تحلیل لثه چیست و چقدر اهمیت دارد؟

عقب نشینی لثه یا تحلیل لثه فرآیندی است که در آن با از بین رفتن و پسروی بافت لثه اطراف دندان‌ها مواجه می‌شویم به‌طوری‌‌که قسمت بیشتری از دندان یا ریشه دندان مشاهده می‌شود. با تحلیل لثه (Gum recession) شکافی بین لثه و دندان‌ها ایجاد می‌گردد که محل تجمع باکتری‌های عامل بیماری و پوسیدگی‌های دندان خواهد شد. در این مطلب همراه ما باشید تا با عقب نشینی لثه، علت و عوارض آن بیشتر آشنا شوید.

بی‌توجهی و عدم درمان مشکل پس روی لثه، باعث آسیب‌دیدگی جدی بافت و استخوان‌های نگهدارنده دندان‌ها می‌شود و حتی احتمال از دست دادن دندان‌ها هم مطرح می‌شود. به همین دلیل اهمیت مراجعه به دکتر دندانپزشک اهمیت به مراتب بیشتری پیدا می‌کند.

تحلیل لثه چیست؟

به نقل از «medicalnewstoday» تحلیل لثه نوعی مشکل دندانپزشکی شایع و متداول است که سن خاصی ندارد و فرد را در هر سنی درگیر می‌کند. عقب نشینی لثه فرآیندی تدریجی است که به ‌مرور زمان بدون اینکه فرد متوجه باشد، روی می‌دهد و لثه‌ها کم‌کم از بین می‌روند. عقب نشینی لثه علت‌های مختلفی دارد که باید در صورت مشاهده علائم بلافاصله به‌ دنبال بررسی علت و راه‌های درمان بود.

خدمات دندانپزشکی

با بهترین کیفیت از پزشکان برتر

۲۰۰۰+ خدمت

مشاهده همه

‏عقب نشینی لثه همان تحلیل لثه است؟

عقب نشینی لثه یا همان تحلیل لثه حالتی است که حاشیه بافت لثه‌ها در اطراف دندان‌ها دچار فرسودگی می‌شود و عقب می‌رود، یعنی حالتی که قسمت بیشتری از دندان یا ریشه دندان دیده می‌شود. نخستین نشانه عقب نشینی لثه ایجاد شکاف بین خط لثه و دندان است.

عکس تحلیل لثه

برای آن‌که بتوانید با ظاهر عقب نشینی لثه آشنا شوید، می‌توانید این تصویر را ببینید:

علائم تحلیل لثه چیست؟

از علائم شایع و متداول عقب نشینی لثه می‌توان به حساس شدن لثه و دندان‌ها اشاره کرد. سایر علائم عقب نشینی لثه نیز شامل این موارد می‌شوند:

• خونریزی لثه‌ها هنگام مسواک زدن دندان‌ها
• خونریزی هنگام خوردن غذاهای سفت مانند سیب و گلابی
• بلندتر از حد طبیعی به نظر رسیدن دندان‌ها
• قرمز یا متورم شدن لثه‌ها

آیا خونریزی و عفونت لثه نشانه تحلیل لثه است؟

عفونت و خونریزی لثه می‌تواند بنا به وجود بیماری‌ها و مشکلات مختلفی اتفاق بیفتد. یکی از علائم شایع عقب نشینی لثه، عفونت و خونریزی لثه است که اگر مرتب تکرار شود، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

یکی از علائم شایع عقب نشینی لثه، عفونت و خونریزی لثه است که اگر مرتب تکرار شود، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.

‏تحلیل لثه و زخم دهان

علت بروز زخم دهان روی لثه‌ها و زبان کاملا مشخص نیست، اما در کنار حساسیت، عفونت، تغییرات هورمونی و… می‌توان پس روی و عقب نشینی لثه را هم علت ایجاد زخم دهان دانست. عقب نشینی لثه می‌تواند با از بین بردن بافت لثه، باعث ایجاد زخم دهان و آفت دهانی شود.

به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

در صورتی‌که علائم و نشانه‌های عقب نشینی لثه را دارید و به صورت مکرر با خونریزی و عفونت لثه و زخم دهان مواجه می‌شوید، بهترین کار مراجعه به دکتر دندانپزشک است. مراجعه به پزشک متخصص دندانپزشکی می‌تواند در تشخیص و درمان علائم و نشانه‌های عقب نشینی لثه کمک کند. برای یافتن بهترین پزشک‌ها، از دکترتو کمک بگیرید.

علت تحلیل لثه چیست؟

عوامل زیادی باعث عقب نشینی لثه و بافت آن در اطراف دندان می‌شوند که شامل این موارد می‌شوند:

• ژنتیک
• بیماری‌های پریودنتال
• نامرتب و کج بودن دندان‌ها
• سفت مسواک زدن
• تغییرات هورمونی
• بی‌توجهی به مراقبت از دندان
• مصرف دخانیات
• ساییدن دندان‌ها و دندان قروچه
• پیرسینگ لب یا زبان

تحلیل لثه باعث دندان درد می‌ شود؟

دندان درد یکی از عوارض احتمالی عقب نشینی لثه است. زمانی‌که فرد دچار عقب نشینی لثه و پس روی بافت لثه می‌شود، کم‌کم ریشه‌ دندان‌ها در معرض دید قرار می‌گیرند و احتمالا عاج دندان‌ها در قسمت ریشه به محیط دندان باز می‌شود. همین موضوع باعث حساس شدن دندان‌ها شده و دندان درد را برای فرد به‌ دنبال دارد.

در واقع ریشه دندان‌های دچار عقب نشینی لثه شده مستقیما به عصب دندان‌ها می‌رسد. تحت فشار یا عوامل گرمایی و سرمایی، این عصب‌ها حساس شده و باعث حساسیت یا دندان درد می‌شوند.

‏تشخیص تحلیل لثه

تغییرات ناشی از عقب نشینی لثه به‌ تدریج و به کندی اتفاق می‌افتند. به‌همین خاطر تشخیص عقب نشینی لثه در افراد مبتلا کمی دشوار است تا جایی‌که به‌‌خاطر ذات پیش‌رونده تدریجی آن، تشخیص عقب نشینی لثه توسط خود فرد هم دشوار خواهد بود. هرچند تشخیص عقب نشینی لثه کار راحتی نیست، اما با کمک برخی نشانه‌ها و علائم می‌توان به تشخیص تحلیل لثه رسید:

• لق شدن و حساس شدن دندان‌
• مشخص شدن ریشه‌ دندان‌
• تغییر رنگ دندان‌
• بیشتر شدن فاصله بین دندان‌
• بلندتر به‌نظر رسیدن دندان نسبت به حالت عادی
• پوسیدگی دندان زیر خط لثه
• خون‌ریزی لثه‌
• تورم و قرمزی لثه‌
• زبر شدن سطح دندان در خط لثه
• بوی بد دهان

‏چه افرادی مستعد تحلیل لثه هستند؟

هرچند که عقب نشینی لثه به سن خاصی محدود نمی‌شود و در هر سنی ممکن است با عقب‌نشینی لثه روبه‌رو شویم، اما معمولا بزرگسالان بیشتر مستعد عقب نشینی لثه هستند. حدود ۸۸ درصد افراد بالای ۶۵ سال، دست کم یک دندان را به‌ خاطر عقب نشینی لثه از دست داده‌اند.

افراد سیگاری‌ یا کسانی‌ که دخانیات مصرف می‌کنند هم بیشتر مستعد تحلیل لثه هستند. تحلیل لثه می‌تواند به دلیل عامل ژنتیکی هم به‌وجود آید. بنابراین اگر سابقه ابتلا به عقب نشینی لثه در خانواده وجود داشته باشد، سایر افراد مستعد عقب نشینی لثه خواهند بود. افراد مبتلا به دیابت هم دیگر گروه مستعد عقب نشینی لثه به‌ شمار می‌آیند.

اگر سابقه ابتلا به عقب نشینی لثه در خانواده وجود داشته باشد، سایر افراد مستعد عقب نشینی لثه خواهند بود. افراد مبتلا به دیابت هم دیگر گروه مستعد عقب نشینی لثه به‌ شمار می‌آیند.

‏تحلیل لثه نشانه چه بیماری هایی است؟

عقب نشینی لثه از مشکلات متداول دندانپزشکی است که سن خاصی هم ندارد. پس روی لثه می‌تواند نشانه بیماری‌های مختلفی باشد از جمله بیماری پریودنتال که عفونتی است که باکتری‌های موجود در دهان ایجاد می‌کنند.

درمان تحلیل لثه

اگر عقب نشینی لثه چندان پیشرفته نباشد و عقب نشینی لثه کم اتفاق افتاده باشد، با مراجعه به دندانپزشک و با جرم‌گیری و تمیز کردن عمقی لثه‌ها (تسطیح ریشه یا روت پلنینگ) می‌توان به درمان عقب نشینی لثه رسید. گاهی هم دندانپزشک برای درمان تحلیل لثه و دفع باکتری‌ها، داروی آنتی بیوتیک تجویز می‌‌کند.

در صورتی‌که عقب نشینی لثه با جرمگیری عمیق دندان درمان نشد و میزان آسیب و تخریب لثه زیاد باشد، دندانپزشک متخصص گزینه عمل جراحی لثه را برای درمان عقب نشینی لثه پیشنهاد می‌دهد. به‌‌طور کلی درمان تحلیل لثه بسته به شدت و میزان پس روی لثه متفاوت خواهد بود.

‏برای تحلیل لثه چه باید کرد؟

بافت لثه برخلاف سایر بافت‌های بدن مثل پوست قابلیت بازسازی و احیا ندارد. درنتیجه لثه عقب نشینی کرده، دوباره رشد نمی‌کند و بازنمی‌گردد. در مواردی که تحلیل لثه خفیف باشد، می‌توان بدون درمان‌های جراحی و با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های موضعی، ارتودنسی یا باندینگ دندان (dentalbonding) کاری برای تحلیل لثه انجام داد.

‏دهانشویه برای درمان لثه

شستن دهان با دهانشویه‌های مخصوص التهاب لثه می‌تواند راهی برای درمان لثه دچار پس روی باشد، چراکه مصرف دهانشویه کمک می‌کند سلامت دندان و لثه‌ها حفظ شود و باکتری‌های دهان و دندان را از بین می برد. ژنژیویت نخستین مرحله از بیماری لثه است که با کمک دهانشویه کاملا درمان می‌شود.

‏جرمگیری برای درمان تحلیل لثه مفید است؟

بله، در مواردی که شدت تحلیل رفتگی لثه زیاد نباشد، جرم گیری دندان به ‌عنوان راهکاری برای درمان لثه توصیه می‌شود. دندانپزشک با بررسی و معاینه لثه و دندان‌ها در صورتی‌که تشخیص بدهد عقب نشینی لثه چندان پیشرفته نیست، راهکار جرمگیری را برای درمان عقب نشینی لثه پیشنهاد می‌دهد.

بزرگترین مزیت جرم گیری برای درمان تحلیل لثه این است که نوعی روش درمانی غیرتهاجمی محسوب می‌شود و کمک می‌کند بیمار مجبور به جراحی لثه نشود. جرم گیری بدون برش، بخیه و ریکاوری بلندمدت، علائم بیماری‌های لثه را درمان می‌کند.

‏ژل تحلیل لثه

ژل تحلیل لثه نوعی ژل دهانی حاوی اسید هیالورونیک است که لثه‌های دردناک را در کسری از ثانیه تسکین می‌دهد و حتی بافت لثه را هم بازسازی می‌کند. ژل تحلیل لثه برای افرادی که از بیماری لثه، التهاب لثه یا عقب نشینی لثه رنج می‌برند تجویز می‌شوند.

این ژل وقتی روی لثه‌ها قرار می‌گیرد، با تقویت دیواره‌های سلولی باعث به‌ هم چسبیدن سلول‌ها و بسته شدن شکاف‌های ناشی از پس روی لثه‌ها می‌شود و درد ناشی از التهاب لثه را هم بهبود می‌بخشد.

جراحی تحلیل لثه

جراحی عقب نشینی لثه به روش‌های مختلفی انجام می‌شود:

• جرمگیری و تسطیح ریشه فلپ: در این جراحی برش کوچکی در لثه ایجاد و باکتری‌ها و پلاک‌ها از زیر لثه برداشته و تمیز می‌شوند. بعد از تمیز و ضدعفونی کردن این قسمت، بافت فلپ دوباره سرجایش برگردانده می‌شود و بخیه می‌خورد.

• جراحی بازسازی استخوان: آسیب‌دیدگی استخوان نگهدارنده دندان به‌خاطر عقب نشینی لثه گزینه جراحی بازسازی استخوان و بافت نرم را مطرح می‌کند.

• پیوند بافت نرم: در پیوند بافت همبند قسمت کوچکی از پوست سقف دهان برداشته می‌شود و به قسمت لثه تحلیل رفته پیوند می‌خورد.

• ‏ جراحی تحلیل لثه با لیزر: دندانپزشک با استفاده از لیزر، بافت‌های ناسالم و باکتری‌های موجود در شکاف‌های زیر خط لثه را از بین می‌برد. جراحی عقب نشینی لثه با لیزر در مقایسه با روش‌های سنتی خونریزی کمتری دارد و راحت‌تر می‌توان بافت نرم را از لثه جدا کرد. به ‌علاوه اینکه، دوره بهبودی به ‌مراتب کوتاه‌تر و خطر ابتلا به عفونت در جراحی عقب نشینی لثه با لیزر هم کمتر است.

 درمان تحلیل لثه در طب سنتی

طب سنتی دستورات گیاهی برای درمان عقب نشینی لثه پیشنهاد می‌دهد:

• میخک
• مریم گلی
• روغن کنجد
• روغن اوکالیپتوس
• آلوئه‌ورا
• روغن درخت چای

‏ تیم درمان متشکل از چه پزشک هایی است؟

دندانپزشک، دندانپزشک متخصص بیماری‌های بافت اطراف دندان، متخصص ارتودنسی و جراح دندانپزشک. با رزرو نوبت دکتر دندانپزشکی توسط دکترتو می‌توانید از بابت معطلی در مطب خیال خود را راحت کنید. همچنین مشاوره تلفنی با دکتر دندان پزشک می‌تواند بخشی از ابهامات و سوال‌های شما را برطرف کند.

‏انواع تحلیل لثه

عقب نشینی لثه در سه نوع خفیف، متوسط یا شدید روی می‌دهد و ممکن است یک یا چند دندان را همزمان تحت تاثیر قرار دهد.

تحلیل لثه در کودکان

به نقل از «grouphealthdental» عقب نشینی لثه در کودکان در سن ۷ سالگی روی می‌دهد. تحلیل لثه در بزرگسالان بنا به دلایل مختلف مثل استعمال دخانیات، تغییرات هورمونی، مسواک زدن نادرست، بهداشت دهانی نامناسب، ژنتیک، ساییدن دندان‌ها به هم یا بیماری لثه‌ای روی می‌دهد، اما عقب نشینی لثه در کودکان معمولا به‌ خاطر درآمدن دندان در محل نامناسب روی می‌دهد.

بیماری تحلیل لثه در کودکان، علائم و راه های درمان آن

عقب نشینی لثه در کودکان معمولا به‌ خاطر درآمدن دندان در محل نامناسب روی می‌دهد.

تحلیل لثه در بارداری

بیماری پریودنتال یکی از علت‌های اصلی ایجاد تحلیل لثه محسوب می‌شود. بیماری که معمولا در بارداری و به‌خاطر تغییرات هورمونی بسیار شایع است. باکتری‌های موجود در جرم و پلاک دندان کم‌کم باعث تحریک بافت لثه می‌شوند.

تحلیل لثه در بارداری از عوارض جدی تغییرات هورمونی در این دوره است که با تورم، حساسیت، قرمزی و خونریزی حین مسواک و نخ دندان کشیدن خود را نشان می‌دهد. بی‌توجهی به علائم عقب نشینی لثه در بارداری و عدم درمان پس روی لثه در این دوره می‌تواند عواقب وخیمی برای مادر و نوزاد به‌دنبال داشته باشد.

تحلیل لثه بعد از ایمپلنت

عقب نشینی لثه بعد از ایمپلنت امری طبیعی است که ممکن است اتفاق بیفتد. تحلیل رفتن لثه‌ها حین کارگذاری ایپملنت دندان بسیار آزاردهنده‌تر است، چراکه بست‌های فلزی ایمپلنت‌ها در لثه‌ها قابل مشاهده خواهد بود که ظاهر زیبایی ندارد.

علاوه بر ظاهر نازیبا، عقب نشینی لثه بعد از ایمپلنت برای سلامتی نیز مضر است و حتی باعث شکستن ایمپلنت هم می‌شود. همان عوامل ایجاد عقب نشینی لثه در دندان‌های طبیعی می‌توانند باعث عقب نشینی لثه بعد از ایمپلنت هم باشند. برای درمان تحلیل لثه بعد از ایمپلنت می‌توان پیوند لثه، تعویض تاج و کاشت مجدد ایمپلنت را امتحان کرد.  

‏ تحلیل لثه دندان روکش شده لمینتی یا کامپوزیتی

در صورتی‌که عقب نشینی لثه اطراف دندان روکش شده اتفاق بیفتد، قسمتی از ریشه دندان بدون پوشش خواهد ماند. درنتیجه فرد دچار درد و حساسیت می‌شود. عقب نشینی لثه دندان روکش شده می‌تواند به ‌خاطر سفت مسواک زدن باشد که در این شرایط مراقبت بعد از لمینت دندان یا کامپوزیت را سخت‌تر می‌کند.

پسروی لثه باعث می‌شود که ریسک تشکیل پلاک دندانی و بیماری‌های لثه بیشتر شود. گاهی هم اگر روکش درست روی دندان قرار نگیرد احتمالا ناراحتی لثه ایجاد می‌شود و در بلندمدت باعث عقب نشینی لثه می‌شود. همچنین در کنار این موارد، لمینت دندان برای افراد سیگاری که به تحلیل لثه هم دچار شدند خطرناک‌تر است زیرا احتمال عفونت را بالا می‌برد.

تحلیل لثه و دندان مصنوعی

فاصله بین دندان مصنوعی و لثه‌ها گاهی باعث رسوب غذا و باکتری می‌شود و می‌توانند به بیماری‌های لثه و عقب نشینی لثه منجر شوند. برای پیشگیری از تشکیل رسوبات در فاصله بین دندان طبیعی و دندان مصنوعی باید پروتز مصنوعی هر شب از دهان خارج و به‌صورت کامل پاکسازی و تمیز شود.

برای اطلاعات بیشتر مقاله ارتباط تحلیل لثه و دندان مصنوعی را مطالعه کنید.

تحلیل لثه در ارتودنسی

هرچند ارتودنسی تاثیر به‌سزایی بر سلامت دهان و دندان دارد، اما برخی از بیماران مدعی هستند که بعد از ارتودنسی دچار عقب نشینی لثه می‌شوند. برای پیشگیری از تحلیل لثه در ارتودنسی نحوه درمان ارتودنسی اهمیت دارد. ارتودنسی تنها باید توسط متخصص مجرب ارتودنسی انجام شود تا از هرگونه حساسیت و مشکل احتمالی جلوگیری کنید.

تحلیل لثه در ارتودنسی چگونه اتفاق می‌افتد؟

عدم رعایت بهداشت و مسواک نزدن در طول درمان ارتودنسی هم باعث تشدید مشکلات لثه‌ای می‌شود. در صورتی‌که قبل از ارتودنسی مشکل تحلیل لثه داشته باشید، ابتدا باید درمان لثه را انجام دهید و بعد سراغ ارتودنسی بروید.

‏تحلیل لثه بعد از کشیدن دندان

عقب نشینی لثه بعد از کشیدن دندان یکی از مشکلات شایعی است که معمولا روی می‌دهد. برای جلوگیری از عقب نشینی لثه بعد از کشیدن دندان می‌توان راهکارهای مختلفی را امتحان کرد:

• پر کردن جای خالی دندان با ایمپلنت برای جلوگیری از تحلیل لثه بعد از کشیدن دندان
• جلوگیری از تحلیل بافت لثه با ارتودنسی و مرتب کردن دندان‌های نامرتب

عوارض و خطرات تحلیل لثه چیست؟

از خطرات و عوارض عقب نشینی لثه می‌توان به ایجاد فاصله و حفره‌‌ای بین دندان و لثه اطراف دندان اشاره کرد. این حالت را عمیق شدن پاکت می‌گویند که حفره‌ای ایجاد می‌شود و ذرات غذا، رسوبات و باکتری‌ها در آن جمع می‌شوند. عدم درمان، باعث آسیب‌دیدگی بافت‌های نرم و استخوان نگهدارنده لثه می‌شود. حتی ممکن است که در نهایت بیمار دندانش را هم از دست بدهد.

تحلیل لثه و لق شدن دندان

یکی از عوارض عقب نشینی لثه، لق شدن دندان است که با ساییده شدن و از بین رفتن بافت لثه‌های اطراف دندان اتفاق می‌افتد. وقتی لثه‌ها به‌ تدریج عقب نشینی کرده، بافت نگهدارنده دندان کم کم از بین رفته و باعث لق شدن دندان می‌شود.

یکی از عوارض عقب نشینی لثه، لق شدن دندان است که با ساییده شدن و از بین رفتن بافت لثه‌های اطراف دندان اتفاق می‌افتد.

‏پیشگیری از تحلیل لثه

بهترین روش برای پیشگیری از عقب نشینی لثه، رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبت صحیح از دهان و دندان است. برای پیشگیری از عقب نشینی لثه، اقدامات زیر را انجام دهید:

• روزی دوبار مسواک و حداقل یک‌بار نخ دندان استفاده کنید.
• هر شش ماه یک‌بار یا سالی یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنید.
• افرادی که پس روی لثه دارند، باید تعداد دفعات مراجعه به دندانپزشکی را بیشتر کنند.
• از مسواک‌های نرم (سافت) استفاده کنید.
• روش صحیح مسواک زدن را یاد بگیرید.
• افرادی که دندان‌های کج یا نامرتب دارند یا به ‌خاطر دندان قروچه دچار عقب نشینی لثه شده‌اند، باید برای حل این مشکلات به دندانپزشک مراجعه کنند.
• مصرف دخانیات را کنار بگذارید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• هرگونه تغییر در دهان و دندان را پیگیری کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

عقب نشینی لثه حالتی است که لثه یا همان بافت اطراف دندان شروع به پس روی و عقب نشینی می‌کند تا جایی که قسمت‌هایی از ریشه دندان دیده می‌شوند. تحلیل لثه از مشکلات شایع در دندانپزشکی است که معمولا خود فرد متوجه پس روی لثه‌هایش نمی‌شود چون این فرایند به‌تدریج اتفاق می‌افتد. بارزترین نشانه تحلیل لثه‌ها، حساس شدن دندان به نوشیدنی و غذاهای سرد یا گرم است.

از نظر ظاهری هم دندان‌ها نسبت به حالت عادی بلندتر دیده می‌شوند تا جایی‌که شکاف یا فاصله‌ای بین لثه و دندان‌ها ایجاد می‌شود. رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از روش‌های مهم و مناسب برای جلوگیری از تحلیل لثه به‌شمار می‌آید. علاوه بر مسواک زدن صحیح و نخ دندان زدن، مراجعه منظم به دندانپزشک (حداقل سالی دوبار) می‌توانند به پیشگیری یا کنترل عقب نشینی لثه کمک کنند.

مراجعه منظم به دندانپزشکی کمک می‌کند که علائم اولیه عقب نشینی لثه را به‌موقع تشخیص داده و برای درمان مناسب اقدام کنید. توجه داشته باشید که انتخاب بهترین دکتر دندانپزشک و متخصص ارتودنسی مجرب اهمیت زیادی در فرایند درمان و پیشگیری از عقب نشینی لثه دارد. می‌توانید سری به وب سایت دکترتو بزنید و از مشاوره آنلاین با دندانپزشکان سایت بهره ببرید.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!