فوق تخصص آسم، آلرژی و ایمنی شناسی بالینی (ایمونولوژی بالینی)
فوق تخصص ایمونولوژی و آلرژی اطفال
کد نظام پزشکی: 92310آلرژی غذایی یک واکنش غیرعادی و نامطلوب سیستم ایمنی بدن به مواد خاص در غذاها است. این واکنش ممکن است از علائم خفیفی همچون خارش و قرمزی پوست تا موارد شدیدی چون تنگی نفس، سرفه و بیاشتهایی را به همراه داشته باشد. علائم آلرژی غذایی ممکن است فوراً پس از مصرف غذا ظاهر شوند یا تا چندین ساعت یا حتی چند روز بعد هم تأخیر داشته باشند.
نیش زدن زنبور تجربهای دردناک اما رایج در فضای باز است. اگرچه بیشتر نیشها فقط باعث تورم، خارش یا سوزش موقت میشوند اما در برخی افراد میتوانند واکنشهای حساسیتی شدید ایجاد کنند. شناخت علائم، درمان سریع و تفاوت بین انواع زنبورها برای پیشگیری از عوارض ضروری است.
آلودگی هوا باعث ایجاد بیماریهای زیادی میشود و مسئول مرگ افراد زیادی است. مسمومیت، بیماریهای ریوی و یماریهای قلبی عروقی اصلیترین عوارض آلودگی هوا هستند. کودکان، زنان باردار و افراد بالای ۶۵ سال در معرض بیشترین آسیب از آلودگی قرار دارند.
تست آلرژی یا تست حساسیت یکی از انواع آزمایشهای پزشکی است که برای پیدا کردن علت آلرژی استفاده میشود. رایجترین انواع آزمایشهای آلرژی، آزمایش خارش پوست و آزمایش خون هستند. تست آلرژی میتواند به تشخیص انواع مختلفی از آلرژن (موادی که باعث آلرژی میشوند) مانند گرد و غبار، پوست حیوانات و گرده گیاهان کمک کند.
سندرم آزادسازی سیتوکین (CRS) زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بیشاز حد به محرکهای خاصی پاسخ داده و منجربه آزادشدن گسترده سیتوکینهایی که از التهاب جلوگیری میکنند، میشود. در این شرایط ممکن است سلولهای آزادشده به خود بدن اسیب برسانند و خطرساز باشند. علت دقیق CRS به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که به دلیل فعالشدن سلولهای ایمنی، تحریک پاسخ التهابی شدید و در نتیجه آن انتشار سیتوکین، به ویژه اینترلوکین-6 (IL-6) رخ میدهد.
علائم کمبود اکسیژن خون شامل خستگی، تنگی نفس، سرگیجه، ضعف و مشکلات شناختی است. عوارض آن نیز میتواند شامل آسیب یا نارسایی اندامها، اختلال در عملکرد مغز، مشکلات قلبی عروقی و حتی مرگ در صورت عدم درمان شود. تشخیص زودهنگام برای جلوگیری از این عوارض مهم است.
شوک آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که به دلیل مصرف مواد غذایی و داروها یا نیش حشرات ایجاد میشود. علائم آنافیلاکسی معمولا مشکلات تنفسی، تورم و کهیر هستند. درمان فوری این بیماری نیز شامل تجویز اپینفرین است و نیاز به مراجعه به اورژانس دارد.
ذات الریه یا پنومونی، التهاب عفونی بافت ریه است که بهدلیل ورود میکروبها به آلوئولها و تجمع ترشحات در آنها رخ میدهد. این بیماری میتواند ناشی از باکتری، ویروس یا قارچ باشد و شدت آن از خفیف تا تهدیدکننده حیات متغیر است. تب، سرفه، تنگی نفس و درد قفسه سینه از نشانههای رایج آن بهشمار میروند. عوامل خطر شامل سن بالا یا پایین، سیگار، نقص ایمنی و بیماریهای مزمن هستند. تشخیص با معاینه، تصویربرداری و آزمایش انجام میشود و درمان بر پایهٔ عامل عفونی و شدت درگیری تنظیم میگردد.
آلودگی هوا به دلیل انتشار گازهای گلخانهای از وسایل نقلیه، مراکز صنعتی و جنگلزدایی ایجاد میشود که خطرات زیادی برای سلامتی انسان و محیط زیست ایجاد میکند. استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی و افزایش فضای سبز از روشهای مقابله با آلودگی هستند. مصرف غذاهای غنی از آنتیاکسیدان مانند میوه، سبزیجات و آجیل هم میتواند به سلامت بدن و سمزدایی بدن کمک کند.
شناخت و انتخاب ماسک مناسب آلودگی هوا بهخصوص برای افرادی که در شهرهای پرجمعیتی مانند تهران زندگی میکنند، اهمیت دارد. بهترین ماسک آلودگی هوا که در حال حاضر پزشکان برای جلوگیری از عبور ذرات معلق به ریه توصیه میکنند، ماسک N95 است.
خس خس سینه به صداهای تنفسی اشاره دارد که به دلیل باریکشدن لولههای هوایی ریهها ایجاد میشوند. این اتفاق میتواند به دلیل شرایط مختلفی مانند آسم، برونشیت یا بیماریهای قلبی رخ دهد. برای درمان خس خس کردن سینه پزشک متخصص معمولا داروی استنشاقی یا شربت را تجویز میکند.
حساسیت یا آلرژی یک واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به مواد بیضرری مانند گرده گیاهان، گرد و غبار، موی حیوانات، نیش حشرات، برخی غذاها یا داروها است. این واکنش به دلیل تولید بیشازحد آنتیبادیهای IgE و آزاد شدن موادی مانند هیستامین رخ میدهد که باعث ایجاد علائمی همچون عطسه، خارش، کهیر، تورم یا تنگی نفس میشود. در موارد شدید، آلرژی میتواند منجر به آنافیلاکسی شود که یک واکنش تهدیدکننده زندگی همراه با افت فشار خون، تورم راههای تنفسی و شوک آلرژیک است. تشخیص و مدیریت آلرژی از طریق اجتناب از محرکها، داروهای ضدحساسیت و ایمونوتراپی انجام میشود.