فهرست مطالب
پژوهش‌ها نشان داده‌اند افرادی که مشکلات شناختی یا اختلالات روانی دارند، فعالیت‌های غیرطبیعی در امواج مغزی‌شان دیده می‌شود. نوروفیدبک نوعی روش درمانی است که تلاش می‌کند با اصلاح این امواج، زمینه را برای درمان یا بهبود این ناهنجاری‌ها فراهم کند. امروزه افراد زیادی از نوروفیدبک برای درمان اختلالات گوناگون استفاده می‌کنند اما سوالی که برای بسیاری از افراد پیش می‌آید این است که آیا نوروفیدبک تاثیر دارد؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این پرسش هستید و می‌خواهید با کاربردهای نوروفیدبک بیشتر آشنا شوید، تا انتهای این مقاله از دکترتو همراه ما باشید.
آیا نوروفیدبک درمان موثری است؟
طبیعی است که برای درمان‌های جدید مانند نوروفیدبک که با کمک دستگاه‌های ساده، امواج مغز را تنظیم می‌کند، در ابتدا تردید داشته‌باشید. آیا فقط یک ایده جذاب است یا واقعا فایده دارد؟ حقیقت این است که نوروفیدبک معجزه نمی‌کند اما تحقیقات علمی جدید آن را به عنوان یک ابزار کمکی تایید کرده‌اند.
برای مثال، در کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD (کم‌توجهی و بیش‌فعالی)، مطالعات نشان می‌دهند علائم مانند بی‌قراری و نداشتن تمرکز را تا حد قابل قبولی کم می‌کند. در اضطراب و PTSD (استرس پس از ضربه) هم بررسی‌های سال‌های گذشته می‌گویند احتمال فلش بک زدن به خاطرات تلخ و حملات وحشت را کاهش می‌دهد. البته، نتیجه برای هر فردی فرق دارد و حتما باید زیر نظر متخصص مجرب انجام شود.
| اختلال | تاثیرات نوروفیدبک |
|---|---|
| ADHD (کم‌توجهی/ بیش‌فعالی) | کاهش علائم نداشتن تمرکز، بیش‌فعالی و تکانشگری |
| اضطراب و استرس | آرامش و کاهش حملات |
| PTSD (استرس پس از ضربه) | کاهش فلش بک و تحریک‌پذیری؛ بهبود اتصالات مغزی (آمیگدال) |
| اختلالات خواب | افزایش امواج آلفا و تتا برای خواب عمیق؛ کاهش بی‌خوابی مزمن |
| تنظیم هیجانی/ کاهش تکانشگری | بهبود کنترل عاطفی؛ کاهش رفتارهای تحریک‌آمیز |
دلایل و شواهد علمی تاثیر نوروفیدبک
نوروفیدبک روشی غیرتهاجمی و معمولا ایمن است که ممکن است در برخی افراد به بهبود علائم کمک کند اما شواهد اثربخشی آن، به خصوص در ADHD، اضطراب و اختلالات خواب، متناقض و غیرقطعی است. در PTSD، برخی از بررسی‌ها اثر متوسط را گزارش کرده‌اند. برای بی‌خوابی مزمن هم نوروفیدبک در بهترین حالت گزینه کمکی یا پژوهشی محسوب می‌شود.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت choosingtherapy
Neurofeedback has been around since the ‘70s, but It has been gaining new popularity in areas of mental health treatment.
ترجمه فارسی:
نوروفیدبک از دهه ۷۰ میلادی وجود داشته اما در حوزه درمان‌های سلامت روان، به تازگی محبوبیت پیدا کرده است.
به فکر شروع درمان با نوروفیدبک هستی؟
قبلش با متخصص مشورت کن.
نوروفیدبک برای چه اختلالاتی موثر است؟
نوروفیدبک را نمی‌توان برای تمامی اختلالات و مشکلات به کار برد، بلکه اثرات آن تنها در برخی از اختلالات اثبات شده‌اند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اختلالاتی که نوروفیدبک می‌تواند آنها را درمان کند اشاره کرده‌ایم:
- بهبود اختلال نقص توجه بیش‌فعالی (ADHD)
- مدیریت اضطراب و استرس
- اختلالات خواب
- تنظیم هیجانی و کاهش تکانشگری
- بهبود تمرکز و توجه
۱. بهبود اختلال نقص توجه بیش فعالی (ADHD)
اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) نوعی عارضه مرتبط با سلامت روان است که طی آن فرد دچار تمرکز کم، بیش فعالی و تکانشگری (رفتارهای ناگهانی و بدون فکر) می‌شود. زمانی که پزشکان با دستگاه‌های EEG یا سایر روش‌های عکسبرداری به فعالیت مغز افراد مبتلا به ADHD نگاه می‌کنند، متوجه می‌شوند که فعالیت آن غیرعادی و متغیر است و با حالت عادی تفاوت دارد.
نوروفیدبک مغز را تشویق می‌کند که به سمت یک الگوی فعالیت مغزی طبیعی تنظیم شود تا علائم این عارضه کاهش پیدا کنند. نتیجه این فرآیند کاهش علائم ADHD و افزایش تمرکز، کنترل تکانشگری و کاهش بیش‌فعالی در فرد است.
۲. مدیریت اضطراب و استرس
نوروفیدبک به عنوان یک درمان کمکی موثر برای اضطراب و افسردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این درمان با تغییر امواج مغزی و تشویق الگوهای امواج مغزی مرتبط با آرامش و حالت‌های مثبت احساسی، می‌تواند به بهبود حال فرد و کاهش علائم این اختلالات کمک کند.
۳. اختلالات خواب
نوروفیدبک یک روش درمانی نوآورانه و بسیار موثر برای بهبود کیفیت خواب در افرادی است که با بی‌خوابی مزمن، استرس یا اختلالات خواب دست و پنجه نرم می‌کنند. این روش با آموزش مغز برای تولید الگوهای امواج مغزی مرتبط با آرامش و خواب عمیق می‌تواند به شما کمک کند خواب آرام‌تر و بدون وقفه‌ای را تجربه کنید. البته برای بی‌خوابی مزمن، خط اول درمان روش CBT است و نوروفیدبک گزینه کمکی است.
۴.۲ (۴۲۵ نظر)۴.۹ (۳۰۹ نظر)۵ (۲۵۸ نظر)۴.۹ (۲۱۰ نظر)۳.۷ (۱۸۵ نظر)۳.۹ (۱۵۷ نظر)۴. تنظیم هیجانی و کاهش تکانشگری
نشان‌دادن رفتارهای تکانشی و ناگهانی یک اختلال رفتاری است که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی روابط کاری و اجتماعی و تصمیمات روزانه فرد بگذارد. نوروفیدبک به این افراد کمک می‌کند که هیجانات و رفتارهای غیرمنطقی خود را بهتر مدیریت کنند. در این شرایط، هنگام قرار گرفتن در یک موقعیت استرس‌زا، فرد قادر است که با آرامش بیشتر، رفتار منطقی‌تری از خود نشان دهد و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرد.
۵. بهبود تمرکز و توجه
اگر در متمرکز کردن ذهن، یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات دچار مشکل هستید، نوروفیدبک می‌تواند به شما در بهبود توجه کمک کند. این درمان با افزایش فعالیت کنترل شده امواج بتا در مناطق خاصی از مغز که با تمرکز و دقت مرتبط هستند، می‌تواند توانایی فرد برای متمرکز ماندن بر کارها و جلوگیری از حواس‌پرتی را بهبود بخشد.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت districtcounseling
Neurofeedback is safe, non-invasive, and unlike other forms of traditional therapy completely drug-free.
ترجمه فارسی:
نوروفیدبک یک درمان ایمن و غیرتهاجمی است و بر خلاف بسیاری از درمان‌های سنتی، نیازی به مصرف دارو ندارد.
برای انجام نوروفیدبک، همین الان نوبت دکترتو رزرو کن.
چالش ها و محدودیت های اثربخشی نوروفیدبک
با این که نوروفیدبک مزایای زیادی دارد، بهتر است قبل از انجام آن، با چالش‌ها و محدودیت‌های این درمان نیز آشنا شوید تا تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته‌باشید:
- استانداردسازی نکردن پروتکل‌های درمانی
- اثربخشی متغیر و وابسته به فرد
- هزینه بالا
- نیاز به تعهد زمانی معمولا زیاد
- عوارض جانبی احتمالی
نتیجه گیری
با گسترش و مقبولیت روزافزون نوروفیدبک، بسیاری از افراد می‌خواهند بدانند که آیا نوروفیدبک تاثیر دارد. خوشبختانه شواهد علمی معتبر نشان می‌دهد که این روش درمانی می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی، برای کسانی که با اختلالات روانی و شناختی مانند ADHD، اضطراب، اختلالات خواب و مشکلات تمرکز مواجه هستند، استفاده شود. البته میزان تاثیر آن در هر فرد متفاوت است بنابراین برای تعیین این که آیا شما داوطلب مناسبی برای این درمان هستید، مشاوره با متخصص و طراحی برنامه درمانی شخصی‌سازی شده ضروری است.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!