست که اگر اینچنین نبود،الان شاهد رفتار های نادرست با معتادین نبودیم و مردم از آنها فرار نمی کردند.

  8. فاطمه گفت:

    کامل بود مرسی

    1. مهر گفت:

      قرص لپرامید و نوروتلپتلین ۱۰

    2. مهر گفت:

      قرص لپرامید و نوروتلپتلین ۱۰ سریع خوب میشید منم همین مشکل رو دارم

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام
        بله داروهای مناسبی است
        ولی بستگی به شدت علایم و سطح اضطراب دارد
        حتمن زیر نظر پزشک باید مصرف شوند

      2. جعفر گفت:

        سلام.نورتریپتیلین روزی چندتا میخوری؟ والان چه مدت هست که میخوری؟

      3. پریسا آقایی گفت:

        لوپرامید و چجوری می‌خورید ،یبوست نمیشید؟روزی چنتا می‌خورید

  9. محسن گفت:

    با سلام توضیحات کامل بود سپاس

    1. همیار دکترِتو گفت:

      سپاس از همراهی شما.

  10. مهرنازیزدان پناه گفت:

    سلام عالی بود مطالبتون خدابهتون خیروسلامتی بده درست انگاراین مطالبو یک نفرکه سالهاس این مشکل راداره نوشته است ❤️❤️❤️❤️❤️🙏

    1. فرهاد گفت:

      بیماری روده تحریک پذیر پیچیده نیست
      ۱ _اولین نکته استرس ناراحتی عصبی شدن روحذف کن
      ۲_آب آشامیدنی رویک بار پخته شود مصرف شود
      ۳-ازغذاهای تند وترش وزیاد شیرین اجتناب کنید
      ۴_هوای سالم ومعتدل روهمیشه درنظربگیرید خصوصا مسافرت
      ۵-غذاروآروم آهسته جویده بخورید تاکید
      ۶-سعی کنیدورزش های آروم انجام دهید به طوردقیق وبانظم
      ۷_لبنیات رو کلا حذف کنید جایگزینش از انجیر خشک وکنجد استفاده کنید
      ۸_ ازغذاهای های مخمر شده مانند نان ها حلیم شیربرنج استفاده نکنید
      ۹ _ نیاز به شاد شدن وشادبودن دارید چون روده تحریک پذیر اکثر فرد رومنزوی وتنها میکنه پس شاد باشید وزیاد اهل صحبت کردن مشغول شدن باشید که خدای ناکرده افسرده نشید
      ۱۰_ازداروهای گیاهی مانند گل بابونه .کُندر.چای سبز .زردچوبه روزانه استفاده کنید
      هَردردی درمان دارد سالم وتندرست باشید

      1. همیارِ دکترِتو گفت:

        سلام و سپاس از شما فرهاد عزیز
        از همه دوستان خواهش میکنم این کامنت فرهاد را مطالعه کنند
        تندرست باشید

      2. . گفت:

        سندروم روده تحریک پذیر در ۹۰ درصد مواقع به دلیل اضطراب ناراحتی نگرانی و از همه مهم تر از خجالت کشیدن در فضا های عمومی برای دستشویی رفتن یا مناطق دیگه ای به وجود میاد درمان دارویی حتمی نیست شما باید خودتون رو به این ذهنیت برسونید که هیچ چیز خواصی نیست شما قرار نیست بمیرید یا هر چیزی، شما باید بدونید این زندگی همه انسان هاست که به این شکله و ذهنیتتون رو به طرف مثبت ببرید نترسید نگران نباشید به خدا توکل کنید از همه مهم تر به خودتون اعتماد داشته باشید شما قوی هستید، منزوی و گوشه گیر نشید، زیاد هم جاهای شلوغ نرید شاد باشید اگه تو مدرسه یا دانشگاه باید برید یا خوابگاه نترسید استرس نگیرد فراموش نکنید خدا بزرگه. مهم ترین چیز اعتماد به نفسه میتونید از روش های مثل پرت کردن حواستون هم استفاده کنید دو راهکار وجود داره که جواب میده ۱رسیدن به این ذهنیت که شما بیمار نیستید ۲هواس پرتی. تموم اطلاعاتی که من دارم همینه

        1. همیارِ دکترِتو گفت:

          سلام و سپاس از به اشتراک گذاشتن تجربه تان
          و توصیه خوبتان
          در این سندروم اصلاح سبک زندگی و کنترل اضطراب از همه درمان ها موثر تر است
          با ارزوی بهترین ها