فهرست مطالب
سرخک، یک بیماری بسیار مسری ویروسی است که معمولا در دوران کودکی با زدن واکسن مهار میشود. اگر در اوایل دوران کودکی فرد واکسن سرخک را زده باشد، احتمال ابتلا به بیماری یا حداقل فرم شدید و خطرناک آن بسیار نادر است. با این حال بدون ایمن‌سازی، عوارض و مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به سرخک، خصوصا در بزرگسالی بسیار بالاتر است. در سال‌های اخیر، تعداد فزاینده‌ای از ابتلای بزرگسالان به سرخک در سراسر اروپا تایید شده که نشان دهنده تاثیر عدم واکسیناسیون منظم است. اما سرخک در بزرگسالی به چه صورت ظاهر میشود، شدت آن چقدر است و چه عوارضی به دنبال دارد؟ در این مقاله به صورت کامل بیماری سرخک در بزرگسالان را بررسی می‌کنیم. اگر نقاط قرمزی روی پوست خود مشاهده کردید، از طریق دکترتو با متخصصان ارتباط بگیرید.
سرخک در بزرگسالان چیست؟
سرخک بزرگسالان، یک بیماری ویروسی است که باعث تب شدید و یک سری بثورات پوستی میشود. این بیماری به شدت مسری است و تنها با حرف زدن یا عطسه و سرفه کردن فرد مبتلا، بیماری از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. این بیماری از طریق تزریق واکسن در کودکی به صورت تقریبی مهار شده، اما هنوز افرادی که واکسن بیماری را دریافت نکرده‌اند، ممکن است به انواع شدید سرخک در بزرگسالی مبتلا شوند.
به نوعی می‌توان گفت که برخلاف کودکان، سرخک در دوران بزرگسالی معمولا عوارض و ناراحتی بسیار شدیدتر و خطرناک‌تری را ایجاد می‌کند و ریسک بسیار بالاتری دارد. حتی نرخ مرگ‌ومیر در اثر ابتلا به سرخک در بزرگسالان بسیار بیشتر است. علاوه بر این، برخی از شرایط زمینه‌ای می‌تواند خطر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری در بزرگسالی را افزایش دهد. بارداری، برخی بیماری‌های زمینه‌ای و ضعف سیستم ایمنی مهم‌ترین فاکتورهایی هستند که می‌توانند این بیماری را برای افراد بالای ۳۰ سال جدی‌تر و خطرناک‌تر کنند.
| موضوع | توضیحات |
|---|---|
| ماهیت بیماری | ویروسی؛ ناشی از ویروس خانواده Paramyxoviridae و بسیار مسری |
| روش انتقال | تماس با قطرات تنفسی ناشی از سرفه، عطسه یا صحبت کردن فرد بیمار؛ تماس با سطوح آلوده |
| علائم اولیه | تب شدید، سرفه، آبریزش بینی، گلودرد، تحریک چشم (قرمزی و تورم)، لکه‌های سفید دهان (لکه‌های کوپلیک) |
| علائم اصلی | بثورات پوستی گسترده (از سر شروع و به تمام بدن گسترش می‌یابد)؛ اغلب بدون خارش |
| دوره نهفتگی | ۱۰ تا ۱۴ روز |
| عوارض احتمالی | عفونت گوش، ذات‌الریه، آنسفالیت، کوری، اسهال شدید، کم‌آبی، پانانسفالیت اسکلروزان تحت‌حاد، مرگ‌ومیر |
| گروه‌های پرخطر | بزرگسالان بالای ۳۰ سال، زنان باردار، افراد با نقص سیستم ایمنی یا بیماری‌های زمینه‌ای، مبتلایان به HIV |
| تشخیص | مشاهده بثورات پوستی؛ آزمایش خون (آنتی‌بادی‌ها)، سواپ بینی و گلو، نمونه ادرار |
| درمان اولیه | تزریق واکسن تا ۷۲ ساعت پس از تماس با ویروس؛ دوز ایمونوگلوبین برای تقویت سیستم ایمنی |
| درمان دارویی | مسکن‌ها (استامینوفن برای تب)، داروهای ضد سرفه؛ آنتی‌بیوتیک در صورت وجود عفونت باکتریایی |
| روش‌های خانگی | استراحت، مصرف مایعات، غرغره آب‌نمک، مصرف دمنوشهای گیاهی (زنجبیل، نعناع)، سوپ‌های مغذی |
| پیشگیری | واکسیناسیون در کودکی؛ تزریق واکسن تا ۳ روز پس از تماس با ویروس؛ اجتناب از تماس با افراد بیمار |
متن انگلیسی:
healthline
Adults can get measles, and complications may be more likely. People who haven’t received the vaccine have a higher chance of developing measles after exposure to the virus.
ترجمه متن:
بزرگسالان ممکن است به سرخک مبتلا شوند و احتمال بروز عوارض شدید در آنها بیشتر است. افرادی که واکسن سرخک را دریافت نکرده‌اند، پس از قرار گرفتن در معرض ویروس، شانس بیشتری برای ابتلا به سرخک دارند.
علائم سرخک در بزرگسالان
علائم سرخک معمولا در عرض ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر میشود. اصلی‌ترین نشانه این بیماری نیز بثورات پوستی گسترده است که در بزرگسالان احتمالا شدت بسیار بیشتری دارد. این بثورات معمولا اول روی سر ایجاد میشود و به تدریج به سایر بخش‌های بدن گسترش می‌یابد و کم‌کم تمام سطح پوست را می‌پوشاند.
بثورات پوستی ممکن است به صورت یک سری نقاط ریز و مسطح یا بثورات برجسته و بزرگ ظاهر شوند. رنگ بثورات هم بسته به رنگ پوست صورت بیماران، می‌تواند قرمز، قهوه‌ای یا بنفش رنگ باشد. نکته مهم در مورد بثورات ناشی از سرخک این است که آنها معمولا خارش ندارند. سایر علائم سرخک در بزرگسالان شامل موارد زیر میشود:
- سرفه
- تب شدید
- آبریزش بینی
- تحریک چشم از جمله قرمزی و تورم چشم‌ها
- گلودرد
- لکه‌های سفید در داخل دهان به آن لکه‌های کوپلیک می‌گویند.
در بزرگسالان این علائم شدت بیشتری دارند و ممکن است بهبودی آنها بسیار طولانی‌تر شود.
متن انگلیسی:
who
Symptoms of measles usually begin 10–۱۴ days after exposure to the virus. A prominent rash is the most visible symptom.
ترجمه متن:
علائم سرخک معمولا ۱۰ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس شروع میشود. بثورات برجسته قابل مشاهده‌ترین علامت است.
عکس سرخک در بزرگسالان (شکل سرخک در بزرگسالان)
اگر به تصاویر و عکس‌های سرخک در بزرگسالان دقت کنید، متوجه تفاوت رنگ بثورات در افراد مختلف می‌شوید. مهم‌ترین ویژگی این بثورات، گستردگی آنها در تمام سطح بدن است. آنها ابتدا به صورت لکه‌های قرمز رنگ و صاف روی سروصورت ظاهر می‌شوند و سپس به قسمت‌های پایین بدن انتشار می‌یابند. در ادامه یک سری لکه‌های سفید برجسته‌تر روی بثورات قرمز را می‌پوشاند. معمولا با پیشرفت بیماری تمامی بثورات به هم وصل می‌شوند و در نتیجه لکه‌های گسترده‌تری در بدن بیماران ایجاد میشود.
علت بیماری سرخک
سرخک توسط ویروسی از خانواده Paramyxoviridae ایجاد میشود. ویروس‌ها، میکروارگانیسم‌های انگلی کوچکی هستند که می‌توانند به سرعت بیماری را از فردی به فرد دیگر انتقال دهند. به همین دلیل هم سرخک به شدت یک بیماری مسری است و با انتقال ویروس از فرد بیمار به دیگران، بیماری با سرعت منتشر میشود. بر اساس منابع معتبر، حداکثر ۹ نفر از هر ۱۰ نفری که در معرض ویروس قرار می‌گیرند، به عفونت مبتلا می‌شوند. یک فرد مبتلا به سرخک می‌تواند ویروس را به حدود ۹ تا ۱۸ نفر منتقل کند.
انتقال ویروس سرخک از طریق هواست و تنها در زمانی که در معرض قطرات منتشر شده از فرد مبتلا قرار بگیرید؛ مانند زمانی که او نفس می‌کشد، حرف می‌زند، عطسه یا سرفه می‌کند یا با فرد بیمار تماس نزدیک فیزیکی دارید، به بیماری مبتلا خواهید شد. حتی در صورت تماس و استفاده از اجسام آلوده به ویروس و لمس چشم و دهان هم ممکن است در معرض ابتلا به بیماری باشید. ویروس سرخک می‌تواند تا دو ساعت در هوا یا روی سطوح، زنده بماند.
ویروس بعد از ورود به بدن میزبان، به سلول‌ها حمله می‌کند و از اجزای درون آن سلول‌ها برای تکمیل چرخه زندگی استفاده خواهد کرد. مجاری تنفسی اولین قسمتی است که توسط ویروس آلوده میشود و در نهایت از طریق جریان خون به سایر بخش‌های بدن سرایت می‌کند. این بیماری مختص انسان‌هاست و تاکنون ابتلای حیوانی و انتقال از حیوان به انسان گزارش نشده است.
تشخیص سرخک در بزرگسالان
دوره نهفتگی سرخک معمولا بین ۱۱ تا ۱۲ روز است. در این مدت، ممکن است علائم غیراختصاصی سرخک مانند تب، سرفه، سوزش چشم و آبریزش بینی ایجاد شوند که تشخیص بیماری در این شرایط سخت است. با ظاهر شدن بثورات، پزشک می‌تواند بیماری را شناسایی کند. حدود ۲ تا ۴ روز پس از ظاهر شدن اولین علائم، بثورات شروع به ظاهر شدن می‌کنند. پزشک متخصص با بررسی بثورات پوستی و ارزیابی سایر علائم، می‌تواند بیماری را تشخیص دهد. البته گاهی هم پزشک برای تشخیص قطعی از تست‌های آزمایشگاهی کمک می‌گیرد. تست‌هایی مانند آزمایش خون (تست آنتی‌بادی‌ها)، تست سواپ از ترشحات بینی و گلو برای ردیابی ویروس و نمونه ادرار می‌تواند برای تشخیص بیماری انجام شوند.
علت دونه‌های قرمز روی پوستت رو نمی‌دونی؟
برای تشخیص اقدام کن.
درمان بیماری سرخک بزرگسالان
برخلاف عفونت‌های باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌ها برای عفونت‌های ویروسی کار نمی‌کنند. هیچ درمانی برای سرخک وجود ندارد و ویروس باید دوره خود را طی کند که معمولاً حدود ۱۰ تا ۱۴ روز طول می‌کشد. ویروس و علائم مربوطه معمولاً در عرض ۳ هفته خود به خود از بین می‌روند. به همین دلیل، درمان سرخک با هدف کنترل علائم، تسکین آنها و همچنین کاهش احتمال بروز عوارض شدید است.
اولین اقدام بعد از ابتلا به بیماری، تزریق واکسن سرخک، ۷۲ ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس است. علاوه بر این، به اکثر بیماران مبتلا، شش روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس سرخک یک دوز پروتئین ایمنی به نام ایمونوگلوبین تزریق میشود. این دوز به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند تا به این ترتیب بدن قدرت و توانایی لازم برای مبارزه با ویروس را داشته باشد. همانطور که پیش از این هم گفته شد، خود بیماری سرخک در بزرگسالان به شدت سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند و در نتیجه توانایی بدن برای مبارزه با ویروس کاهش می‌یابد. تزریق واکسن و دوز ایمونوگلوبین می‌تواند به سیستم ایمنی بدن کمک زیادی کند تا با حداکثر قدرت با ویروس‌ها مبارزه کنند.
۱. دارو برای درمان سرخک بزرگسالان
درمان‌های دارویی بیشتر برای علائم حاد ناشی از بیماری مانند سرفه و تب تجویز می‌شوند. مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن برای کنترل تب موثرند. همچنین ممکن است پزشک مصرف برخی داروهای ضد سرفه را توصیه کند. در مواردی که بیماران به دلیل شدت بیماری در بیمارستان بستری می‌شوند، ممکن است از سایر داروها هم برای کنترل علائم شدید استفاده شود. حتی گاهی به دلیل ضعف سیستم ایمنی، بدن با یک عفونت باکتریایی هم درگیر میشود. در این شرایط درمان به با آنتی‌بیوتیک‌ها هم نیاز است.
۲. درمان سرخک بزرگسالان با روش های خانگی
استراحت کردن و مصرف مایعات مهم‌ترین درمان‌های خانگی برای بیماری سرخک در بزرگسالان است. بیماران مبتلا به سرخک باید خوب استراحت کنند تا توان بدنی‌شان بازیابی شود. همچنین کارهایی مانند غرغره کردن با آب‌نمک یا مصرف مایعات بیشتر، می‌توانند به تسکین علائم کمک زیادی کنند. نوشیدن آب‌میوه‌های تازه مانند آب آناناس یا آب‌پرتقال می‌تواند به بهبود حال عمومی بیماران کمک زیادی کند. همچنین برای درمان خانگی سرخک در بزرگسالان و تسکین علائمی همچون سرفه‌های شدید، دم‌نوش‌هایی مانند چای زنجبیل یا دمنوش نعناع هم می‌توانند بسیار مفید باشند. همچنین با غذاهای مایع و مقوی مانند آبگوشت یا سوپ سبزیجات، می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کرد.
دنبال درمان خانگی سرخک هستی؟ کلیک کن و مشاوره بگیر.
۳. درمان سرخک بزرگسالان در طب سنتی
طب سنتی یک سری درمان‌های ساده را برای بهبود علائم سرخک در بزرگسالان توصیه می‌کند. این موارد بیشتر نقش تسکین دهنده دارند و می‌توانند دوره بهبودی بیماران را کوتاه‌تر کنند. برخی از دمنوشهای گیاهی مانند دمنوش شیرین‌بیان یا دمنوش سیر و بابونه در طب سنتی برای تسکین سرفه‌ها و کاهش درد گلو توصیه می‌شوند.
عوارض سرخک در بزرگسالان
ویروس سرخک عوارض شدیدی ایجاد می‌کند، خصوصا در افرادی که واکسینه نشده‌اند و به فرم‌های شدید بیماری مبتلا می‌شوند. عوارض سرخک در بزرگسالان بسیار جدی و خطرناک است به‌نحوی که بیشتر مرگ‌ومیرهای ناشی از این بیماری، به دلیل عوارضی است که ایجاد می‌کند. عوارض جدی و مهم سرخک در بزرگسالان شامل موارد زیر است:
- کوری و مشکلات بینایی
- آنسفالیت (عفونتی که باعث تورم مغز و آسیب بالقوه به مغز میشود)
- اسهال شدید و کم‌آبی ناشی از آن
- عفونت‌های گوش
- مشکلات شدید تنفسی از جمله ذات‌الریه
- پانانسفالیت اسکلروزان تحت حاد
- مرگ‌ومیر
ابتلای سرخک در دوران بارداری عوارض شدیدی برای مادر و جنین دارد. یکی از این عوارض تولد نارس نوزاد با وزن بسیار پایین است. اکثر عوارض شدید بیماری در کودکان زیر ۵ سال و بزرگسالان بالای ۳۰ سال شایع‌تر است. بزرگسالان مبتلا به HIV بیشتر در خطر عوارض شدید بیماری هستند. نقص شدید سیستم ایمنی نیز یکی دیگر از عوارض بیماری سرخک در گروه‌های مختلف است.
پیشگیری از سرخک در بزرگسالان
بهترین راه حل برای پیشگیری از این بیماری، تزریق واکسن است. این واکسن باید در اوایل دوران کودکی تزریق شود تا بتواند ایمنی لازم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری در بزرگسالی را به وجود آورد. اکثر افرادی که واکسن را در دوران کودکی دریافت کرده‌اند، به هیچ عنوان در بزرگسالی به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. واکسن سرخک در پیشگیری از بیماری بسیار موثر است. معمولا می‌توان تا ۳ روز بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس سرخک، با زدن واکسن از ابتلا به بیماری جلوگیری کرد.
علاوه بر این، افرادی که سابقه ابتلا دارند و بهبود یافته‌اند، احتمالا سیستم ایمنی آنها در برابر ابتلای مجدد ایمن است. در نهایت تنها راه جلوگیری، دوری از افرادی است که علائم بیماری در آنها مشخص است.
واکسن سرخک بزرگسالان
با وجودی که بهترین زمان برای تزریق واکسن، تزریق آن در دوران کودکی است، اما بزرگسالانی که واکسن نزده‌اند هنوز هم بهتر است برای جلوگیری از ابتلا، برای واکسن سرخک اقدام کنند. در کل دریافت واکسن یکسالگی در هر سنی بهتر از عدم دریافت آن است؛ بنابراین حتی بزرگسالان هم می‌توانند در هر سنی، با نظر یک پزشک واکسن سرخک را بزنند.
افراد بزرگسالی که مطمئن نیستند در دوران کودکی واکسن زده‌اند یا خیر، می‌توانند با یک پزشک در این زمینه صحبت کنند. برای بیشتر افراد تزریق این واکسن ضرری ندارد. با این حال واکسن سرخک نباید به هیچ عنوان به افراد باردار تزریق شود. افرادی با بیماری‌های نقص سیستم ایمنی یا واکنش‌های آلرژیک شدید هم نباید بدون نظر پزشک، واکسن سرخک را تزریق کنند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بیماری سرخک به راحتی با تزریق واکسن در دوران کودکی قابل پیشگیری است. زمانی که فرد در دوران کودکی واکسن سرخک را تزریق می‌کند، بعید است که بعدا به این بیماری مبتلا شود. اما اکثر بزرگسالانی که واکسن نزده‌اند در صورت تماس با منبع ویروس به راحتی به سرخک در بزرگسالان مبتلا می‌شوند و متاسفانه عوارض شدیدی در آنها ایجاد میشود. به همین دلیل نباید اهمیت واکسیناسیون را نادیده گرفت. اگر هنوز این واکسن را تزریق نکرده‌اید یا مطمئن نیستید، حتما با مراجعه به یک پزشک در اسرع‌وقت واکسن سرخک را دریافت کنید تا از ایجاد عوارض شدید بعدی پیشگیری شود. در صورتی هم که با علائم بیماری مواجه شدید، برای شروع روند درمان به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید یا با ویزیت آنلاین دکتر پوست مشورت بگیرید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!