فهرست مطالب
خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:
آیا با علت ریزش مو در مردان آشنایی دارید؟ چرا برخی آقایان بهمحض ورود به آستانه ۴۰ سالگی، دچار کچلی میشوند؟ ریزش مو چیزی است که اکثر مردان در مرحلهای از زندگی خود، آن را تجربه میکنند. بر اساس گزارشات بهدستآمده در این زمینه، حدود ۸۵% از مردان تا سن ۵۰ سالگی، کمپشتشدن مو را تجربه میکنند. همچنین ریزش مو در برخی از مردان قبل از سن ۲۱ سالگی شروع میشود. بهعبارتدیگر، این یک تجربه نسبتا جهانی است که مسئلهی ریزش مو را بیشازپیش گیجکننده میکند.
شاید تابهحال از خودتان پرسیده باشید که علت ریزش مو در مردان جوان چیست. در حقیقت، محرکهای زیادی وجود دارند که ممکن است منجر به ریزش مو شوند، بنابراین باید درک درستی از هرآنچه بر این فرایند تأثیر میگذارد، داشته باشید.
ریزش مو در مردان
هرکسی ممکن است ریزش مو را تجربه کند، اما ریزش مو در مردان رایجتر است. معمولا ریزش مو در مردان تدریجی است، اما گاهی اوقات میتواند بهصورت ناگهانی، چشمگیر یا غیرطبیعی هم رخ دهد. این نوع ریزش مو ممکن است نشاندهندهی یک بیماری زمینهای یا سایر اختلالات باشد.
ریزش مو ممکن است منجر به کمپشتشدن شقیقهها و جلوی سر یا کمپشتشدن از فرق سر شود. همچنین این حالت ممکن است موقت یا دائمی باشد. درهرصورت، با مشاهده علائم ریزش مو بهتر است به متخصص پوست و مو مراجعه کنید و به دنبال تشخیص علل و درمان باشید.
علت ریزش مو در مردان
عوامل مختلفی در ریزش مو در مردان نقش دارد، از عوامل ژنتیکی گرفته تا عوامل محیطی و برخی درمانها یا داروها. در ادامه علل مهم ریزش مو در مردان را با هم بررسی میکنیم.
۱. اختلالات جسمی
یکی از چندین علت ریزش مو در مردان، اختلالات جسمی است. این ریزش موقت مو ممکن است از عوارض اختلالاتی نظیر کمخونی یا مشکلات تیروئید باشد. یک رژیم غذایی با پروتئین و آهن کم هم میتواند باعث کمپشتشدن موها شود. همچنین اگر دیابت یا لوپوس دارید، خطر ریزش مو در شما بیشتر است.
۲. پرتودرمانی یا شیمیدرمانی
ریزش مو برای بسیاری از بیمارانی که سرطان در آنها تشخیصدادهشده است و نیاز به شیمیدرمانی یا پرتودرمانی دارند، یک ترس خیلی بزرگ است. برای این که سلولهای سرطانی تبدیل به تومور نشوند یا گسترش پیدا نکنند یا تومور بزرگتر نشود، داروهای شیمیدرمانی برای بیمار تجویز میشوند. داروهای شیمیدرمانی همانطور که سلولهای سرطانی را میکشد، بر سلولهای سالم بدن از جمله فولیکولهای مو هم تأثیر میگذارند. ازآنجاییکه سلولهای موجود در فولیکولهای مو رشد بسیار سریعی دارند، شیمیدرمانی میتواند موها را هم تحت تأثیر قرار دهد.
گاهی برای درمان سرطان از پرتودرمانی هم استفاده میشود. تفاوت پرتودرمانی با شیمیدرمانی در این است که شیمیدرمانی سبب ریزش مو در کل بدن میشود اما پرتودرمانی معمولا تنها ناحیه تحت درمان را تحت تأثیر قرار میدهد و اگر در منطقه تحت درمان، مو داشته باشید، احتمال ریزش مو وجود خواهد داشت.
در هر دو نوع درمان، ریزش مو موقت است و باگذشت زمان موها دوباره رشد میکنند. به ریزش مویی که ناشی از درمانهای دارویی نظیر پرتودرمانی یا شیمیدرمانی باشد، آناژن افلوویوم میگویند.
۳. عفونت: شایعترین علت ریزش مو در مردان
برخی از انواع عفونت ممکن است روی پوست سر تأثیر بگذارند و منجر به ریزش مو شوند. این اتفاق زمانی رخ میدهد که باکتریها، مخمرها یا قارچها بیش از حد رشد میکنند و به فولیکولهای مو حمله میکنند. در این شرایط ممکن است علائمی نظیر برآمدگیهای چرکی، قرمزی و پوستهپوسته شدن را مشاهده کنید. همچنین ممکن است در پوست سر احساس خارش یا حتی درد داشته باشد. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، فورا به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
زمانی که به متخصص پوست و مو مراجعه میکنید، ابتدا پزشک باید علت بروز مشکل را تشخیص دهد. ممکن است به تهیه نمونه با سواب و ارسال آن به آزمایشگاه نیاز باشد، تا علت دقیق ریزش مو مشخص شود. برنامه درمان به این بستگی دارد که علت عفونت باکتری، مخمر یا قارچ است.
بیشتر عفونتهای پوست سر با مصرف آنتیبیوتیک یا داروهای ضد قارچ مناسب قابلدرمان هستند. در صورت عدم درمان، ممکن است این عفونتها منجر به شکلگیری زخمهای دائمی شوند.
معمولا ریزش مو ناشی از عفونت، موقت است و موها بعد از درمان دوباره رشد خواهند کرد.
۴. اختلال عصبی کندن مو
یک علت کمتر شایع ریزش مو در مردان اختلال تریکونیلومانیا است. برخی از افراد تمایل دارند که موهای خود (موهای سر، ابروها یا هر جای دیگری) را از جا در بیاورند. این یک بیماری مزمن به نام تریکوتیلومانیا است که ۱ الی ۲ درصد از بزرگسالان و نوجوانان را تحت تأثیر قرار میدهد.
۵. مدل موی نامناسب: سادهترین علت ریزش مو در مردان
بستن موها بهنحویکه موهای کنار پوست سر محکم کشیده شوند ممکن است منجر به ریزش موقت مو شود که به آن آلوپسی یا ریزش موی کششی (traction alopecia) میگویند. علاوه بر این استفاده مکرر از دستگاههای حالتدهنده مو (همچون اتو مو) ممکن است به فولیکولهای مو آسیب برساند و از اصلیترین علل ریزش مو در مردان باشد.
۶. سابقه خانوادگی (وراثت)
رایجترین علت ریزش مو در مردان، نوعی اختلال ارثی است که با افزایش سن رخ میدهد. این اختلال آلوپسی آندروژنیک یا طاسی با الگوی مردانه نامیده میشود. این وضعیت بهتدریج و در الگوهای قابلپیشبینی رخ میدهد. یکی از علائم آن شامل عقب رفتن خط مو در مردان است.
۷. مصرف برخی داروها، رایجترین علت ریزش مو در مردان است!
برخی از داروها میتوانند چرخه رشد طبیعی موها را مختل کنند و منجر به ریزش بیش از حد مو شوند. ریزش مو میتواند از عوارض جانبی داروهای خاصی باشد که برای اختلالات زیر مصرف میکنید:
- سرطان
- آرتریت
- افسردگی
- نقرس
- فشارخون بالا
- مشکلات قلبی
بعضی از داروهایی که بهعنوان علت ریزش مو در مردان شناخته میشوند شامل این مواردند (البته تمام افرادی که این داروها را مصرف میکنند ریزش مو را تجربه نمیکنند):
- برخی از داروهای کاهشدهنده کلسترول (همچون آتورواستاتین، سیمواستاتین)
- بعضی از داروهای فشارخون (همچون کاپتوپریل، لیزینوپریل)
- داروی آنتی اسید، سایمتیدین (تاگامت)
- داروهای نقرس، کلشی سین (Colcrys)
- داروی آکنه، ایزوترتینوئین (آکوتان) استروئیدهای تستوسترون
اگر بعد از مصرف یک داروی جدید متوجه ریزش مو شدید، حتما با پزشکتان مشورت کنید. پزشک به شما میگوید که چه دارویی ممکن است برای شما بهتر باشد و در صورت لزوم، دستورالعملهای لازم برای توقف مصرف دارو را در اختیارتان قرار میدهد.
۸. سن
تقریبا تمام افراد با افزایش سن متوجه ریزش مو و نازک شدن مو میشوند. در تمام سنین، سلولها به طور مداوم رشد میکنند و میمیرند. اما زمانی که سنمان بالاتر میرود، مرگ سلولها با سرعت بیشتری نسبت به رشد دوباره آنها اتفاق میافتد. به همین دلیل است که با بالارفتن سن استخوانهایمان ضعیفتر میشوند و پوستمان نازکتر میشود. موها هم از این قاعده مستثنی نیستند.
با بالارفتن سن، چربی کمتری در پوست سر تولید میشود که ممکن است موها را ضعیف و شکننده کند. این موضوع میتواند منجر به ریزش و نازک شدن موها شود.
۹. محصولات مراقبت از مو
یک علت ریزش مو در مردان جوان استفاده از محصولات بهداشتی بدن نامناسب است. اگرچه اکثر محصولات مراقبت از مو بیخطر هستند، اما برخی از انواع شامپو، رنگ یا محصولات شیمیایی خاصی که در خانه استفاده میکنید میتوانند به مو و/ یا پوست سرتان آسیب بزنند و منجر بهنوعی ریزش موی موقت شوند.
برخی از درمانها و محصولات مراقبت از مو که ممکن است منجر به ریزش مو شوند عبارتاند از:
رنگ و محصولات آرامشبخش مو:
استفاده از محصولات آرامشبخش مو، صافکنندههای شیمیایی و رنگ مو در خانه ممکن است به مو آسیب بزند. بهجای استفاده از این محصولات در خانه، سالنی را پیدا کنید که در ارائه این خدمات تخصص دارد. همچنین از محصولات ساخت برندهای معتبر که عاری از مواد مضر هستند استفاده کنید.
شامپوهای حاوی مواد از بین برنده رطوبت:
برخی از شامپوها حاوی موادی هستند که میتوانند رطوبت مو را از بین ببرند و منجر به آسیب و ریزش مو شوند. اگر فکر میکنید شامپوی شما روی سلامت موهایتان تأثیر میگذارد، بهتر است یک شامپوی ملایمتر را انتخاب کنید.
دلایل ریزش ریش در مردان
ریزش ریش هم یکی از مشکلات دیگری است که بسیاری از مردان با آن دستوپنجه نرم میکنند و میتواند تأثیر زیادی بر چهره و اعتادبهنفس مردان داشته باشد. اصلیترین دلایل ریزش ریش در مردان عبارتاند از:
- زمانی که موها خیس هستند، بیشتر در معرض آسیب قرار دارند، به همین علت خشککردن درست ریش از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگر هنگام خشککردن ریش با حوله، خیلی به موها فشار بیاورید ممکن است دچار ریزش شوند.
- کاهش وزن شدید و ناگهانی هم میتواند منجر به ریزش ریش شود. بهتر است بدانید که کاهش وزن و ریزش ریش با هم ارتباط بسیار تنگاتنگی دارند. کاهش وزن به بدن شوک وارد میکند و در نتیجه این شوک، موها میریزند.
- بر هیچکس پوشیده نیست که رشد موها تا حد زیادی به مصرف ویتامینها و مواد معدنی خاص بستگی دارد. بیوتین، نیاسین و ویتامین C همراه با آهن و زینک از ضروریترین مواد مغذی برای رشد موها هستند. مصرف مواد غذایی مناسب به میزان کافی، به داشتن یک بدن سالم و در نتیجه ریش سالم کمک زیادی میکند.
ریزش موی مردان و مشکل هورمونی
ریزش موی ناشی از هورمونها و عوامل ژنتیکی، زمانی رخ میدهد که فولیکولهای مو منقبض میشوند و در نتیجه، چرخه رشد مختل میشود. با درمان مناسب، فولیکولهای مو میتوانند عملکرد خود را بازیابند و موها را به وضعیت طبیعی برگردانند.
زمانی که این اتفاق میافتد، موها نازکتر میشوند، تا جایی که تمام فولیکولها غیرفعال میشوند و دیگر هیچ مویی باقی نمیماند.
سطوح بالای آندروژنها (هورمونهای مردانه) علت اصلی کوچک شدن فولیکولهای مو و کوتاه شدن چرخه رشد هستند، بنابراین باعث میشوند که موها سریعتر بریزند. پس از این که موهای قدیمی بهعنوان بخشی از چرخه رشد طبیعی ریختند، DHT (دی هیدروتستوسترون) که نوعی آندروژن است، رشد مجدد موهای جدید را به تاخیر میاندازد.
انواع الگوی طاسی مردان
طاسی اغلب با یک الگوی خاص اتفاق میافتد. همهی ما کسانی را دیدهایم که از موهایشان از سمت پیشانی شروع به ریزش میکند یا اینکه موها از فرق سر شروع به ریزش میکنند. در ادامه مهمترین الگوهای ریزش مو در مردان را با هم بررسی میکنیم.
۱. آلوپسی آره آتا
آلوپسی آره آتا (طاسی منطقهای یا ریزش موی سکهای) یک اختلال خودایمنی است که باعث ریزش مو میشود. این نوع آلوپسی معمولا بهصورت لکههای گرد یا بیضیشکل روی پوست سر یا سایر نقاط بدن که مو دارند (همچون ریش، ابروها یا مژهها) ظاهر میشود.
برخی از انواع آلوپسی آره آتا عبارتاند از آلوپسی توتالیس، آلوپسی یونیورسالیس، آلوپسی باربا، آلوپسی افیازیس.
۲. آلوپسی سیکاتریس سانتریفیوژ مرکزی (آلوپسی اسکار)
آلوپسیهای اسکار گروهی از اختلالاتی هستند که فولیکول مو را از بین میبرند، آن را با بافت اسکار جایگزین میکنند و باعث ریزش دائمی مو میشوند. در این نوع آلوپسی اسکار، ریزش مو از قسمت میانی پوست سر شروع میشود، سپس بهآرامی به سمت بیرون منتشر میشود.
۳. آلوپسی فیبروزان کننده پیشانی (آلوپسی اسکار)
آلوپسی فیبروزان کننده پیشانی (FFA) نوعی از آلوپسی اسکار است که در آن فولیکول مو تخریب میشود و با بافت اسکار جایگزین میشود. در این نوع آلوپسی، موهایی که در جلوی سر قرار دارند میریزند. این ریزش مو میتواند روی ابروها هم تأثیر بگذارد.
۴. لیکن پلانوپیلاریس (آلوپسی اسکار):
لیکن پلانوپیلاریس شامل سفید شدن قسمتهایی از پوست سر است و بیشتر در طرفین، جلو و قسمت پشتی سر مشهود است.
سایر انواع آلوپسی شامل تلوژن افلوویوم، آناژن افلوویوم، آلوپسی کششی، تریکوتیلومانیا و آلوپسی آندروژنیک هستند که در بخشهای بالاتر به آنها پرداختیم.
ریزش مو با ریشه سفید در مردان
ریزش بین ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در هر روز طبیعی است. بعضی از این موهایی که ریخته شدهاند ممکن است سفید باشند. گاهی استرس و کمبود مواد مغذی ضروری باعث میشوند موهای شما حدود ۳ برابر سریعتر از حد معمول ریزش کنند. در این شرایط ممکن است وقتی موها دوباره رشد کنند، بهجای رنگ اصلی، خاکستری یا سفید باشند.
البته موی سفید لزوما به معنای ریزش موی بیشتر نیست. بلکه میتواند نشانهای از وجود مشکلاتی مانند استرس یا کمبود مواد مغذی باشد که میتوانند باعث ریزش مو هم شوند.
ریزش مو مردان به دلیل استرس زیاد
اگرچه بهندرت، اما استرس بیش از حد گاهی میتواند از علل ریزش مو در مردان باشد. به این نوع ریزش مو تلوژن افلوویوم (telogen effluvium) گفته میشود.
تلوژن افلوویوم معمولا پس از یک تجربه بسیار دردناک یا در دورهای از زندگی رخ میدهد که به طور مداوم در معرض سطوح بالایی از استرس قرار دارید.
این استرس میتواند عاطفی یا فیزیولوژیکی باشد. رویدادهای استرسزای زندگی همچون ازدستدادن یکی از عزیزان، انجام عمل جراحی یا تشخیص بیماری جدی میتوانند خطر ریزش مو را افزایش دهند.
در تلوژن افلوویوم، موهای بیشتری نسبت به حالت معمول وارد فاز تلوژن (استراحت) میشوند و میریزند. ریزش موی ناشی از استرس، به طور ناگهانی کل پوست سر را تحت تأثیر قرار میدهد. به این معنا که ممکن است خط رویش مو عقب نرود اما متوجه ریزش شدید مو شوید.
اکثر افرادی که تحت تأثیر این نوع ریزش مو قرار میگیرند متوجه ریزش موی منتشر میشوند که باعث میشود موهایشان نازکتر از حد معمول به نظر برسند.
درمان ریزش مو در مردان
راههای مختلفی برای درمان ریزش مو در مردان وجود دارد که در ادامه بهصورت مختصر آنها را بررسی میکنیم:
۱. دارو درمانی
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA)، دو دارو را بهعنوان داروهای ضد ریزش مو برای مردان تأیید کردهاست:
- ماینوکسیدیل (روگین): ماینوکسیدیل بدون نسخه و بهصورت مایع یا فوم در دسترس است. برای تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو، آن را دو بار در روز روی پوست سر بمالید.
- فیناستراید (پروپشیا، پرواسکار): فیناستراید قرصی است که باید بهصورت روزانه مصرف کنید. این دارو فقط با نسخه پزشک در دسترس است.
ممکن است یک سال طول بکشد تا نتایج ماینوکسیدیل یا فیناستراید را ببینید و برای حفظ نتایج باید مصرف این داروها را ادامه دهید.
۲. لیزردرمانی
درمان با لیزر، التهاب فولیکولها را کاهش میدهد که به رشد مجدد آنها کمک میکند.
اگرچه مطالعات محدودی برای پشتیبانی از اثربخشی لیزر در درمان ریزش مو وجود دارند، اما یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که لیزردرمانی سطح پایین (LLLT) هنگامی که برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه استفاده میشود، ایمن و مؤثر است.
البته به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
۳. کاشت مو
کاشت مو یا جراحی ترمیمی میتواند از موهای باقیمانده نهایت استفاده را ببرد.
طی فرایند کاشت مو، یک متخصص پوست یا جراح زیبایی، مو را از قسمتی از سر که دارای مو است جدا میکند و آن را به نقطهای که دچار طاسی شده پیوند میزند. هر تکه جدا شده یک تا چند تار مو دارد (میکروگرافت و مینی گرافت).
گاهی یک نوار بزرگتر از پوست که دارای چندین گروه مو است برداشته میشود. این پروسه نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد، اما دردناک است، بنابراین برای کاهش درد به شما مسکن داده میشود. خطرات احتمالی شامل خونریزی، کبودی، ورم و عفونت هستند. ممکن است برای دستیابی به نتیجهای که میخواهید به بیش از یک جراحی کاشت مو نیاز داشته باشید.
مراقبت از مو در مردان
مراقبت از مو تأثیر زیادی در سلامت مو و حفظ زیبایی مو و جلوگیری از ریزش مو دارد. علاوه بر اینکه یکی از علتهای ریزش مو در مردان استفاده از محصولات نامناسب برای موهایشان است. برای مراقبت بهتر از موهایتان کارهای زیر را انجام دهید:
- فریب تبلیغات غلطی که میگویند “در هر بار دوش گرفتن، باید دوبار از شامپو استفاده کنید” را نخورید. یکبار شستن موها کافی است. اما مطمئن شوید که از شامپو و نرمکننده مناسب استفاده میکنید.
- استفاده از مواد شیمیایی (نظیر رنگ و مواد صافکننده) روی مو میتواند به موهایتان آسیبی برساند که قابل ترمیم نیست. به همین خاطر تاحدامکان از اینگونه مواد روی موهایتان استفاده نکنید.
- موهایتان را هیدراته نگه دارید. اولین راه مقابله با خشکی مو، افزودن نرمکننده مو به روتین مراقبت از مو است. شامپو بهتنهایی باعث خشک و شکننده شدن موها میشود. به همین خاطر بسته نوع مویتان، از نرمکنندهای استفاده کنید که حاوی مواد مغذی موردنیاز موهایتان است.
برای درمان به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده علائم زیر به متخصص پوست و مو مراجعه کنید:
- اگر ریزش موی ناگهانی در قسمتی از سر را مشاهده کردید
- اگر فکر میکنید که ممکن است ریزش موی شما ناشی از مصرف یک دارو باشد
- دانههای پوستی هم دارید
- اگر نقاط فلسدار روی پوست سرتان ظاهر شدهاند
نتیجهگیری و راهنمای مراجعه به پزشک
ریزش مو یکی از مشکلاتی است که مردان زیادی با آن مواجه هستند. علل زیادی برای ریزش مو در مردان وجود دارد. یکی از دلایل اصلی این مشکل آلوپسی آندروژنیک است. از دیگر دلایل ریزش مو در مردان میتوان به استفاده از محصولات بهداشتی نامناسب، مدل موهای نامناسب، استفادهی بیشازحد از ابزراهای حراراتی مانند سشوار و اتوی مو، مشکلات هورمونی و غیره اشاره کرد.
پیداکردن زودهنگام مشکل یا عوامل بروز ریزش مو، باعث میشود از کچلی زیاد پیشگیری گردد. توجه بهموقع تأثیر بسزایی در روند درمان و پیشگیری از مشکلات پرهزینه دارد. با مراجعه زودهنگام به متخصص پوست و مو نه تنها علت ریزش مو و ریشتان بررسی میشود بلکه راهکارهای درمانی مؤثر هم پیشنهاد و تجویز میگردد. برای پیدا کردن یک دکتر پوست و مو خوب بهتر است به وبسایت دکترت مراجعه کنید. در دکترتو علاوه بر آشنایی با بهترین پزشکان، میتوانید نوبت اینترنتی بگیرید و یا قبل از مراجعه به پزشک از خدمات مشاوره نلفنی یا آنلاین دکترتو استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام من مدتی مترونیدازول مصرف میکنم و باعث جوانه زدن موهای تازه ای شده اما متاسفانه رشدموهای جدید خیلی کم ونازک هستند
سلام
این دارو چندان ربطی به رویش یا ریزش ندارد
باید ریشه این مشکلات تشخیص داده شود
احتمال مشکلات هورمونی وجود دارد
متخصص پوست و مو
سلام من حدود۷ماهه از ماینوکسیدیل ۲درصد و ۵درصد برای ریش هام استفاده میکنم وحدودیک ماه که ریش هایم نازک شده وبه صورت سکه میریزند ورشدنمی کنند
سلام
بهتر است ازمایشات هورمونی لازم را دهید
و از درمان اصولی تر زیر نظر متخصص استفاده کنید