فهرست مطالب
گاهی اوقات سلولهای غده تیروئید شروع به رشد غیرعادی میکنند و تودههای جامد یا پر از مایع را ایجاد میکنند که به ندول تیروئید یا گره تیروئید معروف هستند. گره تیروئید یکی بیماریهای غده تیروئید است و از جمله اختلالات شایع غدد است که در افراد زیادی دیده میشود. . غده تیروئید یکی از غدد درون ریز بدن و بخشی از سیستم غدد و متابولیسم است که در زیر حنجره و درست در بالای استخوان سینه قرار دارد. هورمونهایی که غده تیروئید ترشح میکند به خون وارد میشوند و فعالیتهایی همچون دمای بدن، هضم و عملکرد قلب را کنترل میکنند.
وجود ندول تیروئید بهتنهایی تشخیص داده نمیشود و معمولا در آزمایش برای بررسی سلامت بخشهای دیگر بدن تشخیص داده میشود. شاید وقتی اسم توده یا گره تیروئید به گوشتان بخورد فکرتان به سمت وجود سرطان برود، اما نگران نباشید بیشتر ندول تیروئیدها خوشخیم هستند و احتمالا بسیار کمی برای تبدیل به سرطان دارند.
انواع ندول تیروئید
گره تیروئید یکی از بیماریهای شایع غدد است و در اغلب موارد بسته به نوع آن عوارض و علائم کمی در بدن ایجاد میکند. در بیشتر موارد ندول تیروئید منفرد است و احتمال کمی دارد که همراه با دیگر گرهها بروز کنند. انواع ندول تیروئید عبارتاند از:
۱. آدنوم تیروئید
رشد ندولهای خوشخیم و طبیعی بافتهای تیروئید را آدنوم تیروئید مینامند. آدنومها اشکال و نامهای مختلفی دارند و معمولا اگر علائمی همچون فشار ایجاد نکنند نیازی به درمان ندارند. آدنوم تیروئید با یک آزمایش سونوگرافی ساده هم مشخص میشوند.
۲. آدنوم سمی
برخی ندولهای تیروئید باعث میشوند که تیروئید بیشفعال شود و هورمون تیروکسین بیش از حد نیاز ترشح کند. این اتفاق باعث افزایش متابولیسم بدن میشود که این اتفاق را با نام پرکاری تیروئید میشناسیم.
گرههای سمی تیروئید در نود درصد اوقات خوشخیم هستند و نیازی به درمان ندارند. اگر درمانی هم صورت بگیرد برای رفع پرکاری تیروئید است. آدنومهای سمی رشد سریعی ندارند و زیاد بزرگ نمیشوند، اما این احتمال هم وجود دارد که کمی از مقدار طبیعی بزرگتر شوند، که در این صورت باید درمان صورت بگیرد.
۳. گواتر
بزرگشدن تیروئید به هر دلیلی را با نام گواتر میشناسند. معمولا گواتر به دلیل تیروئیدیت هاشیموتو (یک بیماری خودایمنی) و کمبود ید ایجاد میشود. گواتر هم همانند دیگر گرههای تیروئید فقط در صورتی نیاز به درمان دارد که باعث پرکاری یا علائم فشاری در تیروئید شود.
۴. کیستهای تیروئید
کیستهای تیروئید فضاهای پر از مایع هستند که در خود تیروئید به وجود میآیند. بروز کیست در تیروئید علل مختلفی دارد برای مثال ممکن است کیستهای تیروئید شما مادرزادی باشند یا بخاطر مواد باقی ماند از تجزیه سلولها و خون در تیروئید باشند.
۵. گواتر چند ندولار
این نام برای گواتری است که به دلیل بیش از یک ندول تیروئید ایجاد میشود. گواتر چند ندولار هم همانند دیگر گرههای تیروئید نیازی به درمان ندارد تا زمانی که به ساختارهای کناری فشار وارد نکند.
۶. ندول تیروئید بدخیم
سرطان تیروئید بسیار نادر است و احتمال اینکه سرطان تیروئید شما به دلیل ندول باشد ناچیز است. بیماریهای غده تیروئید فقط به دلیل وجود ندول نیست و عوامل دیگری همچون تیروئیدیت، تیروئیدیت هاشیموتو، کمبود ید و بیماری گریوز هم در ایجاد بیماری نقش به سزایی دارند. با این حال سرطانی شدن ندول تیروئید غیر ممکن نیست. شما باید برای پیشگیری از پیشرفت گره تیروئید بد خیم علائم آن را در نظر داشته باشید و در صورت مشاهده، به پزشک مراجعه کنید.
علائم ندول تیروئید
همانطور که قبلا اشاره کردیم ندول تیروئید علائم واضحی ندارد اما بزرگ شدن گره یا تاثیرش بر ترشح تیروکسین علائمی دارد، برای مثال:
- ندول تیروئید به راحتی احساس شود
- به صورت تورم در قاعده گردن شما دیده شود
- فشار به نای یا مری باعث تنگی نفس یا مشکل در بلع شود
- باعث کاهش وزن بی دلیل شود
- تعریق را افزایش دهد
- لرزش ایجاد کند
- شما را عصبی یا پرخاشگر کند
- ضربان قلبتان را سریع و نامنظم کند
ندولهای تیروئید رشد کمی دارند و در بیشتر اوقات خوش خیم هستند، اما بروز ندول بدخیم غیرممکن نیست. در کل تشخیص گره تیروئید با علائم آن کار چندان راحتی نیست به جز در مواردی که تیروئید دچار سرطانهای تهاجمی میشود.
علائم ندول تیروئید بدخیم
ندولهای بدخیم همانند نمونه خوشخیم آن علائم مشابهی دارند و تشخیص آن فقط توسط پزشک میسر است. اما بهطورکلی میتوان به مواردی برای تشخیص ندول بد خیم اشاره کرد:
- یک توده بدون درد یا تورم در جلوی گردن، اگرچه از هر ۲۰ توده گردن تنها ۱ مورد سرطان است.
- غدد متورم در گردن
- گرفتگی صدا بدون دلیل که بعد از چند هفته بهتر نمیشود.
- گلو دردی که با گذشت زمان بهتر نمیشود.
- مشکل در بلع.
علت بروز ندول تیروئید
ندولهای تیروئید به دلیل رشد بیش از حد بافتهای تیروئید به وجود میآیند اما علت اصلی این رشد بی رویه هنوز ناشناخته است. ولی بررسیها نشان میدهد ندول تیروئید در کسانی که برخی موارد را در سابقه پزشکی خود داشتهاند شایع تر است. این موارد عبارتاند از:
- تیروئیدیت هاشیموتو، یک بیماری خود ایمنی که منجر به کم کاری تیروئید میشود.
- تیروئیدیت یا التهاب مزمن تیروئید شما
- سرطان تیروئید
- کمبود ید
- در دوران نوزادی یا کودکی آزمایش اشعه ایکس روی تیروئید شما انجام شده باشد
- سابقه خانوادگی ندول تیروئید داشته باشید
- شما ۶۰ سال یا بیشتر سن داشته باشید
بروز گره تیروئید در زنان شایعتر است اما احتمال سرطانی شدن ندول تیروئید در مردان بیشتر است.
عوارض ندول تیروئید
- مشکلات بلع یا تنفس: برخی ندول تیروئیدها بطور غیر طبیعی رشد میکنند و به مجاری که در پشت تیروئید قرار دارند فشار وارد میکنند. در نتیجه ممکن است شما در بلع یا تنفس دچار مشکل شوید.
- پرکاری تیروئید: در بالا اشاره کردیم که برخی گرهها باعث تحریک تیروئید و ترشح هورمون اضافی میشوند. پرکاری تیروئید عوارضی همچون کاهش وزن، ضعف عضلانی، عدم تحمل گرما و اضطراب یا تحریک پذیری را در پی دارد.
- عوارض مربوط به جراحی ندول تیروئید: اگر پزشک شما تصمیم بگیرد که برای درمان ندول تیروئید باید جراحی صورت بگیرد ممکن است شما برای تامین هورمونهای تیروئید مجبور باشید تا آخر عمر از دارو مصرف کنید.
تشخیص بیماری ندول تیروئید
سیستم غدد اهمیتی به اندازه سیستم عصبی شما دارد چرا که بدون هورمونها هیچ یک از سیستمهای بدنی شما به درستی عمل نخواهند کرد. انجام تست و آزمایشهای مربوط به سلامت سیستم غدد یکی از مواردی است که شما باید همگام با دیگر آزمایشهای سلامتی در نظر بگیرید. همچنین افزایش اطلاعات شما در رابطه با اختلالت شایع غدد میتواند به پیشگیری از بیماری و تشخیص زود هنگام شما کمک کند.
تشخیص ندول تیروئید به شیوههای متفاوتی صورت میگیرد که در ادامه به بررسی هر کدام میپردازیم.
۱. معاینه بدنی
غده تیروئید شما با قورت دادن هر چیزی بالا و پایین میرود، ممکن است پزشک از شما درخواست کند چیزی را ببلعید تا از نحوه حرکت صحیح تیروئید مطمئین شود. همچنین در معاینه بدنی علائم پر کاری یا کم کاری تیروئید را با مواردی همچون ضربان تند یا آهسته قلب، لرزش، پوست خشک و تورم صورت مورد بررسی قرار میدهند.
۲. سونوگرافی
در این روش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تعیین شکل تیروئید و ندولهای ایجاد شده روی آن استفاده میکنند.
۳. بیوپسی آسپیراسیون
این روش بیشتر با نام نمونه برداری شناخته میشود. روش کار هم به این صورت است که با یک سوزن بسیار باریک بخشی از تیروئید را برای بررسی وجود ندول بر میدارند، سپس آن را در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار میدهند.
۴. اسکن تیروئید
در این آزمایش ایزوتوپهای ید را از بازوی راست به شما تزریق میکنند. سپس با استفاده از اسکن تیروئید تجمع ایزوتوپهای ید در بدن شما را مورد بررسی قرار میدهند.
درمان ندول تیروئید
بسته به نوع گره تیروئید شما درمانهای متفاوتی برای شما در نظر گرفته میشود.
۱. درمان گره تیروئید خوشخیم
- مراقبت منظم. اگر شما دچار ندول تیروئید خوش خیم باشید باید بطور منظم و با فاصله زمانی مشخص غده تیروئیدتان را مورد آزمایش قرار دهید تا از ثابت ماندن اندازه ندول مطمیین شوید. در بسیاری از موارد ندول تیروئید خوش خیم نیازی به درمان ندارد.
- هورمون درمانی تیروئید. اگر تیروئید شما کمتر از مقدار نیاز بدن هورمون ترشح کند یکی از روشهای که باید در پیش گرفت هورمون درمانی است.
- عمل جراحی. این روش درمانی در ندول تیروئید خوش خیم زیاد شایع نیست و فقط زمانی صورت میگیرد که اندازه ندول به قدری رشد کرده باشد که تنفس و بلع را برای شما مشکل کرده باشد.
۲. درمان گرههایی که باعث پرکاری تیروئید میشوند.
- ید رادیواکتیو. ید رادیو اکتیو بصورت کپسول یا مایع مصرف میشود و جذب غده تیروئید میشود. ای ماده مانع از رشد بیشتر گره تیروئید میشود و در مرور زمان آن را کوچک میکند. اصولا استفاده از این روش برای اثر گذاری نیاز به دو تا سه ماه زمان دارد.
- داروهای ضد تیروئید. هنگامی که شما تیروئید پر کار دارید برای سرکوب آن باید از عوامل خارجی استفاده شود. داروی متیمازول یکی از داروهایی است که برای تنظیم کردن فعالیت تیروئید تجویز میشود. درمان با این روش زمانبر است و عوارض تخریبی وحشتناکی را بدنبال دارد، برای مثال کبد شما را تحت تاثیر عوارض جانبی قرار میدهد.
۳. درمان ندول تیروئید سرطانی
- جراحی. پر کاربردترین شیوه درمانی برای ندولهای سرطانی، این روش است. در گذشته عمل جراحی تیروئید به این صورت بود که تقریبا تمام تیروئید را برمیداشتند. این روش را با نام تیروئیدکتومی تقریباً کامل میشناسند، اما این شیوه درمان دیگر منسوخ شده است و در عملهای جراحی نوین برای ندول تیروئید سرطانی از جراحی استفاده میشود که فقط بخشی از تیروئید را که درگیر سرطان شده است را برمیدارند. جراحی گره تیروئید عوارضی هم به دنبال دارد، برای مثال ممکن است عصبی که تارهای صوتی شما را کنترل میکند فشار وارد شود یا اینکه غده پاراتیروئید شما که وظیفه تامین مواد مدنی را بر عهده دارد آسیب ببیند. بعد از عمل جراحی به احتمال زیاد شما باید تا آخر عمر از دارو برای تامین هورمون لووتیروکسین استفاده کنید.
- فرسایش الکلی. یکی از شیوههای درمانی برای گره تیروئید استفاده از الکل است. پزشکان این روش را برا توقف رشد و کوچک کردن ندول سرطانی استفاده میکنند. برای این منظور شما باید در جلسات درمانی به طور مرتب شرکت کنید تا پزشک به ندول تیروئید سرطانی مقداری الکل را تزریق کند و رفته رفته آن را بهبود ببخشد.
۴. درمان گیاهی ندول تیروئید
اثبات شده است که هیچ داروی گیاهی نمیتواند کمبود هورمون تیروئید را جبران کند اما، روشهای درمانی گیاهی نیز وجود دارند که عوارض ندول تیروئید خوش خیم و بد خیم را کاهش میدهند.
طبق تحقیقات متخصصان طب سنتی متوجه شدهاند که بابونه، مریم گلی و چای کوهی در کاهش علکرد ندول تیروئید موثر بودهاند. در بین این گیاهان بابونه قویترین تاثیر را دارد. اما چای کوهی در برخی آزمایشات نتیجه عکس داشته و باعث بزرگ تر شدن ندول تیروئید میشود.
آشوگاندا و جنسینگ هندی از گیاه شب بو به دست میآیند، استفاده دوز ۶۰۰ میلی گرمی از این داروها بطور مرتب و روزانه در درمان کم کاری تیروئید نقش به سزایی دارند.
۵. داروهای گره تیروئید
همانطور که قبلا اشاره کردیم داروها میتوانند به درمان ندول تیروئید کمک کنند اما منجر به درمان قطعی نمیشوند و موقتی هستند. عوامل ضد تیروئید مانند متیمازول و پروپیل تیوراسیل داروهایی هستند که جلوی ترشح بیش از حد هورمون از تیروئید را میگیرند.
مسدود کنندههای بتا داروهایی هستند که جلوی ترشح هورمون را نمیتوانند بگیرند اما اثرات هورمون بر بدن را کنترل میکنند. برای مثال از تپش قلب و ضربان قلب جلوگیری میکنند.
۶. درمان گره تیروئید بدون جراحی
فرسایش با فرکانس رادیویی شیوه نوینی است که جایگزین عمل جراحی شده است. در این شیوه درمانی یک سوزن بسیار باریک را به ندول تیروئید وارد میکنند، سپس با استفاده از فرکانس بالا باعث میشوند که سوزن گرم شود. در نتیجه باعث کوچک شدن ندول تیروئید میشوند.
استفاده از داروهای صنعتی و گیاهان سنتی دیگر روشهای درمانی هستند که جایگزین جراحی تیروئید هستند و از عوارض عمل جراحی جلوگیری میکنند.
ندول سرد و ندول گرم چیست؟
گرههای تیروئید براساس مقدار هورمون تولیدیشان به سه دسته ندول گرم، ندول سرد و بیتفاوت تقسیم بندی میشوند.
ندول تیروئید داغ یا گرم نسبت به بافت معمولی تیروئید فعالتر است و هورمون بیشتری ترشح میکند، در نتیجه باعث پر کاری تیروئید میشود. در مقابل ندول تیروئید سرد با بافتهای تیروئید شما سازگاری ندارد و باعث کمبود هورمون تیروئید در بدن میشود.
ندول تیروئید بی تفاوت همانگونه که از نامش پیداست تاثیر خاصی بر روی تیروئید شما ندارد و تمایز آن با بافت خ.د تیروئید کار آسانی نیست. هر سه دست میتوانند خوش خیم یا بد خیم باشند.
ندول کلونیدی تیروئید
بسیاری از بیماریهای مختلف تیروئید نئوپلاستیک و هیپرپلاستیک با گرهکهای تیروئیدی ظاهر میشوند. تجزیه و تحلیل کلونالیته نشان میدهد که آیا یک ندول از تکثیر چند کلونال گروهی سلولها به وجود میآید یا یک کلون، از یک سلول تغییر یافته ژنتیکی تشکیل میشود، بنابراین اطلاعات عینی در مورد منشاء گرههای تیروئید به دست میآید. به طور کلی از کلونالیته برای تشخیص عامل ژنتیکی ایجاد ندول تیروئید استفاده میشود.
برای درمان گره تیروئید به چه دکتری مراجعه کنیم؟
همانطور که اشاره کردیم بیشتر ندولهای تیروئید عوارض زیادی ندارند و حتی ممکن است به خودی خود درمان شوند. اما عبور از علائم بیماری کار چندان عاقلانهای نیست. اگر هر یک از علائم مشکل تیروئید را مشاهده کردید، مراجعه به یک متخصص غدد الزامی است.
متخصص غدد و متابولیسم پزشکی است که میزان هورمونهای بدن شما و عملکرده صحیح غدهها را با روشهای درمانی ذکر شده مورد بررسی قرار میدهد.
البته از هر برآمدگی گردنی در ناحیه تیروئید فقط یک مورد مربوط به سرطان است، این بدان معناست که شما میتوانید با یک مشاوره ساده غده تیروئیدتان را بهبود ببخشید. برای مشاوره شما میتوانید از خدمات مشاوره تلفنی دکترتو استفاده کنید تا از سلامت غده تیروئیدتان مطمئین شوید، یا در صورت نیاز از بهترین متخصصین غدد نوبت دریافت کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
ندول تیروئیدی در اکثر اوقات دلیلی برای نگرانی نیست، بهطوریکه حدود ۶۰% از کسانی که به این بیماری مبتلا هستند هرگز متوجه وجود ندول نمیشوند. اما ندولهای گرم و سرد که باعث تغییر در ترشح هورمون میشوند، نیازمند درمان هستند تا عملکرد دیگر سیستمهای بدن شما را مختل نکنند. در هر حال سلامت شما گرانبهاترین سرمایه شماست و باید بررسی تمام سیستمهای بدنیتان به خصوص سیستم غدد را یکی از اولویتهای خودتان قرار دهید.
برای درمان بیماریهای تیروئیدی از جمله ندول تیروئید باید به متخصص غدد مراجعه کنید. متخصص غدد و متاوبولیسم با بررسی شرایط بیماری و علائم شما، بهترین راه درمان را به شما پیشنهاد خواهد کرد. در دکترتو میتوانید بهترین متخصص غدد و متابولیسم را پیدا کنید و بهراحتی نوبت بگیرید. علاوهبراین، میتوانید از خدمات مشاوره تلفنی و آنلاین دکترتو استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام، من تابه حال مشکل تیروئید نداشتم ،اما برای گردنم که ام ار ای انجام دادم و توی گزارش نوشته ندول تیروئید ۱۸×۱۵در لوب سمت راست تیروئید مشاهده شد که همبستگی اولتراسوند توصیه میشود .
واقعا نگران شدم ،یعنی مشکل سازه ،باید بررسی بشه تیروئیدم؟
سلام
بله
ممکن است خطرناک باشد
حتمن پیگیر درمان باشید
تندرست باشید
سلام من ندول تیروئید دارم و چند عدد هستند و ورم هم کردند باعث تنگی نفسم هستند قرص تیروئید هم منظم مصرف میکنم فرقی بحالشون نمکنه بعضی وقتا ازیتم میکنن چکار باید بکنم ممنون
سلام
بسته به نوع و سایز شاید نیاز به جراحی دارید
آیا نود تیرویید،که خوش خیم و غیرفعال هست .با آزمایش تیرویید سالم ،ممکن هست روی قطع عادت ماهانه تاثیر بذاره؟؟؟؟
سلام بله قطعا تاثیر می گذارد
با سلام بنده پسری ۲۲ ساله هستم که دوسال پیش به دلیل کنسر تیرویید جراحی و یددرمانی شدم سونو الان تصویر که ندول سالید به ابعاد ۵.۵#۹ که در بررسی کالرداپلر واسکولاریتی واضح دیده نشد و در درجه اول post surgical change میباشد . میشه لطفا منو راهنمایی کنید
سلام
ضایعات فوق طبیعی ست و گاها در اثر دستکاری جراحی بوجود امده است
با سلام بنده پسری ۲۲ ساله هستم که دوسال پیش به دلیل کنسر تیرویید جراحی و یددرمانی شدم سونو الان تصویر که ندول سالید به ابعاد ۵.۵#۹ که در بررسی کالرداپلر واسکولاریتی واضح دیده نشد و در درجه اول post surgical change میباشد . میشه لطفا منو راهنمایی کنید
سلام
ضایعات فوق طبیعی ست و گاها در اثر دستکاری جراحی بوجود امده است
سلام من ندول تیرویدبه اندازه ۷ سانت در سمت راست و ۵سانت در سمت چپ دارم که در بلعم مشکل ایجاد کرده و زده تیروییدم پر گار شده الان در حال حاضر دکتر برام اسکن از تیروئید نوشته به نظر شما با این وضعیت باید چکاری انجام دهم البته ندولهام کیستیک می باشد وایا درد قفسه سینه ام از بزرگی ندول است
سلام
بسته به سایز این ندول ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید
سلام ،چندماهی بود احساس بغض تو گلوم داشتم و بلعیدن هم کمی مشکل داشتم انکار چیزی داخل گلوم،سونو دادم گفتن لوپ چپ و راست تیرویید ندول ۵ میلی متری دارم ازمایش تیرویید سالم بود.دکتر غدد گفتن مشکلی نیست اما گلوم واقعا اذیتم میکنه گاهی عصبی که میشم صدام هم تغییر میکنه انگار سرما خوردم و انگار چیزی داخل گلوم کلافه شدم .ممکن سونو اشتباه بشه
سلام
احتمال برونشیت و سینوزیت مزمن وجود دارد
برای همین روی تارهای صوتی تاثیر میگذارد
ولی بهتر است سونو را در مرکز دیگری تکرار کنید
سلام ،چندماهی بود احساس بغض تو گلوم داشتم و بلعیدن هم کمی مشکل داشتم انکار چیزی داخل گلوم،سونو دادم گفتن لوپ چپ و راست تیرویید ندول ۵ میلی متری دارم ازمایش تیروییدم سالم بود.دکتر غدد گفتن مشکلی نیست اما گلوم واقعا اذیتم میکنه گاهی عصبی که میشم صدام هم تغییر میکنه انگار سرما خوردم و انگار چیزی داخل گلوم کلافه شدم .ممکن سونو اشتباه بشه
سلام
احتمال برونشیت و سینوزیت مزمن وجود دارد
برای همین روی تارهای صوتی تاثیر میگذارد
ولی بهتر است سونو را در مرکز دیگری تکرار کنید
سلام من آقای ۲۸ساله هستم جدیدا سونوگرافی دادم لوپ چپم نرماله درقسمت تحتانی لوپ راستم دوعدد ندول هترواکو قابل مشاهده است آزمایش دادم کارکردتیروئیدم نرمال است ودکترگفت نیاز به قرص نداری ولی نمیدونم این ندول ها خوش خیم هستند یا بدخیم بعضی میگویند اگر باسوزن نمونه گیری کنید برای تشخیص احتمال تحریک ندول ها هست ایا اصلا نیاز به پیگیری برای نمونه برداری داره یا هر۶ماه برم یه سونو بدم
سلام
ندول ها خوشخیم هستند
برای اطمینان می توان بیوپسی یا اسکن انجام داد
سلام من آقای ۲۸ساله هستم جدیدا سونوگرافی دادم لوپ چپم نرماله درقسمت تحتانی لوپ راستم دوعدد ندول هترواکو قابل مشاهده است آزمایش دادم کارکردتیروئیدم نرمال است ودکترگفت نیاز به قرص نداری ولی نمیدونم این ندول ها خوش خیم هستند یا بدخیم بعضی میگویند اگر باسوزن نمونه گیری کنید برای تشخیص احتمال تحریک ندول ها هست ایا اصلا نیاز به پیگیری برای نمونه برداری داره یا هر۶ماه برم یه سونو بدم
سلام
ندول ها خوشخیم هستند
برای اطمینان می توان بیوپسی یا اسکن انجام داد