فهرست مطالب
بارداری دورهای است که بهخاطر تغییرات سیستم ایمنی، ممکن است بیشتر از قبل علائم سرماخوردگی را تجربه کنید. سرماخوردگی در بارداری معمولا بعد از چند روز بهتر میشود و اغلب به جنین آسیبی نمیزند. اگر گرفتگی یا آبریزش بینی، عطسه، گلودرد یا سرفه دارید و تب بالا یا بدندرد شدید ندارید، احتمال سرماخوردگی بیشتر است. اما باتوجه به اینکه بارداری دوره حساسی است، چطور باید سرماخوردگی را درمان کنیم و مصرف چه داروهایی مجاز است؟ در ادامه این مطلب از دکترتو به بررسی دقیقتر میپردازیم.
سرماخوردگی در بارداری چیست؟
سرماخوردگی در بارداری معمولا با آبریزش بینی، گلودرد و خستگی خود را نشان میدهد. در دوران بارداری ممکن است حساسیت به برخی عفونتها افزایش یابد. در این شرایط بدن مادر برای حفاظت از جنین دچار تغییرات ایمنی میشود و به همین دلیل گاهی علائم کمی طولانیتر احساس میشوند. بیشتر خانمها با استراحت، نوشیدن مایعات کافی و مراقبتهای ساده در خانه بهتر میشوند و نیازی به آنتی بیوتیک پیدا نخواهند داشت.
سرماخوردگی شدید در بارداری زمانی است که تب قطع نمیشود، سرفهها شدید شده و نفس تنگ میشود یا حال عمومی رو به بدتر شدن میرود. در چنین وضعیتی، پزشک باید شما را ویزیت کند و در صورت لزوم درمانهای اختصاصی را شروع کند. اگر تب بالا دارید یا نفستان تنگ میشود، باید همان روز با پزشک تماس بگیرید تا از نظر آنفولانزا یا عارضههای دیگر بررسی شوید.
| علائم شایع | علل و زمینههای رایج | درمان و مراقبت علمی |
|---|---|---|
| گرفتگی یا آبریزش بینی | عفونت ویروسی | استراحت و خواب کافی، گرم نگهداشتن بدن، نوشیدن مایعات کافی برای رقیق شدن ترشحات |
| عطسه | عفونت ویروسی و انتقال در محیطهای شلوغ | شستوشوی بینی، استفاده از مرطوبکننده یا بخور سرد |
| گلودرد | عفونت ویروسی | نوشیدنی گرم، عسل برای تسکین گلو و سرفه، مصرف دارو فقط در صورت نیاز و کوتاهمدت |
| سرفه | عفونت ویروسی | مایعات گرم و عسل، انتخاب دارو در صورت نیاز |
| احساس تب یا تب خفیف | در سرماخوردگی معمولا تب شدید شایع نیست اما ممکن است رخ دهد | اگر تب بالا یا بدحالی شدید دارید ارزیابی پزشکی لازم است |
تفاوت سرماخوردگی در بارداری با آنفولانزا چیست؟
سرماخوردگی و آنفولانزا هر دو ویروسی هستند اما شدت و روندشان فرق دارد. سرماخوردگی در بارداری معمولا آرامتر شروع میشود و بیشتر با عطسه، آبریزش یا گرفتگی بینی، گلودرد و سرفه همراه است. این عارضه اغلب بعد از چند روز رو به بهبود میرود. در بسیاری از سرماخوردگیها تب وجود ندارد یا خفیف است.
آنفولانزا معمولا ناگهانی شروع میشود و تب، بدندرد، سردرد و خستگی شدید ایجاد میکند. بارداری خطر بدحال شدن با آنفولانزا و عوارضی مانند پنومونی و بستری را افزایش میدهد، پس در صورت شک به آنفولانزا، پیگیری پزشکی مهم است.
متن انگلیسی:
به نقل از سایت medicinesinpregnancy
Colds are common during pregnancy, are usually mild and get better after a few days, and will not harm the baby. Flu is less common than colds, but pregnant women are slightly more prone to developing flu complications such as pneumonia and are more likely to need to go into hospital.
ترجمه فارسی:
سرماخوردگی در دوران بارداری شایع است، معمولا خفیف بوده و طی چند روز بهبود پیدا میکند و به جنین آسیبی نمیزند. آنفولانزا کمتر از سرماخوردگی رخ میدهد اما زنان باردار کمی بیشتر در معرض عوارض آنفولانزا مانند ذاتالریه قرار دارند و احتمال بستری شدن آنها در بیمارستان بیشتر است.
علائم سرماخوردگی در بارداری
آبریزش بینی، گرفتگی بینی در بارداری، عطسه، گلودرد، سرفه خشک و گاهی تب خفیف از جمله علائم سرماخوردگی در بارداری هستند که معمولا طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود مییابند. در برخی مادران باردار، علائمی مانند سردرد، بدندرد، بیحالی و حساسیت در ناحیه سینوسها نیز دیده میشود که میتواند باعث خستگی شدید و اختلال در فعالیتهای روزمره شود. به همین دلیل، استراحت کافی و مصرف مایعات فراوان توصیه میشود. رایجترین نشانههای سرماخوردگی در بارداری عبارت است از:
- آبریزش و گرفتگی بینی
- عطسه و گلودرد
- سرفه خشک یا همراه با خلط
- بدن درد و سردرد خفیف تا متوسط
- تب خفیف، بیحالی و کاهش اشتها
علت سرماخوردگی در بارداری
مهمترین علت سرماخوردگی در دوران بارداری که یکی از انواع بیماری های دوران بارداری محسوب میشود، تعدیل پاسخ ایمنی و تغییرات فیزیولوژیک بارداری است که میتواند شدت یا تحمل علائم برخی عفونتها را تغییر دهد. تماس با افراد بیمار و حضور در مکانهای شلوغ یا بدون تهویه مناسب، مهمترین عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرماخوردگی را در دوران بارداری را افزایش میدهند.
البته استرس، تغذیه نامناسب، کمخوابی و قرار گرفتن در معرض هوای سرد و خشک، میتوانند زمینه را برای ضعف بیشتر بدن و ابتلا به این بیماری فراهم کنند. بهطورکلی دلایل سرماخوردگی بارداری شامل موارد زیر است:
- تماس نزدیک با فرد بیمار
- لمس صورت با دست آلوده
- تهویه ضعیف و ماندن طولانی در فضای شلوغ
- خستگی، کم خوابی و استرس
- اوج گردش ویروسها بهخصوص در فصلهای سرد

روش های تشخیص سرماخوردگی در دوران بارداری
سرماخوردگی در بارداری بر اساس علائم بالینی مانند گلودرد، آبریزش بینی و سرفه تشخیص میشود و در بیشتر موارد نیازی به آزمایش نیست. در صورت بروز علائم شدید مانند تب بالا یا درد قفسه سینه، پزشک ممکن است آزمایشهای دیگری مانند تست خون یا بررسیهای دیگر را درخواست کند تا علت دقیقتر تشخیص داده شود. همچنین گاهی علائم با آلرژی یا عفونتهای دیگر اشتباه گرفته میشوند، بنابراین مراجعه به پزشک برای تشخیص درست و درمان ایمن بسیار مهم است.
راه های درمان سرماخوردگی در بارداری
درمان سرماخوردگی در بارداری به شدت علائم و شرایط عمومی مادر بستگی دارد. در موارد خفیف، اقدامات خانگی مانند استراحت، نوشیدن مایعات گرم و استفاده از بخور، میتواند به کاهش علائم کمک کند. علاوه بر این مصرف سوپهای گرم و فراهم کردن محیطی آرام برای خواب شبانه، تاثیر مثبتی دارد. درمان سرماخوردگی و آبریزش بینی در بارداری با شست و شوی بینی و بالا آوردن سر تخت هنگام خواب بهتر نتیجه میدهد.
در برخی موارد نیاز به استفاده از دارو وجود دارد. این داروها باید حتما زیر نظر پزشک مصرف شوند. بسیاری از داروهای رایج برای سرماخوردگی در دوران بارداری ممنوع هستند یا باید با احتیاط استفاده شوند. خوددرمانی و مصرف داروهای گیاهی یا شیمیایی بدون تجویز، ممکن است به جنین آسیب برساند. توصیه اصلی این است که در صورت تداوم علائم یا بروز تب، حتما به پزشک مراجعه شود. درمان سرماخوردگی در بارداری با اقدامات زیر انجام میشود:
- استراحت و خواب کافی
- نوشیدن آب و مایعات گرم مانند سوپ سبک
- شست و شوی بینی
- استامینوفن برای تب و درد طبق دوز ایمن با مشورت پزشک
- پرهیز از داروها و دمنوشهای ناشناخته
- مراجعه فوری به پزشک با تب بالا، تنگی نفس یا بدحالی
متن انگلیسی:
به نقل از سایت medicalnewstoday
Having a cold during pregnancy is generally not harmful to the parent or fetus. Managing symptoms often involves prioritizing rest and hydration.
ترجمه فارسی:
سرماخوردگی در دوران بارداری معمولا برای مادر یا جنین خطرناک نیست. کنترل علائم معمولا با استراحت کافی و مصرف مایعات مناسب انجام میشود.
داروی سرماخوردگی در بارداری
بعضی داروهای ایبوپروفن در بارداری توصیه نمیشوند و لازم است ترکیبات را دقیق بررسی کنید. شربت سرماخوردگی بارداری هم اگر واقعا لازم شد باید با کمترین ترکیب و کوتاهمدت باشد. مصرف داروهایی مانند آموکسیسیلین در بارداری برای سرماخوردگی معمولا راهحل نیست زیرا سرماخوردگی اغلب ویروسی است و فقط اگر پزشک به عارضه باکتریایی شک کند درباره آنتیبیوتیک تصمیم میگیرد. بهتر است در این دوران از داروهای مجاز دوران بارداری استفاده کنید و با پزشک مشورت داشتهباشید.
قرص سرماخوردگی در بارداری
بسیاری از قرصهای سرماخوردگی ترکیبی بوده و حاوی مواد ضداحتقان هستند که برخی ضداحتقانها در بارداری (بهویژه سهماهه اول) توصیه نمیشوند و انتخاب باید با نظر پزشک انجام شود. تنها برخی قرصها مانند استامینوفن به صورت محدود و با تجویز پزشک قابل مصرف هستند. مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری تنها زمانی قابل قبول است که ترکیبات آن تک دارویی و ایمن باشد و دوز آن با نظر پزشک تنظیم شود. بهترین روش این است که هر علامت را با یک داروی ساده و شناخته شده کنترل کنیم. خوددرمانی با قرصهای چند جزئی میتواند خطرناک باشد.
سرم سرماخوردگی در بارداری
مدیریت سرماخوردگی در بارداری بیشتر مراقبت حمایتی است تا اقدامات تهاجمی، زیرا این بیماری معمولا خفیف است. تاکید اصلی روی استراحت، خواب کافی، گرم نگهداشتن بدن و مصرف مایعات کافی است تا ترشحات رقیقتر شوند و علائم راحتتر کنترل شوند.

درمان سرماخوردگی در بارداری در خانه
درمان خانگی سرماخوردگی در بارداری اگر درست انتخاب شوند میتوانند علائم را کاهش دهند. نوشیدنیهای گرم، سوپ سبک، مرطوب کردن هوا و غرغره آب نمک ولرم برای گلودرد انتخابهای بیخطر و مفیدی هستند. شست و شوی بینی با سالین به باز شدن راههای هوایی کمک میکند و خواب شبانه را بهتر میکند.
قبل از مصرف هر فرآورده گیاهی با پزشک مشورت کنید. نوشیدن مایعات گرم مانند دمنوشها، استراحت کافی، استفاده از بخور گرم و مصرف غذاهای مقوی توصیه میشود. همچنین رعایت بهداشت فردی برای جلوگیری از انتشار ویروس ضروری است. برخی از روشهای درمان خانگی سرماخوردگی در بارداری عبارت است از:
- نوشیدنیهای گرم مانند آب ولرم با عسل در حد متعادل
- سوپ سبزیجات رقیق و غذاهای نرم
- بخور ملایم و حفظ رطوبت اتاق
- غرغره آب نمک ولرم برای گلودرد
- استراحت کافی و بالا آوردن سر تخت هنگام خواب
برای سرماخوردگی در بارداری چی بخوریم؟
در دوره بیماری بهتر است غذاهای سبک و مقوی بخورید تا بدن انرژی کافی داشتهباشد. مایعات گرم، سوپ مرغ، شلغم پخته و میوههای نرم انتخابهای مناسبی هستند. اگر حالت تهوع دارید، وعدههای کوچک و متعدد را امتحان کنید. میوههای حاوی ویتامین سی و انار برای سرماخوردگی در بارداری را در حد تعادل مصرف کنید تا معده شما اذیت نشود. مصرف غذاهای زیر در سرماخوردگی بارداری توصیه میشود:
- سوپ مرغ یا سبزیجات رقیق
- شلغم پخته یا پوره شلغم
- ماست پاستوریزه در صورت تحمل
- میوههای نرم مانند سیب پخته
- مایعات گرم به مقدار کافی
جوشانده سرماخوردگی در بارداری
در مورد دمنوش سرماخوردگی در بارداری باید محتاط باشید زیرا همه گیاهان در بارداری بیخطر نیستند. بعضی دمنوشها مانند به یا عناب در مقدار کم میتوانند گلو را آرام کنند. مصرف آویشن برای سرماخوردگی در بارداری و دمنوشهای پرغلظت بدون نظر پزشک توصیه نمیشود. بهتر است مصرف دمنوشها با مشورت پزشک انجام گیرد. برخی از انواع جوشانده سرماخوردگی در بارداری عبارت است از:
- دمنوش ملایم زنجبیل در مقدار کم
- دمنوش به در بارداری برای سرماخوردگی در مقدار محدود
- دمنوش عناب برای سرماخوردگی در بارداری در حجم کم
درمان سرماخوردگی و بدن درد در بارداری
بدن درد در سرماخوردگی طبیعی است و معمولا با استراحت، مایعات و مصرف داروی تببر مناسب تحت نظر پزشک آرام میشود. استامینوفن نسبت به دیگر مسکنها در بارداری انتخاب ایمنتری است و باید طبق دوزی که پزشک توصیه کرده مصرف شود. اگر درد بدن شدید است یا همراه با تب بالا ادامه دارد، بهتر است برای معاینه بیشتر به دکتر مراجعه کنید. برای درمان سرماخوردگی و بدن درد در بارداری از کار سنگین پرهیز کنید و به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید.
درمان سرماخوردگی و تب و لرز در بارداری
وقتی لرز دارید بدن تلاش میکند دمای مرکزی را بالا ببرد و این حالت معمولا آغاز تب است. تب خفیف را میتوان با نوشیدن آب و با مشورت پزشک با استامینوفن کنترل کرد. اگر دما بالا میماند یا تنگی نفس و سرفه شدید دارید، باید همان روز به پزشک مراجعه کنید. تب طولانی باعث کم آبی و بیحالی میشود و لازم است زودتر درمان شود.
درمان سرماخوردگی و خلط گلو در بارداری
سرفه همراه با خلط در بارداری معمولا ناشی از سرماخوردگی و تحریک راههای هوایی است و معمولا با مراقبتهای ساده بهبود مییابد. مایعات گرم، بخور ملایم، شستوشوی بینی با سرم نمکی و غرغره آبنمک ولرم به رقیق شدن خلط و کاهش سرفه کمک میکند. از داروهای چندجزئی و ناشناخته خودداری کنید؛ برای داروهای سادهٔ تکجزئی فقط با نظر پزشک عمل کنید. اگر خلط سبز غلیظ یا خونی، تنگینفس یا بدحالی ادامهدار دارید، همان روز به پزشک مراجعه کنید.
درمان سرماخوردگی و آبریزش بینی در بارداری
برای آبریزش یا گرفتگی بینی در بارداری، اولویت با روشهای ساده و کمخطر است و بهتر است از همان ابتدا دارو مصرف نکنید. شستوشوی بینی، دستگاه بخور سرد و بالا نگهداشتن سر هنگام استراحت میتواند به کاهش گرفتگی کمک کند و برای گلودرد هم غرغره آبنمک و نوشیدنی گرم مانند چای ساده کاربردی است. اگر سرفه آزاردهنده شد، عسل و مایعات گرم میتواند کمککننده باشد.

عوارض بیماری سرماخوردگی در بارداری
سرماخوردگی در بارداری معمولا بدون عارضه است اما اگر علائم بدتر شود یا طول بکشد یا علائم هشدار ایجاد شود، نیاز به ارزیابی دارد. در سهماهه سوم، فشار به بدن مادر ناشی از آنفولانزا میتواند منجر به انقباضات زودرس یا خستگی مفرط شود.
بنابراین حتی یک سرماخوردگی ساده نیز نباید نادیده گرفته شود. فراموش نکنید که استفاده خودسرانه از دارو، بهویژه در هفتههای ابتدایی بارداری، میتواند منجر به ناهنجاریهای مادرزادی شود. به همین دلیل مدیریت دقیق علائم با راهنمایی پزشک اهمیت زیادی دارد. عوارض احتمالی سرماخوردگی در بارداری عبارت است از:
- کم آبی و ضعف
- تشدید آسم یا مشکلات ریوی زمینهای
- سینوزیت یا عفونت باکتریایی ثانویه
- در آنفولانزا افزایش خطر بستری و زایمان زودرس
سرماخوردگی در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
در بیشتر موارد، سرماخوردگی در بارداری خفیف است، بعد از چند روز بهتر میشود و به جنین آسیب نمیزند. نگرانی اصلی زمانی پررنگتر میشود که علائم بهجای سرماخوردگی، به آنفولانزا شبیه باشد یا تب و بدحالی واضح ایجاد کند. اگر تب دارید یا احساس میکنید حالتان رو به وخامت است، پیگیری پزشکی مهم است تا در صورت نیاز درمان یا مراقبتهای دیگر زود شروع شود.
سرماخوردگی در بارداری خطرناک است؟
سرماخوردگی معمولا خطرناک نیست و با مراقبتهای خانگی مانند استراحت و مایعات کافی کنترل میشود. اگر علائم ناگهانی و شدید شد، تب بالا داشتید یا فکر میکنید آنفولانزا گرفتهاید، بهتر است با پزشک تماس بگیرید تا درباره درمان مناسب تصمیمگیری شود و از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید.
برای جلوگیری از سرماخوردگی بارداری چه کنیم؟
شستن مرتب دستها، پرهیز از ارتباط با افراد بیمار و استفاده از ماسک در فصول سرد، مهمترین راههای پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری هستند. تهویه مناسب در محیط خانه و کار میتواند از انتشار ویروسها جلوگیری کند. تغذیه مناسب، مصرف ویتامین C طبیعی از میوههایی مثل پرتقال و کیوی، نوشیدن آب کافی و خواب منظم نیز در تقویت سیستم ایمنی نقش دارند.
ورزش سبک مانند پیادهروی نیز به افزایش مقاومت بدن کمک میکند. در مورد تزریق واکسن آنفولانزا در بارداری با دکتر خود مشورت کنید. روشهای پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری عبارت است از:
- شست و شوی منظم دستها
- تهویه مناسب و پرهیز از فضاهای شلوغ
- خواب کافی و نوشیدن آب کافی
- تغذیه متعادل و وعدههای کوچک و منظم
نتیجه گیری
سرماخوردگی در بارداری عارضهای شایع و معمولا بیخطر است. این بیماری اغلب بدون نیاز به درمان دارویی خاص و طی چند روز برطرف میشود. توجه به تغذیه، استراحت، نوشیدن مایعات کافی و رعایت بهداشت فردی نقش مهمی در بهبود دارد. مصرف هر دارو، حتی فرآوردههای گیاهی، باید زیر نظر پزشک انجام شود تا از خطرات احتمالی برای جنین جلوگیری شود.
در صورت بروز تب بالا، تنگی نفس یا بدحالی مداوم، مراجعه به پزشک ضروری است تا احتمال آنفلوانزا یا عفونتهای ثانویه بررسی شود. با شناخت علائم، انتخاب رفتار مراقبتی مناسب و پرهیز از خوددرمانی، بیشتر مادران این دوره را با آرامش پشت سر میگذارند.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!