فهرست مطالب
آرتریت روماتوئید در حال حاضر یک بیماری دردناک است که میتواند افراد را در هر سن و شرایطی تحت تاثیر قرار دهد. به صورت معمول روماتیسم یک بیماری مفصلی است که موجب درد و ناراحتی مفاصل میشود. اما التهاب ناشی از این بیماری مفصلی میتواند منجر به مشکلات دیگری نیز شود. بخش بزرگی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید دچار عارضهای میشوند که بر اعصاب آنها تأثیر میگذارد و منجر به گزگز، بیحسی و درد در اندامها خواهد شد. به این مشکل عصبی، نوروپاتی گفته میشود. نوروپاتی محیطی یا روماتیسم عصبی میتواند در اثر سایر شرایط پزشکی و بیماریهای زمینهای هم ایجاد شود، اما یکی از عوارض شایع و جدی روماتیسم است. در این مقاله از دکترتو بیشتر با این عارضه و مشکلاتی که به همراه آن برای بیماران ایجاد میشود آشنا خواهیم شد. اما دردهای مزمن را بهتر است با متخصص روماتولوژی در میان بگذارید. شما میتوانید از طریق سامانه دکترتو به صورت حضوری و آنلاین با بهترین پزشکان در ارتباط باشید.
روماتیسم عصبی چیست؟
در بدن ما، اعصاب سیگنالهای درد را به عنوان راهی برای محافظت از بدن تشخیص میدهند. به عنوان مثال، هنگامی که چیزی بیش از حد داغ را لمس میکنید، اعصاب سیگنالهایی را به مغز ارسال میکنند و به شما هشدار میدهند تا بتوانید دست خود را بردارید. با این حال، گاهی اوقات اعصاب آنطور که باید عمل نمیکنند. در آرتریت روماتوئید، التهاب ناشی از آن میتواند بر اعصاب فشار بیاورد. حدود نیمی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید دچار مشکل عصبی به نام نوروپاتی محیطی میشوند که اندامهای آنها را تحت تاثیر قرار میدهد.
در واقع روماتیسم میتواند به اعصاب محیطی که بخشی از سیستم عصبی محیطی است آسیب برساند. این یک سیستم ارتباطی است که بین مغز با سایر بخشهای بدن ارتباط برقرار میکند. عوارض مختلف روماتیسم میتواند موجب بروز روماتیسم عصبی شود. با این حال همه افرادی که نوروپاتی محیطی دارند مبتلا به روماتیسم نیستند. دلایل بسیار رایج دیگری هم میتواند موجب بروز این عارضه شود. اگر نوروپاتی محیطی ناشی از آرتریت روماتوئید باشد، به آن روماتیسم عصبی هم میگویند.
علائم روماتیسم عصبی
علایم روماتیسم در آرتریت نوروپاتیک، درد معمولی همراه با آسیب مفصل ممکن است وجود نداشته باشد. از طرفی علائمی که هر فرد در اثر روماتیسم عصبی تجربه میکند، بسته به اعصاب درگیر ممکن است متفاوت باشد. با این حال شایعترین علائم شامل موارد زیر میشود:
- گرفتگی و اسپاسم (اسپاسم عصبی چیست؟)
- انقباض عضلانی
- از دست دادن عضلات یا تحلیل عضلانی
- احساساتی که واقعی نیستند.
- دردی که در شب بدتر میشود.
- عرق کردن
- حس سوزش یا گزگز در دستها و پاها (ایا خواب رفتن دست خطرناک است؟)
- حساسیت به لمس
- تورم و گرمی مفاصل در یک طرف
- بیثباتی مفصل
- مشکلات راه رفتن
- تغییر شکل مفاصل
- از دست دادن حس
- محدوده حرکتی محدود
در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید این علائم بیشتر روی دستها و پاها تاثیر میگذارد. تونل کارپال یک مشکل نوروپاتیک شایع برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید است که تقریباً ۱۰٪ از افراد مبتلا به RA را تحت تأثیر قرار میدهد.
علت روماتیسم عصبی
نوروپاتی محیطی میتواند در اثر عوامل و دلایل مختلفی ایجاد شود. اما اگر نوروپاتی محیطی به دلیل روماتیسم باشد، فشار و التهاب مزمن ناشی از این بیماری خودایمنی روی اعصاب محیطی علت بروز این عارضه است. با گذشت زمان فشار ناشی از تورم و التهاب بیماری میتواند منجر به یک آسیب مزمن و شدید عصبی و درد نوروپاتیک شود. علاوه بر این، ایسکمی عصبی ناشی از بیماری واسکولیت و داروهایی که برای درمان روماتیسم مصرف میشوند؛ مانند مسدودکنندههای نکروز تومور از علل اساسی نوروپاتی روماتوئید هستند.
علاوه بر این، برخی از عوامل خطر میتوانند احتمال ابتلا به نوروپاتی آرتریت روماتوئید را افزایش دهند. برای مثال افزایش سن و درگیری طولانیمدت با روماتیسم خطر ابتلا به نوروپاتی محیطی را افزایش میدهد. میزان شدت بیماری روماتیسم تاثیر مستقیمی بر احتمال بروز این عارضه عصبی دارد. در نهایت این که بهغیر از خود آرتریت روماتوئید، عوامل دیگری که باعث افزایش خطر میشوند عبارتاند از دیابت، نوشیدن الکل زیاد، کمبود ویتامین، فعالیتهایی که نیاز به انجام مکرر حرکات بدن دارند و سابقه خانوادگی نوروپاتی.
علت | توضیح |
---|---|
دیابت | شایعترین علت نوروپاتی محیطی است. |
کمبودهای تغذیهای | بهخصوص کمبود ویتامینهای B1 و B12. |
مصرف الکل | الکل میتواند به طور مستقیم به اعصاب آسیب برساند. |
بیماریهای خودایمنی | مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید. |
عفونتها | مانند HIV و هپاتیت. |
برخی داروها | برخی داروها مانند داروهای شیمی درمانی و داروهای ضد تشنج میتوانند عوارض جانبی عصبی داشته باشند. |
اختلالات متابولیک | مانند بیماری کلیوی و کبدی. |
آسیبها | مانند آسیبهای ناشی از تصادف یا جراحی. |
سرطان | تومورها میتوانند به اعصاب فشار وارد کنند یا مواد شیمیایی تولید کنند که به اعصاب آسیب میرسانند. |
تشخیص نوروپاتی روماتوئید
در برخی موارد به دلیل شدت علائم روماتیسم، ممکن است علائم نوروپاتی نادیده گرفته شود. یک روماتولوژیست میتواند نوروپاتی روماتوئید را تشخیص دهد. تشخیص آرتریت نوروپاتیک شامل یک ارزیابی جامع برای رد سایر بیماریهایی است که باعث علائم مشابه میشوند، بهعنوانمثال، بیماری نقرس.
پزشک ابتدا سوالاتی در مورد سابقه بیماری و علائم بیمار میپرسد. همچنین با یک معاینه فیزیکی میتواند شرایط را بررسی کند. برای آزمایش عملکرد عصب، پزشک با بررسی رفلکسها، هماهنگی، تعادل، قدرت و توانایی احساس چیزهایی مانند لمس یا دما شروع میکند. ممکن است پزشک برای بررسی سایر عواملی که میتوانند موجب بروز این علائم شوند هم یک سری آزمایشات خونی را انجام دهد.
برای مثال کمبود برخی از ویتامینها یا ابتلا به دیابت را بررسی میکند. در نهایت تستهای تصویربرداری مانند MRI یا تصویربرداری اولتراسوند میتواند به بررسی دقیقتر اعصاب تحت فشار کمک کنند. البته برای انجام بررسیهای تخصصی، پزشک ممکن است بیمار را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد تا با انجام آزمایشاتی مانند تست هدایت عصبی و الکترومیوگرافی، به تشخیص قطعیتر روماتیسم عصبی کمک کند.
درمان روماتیسم عصبی
درمان های زیادی برای تسکین علائم بیماری و جلوگیری از آسیب بیشتر عصبی در دسترس هستند. بهطورکلی، درمان روماتیسم موارد زیر را دنبال میکند:
- علائم را کاهش دهد.
- جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل
- بهبود عملکرد کلی مفصل
- درمان هر گونه بیماری زمینهای
بخش مهمی از درمان های موجود برای روماتیسم عصبی، بیحرکت کردن مفاصل و پشتیبانی از آنهاست. دستگاههای ارتوپدی – مانند بریسها، آتلها یا گچها – به تثبیت و محافظت از مفصل آسیب دیده کمک میکنند، آسیبهای بیشتر را کاهش میدهند و باعث بهبودی میشوند. همچنین ممکن است فرد برای بهبود تحرک و کاهش استرس مفاصل به وسایل کمکی مانند عصا یا واکر نیاز داشته باشد.
مرحله بعدی درمان آرتریت نوروپاتیک، درمان دارویی است. در نهایت فیزیوتراپی برای بهبود دامنه حرکتی و در صورت نیاز جراحی برای جبران آسیبهای شدید انجام میشود. در موارد شدید آرتریت نوروپاتیک که در آن فرد آسیب مفصلی و بیثباتی قابل توجهی دارد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. روشهای فیوژن، بازسازی یا جایگزینی مفصل میتواند عملکرد و ثبات مفصل را بازیابی کند.
۱. درمان دارویی روماتیسم عصبی
درمان دارویی بخش مهمی از برنامه درمانی روماتوئید نوروپاتی است. درمان نوروپاتی محیطی مرتبط با روماتیسم باید با مدیریت بیماری زمینهای شروع شود. پزشکان ممکن است داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) یا سایر داروهای تسکیندهنده درد را برای مدیریت درد، کاهش التهاب و بهبود عملکرد مفاصل تجویز کنند. آنها همچنین ممکن است مکملهای بیس فسفوناتها و کلسیتونین را برای کاهش تحلیل استخوان توصیه کنند. داروهای ضد روماتیسمی اصلاحکننده بیماری هم برای کاهش اثر روماتیسم روی اعصاب و پیشرفت بیماری تجویز میشوند.
داروهای کورتیکواستروئید
در صورتی که شدت علائم روماتیسم عصبی بسیار بالا باشد، پزشک میتواند از کورتیکواستروئیدهای تزریقی در اعصاب استفاده کند. در این شرایط ممکن است یک کورتیکواستروئید به عصب درگیر تزریق شود تا التهاب و تورم آن کاهش یابد.
داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
دسته دیگر داروهایی که ممکن است برای درمان روماتوئید نوروپاتی تجویز شود، داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی است. این داروها مانند متوترکسات میتوانند عملکرد سیستم ایمنی را کم کنند تا به این ترتیب از بروز آسیبهای بیشتر به اعصاب تحت فشار جلوگیری شود.
داروهای مختص نوروپاتی محیطی
پزشک ممکن است داروهای دیگری را برای درمان علائمی که مختص نوروپاتی محیطی هستند، اضافه کنند. اینها شامل داروهایی هستند که برای درمان بیماریهایی مانند افسردگی یا صرع نیز مصرف میشوند. نمونههایی از داروها که به طور خاص برای نوروپاتی محیطی تجویز میشوند عبارتاند از:
- نورتریپتیلین
- مهارکنندههای جذب سروتونین – نوراپینفرین
- گاباپنتین
- پرگابالین
- توپیرامات
- لاموتریژین
- کاربامازپین
- اکسکاربازپین
- لیدوکائین
- کپسایسین
- داروهای ضددرد
۲. کار درمانی
کاردرمانی هم یکی از درمان های روماتیسم عصبی است که برای برخی از بیماران بسته به شدت علائم ضروری است. کاردرمانی میتواند به بیماران مهارتهایی برای کنارآمدن با شرایطی که دارند را ارائه دهد تا بتوانند کارهای روزمره خود را بهتر انجام دهند.
۳. فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپ میتواند با ارائه یک برنامه تمرینی مناسب برای هر فرد، عملکرد بیماران را بهتر کنند. یک برنامه فیزیوتراپی مناسب میتواند به بهبود قدرت، ثبات و دامنه حرکت مفصل کمک کند. فیزیوتراپیستها همچنین ممکن است تمریناتی را برای حفظ سلامت مفاصل و به حداقل رساندن عوارض پیشنهاد کنند.
۴. درمان خانگی روماتیسم عصبی
برای درمان خانگی روماتیسم عصبی میتوان از رویکردهایی مانند تغییر سبک زندگی، ورزش کردن، استراحت کافی و تغذیه مناسب کمک گرفت. علاوه بر این، ماساژدرمانی و طب سوزنی هم از روشهای سنتی هستند که میتوانند به بهبود عملکرد بیماران کمک زیادی کنند. در کنار این روشها یک سری درمان های گیاهی هم به عنوان درمان خانگی روماتیسم عصبی وجود دارند که از جمله آنها میتوان به تاثیر ضدالتهابی زردچوبه، زنجبیل و دمنوش بابونه اشاره کرد.
عوارض روماتیسم عصبی
در روماتیسم عصبی اکثر بیماران حس خود را از دست میدهند. این عارضه میتواند موجب شود که آنها متوجه فشار بیش از حدی که به مفاصل وارد میشود نباشند و در نتیجه در اثر استفاده مداوم و مکرر از مفاصلشان، آسیبهای بسیار جدی را تجربه کنند. سایر عوارض رایج ناشی از نوروپاتی محیطی شامل حس گزگز در دستها و پاها، از دست دادن حس لامسه یا حساسیت بیش از حد به لمس و عدم توانایی حرکت دادن دستها و پاها میشود.
پیشگیری از روماتیسم عصبی
آرتریت نوروپاتیک یک بیماری پیچیده است که هم مفاصل و هم اعصاب را تحت تاثیر قرار میدهد. منجر به بدشکلی و آسیب مفاصل میشود که بیشتر در مفاصل تحملکننده وزن، مانند پا و مچ پا است؛ بنابراین تقریباً نمیتوان هیچ راهکاری برای پیشگیری از آن توصیه کرد. اما از آن جایی که این بیماری میتواند با برخی شرایط مانند دیابت تشدید شود، رسیدگی به علت زمینه نوروپاتی و تسکین التهاب میتواند مانع آسیبهای شدیدتر شود. مداخله زودهنگام، مدیریت مناسب و پیگیری منظم میتواند به حداقل رساندن آسیب مفاصل و بهینهسازی کیفیت زندگی کمک کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
آرتریت نوروپاتیک یا روماتیسم عصبی شکل مشخصی از آرتریت است که مفاصل و اعصاب را تحت تاثیر قرار میدهد. منجر به ترکیبی از التهاب مفاصل و اختلال عملکرد عصبی میشود. این وضعیت زمانی رخ میدهد که اعصابی که سیگنالهای درد و بازخورد حسی را به مفاصل منتقل میکنند آسیب ببینند یا دچار اختلال شوند. در نتیجه، افراد مبتلا به آرتریت نوروپاتیک ممکن است درد معمولی مرتبط با آسیب یا التهاب مفصل را تجربه نکنند.
این فقدان احساس درد میتواند منجر به استفاده مداوم از مفصل آسیب دیده شود که منجر به آسیب پیشرونده مفصل، تغییر شکل و اختلال عملکردی میشود. به همین دلیل هم توجه به علائم این عارضه و مراجعه به موقع به متخصص روماتولوژی و متخصص مغزواعصاب برای بررسیهای تخصصی بسیار مهم است تا به این ترتیب از بروز آسیبهای شدید و غیرقابلجبران جلوگیری شود. اما استفاده از خدمات غیرحضوری دکترتو شامل مشاوره آنلاین مغز و اعصاب و دکتر آنلاین روماتولوژی میتوانند تا حد زیادی کمککننده باشند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!